1, 2. (a) Ndi mvelelo dzifhio dzine dza nga vha hone musi ri tshi humbula na u amba nga ha ane ra mu funa? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.) (b) Ri ḓo ṱolisisa mbudziso dzifhio?

U HUMBULA na u amba nga ha ane ra mu funa zwi khwaṱhisa vhushaka hashu na onoyo muthu. Zwi fana na vhushaka hashu na Yehova Mudzimu. Sa mulisa, Davida o fhedza tshifhinga tshinzhi vhusiku o sedza ṋaledzi nahone a tshi khou elekanya nga nḓila ine Musiki a vha muhulwane ngayo. O ṅwala uri: “Ndi tshi vhona ḽiṱaḓulu ḽau, mishumo ya minwe yau, na dziṋaledzi dze wa dzi vhea, Ndi ri: Muthu u tou vha mini U tshi mu elelwa? Na ṅwana wa muthu u tou vha mini U tshi mu tonda?” (Ps. 8:3, 4) Nga murahu ha u vhona ndivho ya Yehova i tshi khou ḓadzea nga nḓila yavhuḓi malugana na Vhaisiraele vha muya, muapostola Paulo o ṅwala uri: “Lupfumo, vhuṱali, na nḓivho zwa Mudzimu ndi zwihulwane.”—Vharoma 11:17-26, 33.

² Musi ri vhuḓinḓani, ri humbula na u amba nga ha Yehova. Zwenezwi zwi na mvelelo yavhuḓi. Vhanzhi vhane vha kona u vha tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho vho wana uri phaṱhutshedzo khulwane ine ya ḓiswa nga u shela mulenzhe mushumoni wa Muvhuso, ndi u engedza nḓila ine vha funa Mudzimu ngayo. Hu sa londwi uri ni tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho kana ni khou shumela kha tshipikwa tshenetsho, ṱhogomelani mbudziso dzi tevhelaho: Tshumelo ya tshifhinga tsho ḓalaho i nga khwaṱhisa hani vhushaka haṋu na Yehova? Arali ni muvulanḓila, ḓivhudziseni uri, ‘Ndi mini zwine zwa ḓo nthusa u bvela phanḓa kha yeneyi tshumelo i vhuyedzaho?’ Arali ni sa athu vha muvulanḓila, ḓivhudziseni uri, ‘Ndi tshanduko dzifhio dzine nda fanela u dzi ita u itela u thoma vhuvulanḓila?’ Kha ri ṱolisise nḓila dzine tshumelo ya tshifhinga tsho ḓalaho ya nga khwaṱhisa ngayo vhushaka hashu na Mudzimu.

3. Musi ri vhuḓinḓani, ri kwamea hani nga u amba nga ha phaṱhutshedzo dza Muvhuso dza tshifhingani tshi ḓaho?

³ U haseledza nga ha phaṱhutshedzo dza Muvhuso dza tshifhingani tshi ḓaho na vhaṅwe, zwi ri sendedza tsini na Yehova. Ndi luṅwalo lufhio lune na takalela u lu shumisa musi ni tshi ya nnḓu nga nnḓu? Naa ni takalela Psalme ya 37:10, 11; Daniele 2:44; Yohane 5:28, 29; kana Nzumbululo 21:3, 4? Tshifhinga tshoṱhe musi ri tshi amba na vhaṅwe nga ha enea mafulufhedziso, ri a humbudzwa uri Mudzimu washu a re na mafunda ndi ene muṋei wa “tshifhiwa tshiṅwe na tshiṅwe tshavhuḓi na tsho fhelelaho.” Zwenezwi zwi ri sendedza tsini nae.—Yak. 1:17.

4. Ndi ngani u dzhiela hashu nṱha vhuḓi ha Mudzimu zwi tshi ri khwaṱhisa musi ri tshi vhona vhuimo vhu si havhuḓi ha muya ha vhaṅwe?

