A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

Sermi Thil nih Pathian Sining kha An Langhter

Sermi Thil nih Pathian Sining kha An Langhter

‘Kan Bawipa le kan Pathian, nangmah cu sunparnak hmuh awkah aa tlakmi na si. Zeicahtiah zeizong vialte kha nangmah nih na ser hna.’—BIAT. 4:11.

1. Kan zumhnak fehter awkah zeidah kan tuah khawh?

MI TAMPI nih kan hmuh khawhmi thil lawng kan zumh khawh tiah an ti. Asinain Baibal nih “ahohmanh nih Pathian cu an hmu bal lo” tiah a ti. (Johan 1:18) Cucaah Pathian zumh awkah mi kha zeitindah kan bawmh khawh hna lai? Kannih tah “hmuh khawh lomi Pathian,” Jehovah kan zumhnak fehter awkah zeidah kan tuah khawh? (Kol. 1:15) A hmasa bik ah zei cawnpiaknak nih dah Pathian kong biatak mi nih an hngalh nakhnga lo a thuh ti kha kan hngalh a hau. Cun Pathian kong biatak he aa ralchanhmi cawnpiaknak langhter awkah Baibal kha ṭha tein kan hman a hau.—2 Kor. 10:4, 5.

2, 3. Pathian kong biatak a thupmi cawnpiaknak pahnih cu zeidah an si?

2 Pathian kong biatak hngalh lo awkah an lungmit a cawttermi a hmaan lomi cawnpiaknak pakhat cu thlennawnnak kong hi a si. Cu bantuk cawnpiaknak cu Baibal chimmi he aa ralkah i mi kha ruahchannak ngei loin a umter hna. Thlennawnnak nih nunnak cu amah tein aa thawk tiah a cawnpiak hna. Cutin a si taktak ahcun kan nunnak hi sullam a ngei lomi a si hnga.

3 Khrihfaram cheukhat nih Baibal kha a biafang ningin an i lak i van le vawlei le a chung i a ummi thil vialte cu kum thong tlawmpal lawng an si rih tiah an cawnpiak hna. Pathian nih thil vialte kha suimilam 24 a ummi niruk chungah a ser hna tiah an ti. Mah cawnpiaknak a zummi hna nih an zumhnak he aa ralkahmi, mifim pawl hmuhmi thil kha an cohlang lo. Mah cawnpiaknak nih Baibal kha zumhawk a tlak lomi le a hmaan lomi a lawhter, cucaah mi nih Baibal kha zumh an i harh. Mah cawnpiaknak aa tlaihmi hna nih kumzabu pakhatnak i mi cheukhat kha kan lung ah a chuahter ṭhan hna. Annih nih Pathian cu an ṭanh tuk ko nain “palh ṭanh” a rak si. (Rom 10:2) “Ralhruang fekfek” a simi thlennawnnak le a dang a hmaan lomi cawnpiaknak kha langhter awkah Baibal kha zeitindah kan hman khawh? * Baibal cawnpiakmi biatak kha hngalh awkah fakpi in kan i zuam lawngah cu bantuk cawnpiaknak a zummi hna kha kan bawmh khawh hna lai.

Zumhnak cu Langhtertu Thil le Ṭha tein Ruahnak cungah Hram aa Bunh

4. Kan zumhnak cu zei cungah dah hram aa bunhmi a si awk a si?

4 Baibal nih hngalhnak kha thil mansung bantukin sunsak awk a si tiah a ti. (Ptb. 10:14) Jehovah nih kan zumhnak kha minung ruahnak le biaknak phunglam cungah si loin langhtertu thil le ṭha tein ruahnak cungah hram i bunh seh ti a duh. (Hebru 11:1 rel.) Pathian cungah a fekmi zumhnak ngeih awkah Jehovah a um ti kha zumh hmasa a hau. (Hebru 11:6 rel.) Jehovah a um ti kan zumh cu thil pakhatkhat zumh kan duh ca men ah a si lo, a konglam hna kha ṭha tein kan tuaktan i kan ‘khuaruah khawhnak’ kha kan hman caah a si.—Rom 12:1, NW.

