1. Иманымызын мөһкәм олдуғуна неҹә әмин ола биләрик?

ЧОХЛАРЫ дејир ки, јалныз ҝөзләрилә ҝөрдүкләри шејләрә инанырлар. Биз бу ҹүр инсанларын Јеһоваја иман ҝәтирмәсинә неҹә көмәк едә биләрик? Ахы Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «бәшәр өвладларындан һеч ким һеч вахт Аллаһы ҝөрмәмишдир» (Јәһ. 1:18). Буну нәзәрә алараг, Јеһоваја, «ҝөзәҝөрүнмәз [Аллаһа]» иманымызын мөһкәм олдуғуна неҹә әмин ола биләрик? (Колос. 1:15). Илк нөвбәдә, Јеһова Аллаһ һагда һәгигәтләрә көлҝә салан тәлимләри мүәјјән етмәлијик. Сонра исә «Аллаһ һаггындакы билијә гаршы чыхан» фикирләри арадан галдырмаг үчүн Мүгәддәс Китабдан мәһарәтлә истифадә етмәји баҹармалыјыг (2 Кор. 10:4, 5).

2, 3. Һансы ики тәлим Аллаһ һаггында һәгигәтә гаршы инсанлары кор едир?

² Аллаһ һаггында һәгигәтләри дәрк етмәләринә мане олан вә инсанларын зеһнини кор едән ҝениш јајылмыш јалан тәлимләрдән бири тәкамүл нәзәријјәсидир. Бу инсан фикри Мүгәддәс Китаба зидд ҝедир вә инсанларын үмидләрини пуч едир. Бу нәзәријјә, әсас етибарилә, бүтүн ҹанлыларын өз-өзүнә мејдана ҝәлдијини өјрәдир; бундан елә чыхыр ки, инсан һәјатынын һеч бир мәнасы јохдур.

³ Диҝәр тәрәфдән, Христиан дүнјасынын фундаменталистләри өјрәдирләр ки, Јер вә орада олан бүтүн ҹанлылар да дахил олмагла, Каинатын ҹәми бир нечә мин ил јашы вар. Бу тәлими өјрәдәнләр, јәни креасионистләр, бәлкә дә, Мүгәддәс Китаба һөрмәт едирләр, амма бунунла белә иддиа едирләр ки, Аллаһ һәр шеји бир нечә мин ил бундан әввәл һәр бири 24 саатдан ибарәт олан алты ҝүн әрзиндә јарадыб. Онлар өз бахышларына зидд ҝедән мөтәбәр елми дәлилләри инкар едирләр. Нәтиҹә етибарилә, креасионизм тәлими Мүгәддәс Китабы ҹәфәнҝијат вә сәһвләрлә долу китаб кими гәләмә верәрәк, әслиндә, ону етибардан салыр. Бу нөгтеји-нәзәрә саһиб олан инсанлар бизә биринҹи әсрдә Аллаһын гејрәтини чәкән, «анҹаг буну дәгиг билијә әсасланараг [етмәјән]» кәсләри хатырладыр (Ром.  10:2). Бәс биз тәкамүл нәзәријјәсинин вә креасионизм тәлиминин «ҝүҹлү истеһкамлары»ны дармадағын етмәк үчүн Аллаһын Кәламындан неҹә истифадә едә биләрик? * Биз Мүгәддәс Китаб тәлимләрини дәгиг баша дүшмәк үчүн әлимиздән ҝәләни етмәклә буна наил ола биләрик.

4. Иманымыз нәјин үзәриндә гурулмалыдыр?

⁴ Мүгәддәс Китаб бизә билији гијмәтләндирмәји өјрәдир (Сүл. мәс. 10:14). Јеһова истәјир ки, биз Она иманымызы дини адәт-әнәнәләрә вә ја инсан фәлсәфәсинә әсасән јох, дәлилләрә вә ја сағлам дүшүнҹәјә әсасән гураг. (Ибраниләрә 11:1 ајәсини оху.) Аллаһа иманымызы мөһкәмләндирмәк үчүн биз, илк нөвбәдә, Онун варлығына әмин олмалыјыг. (Ибраниләрә 11:6 ајәсини оху.) Биз бу гәнаәтә хүлјалара гапылараг дејил, фактлары тәһлил едәрәк вә зеһнимизи ишләдәрәк ҝәлирик (Ром. 12:1).

