1. Kifer konplo lerwa Syrie ek Israël pa ti pou reisi?

 ANT lane 762 ek 759 Avan Nou Lepok, lerwa Israël ek lerwa Syrie ti deklar lager avek rwayom Juda. Kifer? Pou anvayir Jérusalem, pou tir Lerwa Ahaz lor so tronn ek pou ranplas li par enn kikenn ki kitfwa pa ti enn desandan Lerwa David. (Is. 7:5, 6) Lerwa Israël ti bizin bien kone ki Jéhovah ti promet ki se enn desandan David ki touletan ti pou regne. Ek Parol Bondie touletan realize.​—Jos. 23:14; 2 Sam. 7:16.

2-4. Explike kouma Isaïe 7:14, 16 ti realize (a) dan witiem siek Avan Nou Lepok, (b) dan premie siek Nou Lepok.

² Dabor, lalians ant Syrie ek Israël ti paret inn reisi. Zis dan enn sel batay, Ahaz ti perdi 120,000 solda. Maaséïa, “garson lerwa” ti mor. (2 Chron. 28:6, 7) Me Jéhovah ti pe gete. Li ti rapel promes ki Li ti fer avek David; alor, Li ti fer profet Isaïe anons enn mesaz bien ankourazan.

³ Isaïe ti dir: “Gete! Sa zennfi-la vremem pou tom ansint, ek li pou gagn enn garson, ek li pou apel li Emmanuel. . . . Avan ki garson-la konn rezet lemal ek swazir lebien, pei sa de lerwa ki to bien per la [Syrie ek Israël], pou abandone net.” (Is. 7:14, 16) Li vre ki souvan aplik premie parti sa profesi-la ar nesans le Mesi. (Mat. 1:23) Me sa ‘de lerwa-la,’ lerwa Syrie ek lerwa Israël pa ti atak Juda dan premie siek Nou Lepok. Alor, profesi konsernan Emmanuel ti’nn bizin akonpli dabor dan lepok Isaïe.

⁴ Bien vit apre ki Isaïe ti fer sa lanons extraordiner la, so madam ti tom ansint ek li ti gagn enn garson ki zot ti apel Maher-Shalal-Hash-Baz. Li posib ki sa zanfan-la limem ti “Emmanuel” ki Isaïe ti  mansione. a Dan lepok Biblik, enn zanfan ti kapav gagn enn nom kan li fek ne, kitfwa pou rapel enn levennman spesial, me apre, so bann paran ek so fami ti apel li par enn lot nom. (2 Sam. 12:24, 25) Okenn plas pa dir ki bann dimounn ti apel Jésus, Emmanuel.​—Lir Isaïe 7:14; 8:3, 4.

5. Ki move desizion Lerwa Ahaz ti pran?

⁵ Pandan ki Israël ek Syrie ti pe viz pei Juda, enn lot nasion militer ti pe anvi gagn sa pei-la. Sa nasion-la ti l’Assyrie, ki pli ale ti pe vinn pli for ek ti pou vinn enn pwisans mondial. Dapre Isaïe 8:3, 4, l’Assyrie ti pou pran “bann dibien Damas” ek “bann dibien ki ti ena dan Samarie” avan ki li atak rwayom lesid, setadir Juda. Ahaz ti bizin ena konfians dan parol ki Jéhovah ti dir par Isaïe. Me okontrer, li ti fer enn lalians avek bann Asirien ek sa ti fer li gagn bann move konsekans. Ki ti arive? Plitar, bann Asirien ti fer dominer ar nasion Juda. (2 Rois 16:7-10) Antan ki berze Juda, Ahaz ti bien desevwar so pep! Nou kapav demann noumem: ‘Kan mo ena bann desizion inportan pou pran, eski mo met mo konfians an Jéhovah ouswa dan bann dimounn?’​—Prov. 3:5, 6.

6. Ki diferans ti ena ant regn Ahaz ek regn Hizqiya?

⁶ Ahaz ti mor an 746 Avan Nou Lepok ek so garson Hizqiya ti vinn lerwa dan so plas. Sa lepok-la, bann abitan Juda ti pov, ek zot ti’nn aret servi Jéhovah. Kan sa zenn lerwa-la ti mont lor tronn, ki li ti fer an premie? Eski li ti relans lekonomi Juda? Non. Hizqiya ti enn zom spiritiel, enn bon berze pou so pep. Premie kitsoz ki li ti fer, li ti retabli vre ladorasion ek li ti ed so pep pou ena bann bon relasion avek Jéhovah. Kan Hizqiya ti konpran ki Bondie ti anvi li fer, li ti azir deswit. Li’nn les enn zoli lexanp pou nou, pa vre?​—2 Chron. 29:1-19.

