BIBILIA yonanagia wega atĩ, mũthuri agĩrĩirũo ‘kwendaga mũtumia wake, o ta ũrĩa eyendete we mwene.’ Nake mũtumia agĩrĩirũo nĩ ‘gũtĩaga mũthuriwe.’ O mũndũ agĩrĩirũo kũhingia itemi rĩake tondũ o nĩ “mwĩrĩ ũmwe.” (Ef. 5:33; Kĩam. 2:23, 24) O ũrĩa maratũũrania, noguo ngwatanĩro yao o hamwe na wendo ithiaga na mbere kũrũma. No tũringithanie ũndũ ũcio na mĩri ya mĩtĩ ĩĩrĩ ĩrakũranĩra handũ hamwe. Ũguo noguo wendo wa mũthuri na mũtumia arĩa marĩ thĩinĩ wa kĩhiko kĩrĩ na gĩkeno ũthiaga na mbere gũkũra na kũrũma.

Ĩ mũthuri kana mũtumia angĩkua? Ngwatanĩro yao, ĩrĩa ĩrarũmĩte wega rĩrĩa mararĩ hamwe nĩ ĩthiraga. Ũrĩa watigwo, kaingĩ atigagwo akuĩte ngoro, arĩ na ihoru kana marakara na kwĩigua ta ahĩtĩtie. Kwa ihinda rĩa mĩaka 58 ĩrĩa Daniella aarĩ thĩinĩ wa kĩhiko, nĩ ooĩ andũ aingĩ mũno maakuĩrĩirũo nĩ athuri kana atumia ao. * Ĩndĩ rĩrĩa mũthuri wake aakuire, ooigire ũũ: “Hau mbere ndiamenyaga ũrĩa mũndũ aiguaga. Mũndũ ndangĩtaũkĩrũo nĩ ũndũ ũcio atanyitĩtwo nĩguo.”

Athuthuria amwe moigaga atĩ gũtirĩ mĩtangĩko ĩkĩrĩte ya mũndũ gũkuĩrũo nĩ mwendwa wake. Aingĩ arĩa makuĩrĩirũo nĩ metĩkanagia na ũndũ ũcio. Millie aakuĩrĩirũo nĩ mũthuri wake mĩaka mĩingĩ mĩhĩtũku. Agĩtaarĩria ũtũũro wake arĩ mũtumia wa ndigwa, oigire ũũ: “Njiguaga ndĩ mũtingiaru mũno.” Aaragia ũhoro wa kĩeha kĩrĩa akoretwo nakĩo thutha wa gũkuĩrũo nĩ mũthuriwe ũrĩa maatũũranĩtie mĩaka 25.

 Nake Susan eeciragia atĩ atumia a ndigwa arĩa macakayagĩra athuri ao mĩaka mĩingĩ, nĩ makĩragia njano. O na kũrĩ ũguo, thutha wa gũkorũo kĩhiko-inĩ mĩaka 38, mũthuri wake nĩ aakuire. Makĩria ma mĩaka 20 kuuma hĩndĩ ĩyo nĩ mĩhĩtũku, ĩndĩ oigaga ũũ: “Ndĩciragia ũhoro wake o mũthenya.” Kaingĩ nĩ arĩraga nĩ ũndũ wa ihooru rĩa kũmwaga.

Bibilia nĩ yonanagia atĩ ruo rwa gũkuĩrũo nĩ mũthuri kana mũtumia nĩ rũnene na nĩ rũikaraga ihinda inene. Rĩrĩa Sara aakuire, Iburahimu nĩ ‘aatonyire nĩguo amũcakaĩre na amũrĩrĩre.’ (Kĩam. 23:1, 2) O na gũtuĩka aarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro atĩ akuũ nĩ makaariũkio, Iburahimu nĩ aagĩire na kĩeha kĩnene rĩrĩa mũtumia wake aakuire. (Ahib. 11:17-19) Rĩrĩa Rakeli aakuire, Jakubu mũthuri wake nĩ aathire na mbere kũmũririkana. Nĩ aaririe ũhoro mwega wĩgiĩ mũtumia ũcio wake harĩ ariũ ake.—Kĩam. 44:27; 48:7.

Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ngerekano icio cia Bibilia? Ũndũ ũmwe nĩ atĩ, mũthuri kana mũtumia ũkuĩrĩirũo, kaingĩ nĩ aiguaga ruo rwa gũtigwo, ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ. Tũtiagĩrĩirũo kuona kĩeha na gũcakaya kwao ta arĩ kwaga wĩtĩkio, tondũ macio nĩ maũndũ ma ndũire harĩ mũndũ ũkuĩrĩirũo. Nĩ wega tũthiĩ na mbere kũmeciria na kũmateithĩrĩria.

Ti ũndũ mũhũthũ mũndũ gũcokerera mũtũũrĩre wa gũikara arĩ wiki thutha wa gũkuĩrũo nĩ mũthuri kana mũtumia wake. Nĩ ũndũ wa gũtũũrania mĩaka mĩingĩ, kaingĩ mũthuri nĩ amenyaga kũũmĩrĩria mũtumia wake na gũtũma acanjamũke rĩrĩa araigua akuĩte ngoro. Nĩ ũndũ ũcio, angĩkua mũtumia nĩ agaga mũndũ wa kũmuonia wendo na kũmũmĩrĩria. O ũndũ ũmwe, thutha wa gũikarania kwa ihinda, mũtumia nĩ amenyaga ũrĩa angĩkenia mũthuriwe na ũrĩa angĩmũnyita mbaru. Mũthuri nĩ akenaga rĩrĩa mũtumia wake aramũhutia na njĩra ya wendo na akamwarĩria ciugo njega. Kũmuonia atĩ nĩ arũmbũyagia maũndũ marĩa mamũkenagia o hamwe na mabataro make nĩ gũkenagia mũthuriwe mũno. Mũtumia angĩkua, mũthuri no aigue akuĩte ngoro mũno. Nĩ ũndũ ũcio, amwe arĩa makuĩrĩirũo nĩ mũthuri kana mũtumia nĩ matangĩkaga na magetigĩra nĩ ũndũ wa ihinda rĩrĩa rĩroka. Nĩ ũtaaro ũrĩkũ wa Bibilia ũngĩmateithia meigue marĩ na ũgitĩri na thayũ?

“Tigagai gwĩtanga nĩ ũndũ wa rũciũ: nĩgũkorũo rũciũ nĩrũgetangĩkĩra ruo rũene. O mũthenya nĩũiganagwo nĩ ũũru waguo mwene.” (Mat. 6:34) O na gũtuĩka ciugo icio cia Jesu ciaragĩrĩria ũhoro wa indo cia kĩĩmwĩrĩ, nĩ citeithĩtie andũ aingĩ kũũmĩrĩria ruo rwa gũkuĩrũo nĩ ũrĩa mahikanĩtie nake. Thutha wa mĩeri ĩigana ũna, Charles ũrĩa wakuĩrĩirũo nĩ mũtumia wake oigire ũũ: “Njiguaga nyendete mũno kuona Monique, na rĩmwe wendi ũcio nĩ ũnenehaga mũno. O na kũrĩ ũguo, nĩ menyaga atĩ ũcio nĩ ũndũ wa ndũire na atĩ o ũrĩa mahinda marahĩtũka, ruo rũu nĩ rũrĩcoka rũnyihanyihe.”

Charles nĩ oomĩrĩirie o ũrĩa ‘ihinda rĩathire rĩhĩtũke.’ Aahotire gwĩka ũguo atĩa? Ooigire ũũ: “Nĩ ũndũ wa ũteithio wa Jehova, nĩ ndaahotaga kũhiũrania na mĩtangĩko ĩrĩa yoimĩraga o mũthenya.” Ndaarekire atoorio nĩ kĩeha. O na gũtuĩka ruo rwake  rũtiathirire na mũthenya ũmwe, rũtiamũninire hinya. Angĩkorũo nĩ ũkuĩrĩirũo nĩ mũthuri kana mũtumia, geragia kũhiũrania na ũritũ ũrĩa woimĩra o mũthenya. Ndũĩ maũndũ marĩa mangiumĩra rũciũ magwĩkĩre ngoro kana makũmĩrĩrie.

