Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Awatirinaka, jachʼa awatirinakat yateqasipjjam

Awatirinaka, jachʼa awatirinakat yateqasipjjam

“Cristojj jumanak laykuw tʼaqhesïna, jumanakar mä uñachtʼäwi churasa, ukhamat kayup arkapjjañamataki.” (1 PED. 2:21)

1, 2. 1) Uwijanakajj suma uñjatäpki ukhajj ¿kunjamäpjjesa? 2) Jesús tiemponjja, ¿kunatsa walja Judionakajj jan awatirin uwijanakjamänjja?

KUNAPACHATÏ awatirejj uwijanakapat llakisi ukhajja, uwijanakapajj sumaw jilari. Uwijanak uywañ toqet parlir mä qellqatajj akham siwa: “Mä chachatï uwijanakapar aleq manqʼayañatakik anakini ukat jan jupanakat wal llakiskani ukhajja, mä qawqha maranakat uwijanakapajj usuntataw uñjasipjjaspa ukat inamayakirakïspawa” sasa. Ukampis uwijanakar kunjamatï uñjasiñapäki ukham uñjaski ukhajja, waliw mirti.

2 Taman niya ukhamarakiwa, irpir chuymaninakatï sapa maynir sum uñjani ukhajj taqeniruw yanaptʼani. Amtañäni, Jesusajj walja jaqenakatwa khuyaptʼayasirïna, kunattejj jupanakajj “wali llakitäpjjänwa, tʼaqhesitäpjjarakïnwa jan awatirin ovejanakjama” (Mat. 9:36). ¿Kunats ukhaman uñjasipjjpachäna? Kunattejj Diosan Leyip markar yatichirinakajj kʼari chuymaninaka, qhorunaka ukat kuns jankʼak phoqhayañ munirinakäpjjänwa. Uwijanakar Diosar yupaychañ toqet yanaptʼañat sipansa, Israelan kʼari yupaychäwi pʼeqtʼirinakajj “jan aptkañ carganakwa” apjjatapjjäna (Mat. 23:4).

3. Irpir chuymaninakajj Diosan tamap uñjkasajj ¿kunsa amtapjjañapapuni?

3 Jichhürunakan awatirinakajj mä arunjja, irpir chuymaninakajj mä aski luräw phoqhapjje. Jupanakajj Jehová Diosana ukat Jesusan uwijanakapwa uñjapjje, Jesús pachpaw ‘suma awatirit’ uñtʼayasïna (Juan 10:11). Uka uwijanakasti Jesusan ‘suma wilapa’ wartasïwipamp alatapjjewa (1 Cor. 6:20; 1 Ped. 1:18, 19). Jupajj uwijanakapar wal munasitap laykuw jakäwips aptʼasiwayi. Irpir chuymaninakajj ak janiw armapjjañapäkiti, Jesusan pʼeqtʼataw uwijanakap uñjapjje, jupajj “ovejanakan jachʼa awatiripawa” (Heb. 13:20).

4. ¿Kunsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

 4 Ukhamajj ¿kunjamsa irpir chuymaninakajj tamar uñjapjjañapa? Cheqas tamankirinakarojj “istʼapjjam irpirinakamarojja” sasaw chʼamañchtʼasi. Ukat maysa toqetjja, irpir chuymaninakajj ‘Diosan tamaparojj’, (NM) janiw munañanakaparjamajj apnaqapjjañapäkiti sasaw chʼamañchtʼasiraki (Heb. 13:17; 1 Pedro 5:2, 3 liytʼasiñapawa). Ukhamajj ¿kunjamsa irpir chuymaninakajj tamjjar jan munañanïpkaspas ukham uñjapjjaspa? Mä arunjja, kuna luräwtï irpir chuymaninakajj Diosat katoqapki ukarjamajj ¿kunjamsa uwijanakapar kunatï wakiski uk churapjjaspa?

‘ICHJJARUSINIW UWIJANAKAPAROJJA’

5. ¿Kunsa Isaías 40:11 qellqatajj Jehová Diosat yatichistu?