7. Kifer li ti inportan ki nouvo lerwa Juda soutenir bann Levit?

⁷ Bann Levit ti pou zwe enn rol inportan pou ed bann dimounn rekoumans ador Jéhovah. Alor, Hizqiya ti zwenn bann Levit ek ti promet ki li ti pou soutenir zot. Kitfwa bann Levit fidel ki ti prezan dan sa renion-la, ti bien kontan ek ti ena larm dan zot lizie kan zot ti tann lerwa dir: “Se zot ki Jéhovah finn swazir pou vinn devan Li, pou servi Li.” (2 Chron. 29:11) Wi, bann Levit ti gagn enn lord bien kler pou ed lepep pou ador vre Bondie!

8. Ki kitsoz Hizqiya ti fer ankor pou ed nasion Juda rekoumans ador Jéhovah? Ki rezilta sa finn ena?

⁸ Hizqiya ti invit pep Juda ek Israël pou selebre fet Pâque, ek apre zot ti selebre fet Gâteaux sans levain pandan set zour. Zot ti telman kontan pou fer sa fet-la ki zot ti kontign fer fet pandan set zour ankor. Labib dir nou: “Finn ena enn gran lazwa dan Jérusalem, parski depi lepok Salomon, garson David ki ti lerwa Israël, zame pa finn ena enn kitsoz koumsa dan Jérusalem.” (2 Chron. 30:25, 26) Sirman ki sa fet-la ti bien ankouraz tou dimounn! Dan 2 Chroniques 31:1, nou kapav lir sa: “Ek kan zot ti fini fer tousala, . . . zot ti koumans kraz bann kolonn sakre, ek koup  bann poto sakre, zot ti kraz bann plas dan oter ek bann lotel.” Nasion Juda ti revinn ver Jéhovah. Sa ti prepar zot pou bann problem ki zot ti pou gagne plitar.

9. (a) Kouma plan nasion Israël ti tom dan delo? (b) Kouma Sennakérib ti koumans so latak lor Juda?

⁹ Parey kouma Isaïe ti dir, bann Asirien ti anvayir rwayom Israël ek ti amenn so bann abitan an kaptivite. Plan ki nasion Israël ti fer pou ranplas enn desandan David par enn lot lerwa, ti tom dan delo. Me ki plan bann Asirien ti ena? Zot ti anvi anvayir Juda. Labib dir: “Dan katorziem lane regn Lerwa Hizqiya, Sennakérib lerwa l’Assyrie ti al lager kont tou bann lavil dan Juda ki ti antoure par bann miray, ek li ti pran zot.” Antou Sennakérib ti pran 46 lavil dan Juda. Ki ou ti pou resanti si ou ti res Jérusalem dan sa lepok-la? Bann lavil Juda ti tonbe enn apre lot devan larme l’Assyrie.​—2 Rois 18:13.

10. Kifer profesi Mika 5:5, 6 kitfwa ti ankouraz Hizqiya?

¹⁰ Biensir, Hizqiya ti kone ki danze ti pe vini, me li pa ti panike, ek li pa ti al rod led avek enn nasion payin parey kouma so papa, Ahaz, ti fer. Hizqiya ti met so konfians an Jéhovah. (2 Chron. 28:20, 21) Kitfwa li ti konn parol profet Mika ki ti dir konsernan larme l’Assyrie: “Konsernan sa Asirien-la, . . . nou pou bizin osi etabli kont li set berze, wi, wit duc parmi bann dimounn. Ek vremem zot pou diriz pei l’Assyrie avek lepe.” (Mika 5:5, 6) Sirman sa bann parol ki Jéhovah ti dir la ti bien ankouraz Hizqiya. Sa montre ki Jéhovah ti pou servi enn larme spesial pou fer fas ar bann Asirien ek ti pou vink zot.