Ndwarĩ muoroto wa Jehova andũ makuage. Ithenya rĩa ũguo, ũcio nĩ “wĩra wa mũcukani.” (1 Joh. 3:8; Rom. 6:23) Shaitani ahũthagĩra gĩkuũ, na guoya ũrĩa umanaga nakĩo gũtũũria andũ ũkombo-inĩ matarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro. (Ahib. 2:14, 15) Nĩ akenaga rĩrĩa mũndũ aaga mwĩhoko wa kũgĩa na gĩkeno kĩa ma na kũiganĩra, na rĩrĩa aaga mwĩhoko wa kũingĩra thĩ njerũ. Nĩ ũndũ ũcio, mĩtangĩko ĩrĩa mũndũ ũkuĩrĩirũo nĩ ũrĩa mahikanĩtie nake ageragĩra, yumanaga na mehia ma Adamu na ũremi wa Shaitani. (Rom. 5:12) Jehova nĩ arĩthondeka maũndũ mothe marĩa mathũkĩtio nĩ Shaitani na aniine gĩkuũ, itharaita rĩũru rĩrĩa Shaitani ahũthagĩra. Amwe a arĩa makaaninĩrũo guoya wa gĩkuũ nĩ andũ aingĩ arĩa makuĩrĩirũo nĩ athuri kana atumia ao, na no kũhoteke o nawe ũrĩ ũmwe wao.

Ma nĩ atĩ, nĩ gũgaakorũo na mogarũrũku ũtũũro-inĩ wa arĩa makaariũkio matũũre gũkũ thĩ. Mĩikaranĩrie ya andũ nĩ ĩgaacenjia. Kwa ngerekano, aciari, cũcũ na guka o hamwe na angĩ arĩa maakuire tene, nĩ makaariũkio, na kahora kahora magaatuĩka akinyanĩru o hamwe na ciana ciao na ciana cia ciana ciao. Mathĩna marĩa moimanaga na ũkũrũ nĩ magathira. Andũ ethĩ nĩ makaahota kuona arĩa akũrũ na njĩra ngũrani na ũrĩa mamonaga rĩu. Mogarũrũku macio nĩ makaagĩria mĩikaranĩrie ya andũ thĩinĩ wa famĩlĩ.

 No tũkorũo na ciũria nyingĩ ciĩgiĩ arĩa makaariũkio. Kwa ngerekano, gũgathiĩ atĩa harĩ arĩa maakuĩrĩirũo nĩ makĩria ma mũthuri kana mũtumia ũmwe? Asadukai nĩ mooririe kĩũria kĩgiĩ mũtumia wakuĩrĩirũo nĩ mũthuri wa mbere, wa kerĩ, na thutha ũcio agĩcoka agĩkuĩrũo nĩ angĩ atano. (Luk. 20:27-33) Gũgathiĩ atĩa harĩ andũ ta acio hĩndĩ ya kũriũkio? Ma nĩ atĩ tũtiũĩ, na hatirĩ bata wa kwĩgereria kana gũthumbũrũo nĩ maũndũ marĩa tũtoĩ. Ũndũ ũrĩa wa bata, nĩ kwĩhoka Jehova. Ũndũ ũmwe tũrĩ na ma naguo nĩ atĩ, mahinda marĩa maroka Jehova ageeka maũndũ mega marĩa tũngĩrĩgĩrĩra kuona, no ti gwĩtigĩra.

Bibilia yonanagia wega atĩ endwa aitũ arĩa makuĩte nĩ makaariũkio. Maũndũ marĩa tũthomaga thĩinĩ wa Bibilia megiĩ andũ maariũkirio, nĩ matũmaga twĩtĩkie atĩ ‘arĩa othe marĩ thĩinĩ wa mbĩrĩra nĩ makaigua mũgambo wa Jesu, na moime kuo.’ (Joh. 5:28, 29) Arĩa magaakorũo muoyo hĩndĩ ĩyo, nĩ magaakenanĩra na endwa ao arĩa makaariũkio. Nao arĩa makaariũkio, nĩ magaakorũo na gĩkeno kĩnene mũno.

O ũrĩa andũ bilioni nyingĩ magathiĩ na mbere kũriũkio, noguo thĩ ĩgaathiĩ na mbere kũiyũrũo nĩ gĩkeno. (Mar. 5:39-42; Kũg. 20:13) Gwĩcũrania gĩkeno kĩu kĩa ihinda rĩũkĩte, kwagĩrĩire kũũmĩrĩria arĩa othe makuĩrĩirũo nĩ endwa ao.