5 Jehová Diosat Isaías profetajj akham sänwa: “Kunjamatejj mä awatirejj ovejanakap antʼata jutejja, ukhamarakiw jupajj juti, amparapar ovejanak ichtʼata, ichjjarusiwa ovejanakaparojja, ukha wawachat ovej qallunakarusti sum uñjaraki” (Isa. 40:11). Uka qellqatajja kunjamsa Jehová Diosajj aynachtʼat uwijanakaparojj uñji ukat yanaptʼa munapki ukanakarus yanaptʼi ukwa uñachtʼayistu. Kunjamtï mä awatirejj sapa mayni uwijanakapajj kunjamäsipkis uk yatejja ukat yanaptʼañatakis jankʼakirakejja, ukhamarakiw Jehová Diosajj tamankirinakajj kunsa munapjje uk amuyi ukat jupanakar yanaptʼasas kusisiraki. Ukat kunjamtï mä awatirejj jichha wawachat mä jiskʼa uwisqallarojj wakiski ukhajj ichjjartʼaskejja, ukhamarakiw Jehová Diosajj jan walin uñjasipki ukanakarojj yanaptʼi, Jupajj “khuyapayasir Awkisa[wa]”. Ukhamajj kunapachatï yantʼanakan uñjasiñäni jan ukajj kunansa yanap munañäni ukhajj Jupaw chuymachtʼistani ukat chʼamañchtʼistani (2 Cor. 1:3, 4).

6. ¿Kunjamsa irpir chuymaninakajj Jehová Diosat yateqasipjjaspa?

6 ¡Alajjpachankir Awkisajj kunja yateqaskayasa irpir chuymaninakatakejja! Jehová Diosjamarakiw kunjamäsipkis uwijanakajj uk uñjañatakejj jankʼakïpjjañapa. ¿Kunatsa? Kunattejj jupanakatï kuna jan waltʼäwinsa tamankirinakajj uñjasisipki ukat kunansa yanap munapjje uk yatipjjani ukhajja, jankʼakiw chʼamañchtʼapjjani ukat kunanjjay yanaptʼañajj munaschini ukans yanaptʼapjjarakini (Pro. 27:23). Ukatakejj irpir chuymaninakajj jilat kullakanakampejj sum parltʼasipjjañapa ukat istʼapjjañaparaki. Ukat janis jakäwinakapar sinti mitisipkchejja, kuntï taman istʼapki ukat uñjapki ukwa yatiñ munapjje, ukhamat aynachtʼatäpki ukanakar “yanaptʼañataki” (Hech. 20:35; 1 Tes. 4:11).

7. 1) Ezequiel ukat Jeremías tiemponakan Diosan tamapajj ¿kunjam uñjatäpjjänsa? 2) ¿Kuna cheqañchäwtï jan wali awatirinakajj katoqapkäna ukat kunsa yateqsna?

7 Ezequiel ukat Jeremías tiemponakan Diosan tamap awatirinakajj kunjamäpjjänsa uk amuytʼañäni. Jupanakarojj tamapar jan sum uñjapjjatapat Diosajj cheqañchänwa. Niyakejjay Diosan tamaparojj jan sum uñjapkchïnjja, uwijanakajj jan walinakana jan ukajj tamat jitheqtataw uñjasipjjäna. Sum uñjañat sipansa uka awatirinakajj tʼaqhesiyapjjänwa ukat “jupanakpachatakwa llakisip[jjäna]” (Eze. 34:7-10; Jer. 23:1). Ukham lurapjjatapat cheqañchkäna ukajj Jehová Diosajj kʼari yupaychäwi pʼeqtʼirinakar kunjamsa uñji uk uñachtʼayi. Ukampis kunatsa irpir chuymaninakajj tamar munasiñampi ukat sum uñjapjjañapa uks qhanstayarakiwa.

“NAYAJJ MÄ UÑACHTʼÄWI CHURAPJJSMA”

