Bai na kontenido

Bai na kontenido

Shete Wardadó, Ocho Lider—Ken Nan Ta Awe?

Shete Wardadó, Ocho Lider—Ken Nan Ta Awe?

“E ora ei nos lo lanta kontra dje shete wardadó di karné, sí, ocho lider di hende.”—MIK. 5:5.

1. Dikon e plan di e reinan di Siria i Israel lo no por tabatin éksito?

DEN siglo 8 promé ku Kristu, entre añanan 762 i 759, rei di Israel i rei di Siria a kuminsá un guera kontra e reino di Huda. Kiko tabata nan meta? Nan kier a invadí Herúsalèm, baha Rei Akas for di trono i hasi un otro hende rei na su lugá, kisas un hòmber ku no tabata di famia di Rei David. (Isa. 7:5, 6) Pero e rei di Israel mester tabata sa ku e plan ei lo a frakasá. Yehova a primintí ku semper lo tin un desendiente di David riba trono, i nunka Dios ta keda sin kumpli ku su palabra.—Hos. 23:14; 2 Sam. 7:16.

2-4. Splika kon Isaías 7:14 i 16 a kumpli (a) den siglo 8 promé ku Kristu i (b) tempu ku Hesus a nase.

2 Na promé instante a parse ku Siria ku Israel lo a gana e guera. Den un solo bataya, Akas a pèrdè 120.000 sòldá! I asta nan a mata su yu hòmber Maaseias. (2 Kró. 28:6, 7) Pero Yehova tabata opservá e situashon. El a kòrda riba e promesa ku el a hasi David, i p’esei el a manda profeta Isaías ku un mensahe masha alentador.

3 Isaías a bisa: “Mira, un bírgen lo sali na estado i lo haña un yu hòmber, i e lo dun’é e nòmber Emanuel. . . . Promé ku e mucha hòmber lo sa di nenga maldat i skohe bondat, e tera di e dos reinan [Siria i Israel], di kendenan bo tin miedu, lo ta bandoná.” (Isa. 7:14, 16) Ta bèrdat ku e promé parti di e profesia ei ta apliká na e nasementu di e Mesías. (Mat. 1:23) Pero, komo ku “e dos reinan,” esun di Siria i esun di Israel, no tabata un menasa mas pa Huda rònt di e tempu ku Hesus a nase, e profesia tokante Emanuel lo mester tabatin un kumplimentu den e tempu di Isaías tambe.

4 Djis despues ku Isaías a hasi e anunsio remarkabel ei, su kasá a sali na estado i despues a duna lus na un yu hòmber. Nan a yama e yu Maher-salal-hasbaz, i kisas e yu akí ta e “Emanuel” ku Isaías a referí na dje. * Den tempu di Beibel sa sosodé ku un yu ta haña un nòmber ora e nase, kisas pa konmemorá un suseso spesial, ma su mayornan i famianan tabata yam’é na un otro nòmber. (2 Sam. 12:24, 25) No tin ningun evidensia ku nan a yega di yama Hesus Emanuel.—Lesa Isaías 7:14; 8:3, 4.

5. Ki desishon bobo Rei Akas a tuma?

5 Miéntras Israel ku Siria tabata konsentrá riba Huda, e nashon di Asiria tambe tabata plania pa konkistá e region. Asiria tabata birando un potensia mundial ku un ehérsito hopi fuerte. Segun Isaías 8:3 i 4, Asiria lo a bai ku “e rikesa di Damasko i e botin di Samaria” promé ku e ataká e reino di Huda. Pero en bes di Rei Akas di Huda konfia den e palabra di Dios ku Isaías a anunsiá, el a hasi kos di bobo i sera un pakto ku e asirionan. Esei a resultá desastroso, ya ku despues e asirionan a kuminsá dominá Huda kruelmente. (2 Rei. 16:7-10) Akas, komo un wardadó òf lider di Huda, lo mester a protehá su pueblo. Pero el a faya barbaramente den esei! P’esei ta bon pa nos puntra nos mes: ‘Ora di tuma desishon importante, mi ta konfia den Dios òf den hende?’—Pro. 3:5, 6.

UN WARDADÓ NOBO TA AKTUA DIFERENTE

6. Menshoná e diferensianan entre e reinado di Akas i esun di Ezekías.

6 Akas a muri na aña 746 promé ku Kristu, i su yu Ezekías a bira rei na su lugá. E pueblo di Huda tabata pober, i nan a stòp di adorá Yehova. Kiko tabata e promé kos ku e rei hóben a hasi ora el a bini na poder? El a purba di drecha e ekonomia di e nashon? Nò. Ezekías tabata un hòmber spiritual i un bon wardadó pa e nashon. Promé kos ku el a hasi tabata di restablesé adorashon puru i yuda e nashon drecha nan relashon ku Yehova. Ora Ezekías a komprondé kiko Dios tabata ke p’e hasi, el a aktua desididu. Ki un bon ehèmpel pa nos!—2 Kró. 29:1-19.

