1, 2. a) ¿Imanirtaq alläpa precisan ‘mana jaqita mañakunantsik’? b) ¿Ima tapukïkunatataq mañakï asuntupaq rurakushwan?

“MANARAQ Patsa waranqan hörakuna riyaq riyaqlla (rikcha rikchalla) këqa alläpa sasam” ninmi paqaspa trabajaq nuna. Y mëtsikaq nunakunam pënölla pensayan. Kanan witsan cristiänukunapis tsënöllam pasëkantsik, porqui Satanaspa makinchö këkaq munduqa alläpa paqaschönömi këkan, y ichikllachönam ushakärinqa (Rom. 13:12). ¡Alläpa llakikïpaqchi kanman tsë ushakë junaq chëkämuptinna punukäriqa! Alläpam precisan “alli juiciuyoq” kanantsik y “mana jaqita mañakuyë” neq consëjuta wiyakunantsik (1 Pëd. 4:7, NM).

² Ushanan junaqkunachömi kawëkantsik, tsëmi kënö tapukunqantsik alli kanman: “¿Mañakïnïta precisaqpaqku churëkä? ¿Tukïläya mañakïtaku rurä? ¿Mana jaqitaku mañakö? ¿Wananqäkunallapaq y munanqäkunallapaqku imëpis mañakö o wakinkunapaqwanku? ¿Mañakïnï precisanku salvakunäpaq?”.

3. ¿Imanö mañakïkunataq kan?

³ Ëfesu congregacionman cartakurninmi, apostul Pabluqa, (tukuyläya) “tukïläya rogakïwan y mañakïwan” mañakuyanki nirqan (Efes. 6:18, NM). ¿Manaku Jehoväman mañakuntsik wananqantsikkunachö yanapamänapaq y imëka mana allikunapa pasarnin alli tsarakunapaq? “Mañakïkuna Wiyaq” Diosqa kuyakïwanmi tsë mañakïkunata wiyan (Sal. 65:2). Jina tukïläyapa mañakïqa kanman Jehoväta alabarnin, agradecikurnin y rogakurnin mañakunqantsikkunam.

4. ¿Imanirtaq Jehoväta mana jaqita alabashwan mañakïnintsikchö?

⁴ Imëkakunam kan Jehoväta mañakïnintsikchö alabanapaq. Tantiyarinapaq, ‘poderninwan rurashqankunaman’ y ‘alläpa jatun këninman’ pensarnin,  ¿manaku alabëta munantsik? (leyi Salmu 150:1-6 *.) Salmu librupa 150 kaq capïtulumpa versïculunkunachömi, 13 kuti Jehoväta alabanapaq animamantsik. Salmu libruta juk qellqaqmi, alläpa respëtuwan kënö nir cantarqan: “Leynikikuna alli kaptinmi junaqchö qanchis kuti alabarqoq” (Sal. 119:164). Jehovä alabashqa kanampaq kaqtaqa segürum këkantsik. Tsënö kaptinqa, ¿manaku mañakïnintsikchö “qanchis kuti” o mana jaqita alabashwan?

5. ¿Imapitataq agradecikur mañakunqantsik tsapämantsik?

⁵ Tukïläyapa mañakïqa agradecikurnin mañakïmi. Filïpus markachö cristiänukunatam Pablu kënö nirqan: “Ama imapaqpis yarpacachäyëtsu, antis imano ecano carpis, Diosnintsicman ‘Grasias’ nicur mañaquicuyë” (Filip. 4:6). Alläpa agradecikur mañakunqantsikqa tsapämantsikmi. ¿Imapitataq tsapämantsik? Kanan witsan agradecikïta mana yachaq nunakunapitam (2 Tim. 3:1, 2, NM). Mana cuidakurninqa, itsa noqantsikpis pëkunanölla mana agradecikoq tikrarishwan. Agradecikur Diosman mañakurninqa kapamanqantsikllawan shumaq kawakunapaq y imëkapitapis wasa rima mana kanapaqmi yanapamäshun (Jüd. 16). Juk casädu ollquqa, warminwan y wamrankunawan juntum agradecikur mañakuyänan, tsënöpa pëkunapis agradecikoq kayänampaq.

