1, 2. Mwanda waka tusangedile Mutōto wa 45?

 MULOPWE wa ntumbo utentamine pa mwanda wa bubinebine ne boloke, kadi usa kunekenya balwana nandi. Pa kupwa kutambula bushindañani pa balwana nandi, ukasonga mukaji muswe. Mulopwe ukavulukwa ne kulēmekwa na nkongo yonso īya’ko. Uno o mutwe wa mwanda mwine wimanine’po Mutōto wa 45.

² Inoko, Mutōto wa 45 kewisambilangapo’nka pa mānga isangaja itala pa mfulo. Binkumenkume bitelelwe’mo bidi na mvubu kotudi. Bitalanga būmi bwetu bonso bwa dyalelo ne bwa mu mafuku a kumeso. Nanshi, tutei mutyima na katentekeji kitatyi kyotubandaula uno mutōto.

3, 4. (a) Lelo i ‘kintu’ka kiyampe’ kitutala, ne kibwanya kwikala na lupusa’ka pa mutyima wetu? (b) Lelo ‘twimbilanga mulopwe’ mu buluji’ka, ne ludimi lwetu lwikalanga pamo bwa musono namani?

³ Tanga Mitōto 45:1. ‘Bintu biyampe’ byātengele mutyima wa mulembi wa mitōto ne kwiulengeja ‘ukunkwe’ padi mulopwe. Kyubwa kya Kihebelu kyalamwinwe bu ‘kukunkwa’ kishintulula pa bute pa bute “kubila,” nansha “kusaba.” Uno mwanda wālengeje mutyima wa mulembi wa mitōto usabe na bupyasakane  ne kulengeja ludimi lwandi lwikale pamo bwa “musono wa mulembi wa bukidi.”

⁴ Lelo batwe netu? Myanda miyampe ya Bulopwe bwa Meshiasa i kintu kiyampe kiteñanga mutyima wetu. Musapu wa Bulopwe waikele nakampata ‘muyampe’ mu 1914. Tamba penepa, musapu keukitalengapo Bulopwe bukaya’ko ino wimanine pa umbikalo wingila dyalelo momwa mūlu. Ino yo “myanda miyampe ya Bulopwe” yotusapulanga “pa ntanda yonso ikelwe na bantu mwanda wa bukamoni ku mizo yonso.” (Mat. 24:14) Lelo mutyima wetu ‘ukunkwanga’ na musapu wa Bulopwe? Lelo tusapulanga myanda miyampe ya Bulopwe na bupyasakane? Pamo bwa kaimba wa mitōto ‘twimbilanga mulopwe’​—Mulopwe wetu Yesu Kidishitu. Tumusapulanga bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Meshiasa mubikikwe momwa mūlu. Kadi, twitanga bonso—​baludiki ne baludikwa​—bakōkele ku bulopwe bwandi. (Ñim. 2:1, 2, 4-12) Kadi ndimi yetu ikalanga bwa “musono wa mulembi wa bukidi” mu buluji bwa amba, twingidijanga bininge Kinenwa kisonekwe mu mwingilo wetu wa busapudi.

5. (a) Lelo Yesu wādi ‘muyampe’ mu miswelo’ka? (b) Lelo ‘binenwa biyampe bipungulukanga ku milomo ya Mulopwe’ namani, ne i muswelo’ka otukokeja kulonda kimfwa kyandi?

⁵ Tanga Mitōto 45:2. Bisonekwa kebisambilepo bivule pa mumwekelo wa Yesu wa ku ngitu. Byaādi muntu mubwaninine, wādi na bubine ‘muyampe.’ Ino, buya bwandi bwa kutendelwa bwātambile ku kikōkeji kyandi kudi Yehova ne bululame bwandi bwampikwa kujina. Kadi, Yesu wāingidije ‘binenwa biyampe’ kitatyi kyaādi usapula musapu wa Bulopwe. (Luka 4:22; Yoa. 7:46) Lelo tuloñanga bukomo bwa kulonda kimfwa kyandi mu mwingilo wetu wa busapudi ne kwikankila’ko kunena binenwa bikatenga mityima ya bantu.​—Kol. 4:6.