11. Kan eski profesi konsernan set berze ek wit duc ti pou ena enn lakonplisman prinsipal?

¹¹ Profesi konsernan set berze ek wit duc (“bann prins,” dapre The New English Bible) ti pou ena enn lakonplisman pli inportan bien apre nesans Jésus, ‘sef an Israël, ki ti existe depi bien-bien lontan.’ (Lir Mika 5:1, 2.) Sa pou konsern enn lepok kan enn “Asirien” modern pou menas bann serviter Jéhovah. Atraver so Garson ki pe regne asterla,  ki larme Jéhovah pou servi pou vink sa lennmi ki fer per la? Nou pou gagn enn repons plitar dan sa lartik-la. Me avan, anou gete ki nou kapav aprann ar seki Hizqiya ti fer kan bann Asirien ti atak so pei.

12. Ki Hizqiya ek bann ki ti avek li ti fer pou protez pep Bondie?

¹² Kan nou panse ki nou pa pou kapav regle enn problem, Jéhovah touletan dispoze pou donn nou led ki nou bizin. Me Li atann ki nou fer tou seki nou kapav pou regle problem-la. Hizqiya ti al rod konsey avek “so bann prins ek so bann zom for” ek ansam, zot ti deside “pou bous bann lasours delo ki ti andeor lavil . . . Anplis, [Hizqiya] ti pran kouraz pou aranz miray ki ti kraze ek li ti fer bann latour lor la, ek andeor, li ti fer enn lot miray . . . ek li ti fer boukou zarm ek bann boukliye.” (2 Chron. 32:3-5) Dan sa lepok-la, Jéhovah ti servi Hizqiya, so bann prins, ek bann profet fidel pou protez ek pou pran swin So pep.

13. Ki kitsoz pli inportan Hizqiya ti fer pou prepar so pep kan bann Asirien ti pou atake? Explike.

¹³ Seki Hizqiya ti fer apre, ti pli inportan ki bous bann lasours delo ouswa fortifie bann miray lavil. Hizqiya ti enn bon berze. Akoz sa, li ti rasanble lepep ek li ti ankouraz zot par sa bann parol-la: “Pa per ek pa panike akoz lerwa l’Assyrie . . . , parski avek nou ena plis ki avek li. Avek li ena enn lebra laser, me avek nou ena Jéhovah nou Bondie ki pou ed nou ek pou lager pou nou dan nou bann batay.” Sa rapel-la ti vremem ankouraz zot​—Jéhovah ti pou lager pou so pep! Kan zot ti tann sa, bann Zwif “ti kont lor bann parol Hizqiya, lerwa Juda.” Remarke ki se “bann parol Hizqiya” ki ti fer lepep gagn kouraz. Hizqiya, so bann prins ek so bann zom for, ek osi profet Mika ek Isaïe ti montre ki zot ti bann bon berze, parey kouma Jéhovah ti anonse par so profet.​—2 Chron. 32:7, 8; lir Mika 5:5, 6.

14. Ki Rabshaqé ti dir, ek kouma lepep ti reazir?

¹⁴ Lerwa l’Assyrie ek so larme ti kanpe dan Lakish, dan sid-wes Jérusalem. Depi Lakish, li ti avoy trwa mesaze Jérusalem pou dir bann dimounn kapitile devan lerwa l’Assyrie. Mesaze prinsipal, ki ti port tit Rabshaqé, ti servi plizir mwayin. Dabor, li ti koz avek bann dimounn dan Jérusalem dan zot prop lang, an Ebre. Apre, li ti rod konvink lepep pou trayir lerwa ek pou soumet ar bann Asirien. Li ti koz manti kan li ti promet zot ki li ti pou fer zot al res dan enn pei kot zot ti pou amenn enn lavi bien konfortab. (Lir 2 Rois 18:31, 32.) Lerla Rabshaqé ti dir ki, parey kouma bann bondie lezot nasion pa finn kapav protez zot bann adorater, Jéhovah osi pa pou kapav delivre bann Zwif dan lame bann Asirien. Avek sazes, lepep pa ti reponn sa bann fos akizasion-la. Dan nou lepok, bann serviter Jéhovah osi souvan swiv sa lexanp-la.​—Lir 2 Rois 18:35, 36.