5. Һансы сәбәбә ҝөрә Аллаһын мөвҹудлуғуна әмин ола биләрик?

⁵ Аллаһы ҝөрә билмәдијимизә бахмајараг, һәвари Павел Онун мөвҹудлуғуна әмин ола биләҹәјимизин бир сәбәбини вурғулајыр. О, Јеһова һаггында јазыр: «Онун ҝөзәҝөрүнмәз кејфијјәтләри: әбәди гүдрәти вә илаһилији дүнја јаранандан бәри ајдын ҝөрүнүр вә јарадылмыш шејләр васитәсилә дәрк едилир» (Ром. 1:20). Аллаһын мөвҹудлуғуна шүбһә едән инсанлара Павелин илһамланмыш сөзләринин доғрулуғуну ҝөрмәјә неҹә көмәк едә биләрик? Биз Јараданымызын гүдрәтиндән вә мүдриклијиндән хәбәр верән јарадылышла бағлы ашағыдакы фактлардан бәзиләрини ҝәтирә биләрик.

6, 7. Бизи мүдафиә едән ики зиреһ Јеһованын ҝүҹүнү неҹә ашкар едир?

⁶ Бизи горујан ики зиреһ — јерин атмосфер гаты вә магнит саһәси Јеһованын ҝүҹүнү ашкар ҝөстәрир. Мәсәлән, атмосфер бизи јалныз нәфәс алдығымыз һава илә тәмин етмир. О, бизи һәмчинин космосдан ҝәлән күлли мигдарда ирили-хырдалы ҹисимләрин тоггушмасындан горујур. Бөјүк тәһлүкә јарада биләҹәк бу даш парчалары Јерин атмосферинә дахил оланда јанараг јох олур, бу исә ҝеҹә сәмада ҝөзәл парлаг золаг әмәлә ҝәтирир.

⁷ Јерин магнит саһәси дә бизи тәһлүкәләрдән горујур. Бу зиреһ јерин дахилиндән гајнагланыр. Әримиш дәмирдән ибарәт олан Јерин нүвәсинин сәтһи бизи әһатә едән вә космоса кими узанан бөјүк магнит саһәсинә маликдир. Бу саһә Ҝүнәшдән пүскүрән радиоактив шүалардан вә Ҝүнәшин сәтһиндә баш верән партлајышлардан бизи горујур. Јерин магнит саһәси бу енержи партламаларынын Јердә олан бүтүн ҹанлы аләми күлә чевирмәсинә имкан вермир. Әксинә, бу магнит саһәси радиасијаны ја удур, ја да ону ҝери космоса өтүрүр. Мәсәлән, Шимал вә Ҹәнуб гүтбү јахынлығында сәмада рәгс едән рәнҝарәнҝ парлаг ишыглар бу магнит саһәсинин планетимизи горудуғуна бизи әмин едир. Бәли, Јеһованын «бөјүк гүдрәтинә» һеч бир шүбһә јохдур. (Јешаја 40:26 ајәсини оху.)

8, 9. Јер үзүндә һәјаты тәмин едән дөвранлар Јеһованын мүдриклијини неҹә әкс етдирир?

⁸ Јер үзүндә һәјаты тәмин едән дөвранлар Јеһованын мүдриклијини әкс етдирир. Тәсәввүр едәк ки, сиз әһалинин сых мәскунлашдығы гала шәһәриндә јашајырсыныз вә шәһәрә һеч јандан ичмәли су дахил олмур вә туллантылар кәнар едилмир. Әлбәттә, белә  шәһәр тезликлә зибиллијә чевриләҹәк вә орада јашамаг мүмкүн олмајаҹаг. Јер күрәсини, мүәјјән мәнада, белә сых мәскунлашмыш шәһәрә бәнзәтмәк олар. Онда ичмәли су еһтијаты мәһдуддур вә туллантылар да космоса атылмыр. Анҹаг бу «гала шәһәри» нәсилдән-нәслә милјардларла ҹанлынын јашамасыны тәмин едир. Бу, онун мөҹүзәви имканы олан һәјат үчүн зәрури маддәләрин даими дөвраны вә ја мүбадиләси нәтиҹәсиндә мүмкүндүр.

