Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Tufunga, Kaielenu o Phangu ia Tufunga Tua Makota

Tufunga, Kaielenu o Phangu ia Tufunga Tua Makota

“Kristu kiene kia tu talela hadi, iú ua tu xila o phangu, phala tu mu kaiele mu makanda.”—1 PHE. 2:21.

1, 2. (a) Kiebhi ki kala o jimbudi se a ji langa kiambote? (b) Mukonda diahi athu avulu mu izuua ia Jezú akexile kála jimbudi ja kambe mubhidi?

O JIMBUDI ji kula kiambote, se o kafunga u langa kiambote o kilunga kiê. Saí divulu dizuela ia lungu ni jimbudi, diambe: “Se o kafunga uambata ngó o jimbudi ku mikau phala ku ji bhana o kudia, maji ka lange o ibhindamu iâ, ki ku nangenena o jimbudi ji kata.” Maji se o kafunga u langa kiambote o ibhindamu iâ, jene ji kula kiambote, ji kala ué ni sauidi.

2 Kiene kimoxi ué lelu mu kilunga. O ima iambote i bhanga o tufunga tua Jikidistá ku jimbudi, ia-nda zediuisa o kilunga. Ua lembalala kuila Jezú ua kexile ni henda ia athu, mukonda ‘a di muangene kála jimbudi ja kambe mubhidi.’ (Mat. 9:36) Mukonda diahi o athu mu izuua ia Jezú akexile kála jimbudi ja kambe mubhidi? Mukonda o atuameni a tokalele ku longa o Kitumu kia Nzambi, exile athu a iibha, akexile mu jijidika o athu, exile akua makutu. Mu veji dia ku langa kiambote o mundu ua Nzambi, o atuameni a jingeleja mu Izalaiele, akexile mu ta “imbamba ia neme,” bhu isuxi ia athu.—Mat. 23:4.

3. Ihi ia tokala kuijiia o tufunga a mu langa o jimbudi?

3 Lelu ué o tufunga tua Jikidistá, tuala ni kikalakalu kiavulu. O jimbudi ja langa, ja tokala kua Jihova ni kua Jezú. O jimbudi jiji, jala ni valolo kua Jezú, o ‘mubhidi uambote.’ (Nzuá 10:11) O jimbudi, ua ji ‘sumbu ni pelesu,’ ia futu Jezú ni ‘manhinga ala ni valolo ia dikota.’ (1 Kol. 6:20; 1 Phe. 1:18, 19) Muéne ua zolo kiavulu o jimbudi, katé kia suku mu ku bhana o muenhu uê mu ku ji bhulula. O tufunga tua tokala kuijiia kuila ene, tufunga, akuatekexi a kafunga ka dikota, Jezú Kristu, ‘o mubhidi ua dikota ua jimbudi.’ Ene a bhakula jikonda kua Jezú.—Jihe. 13:20.

4. Ihi i tua-nda di longa mu milongi íii?

4 Kiebhi kia tokala o tufunga tua Jikidistá ku langa o jimbudi? O jiphange joso mu kilunga a a suínisa o ku belesela ‘oso a a kala ku pholo.’ Ku mbandu ia mukuá, ua tendelesa o tufunga: ‘Ki mu kale mu jingana ja ku tumina ió ene a mi bhana-nâ ku a inga.’ (Jihe. 13:17; tanga 1 Phetele 5:2, 3.) Kiebhi o tufunga kia tena ku tumina ió a a bhana nau phala kua inga? Mba kiebhi o tufunga kia dikila o ibhindamu ia jimbudi mu nzumbi, ni ungana ua a bhana Nzambi?

‘UA-NDA JAMBATA BHU JIHATA JÊ’

5. Ihi i tu londekesa o izuelu mu divulu dia Izaia 40:11, ia lungu ni Jihova?

5 O polofeta Izaia uambe ia lungu ni Jihova: ‘O kilunga kiê, ua kà ki disa kala mubhidi. O tumbudi ua kà tu ongeka bhu maku, hé u tu akata bhu jihata jê; o joso javuala, muene u ji endesa kilendu.’ (Iza. 40:11) O izuelu íii, ilondekesa kuila Jihova u dikila o ibhindamu ia jiselevende jê a kate mu kilunga, mba a bhindamena ku a langa. Mukonda muéne o kafunga, uejiia kiambote o ibhindamu ia jimbudi joso mu kilunga kiê. Kála o kafunga u vungina o mon’a mbudi mu izuatu iê, Jihova—o “Tata ia jihenda”—ua-nda tu tululukisa kioso ki tu kala ni ibhidi. Muéne ua-nda tu kuatekesa kioso ki tua-nda bhindama.—2 Kol. 1:3, 4.

