“Hmekejë Me Thith”
“Hmekejë Me Thith”
“Inamacanejë, . . . hmekejë me thith.”—1 PET. 4:7.
TRO NYIPUNIETI A SA TUNE KAA?
Nemene pengöne thithi la nyine tro epuni a majemine thithin?
Pine nemene matre loi e tro la itre Keresiano a catre thithi lapa?
Drei la ka troa kepe thangane la hnei epuni hna thithi thatraqai itre xan?
1, 2. (a) Pine nemene matre nyipi ewekë tro sa ‘hmeke me thith’? (b) Nemene la itre hnyinge göi thith nyine tro sa isa hnyingëne thel?
ÖNINE la ketre trahmanyi ka huliwa jidri ekö ka hape: “Ame la ketre hawa ka jole catre troa hlë, tre, kolo qëmekene troa wië lai. Ame lo itre xa ka tui nyidrë ka troa hlë jidr, tre, ma ce mekuna i angatre hi. Ijije hi tro sa aceitunëne lai memine la hneijine hne së hna melëne enehila. Easë hnyawa ngöne la pune la fene i Satana. Kösë easë hmekune lo kola menihao, nge nyipi ewekë kowe la itre Keresiano troa isi me pi meköle ngöne la götrane la u. (Rom. 13:12) Troa hetre ethane la troa hmulizië ngöne la götrane u. Nyipi ewekë tro sa ‘inamacan,’ me catre troa ‘hmeke me thith.’—1 Pet. 4:7.
2 Pine laka easenyi catre hë la pune kowe la fene i Satana, loi e tro sa isa hnyinge ka hape: ‘Ame koi eni, nemene la pengöne la itre thithing? Eni kö a thithine la nöjei pengöne thith, me thithi lapa? Eni kö a thithi sane la itre xan, maine pena eni hmekuje hi a thithi fë la itre ewekë hnenge hna ajan? Nemene la enyipiewekëne la thithi kowe la mele së elany?’
THITHINE JË LA NÖJEI PENGÖNE THITH
3. Nemene la itre xa pengöne thith?
3 Ame la Paulo a cinyihane kowe la angetre Efeso, hnei nyidrëti hna thithine la “nöjei pengöne thith.” (Efe. 6:18, MN) Ame ngöne la easa thithi koi Iehova, tre, hne së hna lapa sipo Nyidrëti la ka nyipi ewekë thatraqane la mele së, me troa xatua së troa nyinyine la itre jole së. Tusi Hmitrötre a qaja ka hape, Nyidrëti hi la ‘Ate shamatine la thith’ nge pine laka Nyidrëti a hnimi së, haawe, Nyidrëti a drenge la easa sipo ixatua koi Nyidrë. (Sal. 65:2) Ngo, ame la easa thith, tha tro hmekuje kö sa sipone la itre ewekë hne së hna ajan. Loi e tro fe sa hane atrunyi Iehova, me olene koi Nyidrë, me xëwe koi Nyidrë.
4. Pine nemene matre tro pala hi sa atrunyi Iehova jëne la itre thithi së?
4 Nyimutre la itre kepine matre loi e tro sa atrunyi Iehova jëne la itre thithi së. Drei la ketre ceitun, easa atrunyi Nyidrë ngöne la easa mekune “la ite huliwa ka mene i nyidë,” memine “la mana ne la etru i [N]yidrë.” (E jë la Salamo 150:1-6.) Pane goeëne ju la Salamo 150. Ame ngöne la sikisi lao xötre celë, tre, a thötrine jë kö lao atrunyi Iehova. Hnene la ketre atre cinyihane la Salamo hna amamane la ejuine la ihnimi angeice koi Iehova ngöne la angeice a nyimane ka hape: “Luengemene [sevene] la o atrunyi cilieti ni ngöne la drai ka cas, qa ngöne la ite hnei cilieti hna hnyingëne amekötin.” (Sal. 119:164) Iehova hmekuje hi la nyine troa atrun. Haawe, loi e tro sa atrunyi Nyidrë jëne la itre thith ‘a sevene ngöne la drai,’ kola hape, troa thithi lapa.