6. Le Leza wāesele Yesu ‘nyeke’ namani?

⁶ Yehova wāesele Yesu mu mwingilo wandi wa pano pa ntanda ne kumwesela pa kupwa kufwa lufu lwandi lwa bu kitapwa, mwanda wādi mwipāne ne mutyima umo. Mutumibwa Polo wāsonekele amba: “[Yesu] pawaikele muntu, wetyepeje waikala na kikōkeji kufika ne ku lufu, bine, lufu lwa ku mutyi wa masusu. O mwanda mwine Leza nandi wamuzunzwile pa kyaba kya peulu kutabuka kadi wamupa na mutyima tō dijina didi peulu pa majina makwabo onso, amba mu dijina dya Yesu manwi onso amufukatyile​—a momwa mūlu ne a pano panshi ne a munshi mwa panshi—​kadi ndimi yonso itabije patōkelela amba Yesu Kidishitu i Mfumwetu mwanda wa kutumbija Leza Tata.” (Fid. 2:8-11) Yehova wāesele Yesu “nyeke” na kumusangwila ku būmi bwa kubulwa kufwa.​—Loma 6:9.

7. Lelo Leza wāshingile Yesu māni kupita ‘bakwabo’ mu miswelo’ka?

⁷ Tanga Mitōto 45:6, 7. Yesu byaādi usenswe bininge boloke ne kushikwa kintu kyo-kyonso kyādi kifutulwija Shandi, Yehova wāmushingile māni bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Meshiasa. Yesu wāshingilwe “māni a tusepo” kupita ‘bakwabo,’ ko kunena’mba, balopwe ba Yuda ba ku musuku wa Davida. Namani? Kintu kimo bidi, Yesu wāshingilwe māni na Yehova aye mwine. Ne kadi, Yehova wāmushingile māni bu Mulopwe  ne bu Kitobo Mukatampe. (Ñim. 2:2; Bah. 5:5, 6) Kadi, Yesu kebamushingilepo māni otwishiñanga’a, ino i māni a mushipiditu sandu, kadi bulopwe bwandi ke bwa pano panshipo ino i bwa momwa mūlu.

8. Le i muswelo’ka otubwanya kunena’mba ‘Leza ye lupona lwa Yesu,’ ne mwanda waka tukokeja kwitabija amba bulopwe bwandi i bwa boloke?

⁸ Yehova wābikikile wandi Mwana bu Meshiasa Mulopwe momwa mūlu mu 1914. ‘Kibango kya boloke kyo kibango kya bulopwe bwandi,’ o mwanda boloke ne bujalale bwa umbikalo wandi bitupa kikulupiji. Udi na lupusa lwa kwikala bu Mulopwe mwanda ‘Leza ye lupona lwandi.’ Ko kunena amba, Yehova ye kyalwilo kya bulopwe bwandi. Kadi, lupona lwa Yesu lukalādila “nyeke ne nyeke.” Lelo kwifyelangapo pa kwingidila Yehova munshi mwa uno Mulopwe mukomokomo utongelwe na Leza?

9, 10. (a) Le Kidishitu wāvwele kipete kyandi kitatyi’ka, ne wāingidije’kyo kiponka na ponka namani? (b) Le Kidishitu ukengidija monka kipete kyandi namani?

⁹ Tanga Mitōto 45:3. Yehova ulombola Mulopwe wandi ‘avwale kipete mu munda yandi,’ ko kunena amba kupa Yesu lupusa pa bonso balwa na bubikadi bwa Leza ne kuleta butyibi Bwandi pobadi. (Ñim. 110:2) Kidishitu byadi Kalala Mulopwe wa kubulwa kunekenibwa, i mutelwe bu “Mukatakata mwine.” Wavwele kipete kyandi mu 1914 ne kunekenya Satana ne bandemona bandi, bene bafundwilwe mūlu ne kwelwa kufulakufula kwa pano pa ntanda.​—Kus. 12:7-9.

¹⁰ Ino yādi’tu bu ngalwilo ya kutentama kwa Mulopwe wa bushindañani. Inoko, ufwaninwe “kuvuija bushindañani bwandi.” (Kus. 6:2) Butyibi bwa Yehova bukikafikila pa bintu bya Satana bya pano pa ntanda, kadi Satana ne bandemona bandi bakatukijibwa. Mubajinji kukonakanibwa i Babiloni Mukatakata, umbikalo wa ntanda wa mutōtelo wa bubela. Mpango ya Yehova i ya kwingidija baludiki ba kipolitike mwanda wa konakanya uno “ndumba” mubi. (Kus. 17:16, 17) Kupwa, Kalala Mulopwe ukatamba ngikadilo ya kipolitike ya Satana, ne kwiitukija. Kidishitu, witwa ne bu “mwikeulu wa lupongo,” ukavuija bushindañani bwandi na kwela Satana ne bandemona bandi mu lupongo. (Kus. 9:1, 11; 20:1-3) Tutalei muswelo uleta Mutōto wa 45 bupolofeto bwa bino binkumenkume bisangaja.