Hihi kũrĩ ũndũ ũgatũma mũndũ aigue kĩeha hĩndĩ ya kũriũkio? Bibilia yonanagia gũtirĩ. Kũringana na Isaia 25:8, Jehova ‘nĩ kũng’aria akaang’aria gĩkuũ, akĩnine biũ tene na tene.’ Ũguo nĩ hamwe na kũniina mathĩna marĩa mothe marehagwo nĩ gĩkuũ, tondũ ũrathi ũcio ũthiĩte na mbere kuga ũũ: “Mwathani Jehova nĩakagiria maithori mothiũ mothe.” Angĩkorũo nĩ ũiguaga kĩeha nĩ ũndũ wa gũkuĩrũo nĩ ũrĩa mwahikanĩtie nake, gĩa na ma atĩ ndũkaririkana kĩeha kĩu thutha wa andũ kũriũkio.

Gũtirĩ mũndũ ũngĩmenya biũ maũndũ marĩa mothe Ngai akaahingia thĩinĩ wa thĩ njerũ. Jehova oigaga ũũ: “O ta ũrĩa matu marĩa mairũ maraihanĩrĩirie na thĩ, ũguo noguo mĩthiĩre yakwa ĩraihanĩrĩirie na mĩthiĩre yanyu, o na meciria makwa magakĩra meciria manyu.” (Isa. 55:9) Kĩĩranĩro kĩa Jesu  kĩgiĩ kũriũkia andũ, nĩ gĩtũmaga twĩhoke Jehova o ta ũrĩa Iburahimu eekire. Ũndũ ũrĩa wa bata harĩ Akristiano othe mahinda-inĩ maya, nĩ gwĩka ũrĩa wothe Ngai endaga twĩke na nĩ ũndũ ũcio nĩ tũgaatuwo aagĩrĩru a gũtũũra thĩ njerũ, hamwe na arĩa makaariũkio.—Luk. 20:35.

Ithenya rĩa gwĩtigĩra ihinda rĩrĩa rĩroka, gĩa na kĩĩrĩgĩrĩro. Andũ aingĩ matirĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩa mahinda marĩa maroka, ĩndĩ Jehova nĩ atwĩrĩire maũndũ mega. O na gũtuĩka tũtiũĩ biũ ũrĩa Jehova agaatũhingĩria mabataro na wendi witũ wothe-rĩ, twagĩrĩirũo gũkorũo na ma atĩ nĩ ageeka ũguo. Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Kwĩrĩgĩrĩra kĩndũ kĩoneku-rĩ, kũu ti kwĩrĩgĩrĩra kũrĩ; amu kĩndũ mũndũ ekuona-rĩ, aagĩcoka gũkĩĩrĩgĩrĩra atĩa? No twakorũo nĩtwĩrĩgĩrĩire kĩndũ tũtekuona-rĩ, hĩndĩ ĩo nĩ gweterera tũgĩetagĩrĩra o tũkirĩrĩirie.” (Rom. 8:24, 25) Gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro kĩrũmu harĩ ciĩranĩro cia Ngai, nĩ gũgũgũteithia gũkirĩrĩria. Wakirĩrĩria, nĩ ũgaakenera ihinda rĩrĩa Jehova ‘agaakũhe maũndũ marĩa ngoro yaku ĩhoyaga.’ Nĩ akaahingĩria ‘kĩrĩa gĩothe kĩĩ muoyo wendi wakĩo.’—Thab. 37:4; 145:16; Luk. 21:19.

Kahinda kanini mbere ya Jesu gũkua, atũmwo ake nĩ maagĩire na ihooru, magĩtangĩka na makĩgĩa na guoya. Jesu nĩ aamomĩrĩirie na ciugo ici: ‘Mũtigatangĩke ngoro, ĩhokei Ngai, na o naniĩ mũnjĩhoke.’ Agĩcoka akĩmeera ũũ: “Ndikũmũtiga ta ciana cia ngoriai; nĩ gũũka ngũũka kũrĩ inyuĩ.” (Joh. 14:1-4, 18, 27) Ciugo icio ciake, ciarĩ ciũmĩrĩrie na ihe arũmĩrĩri ake aitĩrĩrie maguta kĩĩrĩgĩrĩro kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ. No taguo, arĩa merĩgĩrĩire gũkoona endwa ao makĩriũkio, matiagĩrĩirũo gũte mwĩhoko. Korũo na ma atĩ Jehova na Mũriũ wake Jesu, matingĩgũtiganĩria, na kahinda gatarĩ kũraihu nĩ ũrĩona mwendwa waku ũrĩa wakuire!