1, 2. (a) Hu vha na mvelelo dzifhio musi nngu dzi tshi ṱhogomelwa zwavhuḓi? (b) Ndi ngani vhathu vhanzhi tshifhingani tsha Yesu vho vha vha tshi fana na nngu dzi si na mulisa?

NNGU dzi aluwa zwavhuḓi musi mulisa a tshi sumbedza u vha na dzangalelo ḽa mutakalo wa sambi ḽawe. U ya nga bugupfarwa ya u fuwa nngu, “arali mulisa a sokou litsha sambi ḽi tshi khou fula nahone a sa ḽi ṱhogomeli kana u ḽi humbulela, nngu dzawe dzi nga neta nahone dza lwala nga u ya ha tshifhinga.” Naho zwo ralo, musi nngu dzo ṱhogomelwa zwavhuḓi, sambi ḽa mulisa ḽi ḓo vha na mutakalo wavhuḓi.

² Nḓila ine vhalisa vha sambi ḽa Mudzimu vha ṱhogomela ngayo nngu iṅwe na iṅwe ye vha ṋewa i kwama mutakalo wa muya wa tshivhidzo tshoṱhe. Ni nga humbula uri Yesu o pfela tshigwada vhuṱungu ngauri ‘tsho vha tsho vhaisala na u kulea nungo sa nngu dzi si na mulisa.’ (Mat. 9:36) Ndi ngani vho vha vhe kha vhuimo vhu ṱungufhadzaho? Ngauri vhe vha vha vhe na vhuḓifhinduleli ha u funza vhathu Mulayo wa Mudzimu vho vha vhe na vhuhali na muhoyo. Nṱhani ha u thusa na u ṱhogomela miraḓo ya sambi ḽavho, vharangaphanḓa vha Isiraele vha muya vho i hwesa “mihwalo i lemelaho” kha mahaḓa avho.—Mat. 23:4.

3. Ndi mini zwine vhahulwane vha tshivhidzo vha fanela u zwi ṱhogomela musi vha tshi hwala vhuḓifhinduleli havho sa vhalisa vha muya?

³ Vhalisa vha Vhakriste vha ṋamusi—vhahulwane vho nangwaho—vha na vhuḓifhinduleli vhuhulwane. Nngu dzine dza vha kha sambi dzine vha dzi ṱhogomela ndi dza Yehova na Yesu, ane a ḓiṱalusa sa “mulisa wavhuḓi.” (Yoh. 10:11) Nngu dzo “rengwa nga mutengo muhulu” we Yesu a u badela nga “malofha [awe] a thengo khulu.” (1 Vhakor. 6:20; 1 Pet. 1:18, 19) U funa nga maanḓa nngu lwe a ṋekedzela vhutshilo hawe nga u ḓifunela a tshi itela dzone. Vhahulwane vha fanela u dzula vha tshi humbula uri vha vhalisa vha re nga fhasi ha Yesu, vhane vha ḓiṱukufhadzela vhulavhelesi ha Murwa  wa Mudzimu a funwaho, Yesu Kristo, “mulisa wa nngu muhulwane.”—Vhaheb. 13:20.

4. Ino thero i ḓo ṱolisisa mini?

⁴ Nga zwenezwo, vhalisa vha Vhakriste vha lavhelelwa uri vha fare hani nngu? Miraḓo ya tshivhidzo i ṱuṱuwedzwa uri i “thetshelese vhane vha ranga phanḓa” vhukati havho. Kha ḽiṅwe sia, vhahulwane vha Vhakriste vha ṱuṱuwedzwa u iledza u “vhusa vhane vha vha ifa ḽa Mudzimu.” (Vhaheb. 13:17; vhalani 1 Petro 5:2, 3.) Nga zwenezwo, vhahulwane vho nangwaho vha nga livhisa hani sambi vha sa khou tou ḽi vhusa? Nga maṅwe maipfi, vhahulwane vha nga ṱhogomela hani zwishaiwa zwa nngu vha sa pfuki mulayo we Mudzimu a u ṋea vhalavhelesi?