5. Nemene la aqane thupë së hnene la thithi ne ole?
5 Ame la ketre pengöne thith, tre thithi ne ole. Ame ngöne la tusi Paulo kowe la itre Keresiano ne Filipi, öni angeic: “The kuke hnine kö la kete ewekë ; ngo loi e cengöne amamane koi Akötesie la ite aja i nyipunie hnene la thith, me sipo, me ole.” (Fil. 4:6) Pine laka easa melëne la itre drai ne la pune la fene i Satana, me mel e nyipine la itre atr ka “tha ole kö,” nyipi ewekë troa eje hnyawa e kuhu hni së la ole kowe la itre manathithi qaathei Iehova, matre tha tro kö sa ce thiina memine la fen. (2 Tim. 3:1, 2) Pë hë hni ne ole ne la itre atr. Maine tha hmeke kö së, tro hë së lai a hane tui angatr. Ngo maine troa hetre hni ne ole së ngöne la easa thith, tro hë së lai a madrin, nge tha tro hmaca kö sa eetr lapa. (Iuda 16) Ame la kola tro fë la thith hnene la hene ne hnepe lapa nge kola mama la hni ne ole ngöne la thithi angeic, sipu ithuecatre hi lai koi föe hmunë me ha kuku troa hane hetre hni ne ole.
6, 7. Nemene la thithi ne sipo? Nemene la itre nyine tro sa sipone koi Iehova?
6 Ame pena la ketre pengöne thith, tre thithi ne sipo, ene la troa fe la itre aliene la hni së. Nemene la nyine tro sa sipone koi Iehova? Easa thithi koi Iehova matre sipone koi Nyidrë la ixatua ngöne la kola icilekeu me easë, maine ngöne la kola tithi së hnei mec. E cili hi lo ijine easa xëwe koi Iehova matre troa xatua së hnei Nyidrë. Ngo hapeu, tro hmekuje hi së a sipo koi Nyidrë ngöne la kola icilekeu me easë maine tithi së pena hnei mec?
7 Tro sa pane ce wange la tulu ne thithi Iesu ngöne lo nyidrëti a thithi fë la ëje i Akötresie, me Baselaia me aja i Nyidrë, matre xatua së troa sa lai hnying. (E jë la Mataio 6:9, 10.) a Pine laka tru catre la itre ewekë ka ngazo e celë fen, goi thatreine fe la itre musi hamëne koi itre atr la itre ka nyipi ewekë thatraqane la mel. Ketre kepine lai ka upi së troa thithi matre troa ahmitrötrëne la ëje i Akötresie, me sipone matre tro la Baselaia i Nyidrëti a apatrene trije pi la mus i Satana qa la fen. Ame la ketre ewekë nyine sipone ielene koi Iehova, tre ene la troa ej la aja i Nyidrëti e celë fen, tune e koho hnengödrai. Qa ngöne lai, catre jë së hmek, me thithine la nöjei pengöne thith.
CATRE JË “THITH”
8, 9. Pine nemene matre tha tro kö sa jele ngazo Peteru memine lo itre aposetolo ka meköle ngöne la hlapa e Gethesemane?
8 Hnei Peteru hna qaja ngöne la tusi angeice koi itre Keresiano, ka hape “hmekejë me thith,” ngo ame ngöne la ketre ijine tha hane pë hë angeice hmeke me thith. Angeice hi lo ketre atre drenge ka meköle lo ijine Iesu a thithi ngöne la hlapa e Gethesemane. Hnei Iesu hna upi angatre troa ‘hmeke me thith,’ ngo hnei angatre pe hna meköl.—E jë la Mataio 26:40-45.