6, 7. ¿Imataq rogakïqa, y imatataq Jehoväta rogakïpa mañakushwan?

⁶ Rogakïqa imanö sientikunqantsikta y imanö këkanqantsikta willar mañakïmi. ¿Imëtaq Jehoväman rogakïpa mañakushwan? Chikir qatikachämashqa o feyu qeshyakunapa pasarninmi. Tsënökunapa pasarninqa rogakïpam Diosman mañakuntsik. Peru ¿tsëkunapa pasarllaku rogakïpa Jehoväman mañakushwan?

⁷ Rikärishun Jesus imanö mañakunapaq yachatsimanqantsikta y Diospa Gobiernumpaq, jutimpaq y munënimpaq imata ninqanta (leyi Mateu 6:9, 10). Kë munduchöqa imëka mana allikunam junta këkan, y nunakuna wanayanqantaqa manam gobiernukunapis qoyta puëdiyantsu. Tsëmi, teytantsik Jehoväta mañakunantsik, jutin respëtuwan alabashqa kanampaq y Gobiernun, Satanaspa mandakïninta ushakätsinampaq. Jinamampis, munënin ciëluchö rurakanqannölla kë Patsachö rurakänampaqmi rogakushwan. Awmi, mäkoq mäkoqllam këkashwan y tukïläyapam (tukuyläyapam) mañakushwan.

8, 9. ¿Imanirtaq Getsemanï huertachö këkar Pëdruwan wakin apostulkuna punukäyanqampita juzgashwantsu?

⁸ “Mana jaqita mañakuyë” nir cristiänukunata apostul Pëdru nishqa karpis, juk kutichöqa pëpis manam rurarqantsu. Getsemanï huertachö Jesus mañakunqanyaqmi, Pëdruwan wakin discïpulukuna punukäriyarqan. “Riyacur Diosman mañacuyë” Jesus nikaptimpis, pëkunaqa manam cäsukuyarqantsu (leyi Mateu 26:41, 45).

⁹ ¿Juzgashwanku Pëdruwan wakin apostulkuna punukäyanqanta? Yarpäshun, tsë junaqqa imëkata rurashqa karmi alläpa utishqa këkäyarqan. Pascuapaqmi alistapakuyarqan, y nïkurnam celebrayarqan. Tsëpitanam, Jesus patsätsirqan Señorpa Cënanta shamoq tiempukunachö  pëpa wanïninta yarpäyänampaq (1 Cor. 11:23-25). Tsëpitanam, “juc salmu cantuta cantacurir” Jerusalempa kichki näninkunapa karuta ‘Olibus jircaman eucuyarqan’ (Mat. 26:30, 36). Tsëpaqqa itsa pullan paqaspitapis masna karqan. Tsë paqas Getsemanï huertachö këkarninqa itsa noqantsikpis punukärishwan karqan. Tsëmi, utishqa apostulninkunata piñapänampa rantin, Jesusqa kuyakïwan nirqan: “Boluntaniquicuna alli captinpis, sasam rurarcuyänequipaq”.

10, 11. a) Getsemanï huertachö punukanqampita, ¿imatataq Pëdru yachakurqan? b) ¿Imatataq Pëdruta pasanqankunapita yachakunki?

¹⁰ Getsemanï huertachö punukanqampitaqa, juk llakikïpaq peru precisaq yachakïtam Pëdruqa yachakurqan. Jesusmi puntallapitana kënö nishqa karqan: “Canan paqasmi llapequicuna jaqiricäyamarnï, ewacuyanqui”. Tsënö niptinnam Pëdru kënö nirqan: “Waquincuna jaqiriyashuptiquipis, noqaqa manam jaqishqequitsu”. Puntallapitana Pëdru kima kuti neganampaq Jesus niptinmi, jina Pëdru kënö nirqan: “Qamtawan juntu wanutsiyämänan captinpis, manam negashqequitsu” (Mat. 26:31-35). Jesus ninqannöllam, Pëdruqa negarirqan. Ruranqanta cuentata qokurirmi, ‘allapa pësacur, waqaquicorqan’ (Lüc. 22:60-62).