5. Tshifanyiso tshi re kha Yesaya 40:11 tshi sumbedza mini nga ha Yehova?

⁵ Muporofita Yesaya o amba zwi tevhelaho malugana na Yehova: “U ḓo lisa sambi ḽawe sa mulisa; dzingwana u ḓo dzi takula a dzi kuvhatedza [khanani], a dededza vho-mme-adzo.” (Yes. 40:11) Tshenetshi tshifanyiso tshi na muhumbulo wa uri Yehova u ṱhogomela zwishaiwa zwa muraḓo muṅwe na muṅwe wa tshivhidzo wo kuleaho nungo. Samusi mulisa a tshi ḓivha zwishaiwa zwa nngu iṅwe na iṅwe kha sambi ḽawe nahone a ḓi imisela u zwi ṱhogomela, Yehova u a ḓivha zwishaiwa zwa vha re tshivhidzoni nahone u a takalela u vha ṱhogomela zwavhuḓi. U fana na mulisa a tshi takula ngwana nga nguvho yawe musi zwi tshi ṱoḓea, Yehova—“ane a vha Khotsi wa u khathutshela hoṱhe”—u ḓo ri takula zwifhingani zwa milingo. U ḓo ri khuthadza musi ri tshi ṱangana na milingo mihulwane kana zwifhingani zwi konḓaho.—2 Vhakor. 1:3, 4.

6. Sa mulisa wa muya, muhulwane a nga edzisa hani tsumbo ya Yehova?

⁶ Ndi ngudo yavhuḓi vhukuma ine mulisa wa muya a nga i guda kha Khotsi ashu wa ṱaḓulu! U fana na Yehova, u fanela u thetshelesa nga vhuronwane zwishaiwa zwa nngu. Nga u ḓivha khaedu dzine nngu dza sedzana nadzo na uri ndi zwishaiwa zwifhio zwine zwa ṱoḓa u ṱhogomelwa nga u ṱavhanya, muhulwane u vhuimoni havhuḓi ha u ṋea ṱhuṱhuwedzo na thikhedzo. (Mir. 27:23) Vhukuma, muhulwane u fanela u davhidzana zwavhuḓi na vhatendi ngae. Naho a sa dzheneleli kha mafhungo a vhathu, u na dzangalelo kha zwine a zwi vhona na zwine a zwi pfa tshivhidzoni nahone u “thusa vha si na nungo” nga lufuno.—Mish. 20:35; 1 Vhathes. 4:11.

7. (a) Nngu dza Mudzimu dzo vha dzi tshi farwa hani misini ya Hesekiele na Yeremia? (b) Ndi mini zwine ra nga zwi guda kha Yehova musi a tshi sasaladza vhalisa vha muya vha sa fulufhedzei?

⁷ Ṱhogomelani mavhonele a vhalisa vhe Mudzimu a vha sasaladza. Misini ya Hesekiele na Yeremia, Yehova o sasaladza vhe vha vha vha tshi fanela u ṱhogomela nngu dzawe, fhedzi vha sa khou zwi ita nga nḓila yo teaho. Musi hu si na muthu ane a ṱhogomela nngu, sambi ḽo pondwa nahone ḽa balangana. Nṱhani ha u kanzwa nngu, vhenevho vhalisa vho vha vha tshi dzi fara luvhi nahone vha tshi “ḓi-ṱoḓela pfulo.” (Hesek. 34:7-10; Yer. 23:1) Samusi Mudzimu a songo ṱanganedza vhenevho vhalisa, na vharangaphanḓa vha ḽa Vhudzhagane ha vha ṱanganedzi. Fhedzi zwenezwi zwi khwaṱhisedza nḓila ine zwa vha zwa ndeme ngayo uri vhahulwane vha Vhakriste vha ṋee sambi ḽa Yehova ṱhogomelo yo teaho na ya lufuno.

