Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Difukulenuña Kudi Yehova Mwanta Wahaya Nyaka

Difukulenuña Kudi Yehova Mwanta Wahaya Nyaka

Difukulenuña Kudi Yehova, Mwanta Wahaya Nyaka

‘Kudi Mwanta wahaya nyaka, . . . kwikali nimpuhu nikulema haya nyaka nanyaka.’—1 TIM. 1:17.

MUKWAKULA NENUDI?

Muloñadi wutwakundaminaña kuchiyuulu chaYehova?

Yehova wamwekeshaña ñahi mpinji yejima nindi wakeña antu?

Chumanyi chayisañumunaña enu mudifukuleña kudi Mwanta wahaya nyaka?

1, 2. (a) Indi ‘Mwanta wahaya nyaka’ hinyi, nawa iyi nkumbu yamutelela ñahi? (Talenu mwevulu wakutachikilahu.) (b) Chiyuulu chaYehova chatuleñelaña ñahi kukundama kwakwihi nayena?

 MWANTA wakuSwaziland wejina daSOBHUZA Wamuchiyedi wayuulili hadi yaaka kwakwihi na 61. Kwesekeja nayaaka yayuulaña anyanta makonu, iwu Mwanta wayuulili hadi yaaka yayivulu kwamu. Hela chakwila, Mwanta Sobhuza wayuulili hayaaka yayivulu, kwekala mwanta wayuulaña haya nyaka wabulaña kafwa neyi chafwañawu antu. Kafwampi, Bayibolu yamutenaña nawu “Mwanta . . . wahaya nyaka.” (1 Tim. 1:17) Ñimbi yamasamu wamuteneni iwu Mwanta hejina nakubidika nindi: “Mwanta yowu Yehova hohu haya nyaka nanyaka.”—Mas. 10:16.

2 Chiyuulu chaNzambi chahaya nyaka nawa chambukaku chikupu nachiyuulu chawantu. Hela chochu, Yehova chayuulañayi dichatuleñelaña tukundameña kudi yena. Mwanta wayuulili muIsarela wakushankulu yaaka 40 wamuhamekeli Nzambi nanawa mazu nindi: ‘Yehova wenzala luwi, niwushona, hazuwaña swayuku, wusweja kukeña kwabadika. Yehova nakoleshi itanda dindi mumawulu; wanta windi wayuulaña antu ejima.’ (Mas. 103:8, 19) Bayi neyi Yehova hiMwanta wetu hohuku, ilaña hiTata yetu wamwiwulu wukweti kukeña. Iyi nsañu yatuleñelaña kudihula awa malwihu ayedi: Yehova wekala Tata yetu munjilanyi? Indi Yehova nakumwekesha ñahi nindi wuchidi kuyuula kufuma tuhu hampinji yadikañiluwu antu muEdeni? Neyi twiluka ñakwilu yanawa malwihu, chikutusañumuna kukundama kwakwihi naYehova nawa tukudifukulaña kudiyena namuchima wetu wejima.

MWANTA WAHAYA NYAKA WATUÑA CHISAKA CHAMWIWULU NICHAHAMASEKI

3. Hinyi wadiña watachi kuleña muchisaka chaYehova chamwiwulu, nawa anyi cheñi aleñeluwu neyi “nyana” kaNzambi?

3 Yehova wazañaleli hama hampinji yaleñeliyi Mwanindi wasemuka nkawindi. Nzambi hamumweneña mwanindi wawedi neyi muntu wakehelamuku. Ilaña, wadiña wamukeña Mwanindi nawa mudi yena dimu mwaleñeleluwu niyileñaleña yawanina. (Kol. 1:15-17) Iyi yileñaleña hinyikanka yawañelu. Ayishimuna nawu ‘akoñaña mwatiyañayi kuwaha,’ añelu amukalakelaña Nzambi namuzañalu, nawa wayilemesha nakuyitena nindi “anyanami.” Niwena ekala muchisaka chaYehova chamwiwulu nichahamaseki.—Mas. 103:20-22; Yoba 38:7.