⁹ Мәсәлән, ҝөтүрәк оксиҝен дөвраныны. Милјардларла ҹанлы оксиҝени удур, карбон газыны бурахыр. Бунунла белә, оксиҝен еһтијаты һеч вахт түкәнмир вә атмосфердә «тулланты» газын, карбон-диоксидин һәҹми һәддини ашмыр. Нә үчүн? Бунун сәбәбини фотосинтез адланан һејрәтамиз просес изаһ едир. Бу просес васитәсилә јашыл биткиләр карбон газыны, сују, ҝүнәш ишығыны вә гидалы маддәләри удур, бунун һесабына карбоһидратлар вә оксиҝен хариҹ едир. Биз оксиҝени уданда бу дөвран тамамланыр. Сөзүн әсил мәнасында, Јеһова биткиләри «һамыја һәјат, нәфәс» вермәк үчүн јарадыб (Һәв. иш. 17:25). Бу, али һикмәтин неҹә дә еҹазкар тәзаһүрүдүр!

10, 11. Јеһованын еҹазкар мүдриклији монарх кәпәнәјиндә вә ијнәҹәдә өзүнү неҹә бүрузә верир?

¹⁰ Јеһованын еҹазкар мүдриклији мөһтәшәм планетимиздә јашајан сајсыз-һесабсыз ҹанлыларда да өзүнү бүрузә верир. Һесабламалара әсасән, јер үзүндә 2 милјондан 100 милјона гәдәр ҹанлы нөвү мөвҹуддур. (Мәзмур 104:24 ајәсини оху.) Јарадылышда мүдрик нијјәтин олдуғуну ҝөрмәк үчүн ҝәлин бир нечә нүмунәјә диггәт јетирәк.

¹¹ Мәсәлән, монарх кәпәнәјинин бејни дијирҹәкли гәләмин уҹу бојда олса да, бу кәпәнәк ҝүнәшдән навигатор кими истифадә едәрәк Канададан Мексиканын мешәләринә кими тәхминән 3000 километрлик јолу гәт етмәк габилијјәтинә маликдир. Ҝүнәш сәмада һәрәкәт етдикҹә кәпәнәк неҹә истигамәт алыр? Јеһова онун балаҹа бејнини елә јарадыб ки, о, ҝүнәшин истигамәтини тута билир. Јахуд ијнәҹәнин ҝөзүнә нәзәр салаг. Бу ҹанлы ики фасет (мүрәккәб) ҝөз васитәсилә ҝөрүр. Һәр ҝөз тәхминән 30 000 оптик линзадан ибарәтдир. Ијнәҹәнин зәррә бојда олан бејни бүтүн бу линзалардан өтүрүлән сигналлары мүәјјәнләшдирмәјә вә әтрафында баш верән ән ҹүзи тәрпәнишләри тутмаға гадирдир.

12, 13. Јеһованын бәдәнимиздәки һүҹејрәләри неҹә јаратмасы нә үчүн һејрәтамиздир?

¹² Јеһованын бүтүн ҹанлылары тәшкил едән һүҹејрәләри неҹә јаратмасы даһа чох һејрәтамиздир. Мәсәлән, инсан бәдәни тәхминән 100 трилјон һүҹејрәдән ибарәтдир. Бу һүҹејрәләрин һәр бириндә спиралвары нәрдивана бәнзәјән гурулуша малик ДНТ (дезоксирибонуклеин туршусу) вар. Инсанын бүтүн бәдәнинин инкишафы үчүн зәрури олан мәлуматын әксәријјәти орада топланыр.