7. Dikon tabata importante pa e levitanan sa ku e rei nobo lo a apoyá nan?

7 E levitanan lo tabatin un papel masha importante den restorá adorashon berdadero. Pues, Ezekías a reuní ku nan pa sigurá nan ku lo e apoyá nan. Purba di imaginá bo e levitanan ku tabata presente na e reunion ei. Kisas awa a basha for di nan wowo di alegria ora nan a tende e rei bisa: “[Yehova] a skohe boso pa para su dilanti, pa sirbié.” (2 Kró. 29:11) Sí, e levitanan a risibí un mandato bon kla pa yuda e pueblo adorá e Dios berdadero!

8. Kiko mas Ezekías a hasi pa yuda e pueblo drecha nan relashon ku Yehova, i ku ki resultado?

8 Ezekías a invitá henter e pueblo di Huda i Israel na un gran selebrashon di e Pasku Hudiu, siguí pa e Fiesta di Pan sin Zürdeg ku a dura shete dia. E pueblo a disfrutá asina tantu di e fiesta ei ku nan a rèk e shete dia mas. Beibel ta konta nos: “Tabatin gran goso na Herúsalèm, pasobra no tabatin algu manera esaki na Herúsalèm desde e dianan di Sálomon, yu hòmber di David, rei di Israel.” (2 Kró. 30:25, 26) E bankete spiritual ei tabata un gran animashon pa henter e pueblo! Nos ta lesa na 2 Krónikanan 31:1: ‘Ora tur esaki a yega na un fin, tur e israelitanan ku tabata presente a kibra e pilánan na pida-pida, a kap e imágennan di Asera basha abou i a basha e lugánan haltu i e altarnan abou.’ Pues, e nashon di Huda a kuminsá bai bèk serka Yehova. E limpiesa spiritual akí tabata sumamente importante ya ku esei a yuda e pueblo prepará pa e problemanan ku tabata na kaminda.

E REI A KONFIA DEN YEHOVA

9. (a) Kon e plannan di Israel a frakasá? (b) Na promé instante, ki éksito Senakerib tabatin na Huda?

9 Na armonia ku e profesia di Isaías, e asirionan a konkistá e reino di Israel i a bai ku henter e pueblo for di e pais. Esaki a daña tur e plan di Israel pa skohe un rei pa Huda ku no tabata for di famia di David. Pero ki plan Asiria tabatin? E asirionan a bini awor pa konkistá Huda. Beibel ta bisa: “Den e di dieskuater aña di rei Ezekías, Senakerib, rei di Asiria, a bini kontra tur e statnan fortifiká di Huda i a kapturá nan.” Aparentemente Senakerib a konkistá un total di 46 stat di Huda. Purba di imaginá kon lo bo a sinti bo si bo tabata biba na Herúsalèm e tempu ei. Un tras di otro, e ehérsito asirio a konkistá e statnan ei i a yega kada bes mas serka di Herúsalèm!—2 Rei. 18:13.

10. Dikon e profesia di Mikéas lo a animá Ezekías?

10 Ezekías naturalmente tabata konsiente di e peliger ku tabata aserká, pero e no a drenta den pániko ni kore bai buska yudansa serka un nashon pagano, manera su tata infiel, Akas, a hasi. Al kontrario, el a konfia den Yehova. (2 Kró. 28:20, 21) Kisas e tabata na altura di e palabranan di profeta Mikéas, kende a biba den e tempu ei i a profetisá tokante Asiria: “Ora ku e asirio invadí nos tera, . . . e ora ei nos lo lanta kontra dje shete wardadó di karné, sí, ocho lider di hende. I nan lo pastoriá e tera di Asiria ku spada.” (Mik. 5:5, 6) E palabranan inspirá akí siguramente lo a animá Ezekías, pasobra nan a indiká ku Yehova lo lanta un ehérsito inusual ku lo derotá e asirionan.