9 Tha tro kö sa jele ngazo Peteru memine la itre xa aposetolo pine angatre meköl, ngo loi e tro sa mekune hnyawa laka, angatr a kucakuca ke tru la itre ewekë hnei angatre hna kuca ngöne la drai. Hnei angatre hna hnëkëne me atrune la Paseka ngöne lai heji cili. Thupene jë hi lai, Iesu pë hë a hamë angatre pi la itre hna amekötine göne la aqane troa atrune la Heji Ne Pui Ne Xeni Ne La Joxu, matre tro pë hë la itretre dreng a lapaa atrune la Drai Ne Amekunën la mec i Keriso. (1 Kor. 11:23-25) Kola qaja hnene la Tusi Hmitrötr ka hape, “ase hë angate nyimane la nyima, angat’ a tropi kowe la wete Elaio.” Ngo qa ngöne la traone Ierusalema a tro cili, tre nango nanyi pi hë la gojeny. (Mat. 26:30, 36) Ma kolo hë lo hnenyipajidri menu hë. Maine easë ju fe ngöne lai jidri cili ngöne la hlapa e Gethesemane, tre ma tro hi lai a hane traqa tune koi së. Tha hnei Iesu hna jele ngazone la itretre drei nyidrë ka kucakuca. Hnei nyidrëti pe hna wang atrehmekune ka hape “kola ajane la hni, ngo kucakuca la ngönetei.”
10, 11. (a) Nemene la ini hnei Peteru hna kapa qa ngöne la ewekë ka traqa koi angeic ngöne la hlapa e Gethesemane? (b) Nemene fe la ini tro nyipunie a hane xome qa ngöne la ewekë ka traqa koi Peteru?
10 Ngacama ewekë ka akötre la ka traqa koi Peteru, ngo ame pe ketre ini ka tru la hnei angeice hna kapa qa ngöne la hna meköle ngöne la hlapa e Gethesemane. Ase petre kö Iesu lo thuemacanyi angatr; öni nyidrë ka hape: “Tro asë nyipunie a jingenekëne [thixötre] pi ini ngöne la jidi celë.” Ngo canga öni Peteru jë hi e sa ka hape: “Maine tro angat’ asë a jingenekë enëtilai [thixötr], te, tha hanejë kö ni jingenekë [thixötr]!” Nge öni Iesu ka hape, tro Peteru a aköni a kelikelë nyidrë. Ngo kolo kö a catre fë hnei Peteru ka hape: “Ngaca ma ce meciju ni me cilie, te, tha trojë kö ni a kelikelë cilie.” (Mat. 26:31-35) Tha tria ju kö la trenge ewekë i Iesu ke, ame hë e thupen, tre kola kelikelë nyidrëti hnei Peteru. Ame hë la Peteru a öhne ka hape, tria ha angeic, lapa menu pi hi angeic me “teije hleuhleu.”—Luka 22:60-62.
11 Hna ini Peteru hnene la ewekë ka traqa koi angeic, laka tha tro kö angeic a mejiune kowe la sipu trenge catre i angeice kö. Hnene pë hë la thithi hna xatua angeic. Hnauëne laka qaja jë së tune lai? Pine laka Peteru hi lo ka cinyanyi me hape, “hmekejë me thith.” Easë kö a trongëne la eamo celë hna qatrenge hnene la Tusi Hmitrötr? Easë kö a catre thith nyine amamane ka hape, mele së thei Iehova? (Sal. 78:7) Loi e tro fe sa wang atrune la eamo i Paulo ka hape: “Ame la ate mekune laka angeic’ a cile huti, wange kö ke keipi.”—1 Kor. 10:12.
KOLA SA LA ITRE THITHI NEHEMIA
12. Pine nemene laka, ketre tulu ka loi koi së la tulu i Nehemia?
12 Ketre tulu ka lolo fe la hna hamëne hnei Nehemia. Angeice la atre kepe trepe ime i Aretaseta Joxu ne Peresi ekö catre ngöne lo itre macatre patre petre kö Keriso. Nehemia la ketre atr ka thithi pala hi cememine la hni ka pexej. Tusi Hmitrötr a qaja ka hape tha xeni hë Nehemia, nge tha mano kö angeice thithi fë la angetre Iudra ka melëne la itre ijine jole e Ierusalema. (Neh. 1:4) Ame hë la Aretaseta joxu a hnyingëne koi Nehemia la kepine la kola iëzi la qëmeke i angeice, tre canga “thithi [jë hi angeice] koi Akötesi ne hnengödrai.” (Neh. 2:2-4) Nemene hë la pun? Hnei Iehova hna sa la thithi angeic, me xatuane la nöje i Nyidrë. (Neh. 2:5, 6) Drei jë kö la kola catre hnyawa la lapaune i Nehemia hnene la ewekë celë hnei angeice hna melën!