8. Yesu o vhea hani tsumbo yavhuḓi ya u khakhulula mavhonele o khakheaho?

⁸ Nga ṅwambo wa u sa fhelela ha vhathu, dziṅwe dza nngu dza Mudzimu dzi nga lenga u pfesesa zwine Yehova a zwi lavhelela khadzo. Dzi nga kundelwa u dzhia vhukando vhune ha tendelana na nyeletshedzo ya Maṅwalo, kana dza tshila nga nḓila ine  ya sumbedza u sa vhibva muyani. Vhahulwane vha fanela u aravha hani? Vha fanela u edzisa Yesu we a vha a sa fheleli mbilu vhafunziwa vhawe, musi vho farakanea nga mbudziso ya uri ndi nnyi khavho ane a ḓo vha muhulwane Muvhusoni. Nṱhani ha u vha fhelela mbilu, Yesu o bvela phanḓa a tshi funza vhafunziwa vhawe na u vha ṋea nyeletshedzo ya u ḓiṱukufhadza. (Luka 9:46-48; 22:24-27) Nga u ṱanzwa milenzhe yavho, Yesu o ṋea iṅwe ngudo ya u ḓiṱukufhadza, pfaneleo ine vhalavhelesi vha Vhakriste vha fanela u i sumbedza.—Vhalani Yohane 13:12-15; 1 Pet. 2:21.

9. Ndi mavhonele afhio e Yesu a a themendela kha vhafunziwa vhawe?

⁹ Mavhonele a Yesu nga ha vhuḓifhinduleli ha vhalisa vha muya o vha o fhambana na e a sumbedzwa nga Yakobo na Yohane. Vhenevho vhaapostola vhavhili vho vha vha tshi ṱoḓa u tsireledza vhuimo havho Muvhusoni. Fhedzi Yesu o khakhulula mavhonele avho nga uri: “Ni a zwi ḓivha uri vhavhusi vha dzitshaka vha a vhusa dzenedzo tshaka nahone vharangaphanḓa vha a dzi langa. A zwo ngo ralo kha inwi, fhedzi naho e nnyi ane a ṱoḓa u vha muhulwane kha inwi u fanela u vha mushumeli waṋu.” (Mat. 20:25, 26) Vhaapostola vho vha vha tshi fanela u iledza nḓowelo ya u ṱoḓa u “vhusa” khonani dzavho kana u ‘vhusa vhathu.’

10. Yesu u ṱoḓa vhahulwane vha tshi fara hani sambi, nahone Paulo o vhea tsumbo ifhio malugana na zwenezwo?

¹⁰ Yesu o lavhelela uri vhahulwane vha Vhakriste vha fare sambi nga nḓila ine a ḽi fara ngayo. Vha fanela u ḓiimisela u shuma sa vhashumeli vha khonani dzavho, hu si u vha vhaṋe vhavho. Muapostola Paulo o vha e na eneo mavhonele a u ḓiṱukufhadza, ngauri o vhudza vhanna vhahulwane vha tshivhidzo vha ngei Efesa a ri: “Ni a ḓivha zwavhuḓi nḓila ye nda ḓifara ngayo vhukati haṋu u bva nga ḓuvha ḽa u thoma ndi tshi swika tshiṱirikini tsha Asia, ndi tshi shumela Murena nga u ḓiṱukufhadza huhulu.” Onoyo muapostola o vha a tshi tama uri vhenevho vhahulwane vha futelele kha u thusa vhaṅwe nga u ḓiṱukufhadza. O ri: “Ndo ni sumbedza kha zwithu zwoṱhe uri nga u shuma haṋu nga nḓila yeneyo ni fanela u thusa vha si na nungo.” (Mish. 20:18, 19, 35) Paulo o vhudza Vhakorinta uri o vha e si muvhusi wa lutendo lwavho. Nṱhani hazwo, o vha e mushumisani a ḓiṱukufhadzaho wa uri vha takale. (2 Vhakor. 1:24) Paulo o vhetshela vhahulwane ṋamusi tsumbo yavhuḓi ya u ḓiṱukufhadza na u vha mushumi wa biko.

11, 12. Muhulwane a nga thusa hani mutendi ngae u dzhia phetho?