4. Indi antu ekalili ñahi muchisaka chaNzambi chaheseki?

4 Chamanishiliyi kuleña mawulu nimaseki, Yehova watohesheli cheñi chisaka chindi. Chaloñesheliyi iseki kulonda dikali mukala wawuwahi, Yehova watachikili cheñi mudimu wakuleña muntu watachi Adama, wamuleñeli neyi chekalayi Yomweni. (Kutach. 1:26-28) Chineli diyi Nleñi, Yehova wakeñeleña nindi Adama yamwovwahileña chikupu. Hamu neyi nvwali, Yehova wayilejeli nshimbi jindi jejima mukukeña nawa naluwi. Iyi nshimbi hiyakañesheleña antu kwikala akasunukaku.—Tañenu Kutachika. 2:15-17.

5. Chumanyi cheliliyi Nzambi hakwila nawu yawanishi iseki nawantu?

5 Kwambukaku nawanyanta ankanu amavulu, Yehova watiyaña kuwaha kuhana nyidimu kudi antu jindi nawa wakuhwelela antu amuchisaka chindi. Chakutalilahu, wamwinkeli Adama ñovu jakuyuula yileñaleña yikwawu yikweti wumi, nikumwinka mudimu wawuwahi ilaña wakala wakutumba anyama majina. (Kutach. 1:26; 2:19, 20) Hakuleña antu ejima ashakama hamaseki, Nzambi helili yaleña iwu yaleña iwuku. Ilaña waleñeli mumbanda wumu Evu wawanini kwikala nkwashi yaAdama. (Kutach. 2:21, 22) Kuhiñahu Nzambi wayinkeli awa eyala namumbanda kukooleka kwakuwanisha iseki nawanyanawu. Chineli heseki hadiña hahawahi, antu adiña muParadisa adi kuvulaña chovu-chovu sampu nichadi kuwaninawu iseki dejima. Adi kunuñañana nawañelu amwiwulu hakudifukula kudi Yehova haya nyaka, neyi chisaka chamwiwulu nichahamaseki. Adiña nakukooleka kwakuwahi chikupu! Ichi chamwekeshaña nawu Yehova hiTata yetu wukweti kukeña.

ANYANA ADIKAÑILI AKAANINI CHIYUULU CHANZAMBI

6. (a) Antu amuchisaka chaNzambi atachikili kudikaña ñahi? (b) Muloñadi chitukuhoshela netu Yehova wuchidi nañovu yakuyuula antu jindi hamaseki?

6 Chawushona, Adama naEvu hiyakeñeleña Yehova yekali Mwanta wawuku. Ilaña, afuukwiluhu kulondela mwana kaNzambi wakuspiritu wadikañili, Satana. (Kutach. 3:1-6) Chineli Nzambi hayiyuulileñaku atachikili kuyanda, nawa afwili kushilahu nianyanawu. (Kutach. 3:16-19; Rom. 5:12) Dichi Nzambi hadiña cheñi nawantu amwovwahilileña hamasekuku. Komana ichi chatalishili mukwila nawu hadiña cheñi nañovu yakuyuula antu jindi hamasekuku? Inehi. Wamwekesheli ñovu yindi kuhitila mukuyitemuna eyala namumbanda mwitempa daEdeni, dichi wemikili akerubi hawiñililu kulonda abuli kufunta mwitempa. (Kutach. 3:23, 24) Hampinji yoyimu, Nzambi wamwekesheli kukeña neyi nvwali, hakushimuna nindi wukashikija mwafuukwiliyi kuhitila mukwikala nachisaka chamwiwulu chawanyana ashinshika akuspiritu niahamaseki. Wakanini nindi wukaleta ‘mwana’ wukamufumishahu Satana nikufumishahu yuma yatama yafumaña mushindi yaAdama.—Tañenu Kutachika 3:15.

7, 8. (a) Indi iseki datamini ñahi mumafuku aNowa? (b) Yehova welili ñahi hakwila yafumishi kutama hamaseki nikukiña chisaka chawantu?

7 Muyaaka yalondeleluhu, amayala amakwawu afuukwiluhu kumwovwahila Yehova. Hakachi kawantu wenawa hadiña Abeli niEnoki. Dichi antu amavulu amukaanini Yehova kwikala Tata yawu nawa Mwanta wawu. Mumafuku aNowa, “iseki dawaninini kwamadombu hohu.” (Kutach. 6:11) Chineli heseki hawanini madombu dikwila nawu Yehova walekeli kulombola yuma yahamaseki? Indi nsañu yanyaka yashimunaña nawudi?