¹¹ Pëdruqa tsë pasanqampitam kikinman mana markäkunampaq yachakurqan, y tsë asuntuchöqa Diosman mañakïchi yanaparqan, porqui “mana jaqita mañakuyë” nirmi consejakurqan. ¿Tsë consëjuta wiyakïkantsikku? ¿Jehoväta wananqantsikta rikätsikurku imëpis mañakïkantsik? (Sal. 85:8.) Jina yarpäshun apostul Pablu kënö nir consejamanqantsiktapis: “Pipis, ‘Firmim criyicuycä’ nirga, shumag cuidacutsun jutsaman mana ishquinanpag” (1 Cor. 10:12, NTCN).

12. ¿Imanirtaq Nehemïas juk alli ejemplu noqantsikpaq?

¹² Pensarishun Nehemïasman, m.J.sh. 400 watakuna witsanmi, pëqa Persa reypa vïnu sirwipaqninmi karqan. Nehemïasqa, Diosta mañakïchö juk alläpa alli ejemplum. Jerusalenchö judïukuna mana allikunapa pasayaptinmi pëqa atska junaqkunapa ‘Diosman mañakur y ayunar’ këkarqan (Neh. 1:4). Imanir tsëläya llakishqa këkanqanta y imata mañakïta munanqanta Artajerjes tapuptinmi, “jinan höra Nehemïasqa mañakurqan  ciëluchö këkaq Diosman” (Neh. 2:2-4). ¿Mañakïninta wiyarqanku? Awmi, Jehoväqa contestarqanmi y markanta yanapanampaqmi dirigirqan (Neh. 2:5, 6). ¡Tsë pasakunqanqa mëraq Nehemïaspa markäkïninta sinchiyätsirqan!

13, 14. Diospa kaqchö qelanänapaq Satanas imëkata rurëkaptinqa, ¿imatataq rurashwan markäkïnintsik sinchi këkänampaq?

¹³ Nehemïas ruranqannö, imëpis mañakïkashqaqa, markäkïnintsikmi mas sinchiyanqa. Satanasqa mana ankupäkoq karmi kallpannaq këkanqantsik höra tentaramantsik. Juk qeshyawan o alläpa llakinë qeshyawan këkarqa, itsa cada killa yachatsikunqëki Diospaqqa alläpa wallkalla kanqanta pensankiman. O itsa unë ruranqantsikkuna alläpa yarpakachätsimashwan. Mana imapaqpis välinqantsiktam Satanasqa pensatsimënintsikta munam, y tsëtam utilisan markäkïnintsikta ushakätsinampaq. Peru ‘mana jaqita mañakushqaqa’ markäkïnintsikqa sinchim këkanqa. Yarpäshun, ‘marcäquinintsik escudu cuenta’ kaptinqa, manam ‘diablupa flechan imanamäshuntsu’ (Efes. 6:16).

¹⁴ Imëpis ‘mana jaqipa mañakushqaqa’, illaqpita pruëbakuna chämuptimpis allim tsarakushun. ¿Imataraq rurashwan Diospa kaqchö alli kënintsikta imapis peligruman churaptin? Nehemïas ruranqanta yarpäshun, y jinan höra Diosman mañakushun, pëpa yanapakïninllawanmi tentacionkunata vencishun y alli tsarakushun.

15. ¿Ima tapukïkunatataq rurakushwan wakinkunapaq mañakunapaq?

¹⁵ Jesusmi Diosta mañakurqan Pëdrupa markäkïnin mana ushakänampaq (Lüc. 22:32). Apostulkuna kawayanqan witsanchö Diosta sirweq Epafras jutiyoq  cristiänum Jesus ruranqannölla Colösaschö cristiänu mayinkunapaq mañakurqan, pëpaqmi Pablu kënö nirqan: “Pemi imepis Diosta qamcunapaq mañaquican alli firmi cabal nunana cayänequipaq, y Dios munanqanno cawacuyänequipaq” (Col. 4:12). Tsëmi kënö tapukushwan: “¿Entëru nacionchö këkaq cristiänu mayïkunapaq mañaköku? ¿Imëka desgraciakunata pasaqkunapaq siguïduku mañakö? ¿Imëllaraqtaq Jehoväpa Testïgunkunata Pushaqkunapaq, Sucursalta Rikaqkunapaq, Anciänukunapaq y wakinkunapaq mañakurqö? ¿Tsëllaraqku mañakurqö congregacionchö sasakunapa (ajakunapa) pasëkaq cristiänukunapaq?”.