8. Jesusajj arkirinakapar jan wali amuyunakapat cheqañchkäna ukatjja, ¿kunsa irpir chuymaninakajj yateqapjjaspa?

8 Pantjasirïtas laykojj inas yaqhep jilat kullakanakatakejj kuntï Diosajj sapa maynit suyki uk amuyañajj chʼamächispa. Inas Biblian yaqhep ewjjtʼanakap jan istʼapkchispati jan ukajj  Diosar yupaychañan jan nayrar sartaskatap uñachtʼayapjjchispa. ¿Kunsa ukhamanakan irpir chuymaninakajj lurapjjaspa? Jesusatwa yateqasipjjaspa, jupajj Diosan Reinopan khitis jilirïni sasin arkirinakapajj chʼajjwasipkäna ukhajj pacienciampiw uñjäna. Coleramp jan atipayasisaw Jesusajj yatichaskakïna ukat altʼat chuymanïpjjañamaw sasin ewjjtʼaskakïna (Luc. 9:46-48; 22:24-27). Kayunakap jareqasaw altʼat chuymanïtap uñachtʼayäna, irpir chuymaninakajj altʼat chuymanïñwa uñachtʼayapjjañaparaki (Juan 13:12-15 liytʼasiñapawa; 1 Ped. 2:21).

9. ¿Kunjamsa Jesusajj arkirinakapar cheqañchäna?

9 Kunjamtï Diosan tamapar uñjasiñapäkäna ukham janiw Jesusjamajj Santiagompi ukat Juanampejj amuyapkänti. Panpachaniw Diosan Reinopan wali aski luräw katoqañ thaqhapjjäna. Ukampis Jesusajj akham sasaw cheqañchäna: “Jumanakajj yatipjjtawa, taqe markanakan jachʼa marka apnaqerinakajj munañampiw jupanakarojj apnaqe, ukhamarak jachʼa jilïr jaqenakasti jupanakjjaruw taqe chʼamampi apnaqapjje. Ukampis jumanakampejj janiw ukhamäkaniti, jan ukasti khititejj jumanak taypinjja jachʼäñ munki ukajja, mayninakarojj serviñapawa” (Mat. 20:25, 26). Apostolonakajj munañanakaparjam jan apnaqañatakiw chʼamachasipjjañapäna.

10. 1) ¿Tamapar kunjam uñjapjjañapsa Jesusajj irpir chuymaninakat suyi? 2) ¿Kunsa Pablot yateqassna?

10 Kunjamtï Jesusajj uwijanakapar uñjkäna ukham uñjapjjañaparakwa irpir chuymaninakat jupajj suyi. Ukat jilat kullakanakar yanaptʼañatak jankʼakïpjjañapawa, janiw munañanakaparuk apnaqapjjañapäkiti. Apóstol Pablojj altʼat chuymanïtapwa uñachtʼayäna, ukaw Efesonkir irpir chuymaninakar qellqkäna uka arunakapan amuyasi: “Jumanakajj yatipjjtawa kunjämtejj nayajj jumanakampejj sarnaqawaykta ukjja, kunürutejj aka Asia toqer purinkta ukürutpacha. Jan inaktʼasarakiw jumanak taypinjj Tatiturojj serviwayta taqe altʼat chuymampi”. Jupajj uka irpir chuymaninakan taqe chuyma ukat altʼat chuymampi mayninakar yanaptʼapjjañapwa munäna. Ukatwa akham säna: “Uka kikparakwa jumanakarus yatichawayapjjsma: Wakisipuniw ukham irnaqañajja, ukhamat [aynachtʼatanakarus, NM] yanaptʼañataki” (Hech. 20:18, 19, 35). Ukatjja, akham sasaw Corintonkirinakarojj qellqäna: ‘Janiw nayajj jumanakan iyawsäwinakamjjarojj munañanïkti, jan ukasti jumanakan kusisipjjañamatak yanapirikïtwa’ sasa (2 Cor. 1:24). Jichhürunakan irpir chuymaninakajj altʼat chuymanïña ukat taqe chuyma irnaqtʼirïñwa Pablot yateqasipjjaspa.

‘KATJJASIÑAPAWA YATICHATÄKI UKA CHEQA ARUNAKA’

11, 12. ¿Kunjamsa irpir chuymaninakajj mä jilataru jan ukajj kullakaru mä amtar puriñapatakejj yanaptʼapjjaspa?