⁴ U vhona vhuimo vhu si havhuḓi ha muya ha vhane ra huwelela khavho, zwi ita uri ri dzhiele nṱha ngoho. Vhathu shangoni a vha na vhulivhisi havhuḓi vhune ha nga vha thusa u itela uri vha bvelele nahone vha wane dakalo. Vhanzhi vha vhilaela nga ha vhumatshelo nahone a vha na fulufhelo. Vha ṱoḓa u ḓivha ndivho ya vhutshilo. Na vhane vha dzhena kereke vha na nḓivho ṱhukhu nga ha Maṅwalo. Vha fana na vhathu vha Ninive ḽa kale. (Vhalani Yona 4:11.) Musi ri tshi ṱanganela nga vhuḓalo vhuḓinḓani, ri a kona u vhona zwavhuḓi phambano vhukati ha vhuimo ha muya ha vhane ra huwelela khavho na ha vhathu vha Yehova. (Yes. 65:13) Ri a humbudzwa nga ha vhuḓi ha Yehova ha uri u ri itela zwinzhi u fhira u sokou ri ṋea zwishaiwa zwashu zwa muya; u ramba vhoṱhe uri vha homoloswe nga lwa muya na fulufhelo ḽa vhukuma.—Nzumb. 22:17.

5. U thusa vhaṅwe nga lwa muya zwi ita uri ri ḓipfe hani nga thaidzo dzashu?

⁵ U thusa vhaṅwe nga lwa muya zwi ita uri ri si tsikeledzee nga thaidzo dza muthu nga eṱhe. Trisha, muvulanḓila wa tshifhinga tshoṱhe, o vhona vhungoho ha zwenezwo musi vhabebi vhawe vha tshi ṱalana. O ri: “Ho vha hu zwiṅwe zwa zwithu zwo mmbaisaho vhukuma vhutshiloni hanga.” Ḽiṅwe ḓuvha musi o ṱungufhala vhukuma nahone a tshi ḓipfa u nga a sa dzula hayani, o ya u farela pfunzo ya Bivhili vhaṅwe vhana vhararu vhe vha vha vhe na vhuleme vhu fanaho. Khotsi avho vho vha vho vha ṱutshela, nahone mukomana wavho o vha fara luvhi. Trisha o ri: “Thaidzo iṅwe na iṅwe ye nda vha ndo sedzana nayo yo vha i si tshithu musi i tshi vhambedzwa na dzavho. Musi ri tshi guda, vho vha vha tshi vhonala vho takala vha tshi ita na u sea nga dakalo. Vhenevho vhana vho vha vhe tshifhiwa tshi bvaho ha Yehova, zwihuluhulu ḽeneḽo ḓuvha.”

6, 7. (a) Lutendo lwashu lu khwaṱhiswa hani musi ri tshi funza ngoho ya Bivhili? (b) Musi ri tshi vhona pfunzo dza Bivhili dzi tshi khwinisa vhutshilo hadzo nga u shumisa maitele a Maṅwalo, hu itea mini nga u dzhiela hashu nṱha vhuṱali ha Mudzimu?

⁶ U funza ngoho ya Bivhili zwi khwaṱhisa lutendo lwashu. Muapostola Paulo o ṅwala nga ha vhaṅwe Vhayuda vha tshifhingani tshawe vhe vha kundelwa u ita zwine vha funza: “Iwe ane wa funza muṅwe, khezwi u sa ḓifunzi iwe muṋe?” (Vharoma 2:21) Zwenezwo zwo fhambana vhukuma na vhavulanḓila ṋamusi! Kanzhi vha na zwibuli zwinzhi zwa u funza vhaṅwe ngoho na u fara pfunzo dza Bivhili. Uri vha kone u ita nga u ralo nga nḓila i bvelelaho zwi ṱoḓa uri vha lugiselele pfunzo iṅwe na iṅwe nahone vha ite ṱhoḓisiso u itela uri vha kone u fhindula dzimbudziso. Muṅwe muvulanḓila ane a pfi Janeen o amba uri: “Tshifhinga tshoṱhe musi ndi tshi wana tshibuli tsha u funza vhaṅwe ngoho, ndi pfa uri ngoho ine nda i funza i mbo ḓi nwelela muhumbuloni na mbiluni yanga. Nga zwenezwo, lutendo lwanga a lu imi fhethu huthihi, fhedzi lu bvela phanḓa lu tshi hula.”