¹³ ДНТ-дә нә гәдәр мәлумат јерләшир?  Бир грам ДНТ-нин мәлумат тутумуну компакт диск (CD) илә мүгајисә едәк. Мараглыдыр ки, ади назик пластик материалдан олан CD-дә бир лүғәтин мәлуматы јерләшир. Анҹаг бир грам ДНТ-јә бир трилјон CD-јә јерләшән гәдәр мәлумат јерләшдирмәк олар! Башга сөзлә десәк, бир чај гашығы гурудулмуш ДНТ-јә һал-һазырда јер үзүндә јашајан бүтүн инсанларын сајындан 350 дәфә артыг инсан һаггында мәлумат јерләшдирмәк мүмкүндүр.

14. Алимләрин кәшфләри сизин Јеһоваја гаршы һиссләринизи неҹә артырыр?

¹⁴ Давуд падшаһ инсан бәдәнинин инкишафы үчүн лазым олан информасијаны мәҹази китаба јазылмыш мәлумат кими тәсвир едир. Јеһова Аллаһа дуасында о демишди: «Дүнјаја ҝәлмәздән әввәл Сәнин ҝөзләрин мәни ҝөрдү. Өмрүм башламаздан әввәл мәнә тәјин етдијин һәр бир ҝүнү китабына јазмысан» (Мәз. 139:16). Һаглы олараг, Давуд өз бәдәнинин неҹә јарадылдығына нәзәр саланда үрәјиндән Јеһоваја һәмд етмәк кечирди. Сон илләр әрзиндә алимләрин етдији кәшфләр Јеһованын бизи неҹә јаратдығы үзәриндә дүшүнәркән дујдуғумуз еһтирам һиссини јалныз вә јалныз артырыр. Бу кәшфләр бизә мәзмурчунун Јеһова һаггында јаздыглары илә разылашмаға даһа чох әсас верир: «Сән мәни еҹазкар, әсрарәнҝиз јолла јаратмысан, она ҝөрә шүкүр едирәм. Нә гәдәр харигәли ишләр ҝөрмүсән! Буну үрәкдән јахшы дәрк едирәм» (Мәз. 139:14). Ахы инсанлар хилгәтин Халигдән хәбәр вердијини неҹә ҝөрмәјә биләрләр?!

15, 16. а) Нәшрләримиз Јеһованын еҹазкар Јарадан олмасына миннәтдарлығымызы неҹә артырыр? б) «Тәкамүл, јохса јарадылыш мөҹүзәси?» адлы рубрикадан һансы мөвзу хүсусилә хошунуза ҝәлир?

¹⁵ Онилликләрдир ки, «Ојанын!» журналы милјонларла инсана хилгәти хәлг едән Аллаһын олдуғуну ҝөрмәјә көмәк едир. Мәсәлән, 2006-ҹы илин сентјабр сајы (рус.) белә адланырды: «Јарадан вармы?». Бу журналда олан бүтүн мәгаләләр тәкамүл вә креасионизм тәлимләри илә зеһинләри кор олмуш инсанларын ҝөзләрини ачмаг мәгсәди дашыјырды. Бир баҹы бу хүсуси сај һаггында Бирләшмиш Штатлардакы филиала јазмышдыр: «Бу хүсуси сајын пајланмасы үзрә кечирилән кампанија олдугҹа мүвәффәгијјәтли кечди. Бир гадын бу журналдан 20 нүсхә истәмишди. Биолоҝија мүәллимәси олан бу гадын истәјирди ки, бу журналдан шаҝирдләринин һамысында олсун». Бир гардаш јазыр: «Мән 1940-ҹы илдән тәблиғчијәм вә 75-ә јахын јашым вар. Амма хидмәт мәнә һәлә һеч вахт бу гәдәр севинҹ ҝәтирмәмишди».