15. Ki bann abitan Jérusalem ti bizin fer, ek kouma Jéhovah ti delivre sa lavil-la?

¹⁵ Biensir, Hizqiya ti bien trakase, me olie ki li ti tourn ver enn lot nasion pou gagn led, li ti fer apel profet Isaïe. Isaïe ti dir Hizqiya: “Li [Sennakérib] pa pou rant dan sa lavil-la, ek enn sel kout fles li pa pou tire ladan.” (2 Rois 19:32) Tou seki bann abitan dan Jérusalem ti bizin fer se tini  ferm ek pa sede. Jéhovah ti pou lager pou zot. Ek se samem ki Li ti fer! “Ti arive ki pandan sa lanwit-la, anz Jéhovah ti sorti ek ti touy san-katrovin-sink mil zom dan kan bann Asirien.” (2 Rois 19:35) Si bann abitan Juda ti gagn lavi sov, se pa parski Hizqiya ti bous bann lasours delo andeor lavil, ni parski li ti ranz bann miray lavil, me se gras-a pwisans Jéhovah.

16. Zordi kisannla ki reprezant (a) bann abitan Jérusalem (b) “Asirien” (c) set berze ek wit duc?

¹⁶ Profesi konsernan set berze ek wit duc ena enn pli gran realizasion dan nou lepok. Dan le pase, bann Asirien ti atak lavil Jérusalem. Biento, enn “Asirien” modern, pou esey detrir bann serviter Jéhovah ki paret san defans. Labib koz lor sa latak-la kouma latak “Gog dan pei Magog,” latak “lerwa lenor,” ek latak “bann lerwa ki diriz later.” (Ézék. 38:2, 10-13; Dan. 11:40, 44, 45; Rév. 17:14; 19:19) Eski se bann diferan latak? Pa neseserman. Labib kapav servi diferan nom pou dekrir sa latak-la. Dapre profesi Mika, ki ‘zarm sekre’ Jéhovah ti pou servi kont sa “Asirien-[la],” enn lennmi ki bien move? Enn zarm bien spesial. Labib dir ki dan sa larme-la pou ena “set berze” ek “wit duc,” setadir bann prins! (Mika 5:5) Bann berze ek bann duc reprezant bann ansien dan bann kongregasion. (1 Pierre 5:2) Zordi, Jéhovah pe servi boukou zom spiritiel pou pran swin ek pou fortifie so pep pou ki zot kapav tini ferm kan, dan lavenir, “Asirien” modern pou atak zot. b Profesi Mika dir ki zot pou “diriz pei l’Assyrie avek lepe.” (Mika 5:6) Wi, parmi ‘bann zarm ki zot servi dan zot lager,’ ena “lepe lespri,” setadir Parol Bondie.​—2 Cor. 10:4; Éph. 6:17.

17. Sit kat leson ki bann ansien kapav aprann ar seki nou finn examine dan sa lartik-la.

¹⁷ Bann ansien ki lir sa lartik-la kapav tir bann leson pratik ar seki nou finn fek examine: (1) Pli bon kitsoz ki zot kapav fer pou prepar zot kan “Asirien” pou atake biento, se fer zot lafwa vinn pli for ek ed zot bann frer pou fer parey. (2) Kan “Asirien” pou atake, bann ansien bizin ena enn konfians total ki Jéhovah pou delivre so pep. (3) Kan sa pou arive, bann instriksion ki pou sov nou lavi ek ki nou pou gagne par lorganizasion Jéhovah, kitfwa pa pou paret pratik dapre fason panse sertin dimounn. Me nou tou nou bizin bien deside pou swiv ninport ki instriksion nou gagne, mem si sa bann instriksion-la pa paret lozik dapre bann dimounn. (4) Inn ariv ler pou tou bann ki pe met zot konfians dan bann gran letid, dan bann kitsoz materyel, ouswa dan bann lorganizasion imin, pou sanz zot fason panse. Bann ansien bizin pre pou ed tou bann ki pa pe met zot konfians an Jéhovah.

18. Kouma, kan nou medit lor seki nou finn examine, sa kapav ed nou dan lavenir?

¹⁸ Zour pou vini kot bann serviter Bondie pou paret san defans parey kouma bann Zwif ki ti bloke dan Jérusalem dan lepok Hizqiya. Kan sa arive, bann parol Hizqiya kapav ed nou pou gard nou lafwa for. Anou kontign rapel ki avek nou bann lennmi “ena enn lebra laser, me avek nou ena Jéhovah nou Bondie ki pou ed nou ek pou lager pou nou dan nou bann batay”!​—2 Chron. 32:8.