⁷ U vhona pfunzo dza Bivhili dzi tshi khwinisa vhutshilo hadzo nga u shumisa maitele a Bivhili zwi khwaṱhisa u dzhiela hashu nṱha vhuṱali ha Mudzimu. (Yes. 48:17, 18) Zwenezwo zwi ri thusa u ḓiimisela u bvela phanḓa ri tshi shumisa eneo maitele vhutshiloni hashu. Muṅwe muvulanḓila ane a pfi Adrianna o amba uri: “Vhutshilo ha vhathu vhu a ṱanganana musi vha tshi ḓitika nga vhuṱali havho. Fhedzi musi vha tshi thoma u ḓitika nga vhuṱali ha Yehova, vha wana mbuyelo nga u ṱavhanya.” Nga hu fanaho, Phil  o amba uri: “Ni a kona u vhona nḓila ine Yehova a shandula ngayo vhathu vhe vha lingedza u ḓishandula vhone vhaṋe, fhedzi vha kundelwa u ita nga u ralo.”

8. U shuma na khonani dzavhuḓi vhuḓinḓani zwi ri kwama hani?

⁸ U shuma na khonani dzavhuḓi vhuḓinḓani zwi ri khwaṱhisa muyani. (Mir. 13:20) Vhavulanḓila vhanzhi vha fhedza tshifhinga tshinzhi vhuḓinḓani vhe na vhahuweleli ngavho. Zwenezwi zwi vha ṋea zwibuli zwinzhi zwa u ‘ṱuṱuwedzana.’ (Vharoma 1:12; vhalani Mirero 27:17.) Muṅwe muvulanḓila ane a pfi Lisa o amba uri: “Kanzhi mushumoni wa u ḓitshidza hu na muṱaṱisano na vivho. Ḓuvha na ḓuvha ni pfa vhathu vha tshi khou sola na u shumisa maṱamba. Zwine vha ṱoḓa ndi u bvela phanḓa hu sa londwi uri hu nga bvelela mini. Nga zwiṅwe zwifhinga, ni a holedzwa kana u sasaladzwa nga nṱhani ha vhuḓifari haṋu ha Vhukriste. Naho zwo ralo, u shuma vhuḓinḓani na Vhakriste nga nṋe zwi a khwaṱhisa vhukuma. Musi ḽi tshi kovhela, hu sa londwi uri ndo neta lungafhani, ndi vhuya hayani ndo homolowa.”

9. U vula nḓila na mufarisi washu wa mbingano zwi kwama hani ludzi lwa mbingano lwo swaledzwaho?

⁹ U vula nḓila na mufarisi washu wa mbingano zwi khwaṱhisa ludzi lwa mbingano lwo swaledzwaho. (Muh. 4:12) Madeline ane a vula nḓila na munna wawe u ri: “Nṋe na mukalaha wanga ri kona u fhedza tshifhinga ri tshi khou amba nga ha ḓuvha ḽashu vhuḓinḓani kana zwiṅwe zwe ra zwi vhala kha muvhalo washu wa Bivhili, zwine ra nga zwi shumisa vhuḓinḓani hashu. Ṅwaha muṅwe na muṅwe musi ri tshi vula nḓila roṱhe, vhushaka hashu vhu vha ha tsini-tsini.” Zwi fanaho na zwenezwo, Trisha o amba uri: “Roṱhe ro livhisa ṱhogomelo kha uri ri si dzhene zwikolodoni, nga zwenezwo a ri lwi nga nṱhani ha tshelede. Ri na mbekanyo i fanaho ya tshumelo, nga zwenezwo muṅwe na muṅwe u na dzangalelo kha nyendo dza u vhuyelela na pfunzo dza Bivhili dza muṅwe, nahone  zwenezwo zwi ri thusa uri ri vhe na vhushaka ha tsini nga tshashu khathihi na Yehova.”