11. Na ki tempu e profesia tokante shete wardadó i ocho lider lo a haña su kumplimentu prinsipal?

11 E kumplimentu prinsipal di e profesia tokante shete wardadó di karné i ocho lider lo mester a tuma lugá hopi tempu despues di e nasementu di Hesus, e ‘gobernante na Israel, kende su orígen ta for di hopi tempu pasá.’ (Lesa Mikéas 5:1, 2.) Esaki lo a kumpli den futuro, ora ku un “asirio,” òf enemigu, ataká e sirbidónan di Yehova i pone nan eksistensia na peliger. Ki ehérsito Yehova lo usa—dirigí pa su Yu—pa derotá e enemigu spantoso akí? Nos lo kontestá e pregunta akí mas despues. Ma promé, laga nos wak kiko nos por siña for di loke Ezekías a hasi ora e asirionan tabata menasá e nashon.

EZEKÍAS TA TUMA MEDIDA PRÁKTIKO

12. Kua ta algun medida ku Ezekías i e hòmbernan huntu kuné a tuma pa protehá e pueblo di Dios?

12 Yehova semper ta dispuesto pa duna nos un man ora nos no por resolvé un problema, pero e ta ferwagt sí ku nos ta hasi nos bèst promé pa haña un solushon. Ezekías a hasi su bèst. El a konsultá ku “su ofisialnan i su guereronan,” i huntu nan a disidí di “kòrta e provishon di awa for di e fuentenan di awa ku tabata pafó di stat.” Tambe “el a tuma kurashi i a bolbe lanta henter e muraya ku a keda bashá abou, i a lanta torennan riba dje i a traha un otro muraya parti pafó . . . i a traha arma i eskudo na gran kantidat.” (2 Kró. 32:3-5) Na e tempu ei Yehova a usa un kantidat di hòmber balente pa protehá i kuida Su pueblo, entre nan, Ezekías, su ofisialnan i e profetanan fiel.

13. Kiko tabata e kos di mas importante ku Ezekías a hasi pa prepará e pueblo pa e atake asirio? Splika esei.

13 E siguiente kos ku Ezekías a hasi tabata asta mas importante ku protehá e awanan di e stat òf fortifiká e murayanan. Komo un bon wardadó, el a reuní su tou—e pueblo—i a animá nan spiritualmente ku e palabranan: “No tene miedu ni desmayá pa motibu di rei di Asiria, . . . pasobra Esun ku ta ku nos ta mas grandi ku esun ku ta kuné. E tin solamente un brasa di karni kuné, ma nos tin SEÑOR nos Dios huntu ku nos, pa yuda nos i pa bringa nos batayanan.” Ki un tremendo rekordatorio! Yehova lo a bringa pa su pueblo! Ora e pueblo a tende esaki, nan “a konfia den e palabranan di Ezekías, rei di Huda.” Tuma nota ku ta “e palabranan di Ezekías” a yuda e pueblo haña kurashi i tambe fe den Dios. Ezekías, su ofisialnan i guereronan, i tambe e profetanan Mikéas i Isaías, a duna prueba di ta bon wardadó, manera Yehova a primintí mediante su profeta.—2 Kró. 32:7, 8; lesa Mikéas 5:5, 6.

E palabranan di Ezekías a yuda e pueblo haña kurashi i tambe fe den Dios Wak paragraf 12, 13)

14. Kiko Rabsakes a bisa, i kon e pueblo a reakshoná?

14 E rei di Asiria a lanta su kampamentu na Lákis, zùitwèst di Herúsalèm. Djeinan, el a manda tres mensahero Herúsalèm pa bisa e habitantenan di e stat pa entregá nan mes. Su bosero, kende su título ofisial tabata Rabsakes, a papia hebreo ku e hendenan di e stat i a usa vários táktika. Pa kuminsá, el a purba di konvensé nan pa legumai Rei Ezekías i someté nan mes na e asirionan. Kaba, el a gaña nan ku lo e hiba nan na un pais kaminda nan lo por gosa di un bida kómodo. (Lesa 2 Reinan 18:31, 32.) Tambe Rabsakes a bisa nan ku meskos ku e diosnan di e otro nashonnan no por a protehá nan adoradónan, asina Yehova tampoko lo no por a libra e hudiunan for di e gara di Asiria. Pero e pueblo a aktua sabí i no a purba di kontestá e mentira- i akusashonnan falsu ei. Awe tambe sirbidónan di Yehova hopi biaha ta hasi meskos.—Lesa 2 Reinan 18:35, 36.