8 Toñojokenu hansañu yahosha hadi Nowa. Yehova wamulejeli chakutuña watu weneni ninshimbi yateleleliyi kulondelayi hakuwituña hakwila nawu Nowa nichisaka chindi akapulukilumu. Nzambi wamwekesheli cheñi kukeña kuchisaka chindi chawantu ejima hampinji yamwinkeliyi Nowa mudimu wakwikala “mukwakushimuna kuloña.” (2 Pet. 2:5) Chakadi nikujina nsañu yashimwinineñayi Nowa yahosheleña hakubalumuka mumuchima nikuyisoñamisha hakujilumuka kwenjileña, ilaña antu hiyatiyililuku. Hadi yaaka yayivulu, Nowa nichisaka chindi ashakamini nawantu atama. Yehova hamu neyi Tata yawantu wakamenaña, wakiñili nikukiswila ana antu atanu nasatu ashinshika. Yehova wamwekesheli nindi wukweti ñovu kuhitila mukuleta Dibaji mukaayi kejima dajilumwini antu adikañili niañelu atama. Eñañi, Yehova wadiña nañovu yakuyuula.—Kutach. 7:17-24

CHIYUULU CHAYEHOVA HANYIMA YADIBAJI

9. Kukoolekanyi Yehova kwayinkeliyi antu hanyima yaDibaji?

9 Nowa nichisaka chindi chedikiluwu muwatu nakumona iseki dawahishiluwu nikwona mpepela yayiwahi, chakadi nikujina amuhamekeli Yehova hakuyihemba nikuyikiña. Nowa washikeneni kutuña kameña nikumulambula Yehova mulambu wakudifukula. Nzambi wamukiswilili Nowa nichisaka chindi nakuyileja nindi “Semununenu, mwakavuli, mwakawanishi hamaseki.” (Kutach. 8:20–9:1) Dichi antu adiña cheñi nakukooleka kwakwikala anuñañana mukudifukula nikwinzesha iseki.

10. (a) Kudihi kwatachikililuwu antu kudikaña naYehova hanyima yaDibaji nawa munjilanyi? (b) Chumanyi cheliliyi Yehova hakwila yeli mwafuukwiliyi?

10 Hela chochu, Dibaji hidafumishiluhu kubula kuwaninaku, antu achidiñi nakulwisha nañovu yaSatana niyawañelu adikañili. Chimwahitili cheñi mpinji yantesha antu atachikili cheñi kudikaña nachiyuulu chaYehova chachiwahi. Chakutalilahu, mwizukulwa mwana kaNowa Nimirodi watachikili kudikaña naYehova. Nimirodi wadiña “chibinda wasweja kwasa [“wadikañili naYehova NW”] kumesu aYehova.” Watuñili nyikala yamaneni, yidi neyi Babeli, nawa wekalili Mwanta “mwituña daShinari.” (Kutach. 10:8-12) Chumanyi cheliliyi Mwanta wahaya nyaka naniwu mwanta wadikañili nichafwilileñayi kukañesha nkeñelu yaNzambi ‘yakuwanisha hamaseki’? Nzambi waluwañesheli madimi awantu, chumichi chaleñeleli antu jaNimirodi kupalañena ‘mwahita iseki dejima.’ Atachikili kudifukula kwakutwamba kwejima kwayileñawu nikwila yuma kwesekeja nachiyuulu chawantu.—Kutach. 11:1-9.

11. Yehova wamwekesheli ñahi kashinshi kudi ibwambu dindi Abarahama?

11 Hela chakwila, antu amavulu adifukwileña kudi anzambi akutwamba hanyima yaDibaji, antu ashinshika atwalekeluhu nakumulemesha Yehova. Muntu wumu washinshika wadiña Abarahama, wovwahilili nakushiya chihandilu chachiwahi mumusumba wawu waUri nakushakama mumatenti hadi yaaka yayivulu. (Kutach. 11:31; Heb. 11:8, 9) Hampinji yashakamineñayi mumatenti, kakavulu wadikumashanineña nawanyanta ankanu, amavulu ashakamineña munyisumba yampwembu. Ilaña Yehova wamukiñili Abarahama nichisaka chindi. Ñimbi yamasamu wahosheli hakukiña kwaYehova neyi tata yawantu nindi: “[Nzambi] hetejeli muntu kuyila chatamaku; mwalala hela anyanta ankanu wayihosholeli hanyijimba yawu.” (Mas. 105:13, 14) Hamuloña wakwikala washinshika kudi ibwambu dindi, Yehova wamukanini Abarahama nindi: “Anyanta akafuma kudeyi.”—Kutach. 17:6; Yak. 2:23.