5. Pathian a um ti zumh khawh a sinak a ruang pakhat cu zeidah a si?

5 Pathian cu kan hmu kho lo nain a um ti zumh khawh a sinak a ruang kha lamkaltu Paul nih a fianter. Hitin a ṭial: “Vawlei a ser hramthawk te khan Pathian nih cun hmuh khawh a si lomi a sining kha fiang tein a langhter ko; cucu zungzal in a hmunmi a ṭhawnnak le Pathian a sinak kha an si. Cucu minung nih khan Pathian thil sermi ah hin an hmuh khawh ko hna.” (Rom 1:20) Pathian a um ti a zum set lomi kha Paul bia a hmaan ti zumh awkah zeitindah na bawmh khawh? A tanglei ah aa ṭialmi, Pathian ṭhawnnak le fimnak a langhtermi sermi thil tahchunhnak pakhatkhat kha na hman khawh.

Sermi Thil nih Pathian Ṭhawnnak a Langhter

6, 7. Jehovah ṭhawnnak kha zei thil pahnih nih dah an langhter?

6 A kan kilvengtu thil pahnih nih Jehovah ṭhawnnak kha an langhter. Mah cu vawlei tuamtu thli le vawlei dah hi an si. Vawlei tuamtu thli nih dawp awk thli a kan pek lengah a kan kilven. Zeitin in dah? Van ah lung ngan pipi cu khulrang in an zuang i vawlei kha an khawn ahcun tampi an hrawh khawh. Asinain vawlei tuamtu thli an phak tikah an puah caah cutin a cang theng lo. Cutin an puah tikah van ah aa dawhmi mei ceu kha an chuahter i mah kha zan ah kan hmuh tawn.

7 Vawlei dah zong nih a kan kilven. Vawlei i a chung muru ah a linmi thir hang a um. Mah nih a ṭhawngmi dah a chuahter i mah cu kan pawngkam lawngah si loin van tiang a phan. Mah dah nih ni le ni in a chuakmi ṭih a nungmi puahnak in a kan kilven. Mah puahnak nih vawlei ah ṭih a nungmi ni dat a phanhter. Asinain vawlei dah nih mah dat kha a dawp asiloah van ah a kaiter ṭhan. Cucaah mah ṭih a nungmi dat nih vawleicung i a ummi thilnung pawl kha a kangh hna lonak a si. Vawlei Chaklei a donghnak le Thlanglei a donghnak pawngah vawlei dah cu zan ah a rong phunphun a ummi a ceumi pawl in van ah hmuh khawh a si. Jehovah “ṭhawnnak cu a lianngan hringhran ko.”—Isaiah 40:26 rel.

Sermi Thil nih Pathian Fimnak a Langhter

8, 9. Jehovah nih kan nun khawh zungzal nakhnga a tuahmi thil nih a fimnak kha zeitindah a langhter?

8 Vawlei ah kan nun khawh zungzal nakhnga Jehovah nih a tuahmi thil in a fimnak kha kan hngalh khawh. Khua pakhat ah mi a nuainuai in an um i mah khua cu vanpang nih a kulh tiah na mitthlam ah cuanter hmanh. Mah khua ah ti thiang a lut kho lai lo i ti thur le hmunthur zong a chuak kho lai lo. A rauhhlan ah mah khua cu a thurhnawm tuk lai i um khawh a si ti lai lo. Vawlei cu mah khua he aa lawhnak a um. Vawlei ah a ummi ti hi cuzat tiin ri a ngei i ti thur le hmunthur zong hi leng ah hlonh khawh a si lo. Asinain vawlei nih thilnung vialte an nun khawh peng nakhnga a herhmi thil a pek khawh zungzal hna. Mah cu zeitindah a si khawh? Vawlei nih nunnak caah a herhmi thil vialte kha khuaruahhar lam in a hman ṭhan khawh zungzal caah a si.

9 Vawlei nih oxygen a chuahternak kong hi ruathmanh. Thilnung tampi nih oxygen kha kan dawp i carbon dioxide kha kan chuah ṭhan. Cutin a si zungzal nain oxygen cu a dih bal lo, a za in a um peng. Zeicah? Thingkung, ramkung nih carbon dioxide, ti, ni le thazaang a pemi thil pawl kha an dawp i carbohydrates le oxygen kha an chuahter. Mah kha ni hmangin rawl chuahternak tiah auh a si. Oxygen kha kan dawp i carbon dioxide kha kan chuahnak thawngin mah rianṭuannak ah kan i tel ve. Jehovah nih “minung kha nunnak le thaw” pek awkah a sermi thingkung, ramkung kha a hman hna. (Lam. 17:25) Pathian fimnak cu zeitluk khuaruahhar dah a si!