6. Kiebhi ki tena o kafunga mu nzumbi, ku kaiela o phangu ia Jihova?

6 Phangu iambote ia tokala ku di longa o tufunga mu kilunga kua Tata ietu ia diulu! Kála Jihova, ene ka tokala ku landuka kioso kia mona o ibhindamu ia jimbudi. Se kafunga uejiia kuila saí mbudi ia bhindama, muéne ua tokala u bhanga kima phala ku i kuatekesa, mba ku suínisa o mbudi íii. (Jisa. 27:23) Ki bhinga kuila, o kafunga u di bhana kiambote ni jiphange, ni ku a evua kiambote kioso kia zuela. Maji ka tokala ku di ta mu ima iâ, muéne u thandanganha ni ima ia mona ni íii ívua mu kilunga, anga u kuatekesa ni henda ioso phala ‘kubhindumuna phange ia kate.’—Ika. 20:35; 1 Tes. 4:11.

7. (a) Kiebhi kia kexile mu talatala o jimbudi ja Nzambi, mu izuua ia Izekiiele ni Jelemiia? (b) Disá diahi di tu di longa mu kuijila kuila, Jihova ua ditunine o tufunga tua makutu?

7 Xinganeka ku tufunga tua solele Nzambi mu izuua ia Izekiele, ni Jelemiia. Jihova ua ditunine nau mukonda ene ka kexile mu langa kiambote o jimbudi jê. Jihova uambe: ‘O jimbudi jami jì, ja di-bhange kúdia kua iama ioso ia mukáu, mukonda dia ku kamba o kabhila, o tubhila tuami nguâ-uâ kusota o jimbudi jami, mbata a mu d’ingâ kiâ ngó ene-muène iá a tokoka o kuinga o jimbudi jami.’ O athu a kexile mu tala hadi, mukonda o tufunga a kexile mu dixinganeka ngó mu diâ. (Ize. 34:7-10; Jel. 23:1) Nzambi ua ditunu ué o atuameni a Kidistandade, mukonda kiene ué kiene mu bhanga. Disá diahi dia tokala o ku di longa o tufunga tua Jikidistá, mu kuijiia kuila Jihova ua ditunine o tufunga tua makutu? Ene a tokala kuinga kiambote o kilunga, ni henda ioso.

“EME NGA MI BHANA PHANGU”

8. Phangu iahi ia xi Jezú ku tufunga, kioso kia bazela o jiphange?

8 Mukonda dia ituxi, saí jimbudi ja Nzambi kejiia ia kingila Jihova kua ene. Ene a bhanga ima ki iala mu Bibidia, kiki kilondekesa kuila, ka kulu luua mu nzumbi. Mu kiki-phe, ihi ia tokala o ku bhanga o tufunga? Ene a tokala ku kaiela o phangu ia muanhu ua kexile nau Jezú ku maxibulu mê. O maxibulu mê, a thandanganhele mu kuijiia se nanhi ueji kala kota ku Utuminu, maji Jezú ka kexile mu tema. Muéne ua kolokota mu ku a longa ni ku a tendelesa ni henda ioso, ku kala athu a lenduka. (Luka 9:46-48; 22:24-27) Mu ku a sukula o inama, muéne ua londekesa ihi i lombolola o kulenduka. O tufunga ué lelu a tokala kulenduka.—Tanga Nzuá 13:12-15; 1 Phe. 2:21.

9. Ukexilu uahi ua tendelesa Jezú ku maxibulu mê?

9 O ibanzelu ia Jezú ia lungu ni kikalakalu kia kafunga ki i difuile ni ibanzelu ia Tiiaku ni Nzuá. O kiiadi kiki, a bhingile kua Jezú, kididi kia ukota ku Utuminu. Maji Jezú ua a bazela, iú ua ambela: ‘Enu muejiia kuma o jingana ji jijidika o ifuxi iâ, o makota m’athu mudiâ ene a kala mu tumina. Mudienu-phe ki ki kale kiki; uoso-phe mudienu ua mesena ukota, a kale ngàmba ienu.’ (Mat. 20:25, 26) O jipoxolo a tokalele kueha o ukexilu ua ku mesena ku ‘jijidika’ o jiphange jâ, mba ‘o athu a a kondolokele.’