16. ¿Wakinkunapaq mañakunqantsik yanapakuntsuraq?

¹⁶ Wakinkunapaq mañakunqantsikqa alläpam yanapanqa (leyi 2 Corintius 1:11). Cristiänu mayinkunapaq atskaq cristiänukuna kutin kutin mañakuyanqanrëkurllaqa manam Jehoväqa obligädutsu këkan mañakïninkunata contestanampaq, tsënö karpis alläpam kushikun wakinkunapaq yarpachakuyanqanta, y mañakïninkunata contestanqan höram tsëta cuentaman churan. Tsëmi, precisaqpaq churanantsik wakinkunapaq mañakïnintsikta. Epafrasnöllam, noqantsikpis kuyakïnintsikta y wakinkunapaq yarpachakunqantsikta rikätsikunantsik wakinkunapaq mañakurnin. Tsëta rurarmi mas kushikushun, porqui “qaraquimi mas cushiqueqa chasquir cushiquipitapis” (Hëch. 20:35).

17, 18. ¿Imanötaq yanapamantsik ‘mana jaqita mañakunqantsik’?

¹⁷ “Paqas ushacärinnam [y] patsanam warärin” nir Pablu manaraq nirninmi, kënö qellqarqan: “Ima tiempucunachona quecanqantsictapis cuentata qocushun y punonqantsicpita riyacoq cuenta mäcoq mäcoqllana quecashun; porqui cananqa Jesucristuman creyiconqantsicpita salbacunantsic öra chäramunnam” (Rom. 13:11, 12). Dios awnikunqan mushoq Patsaqa chëkämunnam, y salvacionnintsikqa itsa pensanqantsikpitapis mas këllachöna këkan. Diospa kaqchö ama punukäshuntsu y ama jaqishuntsu kë mundupa imëkankuna Diosman mañakunapaq tiempuntsikta qochimänata (qechumänata). Tsëpa rantinqa ‘mana jaqita mañakushun’, tsëmi yanapamäshun Jehoväpa piñakïnin junaqta shuyanqantsikyaq, “llapanchö limpiu kawakurnin y Diospa munëninta rurarllana” kawakunapaq (2 Pëd. 3:11, 12). Tsënöpam, rikätsikushun Diospa kaqchö mäkoq mäkoq këkanqantsikta y më tsëchö imëkapis imanö patsätsishqa këkanqampa ushënin këllachöna këkanqanman rasumpa creinqantsikta. Tsëmi, ‘mana jaqita mañakushwan’ (1 Tes. 5:17, NM). Ama lluta llutallaqa mañakushuntsu, sinöqa Jesus ruranqannölla japallantsik këkar mañakunapaq tiempuntsikta rakishun. Tsënö ruranqantsikmi yanapamäshun Jehoväman mas witinapaq (Sant. 4:7, 8). ¡Këmi mas alli kaq bendicionqa!

¹⁸ Bibliam kënö nin: “Jesucristum que patsacho cawecarnin allapa rogacur waqarcuryan mañacorqan poderninwan wanïpita libracoq Diosman. Y cäsucoq canqanrecurmi Dios wiyecorqan mañaquinincunata” (Heb. 5:7). Jesusqa Teytanmanmi rogakïpa mañakurqan y Patsachö kawënin ushanqanyaqmi alli tsarakurqan. Tsënöpam, Jehoväqa wanïpita kawaritsimurqan y ciëluchö mana ushakaq kawëta qorqan. Noqantsikpis ‘mana jaqita mañakurqa’, ima pruëbakuna kaptimpis Teytantsik Jehovällapaqmi kashun y mana wanïpa kawakïtam chaskishun.