13, 14. Nemene la nyine tro sa kuca matre tro pala hi a catre la lapaune së, nge matre pëkö jë i Satana troa ananazijë së?
13 Maine tro sa catre thithi tui Nehemia, celë hi lai ka troa acatrene la lapaune së. Ka pë hni lae Satana, nge tha ka utipi së kö, nge e kucakuca ha së, tre ijine tro hi angeice lai a lepi së. Ka tune ngöne la itre ijine kola tithi së hnene la ketre meci ka tru, maine ngöne la easa hace hni; ma tro së lai a nyiqaane mekune ka hape, tha wang atrune kö Akötresie la hnepe traeme hne së hna xom göi troa cainöj e nöjei treu. Ame la itre xan e easë, tre kola hace catre la hni angatr, qa ngöne laka, ma hetre itre ewekë ka ngazo hnei angatre hna melëne ekö. Satana a ajane tro sa mekune ka hape, pëkö ca hnënyengöne së. Angeic a nyijëne la itre mekune cili göi troa ananazijëne la lapaune së. Ngo maine tro sa ‘hmeke me thithi’ pala hi, tro ha catre la lapaune së. Tusi Hmitrötr a qaja ka hape, ceitune la lapaune së me ketre petr ka tru, ka aijijë së troa apine “la ite jo ne hazo eë ne la ka ngazo.”—Efe. 6:16.
14 Maine ka ‘hmeke së me thith,’ tha tro kö a asesëkötrë së hnene la itre itupath, nge tha tro kö sa nuetriji Iehova. Ame la easa qëmeke kowe la itre jole me itre itupath, loi e tro sa mekune la tulu i Nehemia, me canga thithi ju koi Akötresie. Ixatua i Iehova hmekuje hi la ka aijijë së troa cile catre kowe la itre itupath me xomihnine la itre jole ka troa ananazijëne la lapaune së.
THITHI JË THATRAQAI ITRE XAN
15. Nemene la nyine tro së isa hnyingëne thel?
15 Hnei Iesu hna catre thithi sai Peteru matre tha tro kö a patre la lapaune i angeic. (Luka 22:32) Nge hnei Epafera ekö, ngöne lo hneijine lo itre pane Keresiano, hna hane nyitipu Iesu. Tru catre la hnei Epafera hna thithi thatraqane la itre trejine me angeice qa Kolose. Öni Paulo koi angatr ka hape: “[Angeic a] thithi thatraqai nyipunie, mate cile huti nyipunie nge pë ethan, me kapa hnyawa la aja i Akötesie asë.” (Kol. 4:12) Loi e tro sa isa hnyinge ka hape: ‘Eni kö a catre thithi thatraqane la itre trejine me eni qa cailo fen? Hnenge kö hna hane lapa thithi thatraqane la itre trejine me eni, itre trahmanyi me föe, hna lepe hnei hulö? Eue lo eni a hane thithi thatraqane la itre trejine me eni ka cilëne la itre hnëqa ka tru hnine la organizasio i Iehova? Hnenge kö hna hane mekune la ketre trejine ngöne la ekalesia ka melëne la itre ijine jol?’
16. Hapeu, nyipi ewekë kö troa thithi thatraqane la itre trejine me easë? Qaja jë la kepin.
16 Ketre jëne ixatua kowe la itre trejine me easë, la tro sa thithi sai angatre koi Iehova. (E jë la 2 Korinito 1:11.) Tha Iehova kö a treqene tro la itre hlue i Nyidrëti a thithi iele koi Nyidrë, matre sa jë Nyidrë. Ngo madrine catre Nyidrë troa kapa la itre thithi së, me öhne la aqane hnehengazo angatre hne së. Qa ngöne lai, loi e tro sa wang atrune la troa thithi thatraqane la itre trejine me easë. Loi e tro sa nyitipu Epafera me amamane la ihnimi së kowe la itre trejine me easë, itre trahmanyi me föe, ngöne la easa catre thithi sai angatr. Maine ewekë lai hne së hna kuca, tro hë sa madrine catre qa ngöne laka, “sisitia la manathithi e troa hame hune la troa kapa.”—Ite hu. 20:35.