¹¹ Muhulwane wa tshivhidzo u fanela u ‘farelela nga ho khwaṱhaho kha fhungo ḽi fulufhedzeaho malugana na vhutsila ha u funza.’ (Tito 1:9) Fhedzi u ita zwenezwo nga “muya wa u vuḓa.” (Vhagal. 6:1) Nṱhani ha u lingedza u kombetshedza vhahawe tshivhidzoni uri vha ite zwithu nga iṅwe nḓila, mulisa wavhuḓi wa muya u humbula nḓila ine a nga swikelela ngayo mbilu dzavho. Muhulwane a nga ombedzela maitele a Maṅwalo ane wahashu a fanela u a ṱolisisa musi a tshi khou ita phetho ya ndeme. A nga vusulusa nae thero dzi re kha khandiso. A nga dovha a ṱuṱuwedza onoyo wahashu uri a ṱolisise nḓila ine mabuḓo o fhambanaho a nga kwama ngayo vhushaka hawe na Yehova. Muhulwane a nga ombedzela ndeme ya u ṱoḓa vhulivhisi ha Mudzimu nga thabelo musi a sa athu dzhia phetho. (Mir. 3:5, 6) Musi o no haseledza enea mafhungo na mutendi ngae, muhulwane u ḓo mu litsha uri a ḓidzhiele phetho.—Vharoma 14:1-4.

¹² Maanḓa ane vhalavhelesi vha Vhakriste vha vha nao a bva Maṅwaloni. Nga zwenezwo, ndi zwa ndeme uri vha shumise Bivhili nga vhutsila nahone vha farelele kha  zwine ya amba. U ita nga u ralo zwi thusa vhahulwane uri vha iledze u shumisa maanḓa luvhi. Naho zwo ralo, vha tou vha vhalisa vha re nga fhasi ha Yesu, nahone muraḓo muṅwe na muṅwe wa tshivhidzo u ḓo ḓifhindulela kha Yehova na Yesu nga nṱhani ha phetho dzine wa dzi ita.—Vhagal. 6:5, 7, 8.

13, 14. Ndi zwithu zwifhio zwine muhulwane a tea u vhetshela sambi tsumbo khazwo?

¹³ Musi muapostola Petro o no eletshedza vhanna vhahulwane tshivhidzoni uri vha songo “vhusa vhane vha vha ifa,” o vha ṱuṱuwedza uri vha “vhe tsumbo kha sambi.” (1 Pet. 5:3) Muhulwane a nga vha hani tsumbo kha sambi? Ṱhogomelani pfaneleo mbili dzine dza fanela u swikelelwa nga munna ane a “ṱoḓa u vha mulavhelesi.” U fanela u vha “o tshaho muhumbuloni” nahone u fanela u vha “muthu a konaho u langa vha muṱa wawe nga nḓila yavhuḓi.” Arali muhulwane e na muṱa, u fanela u vha tsumbo musi a tshi ranga phanḓa, ngauri “arali muthu a sa koni u langa vha muṱa wawe, tshivhidzo tsha Mudzimu u ḓo tshi ṱhogomela hani?” (1 Tim. 3:1, 2, 4, 5) U itela u fanelea u vha mulavhelesi, munna u fanela u vha o tshaho muhumbuloni nahone u fanela u pfesesa zwavhuḓi maitele a Mudzimu na u ḓivha nḓila ya u a shumisa vhutshiloni hawe. U dzhia phetho dza vhuṱali nahone ha ṱavhanyi u haṱula. Musi miraḓo ya tshivhidzo i tshi vhona dzenedzi pfaneleo kha vhahulwane i a vha fulufhela.

¹⁴ U ranga phanḓa tshumeloni ya tsimu ndi iṅwe nḓila ine vhalavhelesi vha vhetshela Vhakriste ngavho tsumbo yavhuḓi. Kha zwenezwi, Yesu o vhetshela tsumbo vhalavhelesi. U huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso zwo vha zwi tshipiḓa tsha ndeme tsha tshumelo ya Yesu ya kha ḽifhasi. O sumbedza vhafunziwa vhawe uri vha fanela u ita wonoyo mushumo nga nḓila-ḓe. (Marko 1:38; Luka 8:1) Tshifhingani tshashu, zwi a ṱuṱuwedza vhukuma musi vhahuweleli vha tshi huwelela na vhahulwane na u vhona u fhisea havho kha wonoyu mushumo u tshidzaho vhathu, na u guda kha nḓila ine vha funza ngayo! Musi vhalavhelesi vha tshi ḓiimisela nga u fhisea u shumisa tshifhinga tshavho na vhuḓidini u itela u huwelela mafhungo maḓifha hu sa londwi u farakanea havho, zwi ṱuṱuwedza tshivhidzo tshoṱhe uri tshi sumbedze u fhisea hu fanaho. Vhahulwane vha nga dovha hafhu vha vhetshela vhahavho tsumbo yavhuḓi nga u lugiselela na u ṱanganela miṱanganoni ya tshivhidzo tsha Vhukriste na kha miṅwe mishumo i ngaho u kunakisa na u ṱhogomela Holo ya Muvhuso.—Vhaef. 5:15, 16; vhalani Vhaheberu 13:7.