15. Kiko e habitantenan di Herúsalèm mester a hasi, i kon Yehova a salba e stat?

15 Ta di komprondé ku e situashon a preokupá Ezekías, pero en bes di akudí na un nashon estranhero pa yudansa, el a manda buska Isaías, e profeta di Yehova. Isaías a bisa Ezekías: “[Senakerib] lo no bini na e stat akí, ni tira flecha den dje.” (2 Rei. 19:32) E úniko kos ku e habitantenan di Herúsalèm mester a hasi ta para firme ku kurashi, sin entregá. Yehova lo a bringa pa Huda. I el a hasié tambe! “A sosodé ku e anochi ei e angel di [Yehova] a sali mata shentiochentisinku mil hende den e kampamentu di e asirionan.” (2 Rei. 19:35) Huda a skapa! Pero no tabata pasobra Ezekías a kòrta e provishon di awa di e stat ni pasobra el a lanta e murayanan, sino pasobra Yehova a intervení.

LOKE NOS POR SIÑA FOR DI ESAKI

16. Ken awe ta representá (a) e habitantenan di Herúsalèm (b) “e asirio” (c) e shete wardadó i ocho lider?

16 E kumplimentu prinsipal di e profesia tokante shete wardadó i ocho lider ta den nos tempu. Den pasado, ta e asirionan a ataká e pueblo di Herúsalèm. Den futuro serkano, un “asirio” moderno lo ataká e pueblo di Yehova ku ta parse indefenso. Su intenshon lo ta pa kaba ku nan. Beibel ta menshoná e atake ei, pero tambe e atake di ‘Gòg di Magòg,’ e atake di “e rei di nort” i e atake di “e reinan di tera.” (Eze. 38:2, 10-13; Dan. 11:40, 44, 45; Rev. 17:14; 19:19) Akaso kada un di e atakenan akí ta diferente? No nesesariamente. Ta posibel ku Beibel a usa diferente nòmber pa deskribí e mesun atake. Segun e profesia di Mikéas, ki ‘arma sekreto’ Yehova lo a usa kontra “e asirio,” e enemigu implakabel akí? Un ehérsito inusual ku Beibel ta bisa ta konsistí di “shete wardadó di karné, sí, ocho lider”! (Mik. 5:5) Ta ken esakinan ta? Nan ta e ansianonan di kongregashon. (1 Ped. 5:2) Awe, Yehova definitivamente a perkurá un kantidat grandi di hòmber spiritual pa pastoriá su karnénan presioso, sí, pa fortalesé su pueblo kontra e binidero atake di “e asirio” moderno. * E profesia di Mikéas ta bisa ku “nan lo pastoriá e tera di Asiria ku spada.” (Mik. 5:6) Sí, entre ‘e armanan di nan guera’ nan tin “e spada di spiritu,” esta, e Palabra di Dios.—2 Kor. 10:4; Efe. 6:17.

17. Menshoná kuater kos ku e ansianonan por siña for di e relato ku nos a konsiderá.

17 Ansianonan ku ta lesando e artíkulo akí por saka algun lès útil for di e relato ku nos a kaba di konsiderá: (1) E mihó kos ku nan por hasi pa prepará pa e binidero atake di “e asirio” ta di fortalesé nan fe den Dios i yuda nan rumannan hasi meskos. (2) Ora “e asirio” ataká, nan mester ta kompletamente konvensí ku Yehova lo salba nos. (3) Na e tempu ei, e instrukshonnan ku nan ta haña for di e organisashon di Yehova kisas por parse straño òf no masha práktiko for di un punto di bista humano. Pero nos tur mester ta kla pa obedesé kualke instrukshon ku nos haña, sea ku nos ta di akuerdo ku e instrukshonnan ei òf nò, pasobra nos bida lo dependé di nos obedensia. (4) Awor ta ora pa ken ku ta poniendo nan konfiansa den enseñansa di e mundu akí, den kosnan material òf den organisashonnan humano kambia nan manera di pensa. E ansianonan mester ta kla pa yuda ken ku nan fe ta suak.

18. Kon nos lo benefisiá den futuro ora nos kòrda riba e relato akí?

18 Lo yega un dia ku e sirbidónan di Dios djawe lo parse mes indefenso ku e pueblo di Herúsalèm den tempu di Ezekías. Ora esei sosodé, e palabranan di Ezekías por fortalesé nos fe. Laga nos kòrda ku nos enemigunan ‘tin solamente un brasa di karni ku nan, ma nos tin Yehova nos Dios huntu ku nos, pa yuda nos i pa bringa nos batayanan’!—2 Kró. 32:8.

^ par. 4 E palabra hebreo tradusí komo “bírgen” na Isaías 7:14 por referí tambe na un muhé kasá. Pues, por apliká e palabra ei tantu na e kasá di Isaías komo na e bírgen hudiu Maria.

^ par. 16 Den Beibel, hopi biaha e number shete ta ser usá pa representá algu ku ta kompleto, i e number ocho (unu mas ku shete) tin biaha ta representá abundansia.