12. Yehova wamwekesheli ñahi nawu wadiña mwanta muEjipitu, nawa chayikwashili ñahi antu jindi atondeliyi?

12 Nzambi wamukanini cheñi mwana kaAbarahama Isaka nimwizukulwa Abarahama Yakoba nindi wakayikiswila, nawa wayikanini nindi anyanta akafuma muyisaka yawu. (Kutach. 26:3-5; 35:11) Hela chochu, henohu muchisaka chaYakoba kanda mufumi anyanta, anyana kaYakoba ekalili anduñu muEjipitu. Komana ichi chatalishili mukwila nawu Yehova hakashikija chikaninu chindi hela nawu wakañenyi kuyuula antu jindi hamaseki? Inehi! Hampinji yindi yatelela, Yehova wamwekesheli ñovu yindi nawa wamwekesheli nawu wadiña nañovu yakubadika mwanta Fwaro wachinchika. A Isarela adiña muwuduñu amukuhweleleli Yehova, wayipulwishili muchihayamisha haKaluñalwiji Kachinana. Mwamweni, Yehova wachidiña Mwanta Wakuleña Kwejima, nawa hamu neyi Tata yawu wukweti kukeña, wazatishili ñovu yindi yabadika hakukiña antu jindi.—Tañenu Kwidika 14:13, 14.

YEHOVA WEKALILI MWANTA WAWAISARELA

13, 14. Indi aIsarela ashimekeli ñahi wanta waYehova mukamina? (b) Nzambi wamukanini Davidi nindidi kutalisha hawanta?

13 Chayipulwishiluwu muchihayamisha kufuma muEjipitu, aIsarela embili kamina kakushinda kakumuhameka Yehova. Aka kamina kasonekawu haKwidika kapetulu 15, muvasi 18 hekala ninawa mazu akwila nawu: “Yehova wakekalaña mwanta haya nyaka nanyaka.” Eñañi, Yehova wekalili Mwanta wawuna munza wawuha. (Kuhit. 33:5) Hela chochu, antu hiyakeñeleña Yehova wabulaña kumwekana yekali Mwanta wawuku. Chimwahitili yaaka 400, kufuma hampinji yafuminuwu muEjipitu, amulombeli Nzambi nawu yayinki mwanta wankanu, neyi chadiña nyunza yawusenji yadikumashaninuwu nayu. (1 Sam. 8:5) Hela chakwila elili mwenimu, Yehova wachidiña Mwanta, chumichi chamwekeni hampinji yayuulileñayi Davidi, mwanta wamuchiyedi muIsarela.

14 Davidi waleteli chimbañu chajila chachitiyañenu muYerusalema. Haniyi mpinji yamuzañalu, Alevi embili kamina kakuhameka kadiña namazu alema asonekawu ha 1 Kushindulula 16:31 akwila nawu: ‘Nyuza yawantu yihoshi nawu Yehova nekali Mwanta.’ Muntu nateli kwihula nindi, ‘Chineli Yehova diyi Mwanta wahaya nyaka, hanu dinu wekalili ñahi Mwanta hayina mpinji?’ Yehova wekalili Mwanta hampinji yazatishiliyi ñovu yindi hela kutonda antu akumwimenaku muyuma yikwawu. Kwiluka Yehova chekalayi Mwanta kwalema nankashi. Henohu Davidi kanda yafwi Yehova wamukanini nindi Wanta windi wukatwalekahu haya nyaka wamulejeli nindi: “nakakunyamwina mwaneyi wamba kakulondela, wakafuma mwivumu deyi, nakamukoleshela wanta windi.” (2 Sam. 7:12, 13) Hakushikijewa kwanawa mazu kapampa kakukumishaku, iwu ‘mwana’ kaDavidi wamwekeni chimwahitili yaaka yakubadika ha 1,000. Indi iwu mwana wadiñanyi, nawa wekalili Mwanta mpinjinyi?