15. Ndi zwifhio zwiṅwe zwiitisi zwine zwa ita uri vhahulwane vha ite nyendo dza vhulisa?

¹⁵ Mulisa wavhuḓi u ṱavhanya a dzhia vhukando ha u thusa musi nngu yo huvhala kana i tshi khou lwala. Nga hu fanaho, vhahulwane vha fanela u ṱhogomela nga u ṱavhanya vhane vha khou tambula kana  vhane vha ṱoḓa thuso ya lwa muya tshivhidzoni. Vhalala na vha lwalaho vha nga kha ḓi ṱoḓa u ṱhogomelwa malugana na zwishaiwa zwavho zwa ṋama, fhedzi zwihuluhulu vha ṱoḓa thuso na ṱhuṱhuwedzo ya lwa muya. (1 Vhathes. 5:14) Vhaswa tshivhidzoni vha nga vha vho sedzana na khaedu, dzi ngaho u lwisana na ‘u shavha nyemulo dza vhuswa.’ (2 Tim. 2:22) U lisa zwi katela u dalela miraḓo ya tshivhidzo tshifhinga tshoṱhe u na tshipikwa tsha u pfesesa vhuimo he vha sedzana naho na u vha ṱuṱuwedza nga nyeletshedzo ya Maṅwalo yo teaho. Musi vhahulwane vha tshi ṱavhanya u thusa vhahavho, thaidzo nnzhi dzi nga tandululwa dzi sa athu engedzea.

16. Musi muraḓo wa tshivhidzo u tshi ṱoḓa thuso nga lwa muya, vhahulwane vha nga u thusa hani?

¹⁶ Ndi mini zwine zwa fanela u itwa arali thaidzo dza hulela lune zwa ita uri vhumuya ha muraḓo wa tshivhidzo vhu vhe khomboni? Muṅwali wa Bivhili Yakobo o vhudzisa u ri: “Naa hu na ane a lwala vhukati haṋu? Nga a vhidze vhahulwane vha tshivhidzo uri vha mu rabelele, vha mu ḓodze mapfura dzinani ḽa Yehova. Thabelo ya lutendo i ḓo ita uri ane a khou lwala a fhole, huno Yehova u ḓo mu vusa. Zwiṅwe hafhu, arali o ita zwivhi, u ḓo hangwelwa.” (Yak. 5:14, 15) Naho arali vha lwalaho muyani vha sa ‘vhidza vhahulwane,’ fhedzi vhahulwane vha tshi ḓivha nga ha honoho vhuimo, vha fanela u ṱavhanya u vha thusa. Musi vha tshi rabela navho na u rabelela vhahavho na u vha tikedza zwifhingani zwi konḓaho, vhahulwane vha sumbedza uri vha vhalisa vhavhuḓi vhane vha ṱuṱuwedza vhahavho.—Vhalani Yesaya 32:1, 2.

17. Musi vhahulwane vha tshi edzisa ‘mulisa muhulwane,’ hu vha na mvelelo dzifhio?

¹⁷ Kha zwoṱhe zwine vha zwi ita ndanguloni ya Yehova, vhalisa vha Vhakriste vha lwela u edzisa ‘mulisa muhulwane,’ Yesu Kristo. Nga thuso ya lwa muya ya vhenevha vhanna vha re na vhuḓifhinduleli, sambi ḽi a vhuyelwa vhukuma nahone ḽa bvela phanḓa zwavhuḓi. Kha zwenezwi zwoṱhe, ri a livhuha nahone ri a ṱuṱuwedzea u renda Mulisa washu a sa vhambedzwi na tshithu, Yehova.