11 Irpir chuymanejj “katjjäsiñapa[wa] yatichatäki uka cheqa arunaka, ukhamat yaqhanakar wayttʼañapataki uka suma yatichäwimpi” (Tito 1:9). Ukampis ‘altʼat chuymampiw uk lurañapa’ (Gál. 6:1). Jilat kullakanakar munañanakapar apnaqañat sipansa, mä suma irpir chuymanejj kunjamsa chuymanakapar purtʼaspa uk sum amuytʼasi. Wali wakiskir amtanakar puriñatakejj Biblian kawkïr aski yatichäwipsa amtañapa ukwa mä jilatar jan ukajj kullakar amuytʼayañapa. Ukhamarus Bibliat apstʼat qellqatanakasan uka toqet parlki uksa uñakiptʼapjjarakispawa. Kuntï amtkani ukajj Jehová Diosampi sum apasiñatakit yanaptʼani janicha uk amuytʼasiñapatakiw chʼamañchtʼaspa. Ukat janïr mä amtar purkasajj kunja wakiskirisa Jehová Diosar yanapap mayisiñajja uksa amuytʼayarakispawa (Pro. 3:5, 6). Kunapachatï uka toqenakat parltʼjjani ukhajja, mayni pachpaw kuna amtar puriñsa amtjjañapa (Rom. 14:1-4).

12 Irpir chuymaninakajj Bibliarjamaw kuns  lurapjjañapa. Ukhamajj Bibljja sum apnaqañ yatipjjañapa, ukat ukan kuntï siski ukarjamaw yatichapjjañapa. Ukhamatwa munañanakaparjamajj jan apnaqapkaniti. Ukhamarusa, jupanakjjar jilïriw utji ukat tamankirinakat sapa mayniw Jehová Diosarusa ukat Jesusarus cuenta churarakini (Gál. 6:5, 7, 8).

‘TAMATAKEJJ YATEQASKAYAPJJEWA’

Irpir chuymaninakajj familiaparuw yatiyir mistuñatak wakichtʼasiñ yanaptʼapjje (13 tʼaqa uñjjattʼäta)

13, 14. ¿Kuna toqenakansa irpir chuymaninakajj wali yateqaskayäpjjañapa?

13 Irpir chuymaninakar “ovejanakjjaru munañïpkasmasa” ukham janiw sarnaqapjjañamäkiti sasin ewjjtʼasajja, ‘tamatakejj yateqaskayapjjañamawa’ (NM) sasaw apóstol Pedrojj chʼamañchtʼarakïna (1 Ped. 5:3). ¿Kunjamsa mä irpir chuymanejj uka ewjjtʼarjam sarnaqaspa? Jichhajj khititï taman “jilirïña munchi ukajja” kuna mayitanaksa phoqhañapa uk pä toqet uñjañäni: Wali ‘amuytʼampiw’ sarnaqañapa ukat “utapjja sum apnaqañapa[raki]”. Maynitï irpir chuymanïñ munchi ukhajja, wali ‘amuytʼampiw’ sarnaqañapa, mä arunjja, Diosan Arupan aski yatichäwinakap sum amuytʼañapa, ukat ukarjamaw sarnaqañaparaki. Suma amuytʼasirïñapawa ukat janirakiw jankʼaki kuns amtañapäkiti. Ukat familianïchi ukhajja, suma pʼeqtʼirïñapawa kunattejj “utapjja jan sum apnaqañ yatkchi ukajja, ¿kunjämrak Diosan [tamap] sum apnaqaspasti?” (1 Tim. 3:1, 2, 4, 5). Ukarjam irpir chuymaninakar sarnaqer uñjasajj tamankir jilat kullakanakajj jan pächasisaw jupanakar confiyapjje.

14 Yaqha toqetsti, irpir chuymaninakajj yatiyir sarañan wali yateqaskayäpjjañaparakiwa. Jesusaw jupanakatakejj wali yateqaskayajja, kunattejj aka Oraqen Diosan Arup yatiyañaw jupatakejj wali wakiskirïnjja. Ukhamarus kunjamsa yatiyapjjaspa uksa arkirinakaparojj uñachtʼayarakïnwa (Mar. 1:38; Luc. 8:1). Jichhürunakan jilat kullakanakatakejj irpir chuymaninakamp yatiyir mistuñasa, qhespiyir arunakjjat kusisit yatiyapjjatap uñjañasa ukat kunjamanakatsa yatichapjje ukanak yateqasiñas wali chʼamañchtʼkiriwa. Kunapachatï irpir chuymaninakajj jan tiemponïkasas tiempopa, chʼamapa yatiyir mistuñatak apstʼasipjje ukhajja, tamankir jilat kullakanakajj jupanakjam lurañatakiw chʼamañchtʼasipjje. Irpir chuymaninakajj akanakanwa yateqaskayäpjjaraki: tantachäwinakatakiw wakichtʼasipjje, ukan arstʼapjje ukat yaqha ukham luräwinakansa yanaptʼapjjarakiwa, sañäni: Tantachasiñ Uta qʼomachasina, ukat uk sum uñjasa (Efe. 5:15, 16; Hebreos 13:7 liytʼasiñapawa).