10. Musi ri tshi vhea zwithu zwine zwa tshimbidzana na Muvhuso u thoma na u tshenzhela thikhedzo ya Mudzimu, u fulufhela hashu Yehova zwi kwamea hani?

¹⁰ U fulufhela hashu Yehova zwi a engedzea musi ri tshi vhea zwithu zwine zwa tshimbidzana na Muvhuso u thoma, ra tshenzhela thikhedzo ya Yehova na u vhona a tshi fhindula thabelo dzashu. Zwenezwo ndi ngoho kha Vhakriste vhoṱhe vha fulufhedzeaho. Fhedzi vhane vha vha tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho vha wana uri u ḓitika nga Yehova zwi nga vha thusa uri vha dzule vhe vhavulanḓila. (Vhalani Mateo 6:30-34.) Curt ane a vha muvulanḓila nahone ane a shuma sa mulavhelesi wa ḽiisela a thusaho, o tenda u dalela tshivhidzo tshi re vhukule ha awara mbili na hafu u bva hayani hawe. Ene na mufumakadzi wawe ane a vha muvulanḓila, vho vha vhe si na peṱirolo yo linganaho goloini yavho u itela u ya na u vhuya miṱanganoni, nahone o vha a tshi ḓo hola nga murahu ha vhege. Curt o ri: “Ndo thoma u ḓivhudzisa arali ndo ita phetho yavhuḓi.” Musi vho no rabela, vho phetha nga uri vha ḓo ṱanganedza wonoyo mushumo, vhe na fulufhelo ḽa uri Mudzimu u ḓo ṱhogomela ṱhoḓea dzavho. Musi vhe tsini na u ṱuwa, muṅwe wahashu wa tshisadzini o vha rwela luṱingo nahone a vha vhudza uri o vha farela tshifhiwa. Ho vha hu tshelede ye vha vha vha tshi i ṱoḓa u itela u dzhia lwonolwo lwendo. Curt o ri: “Musi ni tshi vha na tshenzhelo dzi fanaho na dzenedzi tshifhinga tshoṱhe, ni kona u vhona thikhedzo ya Yehova.”

11. Ndi phaṱhutshedzo dzifhio dzine dza tshenzhelwa nga vhavulanḓila?

¹¹ Vhukuma, kanzhi vhavulanḓila vho wana uri musi vha tshi ita zwo engedzeaho tshumeloni ya Yehova nahone vha tshi lingedza u vha na vhushaka ha tsini nae, vha wana phaṱhutshedzo dzi sa gumi. (Doit. 28:2) Naho zwo ralo, vhuvulanḓila vhu na khaedu dzaho. A hu na mushumeli wa Mudzimu ane a sa kwamiwe nga thaidzo dzo vhangwaho nga vhushandukwa ha Adamu. Naho vhaṅwe vhavulanḓila vho wana uri vha fanela u litsha tshumelo yavho lwa tshifhinganyana, dzenedzo khaedu kanzhi dzi a langea kana u iledzea. Ndi mini zwine zwa nga thusa vhavulanḓila u bvela phanḓa vha tshi takalela ndugelo yavho ya tshumelo?

12, 13. (a) Muvulanḓila u fanela u ita mini arali a tshi kundelwa u swikelela awara dzi ṱoḓeaho? (b) Ndi ngani u vha na mbekanyo ya u vhala Bivhili ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe, pfunzo ya muthu nga eṱhe na u elekanya zwi zwa ndeme nga u rali?