¹⁶ Сон илләр әрзиндә «Ојанын!» журналында «Тәкамүл, јохса јарадылыш мөҹүзәси?» адлы рубрика дәрҹ едилир. Бу гыса мәгаләләр јарадылышда олан һәр шејин даһијанә шәкилдә лајиһәләшдирилдијини вурғулајыр вә инсанларын Даһи Јараданын ишләрини тәглид етмәјә чалышдыгларыны ашкар едир. Биз 2010-ҹу илдә Аллаһын иззәтини бәјан етмәјә көмәк едән «Һәјат неҹә јараныб?» адлы јени нәшр алмышыг. Бу нәшрдә олан ҝөзәл шәкилләр вә схемләр Јеһованын еҹазкар Јарадан олмасына миннәтдарлығымызы артырыр. Һәр бөлмәнин сонундакы суаллар охуҹуја арашдырдығы мәлуматын үзәриндә дүшүнмәјә көмәк едир. Бәс сиз евдән-евә, иҹтимаи јерләрдә вә ја гејри-рәсми шаһидлик едәркән бу брошүрадан истифадә едирсиниз?

17, 18. а) Валидејнләр, ушагларыныза иманларыны әминликлә мүдафиә етмәләринә неҹә көмәк едә биләрсиниз? б) Аиләви ибадәтдә јарадылышла бағлы олан брошүралардан неҹә истифадә етмисиниз?

¹⁷ Валидејнләр, сиз аиләви ибадәтдә өз ушагларынызла бу рәнҝарәнҝ брошүраны һеч арашдырмысыныз? Әҝәр арашдырсаныз, сиз ушагларынызын вар олан Аллаһа миннәтдарлығыны артыраҹагсыныз. Ола билсин, мәктәбдә охујан јенијетмә өвладларыныз вар вә онлара тәкамүл нәзәријјәси өјрәдилир. Алимләр, мәктәб мүәллимләри, сәнәдли филмләр,  һәтта әјләнҹә верилишләри вә кинолар тәкамүлүн факт олдуғуну ашылајыр. Сиз 2010-ҹу илдә чыхан «Һәјатын әмәлә ҝәлмәси. Беш ваҹиб суала ҹаваб» адлы диҝәр брошүранын (рус.) көмәјилә ушағыныза бу тәблиғатла мүбаризә апармаға көмәк едә биләрсиниз. «Һәјат неҹә јараныб?» брошүрасы кими, бу нәшр дә ҝәнҹләри дәрракә илә давранмаға сәсләјир (Сүл. мәс. 2:10, 11). Бу, онлара мәктәбдә кечдикләринин нә дәрәҹәдә мәнтигли олдуғуну ҝөрмәјә көмәк едир.

¹⁸ «Һәјатын әмәлә ҝәлмәси» брошүрасы шаҝирдләрә алимләрин «тапылмајан һалгалары» ашкар етдикләри илә бағлы сенсасијалы хәбәрләрә гијмәт вермәјә көмәк етмәк үчүн нәзәрдә тутулуб. Бу брошүра онлара белә мәлуматларын әслиндә инсанын ибтидаи варлыглардан јарандығыны сүбут едиб-етмәдијини анламаға көмәк едәҹәк. Һәмчинин орадакы мәлуматлар шаҝирдләрә алимләрин лабораторијаларда һәјатын өз-өзүнә јарандығыны сүбут етдикләрини иддиа едән кәсләрә ҹаваб вермәји өјрәдир. Валидејнләр, бу брошүралар васитәсилә сиз ушагларыныза Јарадана нә үчүн инандыгларынын сәбәбини сорушан һәр кәсә әминликлә ҹаваб вермәјә көмәк едәҹәксиниз. (1 Петер 3:15 ајәсини оху.)

19. Һәр биримиз һансы шәрәфә лајиг ҝөрүлмүшүк?

¹⁹ Јеһованын тәшкилатынын дәрин арашдырылараг тәртиб едилмиш нәшрләри бизә Аллаһын ҝөзәл хүсусијјәтләринин әтрафымызда олан һәр шејдә ашкар олдуғуну ҝөрмәјә көмәк едир. Бу санбаллы дәлилләр бизи Аллаһымыза һәмд сөјләмәјә тәшвиг едир (Мәз. 19:1, 2). Һәр шеји Јарадан Јеһова Аллаһа лајиг олдуғу һөрмәт вә еһтирамы ҝөстәрмәк имканына малик олмағымыз әсил шәрәфдир! (1 Тим. 1:17).