10, 11. Jehovah fimnak kha pelep le thankawng nih zeitindah an langhter?

10 Jehovah nih vawleicung ah a nungmi thilnung pawl a ser hnaning zongin a fimnak kha kan hngalh khawh. Vawleicung ah thilnung hi nuai 2 in nuai 100 hrawng an um tiah an ruah. (Salm 104:24 rel.) Mah hna lak i cheukhat, ser an sining nih Pathian fimnak a langhternak kong kan i ruah lai.

Pathian nih thankawng mit a sermi in a fimnak kan hmuh khawh, a pummi hi a mit ngantermi a si (Catlangbu 11 zoh)

11 Tahchunhnak ah, pelep phunkhat i a thluak cu bawlpen i a par tia lawng a si. A thluak cu a hme tuk ko nain meng 1,800 hrawng aa hlatmi Canada in Mexico tiang aa ṭhial kho. Cutin aa ṭhial tikah lam kha nika thawngin a hngalh. Nika cu a kal zungzal caah cutin zeitindah a hngalh khawh? Pelep kha amah lam te i kal khawh awk phun in Jehovah nih a thluak hmete kha a serpiak. Thankawng zong hi ruathmanh. A mit pakhat ah khuahmuh khawhnak hmaanbilu 30,000 hrawng a um. A hmuhmi vialte kha a thluak hmete nih a hngalh khawh i a pawng i thil hmete a cawlmi hmanh kha a hngalh khawh.

12, 13. Jehovah nih kan pum chung i cell a serning he aa tlaiin zeinihdah na lung aan suk?

12 Jehovah nih thilnung pawl an pum chungah a ummi cell a serning hi khuaruahhar tuk a si. Tahchunhnak ah, kan pum ah cell hi trillion 100 (trillion 1 cu 1 hnuah zero 12 a um) hrawng a um. Mah cell hme tete chungah DNA timi acid a um. Kan pum dihlak sersiamnak ca i a herhmi a kong tam deuh cu DNA ah a um.

13 DNA ah a kong zeizat dah aa tlum? DNA lakphak keu khat ah aa tlummi le CD phel khat ah aa tlummi kha tahchunh hmanh. CD phel khat ah dictionary cauk i a ummi vialte aa tlum kho, mah phel cu a pan te a si caah mah zat aa tlummi cu khuaruahhar tuk a si. Asinain DNA lakphak keu khat ah CD phel trillion 5 i aa tlummi zat aa tlum kho.

14. Mifim pawl an hmuhmi thil nih Jehovah he aa tlaiin zeitindah aan ruahter?

14 Siangpahrang David nih kan pum sernak caah a herhmi a kong vialte kha Jehovah nih cauk chungah a khumh ti phun in a ṭial. Hitin a ti: “Ka chuah hlan in na rak ka hmuh diam cang. Ka ca i na sermi ni hna cu na cauk chungah an rak i khumh diam cang, hram an i thawk hlan hmanh khan an i khumh diam cang.” (Salm 139:16) David nih a pum ser a sining kong a ruah tikah zeicah Jehovah a thangṭhat ti kha kan hngalhthiam khawh. Mifim pawl nih kan pum he aa tlaiin a kong tampi an hngalh i mah nih kan khuaruah a harter. Mah an hngalhmi nih Jehovah kong he aa tlaiin Salm caṭialtu bia hi kan hna a tlakter: “Keimah kong i khuaruahhar a simi thil le nangmah nih na tuahmi thil khuaruahhar a simi hna kong ah hin kan lawmh. Nangmah nih na ka hngalh dih cikcek ko.” (Salm 139:14) Kan pawngkam ah a ummi sermi thil hna nih Pathian a um taktak ti kha an langhter.

Sertu Thangṭhat awkah Midang kha Bawm hna

15, 16. (a) Bupi chuahmi cauk nih Jehovah thil sermi kong hlathlai awkah mi kha zeitindah a bawmh hna? (b) “Mah hi Amah tein a Si Kho hnga maw?” timi capar lakah zei kong kha dah na duh bik?