¹² Vhavulanḓila vhanzhi vha dzula vho farakanea vhukuma. Zwi nga konḓa u khunyeledza zwithu zwoṱhe, ngauralo ndi zwa ndeme uri muvulanḓila a dzudzanyee. (1 Vhakor. 14:33, 40) Arali muvulanḓila a tshi khou kundelwa u swikelela awara dzi ṱoḓeaho, u tea u ṱolisisa nḓila ine a shumisa ngayo tshifhinga tshawe. (Vhaef. 5:15, 16) A nga kha ḓi ḓivhudzisa uri: ‘Ndi fhedza tshifhinga tshingafhani ndi tshi khou ḓimvumvusa? Naa ndi fanela u ḓilanga? Naa ndi fanela u ita tshanduko kha mbekanyo yanga ya mushumo wa u ḓitshidza?’ Mukriste muṅwe na muṅwe u ḓo tenda uri zwo leluwa u engedza zwithu kha mbekanyo dzashu; nga zwenezwo, vha re tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho vha nga kha ḓi tea u sedzulusa mbekanyo dzavho tshifhinga tshoṱhe nahone arali zwi tshi ṱoḓea vha ite tshanduko.

¹³ U vhala Bivhili ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe, pfunzo ya muthu nga eṱhe na u elekanya zwi fanela u vha tshipiḓa tsha mbekanyo ya muvulanḓila. Muvulanḓila u fanela u ḓilanga u itela uri mishumo yawe i si ya ndeme i si tshinye tshifhinga tshee a ḓivhetshela tshone tsha zwithu zwa ndeme. (Vhafil. 1:10) Sa tsumbo, edzani u mu vhona a tshi khou vhuya hayani nga murahu ha u fhedza ḓuvha ḽoṱhe vhuḓinḓani. U ṱoḓa u shumisa madekwana awe a tshi khou lugiselela muṱangano u tevhelaho. Naho zwo ralo, u thoma nga u vhala marifhi awe. Nga murahu, u ya kha khomphyutha nahone a vhala na u fhindula dzi e-mail. Musi e kha Inthanethe, u ya kha iṅwe Web site u vhona arali mutengo wa tshithu tshee a vha a tshi ṱoḓa u tshi renga wo tsa. A sa zwi ṱhogomeli, ho no fhira awara mbili nahone ha athu thoma u vhala zwe a vha o  dzudzanya u zwi vhala madekwana eneo. Ndi ngani zwenezwo zwi thaidzo? Vhagidimi makone vha fanela u ḓiṱhogomela arali vha tshi ṱoḓa u bvela phanḓa vhe vhagidimi. Nga hu fanaho, vhavulanḓila vha tea u vha na mbekanyo yavhuḓi ya pfunzo ya muthu nga eṱhe u itela u ḓivusulusa muyani arali vha tshi ṱoḓa u bvela phanḓa vhuḓinḓani ha tshifhinga tsho ḓalaho.—1 Tim. 4:16.

14, 15. (a) Ndi ngani vhavulanḓila vha tshi fanela u leludza vhutshilo havho? (b) Arali muvulanḓila a tshi ṱangana na thaidzo, u fanela u ita mini?

¹⁴ Vhavulanḓila vho bvelelaho vha lwela u leludza vhutshilo havho. Yesu o ṱuṱuwedza vhafunziwa vhawe u vha na ḽiṱo ḽo tshaho. (Mat. 6:22) O leludza vhutshilo hawe u itela u khunyeledza vhuḓinḓa hawe a si na zwithithisi. Ndi ngazwo o ri: “Phunguhwe dzi na milindi na zwiṋoni zwa ṱaḓulu zwi na zwiṱaha, fhedzi Murwa-muthu ha na fhethu hune a eḓela hone.” (Mat. 8:20) Arali muvulanḓila a tshi ṱoḓa u guda kha tsumbo ya Yesu, u ita zwavhuḓi musi a tshi humbula uri arali e na zwithu zwinzhi zwi vhonalaho, u fanela u zwi ṱhogomela, u zwi lugisa kana u vha na zwiṅwe.