Irpir chuymaninakajj Diosan Arup yatiyañan wali yateqaskayäpjjewa (14 tʼaqa uñjjattʼäta)

AYNACHTʼATANAKARUSTI YANAPTʼAPJJEWA

15. ¿Kunatsa irpir chuymaninakajj tamankirinakar visittʼapjje? Uk mä qawqha arstʼam.

15 Mä suma awatirejj uwijapar usuchjata jan ukajj usuntata uñji ukhajja, jankʼakiw kuns luri. Niya ukhamarakiw irpir chuymaninakajj tamankir jilat kullakanakat tʼaqhesisipki jan ukajj ajay toqet yanap munapki ukanakar  jankʼak yanaptʼapjjañapa. Chuymankipstata ukat usut jilat kullakanakajj jañchi toqet yanaptʼatäñwa munapjjaspa, ukampis ajay toqeta yanaptʼatäña ukat chʼamañchtʼatäñwa wal munapjje (1 Tes. 5:14). Ukampis wayn tawaqonakajj inas “waynanakan jan wali luräwinakapa[r]” jan purtʼasiñatak saykatasipkchi (2 Tim. 2:22). Cheqas irpir chuymaninakajj tamankirinakar kutin kutiniw tumptʼir sarapjjañapa, ukhamat kunjamäsipkisa uk yatiñataki ukat ukatakjam Bibliat liytʼas chʼamañchtʼañataki. Kunapachatï jan walinakajj tiempopar uñjasejja, janiw sinti jan walir purtʼasiñajj utjkaspati.

16. Kunapachatï tamankirinakat yaqhepar ajay toqet yanaptʼañajj munasini ukhajja, ¿kunsa irpir chuymaninakajj lurapjjañapa?

16 Ukampis jan waltʼäwinakatï tamankirinakat yaqhepar ajay toqet jan waltʼayirjam jiljjattaskakispa ukhajj ¿kamachasispasa? Santiagojj uka toqet akham qellqäna: “Maynitejj usutächejja, [tamankir] jilïri jilatanakaruw jawsayañapa ukanakajj jupatak oración lurañapataki, ukhamarak Tatitun sutipjjaru aceitempi jawtʼañapataki. Kunapachatejj jupanakajj iyawsañampi orapjjanejja, uka usutajj qhespitäjjaniwa. Tatitusti juparojj sartayjjarakiniwa, juchanïchi ukkhasti perdonatarakïniwa” (Sant. 5:14, 15). Inas maynejj aynachtʼat jikjjatasisin irpir chuymaninakar jan yanap maykchispati, ukampis jupanakatï uk yatipjjani ukhajja, jankʼakiw yanaptʼapjjañapa. Kunapachatï irpir chuymaninakajj jilat kullakanakamp jupanakatak Jehová Diosat mayirapipki ukat wakischi ukhajj jankʼak yanaptʼapjjaraki ukhajja, wali chʼamañchtʼir suma awatirinakäpjjatapwa uñachtʼayapjje (Isaías 32:1, 2 liytʼasiñapawa).

17. Irpir chuymaninakajj ‘jachʼa awatirit’ yateqasipjje ukhajja, ¿kuna askinaksa tamankirinakajj katoqapjje?

17 Irpir chuymaninakajj taqe luräwinakapan ‘jachʼa awatir’ Jesucristot yateqasiñatakiw chʼamachasipjje. Jupanakan yanaptʼapajj tamarojj wal chʼamañchtʼi ukat Diosar taqe chuyma yupaychañatakis yanaptʼarakiwa. Ukaw Jehová Diosar yuspärañataki ukat jachʼañchañataki chʼamañchistu, kunattejj Jupaw jan kipkani jachʼa Awatirisajja.