15 Sermi thil nih Pathian sining an langhternak kong hngalhthiam awkah I Hlau! mekazin nih mi tampi kha kum tampi chung a bawmh cang hna. Tahchunhnak ah, 2006, September thla chuahmi i a biatlangpi cu “Sertu a Um maw?” timi a si. Mah mekazin cu thlennawnnak le a dang a hmaan lomi cawnpiaknak a zummi hna bawmhnak caah chuahmi a si. Mah mekazin he aa tlaiin unaunu pakhat nih United States i zung ṭengnge ah hitin ca a ṭial: “Mah mekazin pek awkah tuahmi campaign cu man a ngei tuk. Nu pakhat nih uk 20 a ka hal. Anih cu biology chimtu a si i a siangngakchia pawl kha pek a duh hna.” Unaupa pakhat nih hitin a ṭial: “1940 donghlei in phungchimnak ah lungtho tein kaa tel i atu hi kum 75 deng ka si cang. Asinain mah I Hlau! pekṭhenh thla tlukin phungchimnak ah kaa nuam bal lo.”

16 2008 in I Hlau! mekazin ah “Mah hi Amah tein a Si Kho hnga maw?” timi capar a um. Mah capar tawite nih sermi thil khuaruahhar an sining le minung nih Sertu tuahmi thil an i zohchunhnak kong a fianter. Cun 2010 ah Thilnung Pawl Hi Sermi An Si Maw? timi brochure zong kan hmuh. Mah brochure chung i aa dawhmi hmanthlak pawl nih Jehovah thil sermi kha sunsak chin awkah a kan bawmh. Ṭhen donghnak kip ah a ummi biahalnak nih careltu kha a relmi kong ruah awkah a bawmh. Mah brochure cu phungchimnak i hman awkah a ṭha tukmi a si.

17, 18. (a) Nulepa nih zei rian dah an ngeih? (b) Chungkhar pumhnak ah sernak kong a fiantermi brochure pahnih kha zeitindah nan hman?

17 Nulepa hna, mah brochure kha chungkhar pumhnak ah nan fale he nan rel maw? Nan rel ahcun nan fale kha Jehovah zumh chin awkah nan bawmh khawh hna lai. Nan fale cu siangsangruun a kai liomi an si men lai. Thlennawnnak a cawnpiaktu hna nih Sertu a um lo tiah an zumh nakhnga fakpi in an i zuam. Mifim pawl, sianginn cachimtu, kokek sining a langhtermi TV le video hna nih thlennawnnak kha a hmaanmi in an langhter. Na fale kha 2010 ah chuahmi Nunnak aa Thawknak—Hal awktlak Biahalnak Panga [Mirang] timi brochure hmangin biatak kilven awkah na bawmh khawh hna. * Mah brochure nih Thilnung Pawl Hi Sermi An Si Maw? timi brochure bantukin mino pawl kha ‘khuaruah khawhnak’ ṭhancho awkah a bawmh hna lai. (Ptb. 2:10, 11, NW) Mah brochure nih sianginn i an cawnmi cu a hmaanmi a si le si lo zeitindah thleidan khawh a si kha a hngalhter hna lai.

Nulepa hna, nan fale kha an zumhnak kilven khawh awkah bawm hna u (Catlangbu 17 zoh)

18 A caan ah thlennawnnak hi a hmaan ti a langhtermi hlanlio thilri le ruh pawl kha mifim pawl nih an hmuh tiah thawng kan theih tawn. Asiloah mifim pawl nih hneksaknak khaan ah nunnak an ser khawh tiah kan theih men lai. Mah thawng cu a hmaanmi a si le si lo siangngakchia nih anmah tein thleidan khawh awk phun in Nunnak aa Thawknak timi brochure cu ṭial a si. Nulepa hna, nan fale nih Sertu an zumhnak kong ralṭha tein an chim khawh nakhnga mah brochure pahnih kha hmangin bawm hna u.—1 Piter 3:15 rel.

19. Zei caanṭha dah kan hmuh?

19 Bupi chuahmi cauk ah sernak kong kan rel tikah Jehovah i duhnungmi a sining kong tampi kan hngalh. Mah langhtertu thil hna nih Jehovah kha kan lung chungin thangṭhat awkah a kan forh. (Salm 19:1, 2) Zeizong vialte a Sertu, Jehovah kha a hmuh awk a simi upatnak le thangṭhatnak peknak caanṭha kan hmu.—1 Tim. 1:17.

^ cat. 3 Sernak he aa tlaiin, a hmaan loin a zummi hna bawmh khawhning kha Thilnung Pawl Hi Sermi An Si Maw? timi brochure, cahmai 24 in 28 [Kawl] ah zoh.

^ cat. 17 Sernak kong tam deuh in hngalh awkah Kan Zawn a Ruatmi Sertu a Um Maw? [Kawl] timi cauk kha rel.