YEHOVA WATONDELI MWANTA WAMUHA

15, 16. Mpinjinyi yamuwayishiluwu Yesu kwikala Mwanta wakumbidi nawa henohu wuchidi hamaseki, yumanyi yeliliyi kutalisha hachiyuulu chindi?

15 Muchaaka cha 29 C.E., Yowanu Mpapatishu watachikili kushimwina nindi, “Wanta wamwiwulu wunashiki dehi kwakwihi.” (Mat. 3:2) Yesu chamupapatishiluwu kudi Yowanu, Yehova wamuwayishili Yesu yekali Mesiya wakaninuwu nawa Mwanta waWanta waNzambi wakumbidi. Yehova wamwekesha nindi wadiña wamukeña mwanindi Yesu hakuhosha mazu akwila nawu: “Diyi Mwanami nakeña, natiyaña kuwaha nankashi mudi yena.”—Mat. 3:17.

16 Yesu wamulemesheli Tata yindi mumudimu windi wejima wakushimwina. (Yow. 17:4) Wamulemesheli kuhitila mukushimwina haWanta waNzambi. (Luka 4:43) Wayilejeli niatumbanji twindi nindi alombeña nawu Wanta winzi. (Mat. 6:10) Hakwikala Mwanta Watondawu, Yesu walejeli antu amudimbulwileña nindi: “Wanta waNzambi wudi mukachi kenu.” (Luka 17:21) Namelela henohu kanda yafwi, Yesu watiyañeni ‘chitiyañenu chawanta’ nawatumbanji twindi. Dichi wayinkeli atumbanji twindi ashinshika kukooleka kwakwikala nayena hamu neyi anyanta muWanta waNzambi.—Tañenu Luka 22:28-30.

17. Yesu watachikili ñahi kuyuula muchaaka cha 33 C.E, nawa wachiñilileña chumanyi?

17 Mpinjinyi yatachikiliyi Yesu kuyuula hamu neyi Mwanta muWanta waNzambi? Hatachikili kuyuula hampinji yamuswanyikiluwuku. Ifuku dalondeleluhu namwaana, Yesu amukwatili nawa atumbanji twindi apalañeni. (Yow. 16:32) Hela chochu, neyi chayuulileñayi kunyima, Yehova wachidiña nakuyuula nihaniyi mpinji. Dichi hefuku damuchisatu, wamusañwili Mwanindi, nawa hefuku daPentekosta 33 C.E., Yesu watachikili kuyuula chipompelu chawakwaKristu chawamana kwindi awayishewa. (Kol. 1:13) Hela chochu, Yesu wadiña nakuchiñilila kulonda yakatachiki kuyuula chikupu heseki neyi ‘mwana’ akaninuwu. Yehova wamulejeli mwanindi nindi: “Shakamaku kuchikasa chami chachidiilu, nichinamba kayila ayilumbu jeyi hiyadi itanda dakunyendu yeyi.”—Mas. 110:1.

DIFUKULENUÑA KUDI MWANTA WAHAYA NYAKA

18, 19. Anatukoleshi kwiladi, nawa yumanyi yitukadiza muchibaaba chinalondeluhu?

18 Hayaaka yayivulu añelu niantu adikaña nachiyuulu chaYehova. Yehova halekeli kuyuulaku; ilaña watwalekeluhu. Hamu neyi nvwali wukweti kukeña, wakiñili nikukwasha ambuñindi ashinshika adi neyi Nowa, Abarahama, niDavidi. Komana ichi hichatuleñelaña kwovwahila Mwanta wetu nikukundama kwakwihi nayena?

19 Ilaña tunateli kwihula netu: Indi Yehova wekala ñahi Mwanta makonu? Tunateli kwikala ñahi antu ovwahila ayuulañawu kudi Wanta waYehova nakwikala anyana amawahi amuchisaka chindi chahamaseki? Indi kulomba netu Wanta waNzambi winzi kwatalisha mudihi? Awa malwihu akayakula muchibaaba chinalondeluhu.

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Chati yidi hefu 10]

Yehova wamwekeshaña mpinji yejima nindi hiMwanta (Talenu maparakalafu 6, 8, 10, 12, 17)

Itempa daEdeni

Dibaji damumafuku aNowa 2370 B.C.E.

Kaposhi kaBabeli 2269 B.C.E.

Kaluñalwiji Kachinana 1513 B.C.E.

Yesu anamusañuli 33 C.E.