¹⁵ Vhavulanḓila vha a pfesesa uri u vha na ndugelo yeneyi ya tshumelo a zwi vha iti vha khwine kha vhaṅwe. Nṱhani hazwo, tshifhiwa tshiṅwe na tshiṅwe kana ndugelo ya tshumelo ine ra nga vha ri nayo ndi nga nṱhani ha vhuthu vhuhulu ha Mudzimu. Nga zwenezwo, u itela u bvela phanḓa sa muvulanḓila, muṅwe na muṅwe u fanela u ḓitika nga Yehova. (Vhafil. 4:13) Khaedu na thaidzo zwi ḓo dzula zwi hone. (Ps. 34:19) Musi zwi tshi vha hone, vhavulanḓila vha fanela u ṱoḓa vhulivhisi kha Yehova nahone vha mu ṋee tshibuli tsha uri a vha thuse, nṱhani ha u ṱavhanya u litsha ndugelo yavho ya tshumelo. (Vhalani Psalme 37:5.) Musi vha tshi tshenzhela thuso ya Mudzimu ya lufuno, vha ḓo sendela tsini-tsini nae sa Khotsi avho wa ṱaḓulu a re na lufuno.—Yes. 41:10.

16. Arali ni tshi takalela u vula nḓila, ndi mini zwine na fanela u zwi ita?

¹⁶ Arali ni tshi nga takalela u tshenzhela phaṱhutshedzo dzi ngaho dza vha re tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho, vhudzani Yehova zwine na zwi tama. (1 Yoh. 5:14, 15) Haseledzani na vhane vha khou vula nḓila zwino. Ḓivhetsheleni zwipikwa zwine zwa ḓo ni thusa uri ni kone u vha muvulanḓila. Zwenezwo ndi zwe zwa itwa nga Keith na Erika. Vho vha vha tshi khou shuma mushumo wa u ḓitshidza, nahone u fana na vhavhingani vhanzhi vha thangana dzavho dza murole, vho renga nnḓu na goloi ntswa nga u ṱavhanya musi vha tshi fhedza u vhingana. Vho ri: “Ro humbula uri zwi ḓo ri ita uri ri fushee—fhedzi a zwo ngo ralo.” Musi Keith a tshi fhungudzwa mushumoni wa u ḓitshidza, o shuma sa muvulanḓila wa u thusa. O amba uri: “U vula nḓila zwo nkhumbudza dakalo ḽine ḽa ḓiswa nga u vha vhuḓinḓani.” Vho konana na vhaṅwe vhavhingani vha vhavulanḓila vhe vha vha thusa uri vha kone u vhona dakalo ḽine ḽa ḓiswa nga u leludza vhutshilo na u vula nḓila. Keith na Erika vho ita mini? “Ro ita mutevhe wa zwipikwa zwashu zwa muya ra u nambatedza kha furidzhi yashu, nahone ra thutha zwe ra zwi khunyeledza.” Nga u ya ha tshifhinga, vho kona u vula nḓila.

17. Ndi ngani zwi vhuṱali u humbulisisa nga ha u ita tshanduko kha mbekanyo yaṋu kana matshilele aṋu u itela uri ni kone u vula nḓila?

¹⁷ Naa ni nga vha muvulanḓila? Arali nga tshenetshi tshifhinga ni sa vhoni uri zwenezwi zwi a konadzea, itani zwoṱhe zwine na nga kona u itela u sendela tsini-tsini na Yehova nga u ṱanganela nga vhuḓalo vhuḓinḓani. Musi no no rabela Yehova na u ḓiṱolisisa, ni nga kha ḓi wana uri u ita tshanduko kha mbekanyo yaṋu kana matshilele aṋu zwi ḓo ni tendela uri ni kone u vula nḓila. Arali ni tshi kona u vula nḓila, dakalo ḽine na ḽi wana ḽi fhira kule zwithu naho zwi zwifhio zwine na ḓidzima zwone. Ni ḓo fushea vhukuma nge na vhea zwithu zwine zwa tshimbidzana na Muvhuso phanḓa ha zwaṋu. (Mat. 6:33) Ni ḓo tshenzhela dakalo ḽihulu ḽine na ḽi wana kha u ṋea vhaṅwe. Zwiṅwe hafhu, ni ḓo vha na zwibuli zwo engedzeaho zwa u humbula na u amba nga Yehova, u engedza lufuno lune na vha nalwo khae na u mu takadza.