“EASHENYI ENEHILA LA MEL”
17, 18. Nemene la eloine la tro sa ‘hmeke me thith’?
17 Qëmekene tro Paulo a qaja ka hape “hoea ha la hna jid, nge eashenyi hë la lai,” hnei angeic hna pane qaja ngöne la tusi angeice ka hape: “Ate hë shë la ijine laka, ijine hlë hë nyipunie qa hna meköl ; ke eashenyi enehila la mel, ngo nanyi ekö lo lapaune shë.” (Rom. 13:11, 12) Calemi hë la fene ka hnyipixe qaathei Akötresie, memine la iamele. Tha ijine tro kö së la a meköle ngöne la götrane u. Tha tro pi kö sa nue la fene celë troa sewe së troa thele gaa pë atr, göi troa thithi koi Iehova. Loi e tro pe sa ‘hmeke me thith.’ Maine ewekë hi lai hne së hna kuca, easë hi lai a “nyipici ngöne la thina ka hmitöte me thina ka ijiji Akötesie,” treqene la troa traqa la drai Iehova. (2 Pet. 3:11, 12) Tro kö la aqane mele së a qajaqaja maine ka hlë së ngöne la götrane u, nge maine ka xecie hnyawa e kuhu hni së laka, calemi catre hë la pune kowe la fene ka ngazo celë. Haawe, “thithijë [së] the mano kö.” (1 Thes. 5:17) Loi e tro sa nyitipu Iesu, ene la troa thele gaa pë atr, göi troa thithi koi Iehova. Maine tro sa lapa xomi ijine troa thithi koi Iehova, celë hi lai ka troa aeasenyi së koi Nyidrë. (Iako. 4:7, 8) Nge celë hi nyipi manathithi ka tru!
18 Tusi Hmitrötr a qaja ka hape: “Ngöne la nöjei drai ne ate pete kö nyidë, hnei nyidëti hna thihi me xëwe me teije cate me xötexöte la lue tenge timida koi nyidëti ate ateine troa amele nyidë qa ngöne la mec, nge hna dei nyidëti ke qou i nyidë e Akötesie.” (Heb. 5:7) Hnei Iesu hna sipo me xëwe koi Iehova, nge hnei nyidrëti hna mele nyipici koi Akötresie uti hë la pune la mele i nyidrëti e celë fen. Nge pine la hna mele nyipici hnei Iesu, Iehova pë hë a amelene hmaca jë la Hupuna i Nyidrë, me hamëne koi Iesu la mele laka, tha tro hmaca kö a mec. Ijije mina fe tro sa mele nyipici kowe la Tretretro së, ngacama ixelë ju hë së memine la itre itupath me itre icilekeu ngöne la itre drai ka troa calemi. Maine tro sa catre ‘hmeke me thith,’ tro hë së hetrenyi la thupen, ene la mele ka tha ase palua kö.
[Ithueamacany]
a Mataio 6:9, 10, MN: “Tretretro huni e koho hnengödrai, epi hmitrötre la ëje i Cilie. Epi traqa la baselaia i Cilie. Epi eje la aja i Cilie e celë fene tune e koho hnengödrai.”
[Thying]
[Iatr ne la götran 3]
[Iatr ne la götran 5]
Ngacama hnei Peteru hna tria, ngo hnei angeice hna inine troa ‘hmeke me thith’ (Wange ju la paragarafe 10, 11)
[Iatr ne la götran 6]
Tro la aqane ‘hmeke me thithi’ së a xatua së troa mele nyipici koi Iehova ngöne la itre ijine jol (Wange ju la paragarafe 13, 14)