10. Kiebhi o tufunga kia tokala ku langa kilunga, kala kia mesena Jezú? Phangu iahi ia xisa Phaulu ku tufunga?

10 Jezú ua mesena kuila o tufunga mu kilunga enda ni kuinga o kilunga, kála kia bhangele muéne. Ene a tokala ku sidivila o jiphange mu vondadi iâ, mu veji dia ku kala jingana jâ. O poxolo Phaulu ua sidivile akuâ ni kulenduka kuoso, iú uambela o tufunga mu kilunga kia Efezo kuila: “En’uenu mua k’ijiia, tunde kizuua ki nga dianga kudiota mu Azia, kioso ki ene o uendelu uami mu’axaxe kenu. Nga sedivila Ngana ni kubatâma kuoso.” O poxolo ua mesenene kuila, o tufunga a lenduka ni ku kuatekesa o jiphange. Muéne uambe: ‘Mu ima ioso nga m’idikiza kioso ki mua fuama kukalakala ni kubhindumuna akuenu a tate.’ (Ika. 20:18, 19, 35) Phaulu uambela akuâ Kolindo kuila, muéne kexile ngana ia ku tumina o kixikanu kiâ. Maji ua mesenene ku a kuatekesa ku sidivila Nzambi ni kisangusangu kioso. (2 Kol. 1:24) Phaulu ua xisa phangu iambote ku tufunga mu izuua ietu, ia ku lenduka ni ku suína mu ku kalakala.

‘BHANENU MILONGI I TUNDA MU MAKA MA FIIELE’

11, 12. Kiebhi o kafunga kia kuatekesa phange mu kilunga ku sola kiambote, kioso kia di bhana ni maka?

11 O milongi i bhana o tufunga mu kilunga, ia tokala i tunda mu ‘mak’a ma fiiele,’ mu Bibidia. (Tito 1:9) Maji a tokala ku i bhana ni “muxima uabatama.” (Nga. 6:1) Mu veji dia ku jijidika o jiphange ku bhanga o ima mu ukexilu ua mesena, o kafunga kambote, u banza mu ukexilu u tena ku kuatekesa o phange ku sola kiambote. Mu kifika, o kafunga ua tokala kulondekesa ibatulu ia Bibidia, mba milongi mu madivulu metu, ia tokala ku xinganeka, kioso kia mesena o ku batula o maka a mu bhita nau. Muéne u bhinga ku phange, ku xinganeka se kiebhi o ku kamba o ku kaiela o itendelesu ia Nzambi, ku tena ku luualesa Jihova. O kafunga u tena ué ku mu lembalesa kuila, kima kiambote ku bhinga kua Nzambi o itendelesu mu musambu, ande dia ku sola ku bhanga kima. (Jisa. 3:5, 6) Kioso kia zubha kuzuela nê, o kafunga uehela o phange ku sola mudiê.—Loma 14:1-4.

12 O ungana uala nau o tufunga mu kilunga, u tunda mu Mikanda Ikôla. Mu kiki, kima kiambote se ene a bhana ku jiphange o milongi ia Bibidia. Se a bhanga kiki, o tufunga ka-nda bhinjika o jiphange jâ. Ene ejiia ué kuila o jimbudi ki ja a tokala, ni kuila kala mbudi mu kilunga uejiia kuila, ima ioso ia bhanga a-nda ku bhakula ji konda kua Jihova ni kua Jezú.​—Nga. 6:5, 7, 8.

“MU BHANA PHANGU KU KILUNGA”

O tufunga a kuatekesa o miji iâ ku di iudika phala kuboka (Tala o kaxi 13)

13, 14. Uebhi o ukexilu ua mukuá ua tokala o tufunga ku bhana phangu ku kilunga?

13 Kioso kia zubha ku zuela kuila, o tufunga mu kilunga ka tokala ku kala “jingana ja kutumina” o jiphange, o poxolo Phetele ua a tendelesa ku “bhana phangu ku kilunga.” (1 Phe. 5:3) Kiebhi o kafunga kia tena ku bhana phangu ku kilunga? Xinganeka mu ídifua iiadi ia tokala ku kala na-iu o kafunga. Kia dianga, ua tokala “u kala mukua kilunji.” Kiki kilombolola kuila, muéne uejiia kiambote o itumu ia Bibidia, ni kuila u i belesela ku muenhu uê. Muéne muthu ua tululuka, kioso kia di bhana ni maka, u xinganeka kiambote ande dia ku sola ku bhanga kima. Kaiiadi, ua tokala “u kala muthu ua tena kutumina kiambote o dibhata diê-muène.” Kiki kilombolola kuila, se o kafunga uala ni muiji, ua tokala u bhana phangu iambote phala o muhatu’ê ni an’ê, mukonda se ki kiene, muéne ua-nda ‘tambula kiebhi o konda ia [Kilunga] kia Nzambi?’ (1 Tim. 3:1, 2, 4, 5) O jiphange ja maiala ni ja ahatu mu kilunga, ejiia kuila ene a tena ku dielela ku tufunga ala ni ídifua íii.

14 O tufunga a tokala ué ku bhana phangu ku jiphange mu kilunga mu ku kala ku pholo mu sidivisu ia kuboka, kála kia bhangele Jezú. O kuboka o Utuminu kiexile kima kia betele kota ku muenhu ua Jezú, kioso kia kexile mu ixi. Muéne ua londekesa ku maxibulu mê kiebhi kia tokalele ku bhanga o kikalakalu kiki. (Mar. 1:38; Luka 8:1) Lelu o aboki, a sanguluka kiavulu mu kuboka ni tufunga. Ene a mona o ku suína kua tufunga mu ku bhanga o sidivisu íii, ene a di longa ué o ukexilu uâ uambote ua ku longa. Kioso o tufunga kia di bhakula mu kuboka o njimbu iambote, sumbala ala ni ima iavulu phala ku bhanga, a suínisa o kilunga ku suína ué mu sidivisu íii. O phangu ia mukuá i tena ku bhana o tufunga ku jiphange mu kilunga, o ku di pelepalala phala o iônge, ni ku tambuijila o ibhuidisu mu iônge, ni ima ia mukuá, kála o ku zelesa o Kididi kia Ubhezelu.—Efe. 5:15, 16; tanga Jihebeleu 13:7.

O tufunga a bhana phangu mu kuboka (Tala o kaxi 14)

“KUATEKESENU OSO A BHUILA”

15. Mukonda diahi o tufunga a tokala ku kunda o jiphange ku mabhata mâ?

15 O kafunga kambote, ki ka laleka se o mbudi i bhindamena kikuatekesu, mba ia kate. Kiene kimoxi ué, o tufunga mu kilunga, a tokala ku kuatekesa ni lusolo o phange mu kilunga, ua bhindamena kikuatekesu. O jiphange ja kuka mba a kate, nange a bhindamena ku a kuatekesa mu ibhindamu iâ izuua ioso, maji o kima kia beta-kota kia bhindamena, o kikuatekesu kia Mikanda Ikôla. (1 Tes. 5:14) Munzangala mu kilunga nange ua mu bhânga ni ‘jihânji ja unzangala.’ (2 Tim. 2:22) O tufunga a kuatekesa o jiphange mu kilunga, mu ku a kunda ku mabhata mâ, kioso kia bhanga kiki, ene a tena kuijiia o maka ala mu bhita nau o jiphange, phala ku a kuatekesa ni milongi ia Bibidia. Se o tufunga ka laleka mu ku kuatekesa o jiphange mu kilunga, a tena ku fidisa maka avulu.

16. Se phange mu kilunga ua bhindamena kikuatekesu mu nzumbi, ihi ia tokala ku bhanga o tufunga?

16 Abha se phange mu kilunga ua di te mu ibhidi, anga o ukamba ué ni Jihova u kala mu iluezu? O musoneki ua Bibidia Tiiaku uambe: ‘Se bhuala muthu mu dienu ua-lu kata, a tume adiakime a Kilunga, a sambe-nê, a mu uese maji mu mutue mu dijina dia Jihova. O kusamb’uku, kua xikana, anga ku mu bhulula uoso ua-lu kata. O Ngana u mu balumuna, se ua tele ituxi, u mu loloka-iu.’ (Tiia. 5:14, 15) Kiki kilombolola kuila, se phange ua “kate” u kamba kuixana o “adiakime” a kilunga, o tufunga a tokala ku mu kuatekesa kioso kiévua o maka. Kioso kia kuatekesa phange mu ithangana ia bhonzo, o tufunga, alondekesa kuila, tufunga tua mbote, ala mu suínisa o jiphange jâ ku suluka mu ku sidivila Nzambi ni kisangusangu.—Tanga Izaia 32:1, 2.

17. Se o tufunga a kaiela o phangu ia ‘mubhidi ua dikota,’ kiebhi ki kala o kilunga?

17 O tufunga mu kilunga a kalakala kiavulu mu ku kaiela o phangu ia Jezú Kristu, o ‘mubhidi uambote.’ O maiala enhá, ala ni kikalakalu kia ku kuatekesa o kilunga ku kula, ni ku sidivila Nzambi ni ufiiele uoso. Etu enioso tua sakidila kiavulu o mubhidi uetu ua henda, o Mubhidi ua dikota, Jihova.