11. Le Kidishitu utentamine ‘pa mwanda wa bubinebine’ namani?

¹¹ Tanga Mitōto 45:4. Kalala Mulopwe kalungapo bulwi mwanda wa kukwata bibundi ne kumuna bantu bupika. Ulwanga divita dya boloke na bitungo biyampe. Utentamine “pa mwanda wa bu-binebine, ne [kwityepeja] ne boloke.” Bubinebine bukatampe bufwaninwe kulwila i bwa amba, Yehova i mubikadi wa diulu ne ntanda. Satana wālwile na lupusa lwa Yehova lwa kubikala kitatyi Kyaāmutombokēle. Tamba penepa, buno bubinebine bwa kyalwilo bwāpatanibwe na bandemona ne bantu. Pano kitatyi kibabwana kya Mulopwe mushingwe māni wa Yehova kutentama mwanda wa kulombola bubine bwa amba Yehova ye udi na lupusa lwa kubikala.

12. Le Mulopwe utentamine ‘pa mwanda wa kwityepeja’ muswelo’ka?

¹² Kadi Mulopwe utentamine ‘pa mwanda wa kwityepeja.’ Byadi Mwanā Leza wa bunka, aye mwine i mushiye kimfwa kikunka mutyima kya kukōkela na kwityepeja ne dikōkeji ku bubikadi bwa Shandi. (Isa. 50:4, 5; Yoa. 5:19) Babikalwa bonso ba dikōkeji ba Mulopwe, bafwaninwe kolonda kimfwa kyandi ne kukōkela na kwityepeja ku bubikadi bwa Yehova mu bintu byonso. I enka’tu boba balonga namino bakekala  mu ntanda impya yālailwe na Leza.​—Zek. 14:16, 17.

13. Le Kidishitu utentamine ‘pa mwanda wa boloke’ namani?

¹³ Kadi Kidishitu utentamine ‘pa mwanda wa boloke.’ Boloke bulwilanga Mulopwe i “boloke bwa Leza”​—Misoñanya ya Yehova ya kuyuka biyampe ne bibi. (Loma 3:21; Kup. 32:4) Isaya wālaile pa mwanda utala Yesu Kidishitu Mulopwe amba: “Mulopwe ukabikalanga mu boloke.” (Isa. 32:1) Umbikalo wa Yesu ukashilula mu “madiulu mapya” ne “ntanda mipya” yālailwe, mwine “mukekalanga boloke.” (2 Pe. 3:13) Mwikadi yense wa ino ntanda impya ukalonda misoñanya ya Yehova mu būmi.​—Isa. 11:1-5.

14. Lelo kuboko kwa lundyo kwa Kidishitu kukalonga “bintu bikatakata byamalwa” namani? (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.)

¹⁴ Mulopwe uvwele kipete mu munda yandi patentamine. (Ñim. 45:3) Ino, kitatyi kibabwana kya kukwata kipete ne kwingidija’kyo na kuboko kwandi kwa lundyo. Mulembi wa mitōto ufumika amba: “Kuboko kobe kwa lundyo kukakufundijanga bintu bikatakata byamalwa.” (Ñim. 45:4) Kitatyi kikatentama Yesu mwanda wa kuleta butyibi bwa Yehova pa Amakedona, ukalonga “bintu bikatakata byamalwa” pa balwana nandi. Shako, ketuyukilepo byakengidija pa konakanya ngikadilo ya Satana. Ino kino kilongwa kikaleta luzakalo mu mityima ya bekadi ba pano pa ntanda kebevwanapo kidyumu kya Leza kya kukōkela ku buludiki bwa Mulopwe. (Tanga Mitōto 2:11, 12.) Yesu wānene mu bupolofeto bwandi butala pa kitatyi kya mfulo amba, bantu “bakapungila moyo ne kutengela bintu bisa kwiya pa ntanda ikelwe na bantu, mwanda bya bukomo bya momwa mūlu bikatenkanibwa.” Wābweja’ko amba: “Kupwa bakamona Mwanā muntu wiya mu dikumbi na bukomo ne ntumbo mikatampe.”​—Luka 21:26, 27.

15, 16. Lelo i bāni bakabunda “bibumbo” bilonda Kidishitu mu bulwi?

¹⁵ Pa kwisambila pa kwiya kwa Mulopwe wa “bukomo ne ntumbo mikatampe” kuleta butyibi, mukanda wa Kusokwelwa unena amba: “Kadi namwene diulu dyashituka, na’mba ntale! kabalwe katōka tō. Ne mwine wadi utentamine’po witwanga bu Mukōkele kadi wa Bine, kadi utyibanga mambo ne kulwa divita na boloke. Kadi, bibumbo bya mūlu byadi bimulonda pa tubalwe tutōka tō, kadi badi bavwele bukonge bulumbuluke, butōka kadi bwampikwa biko. Mu kyakanwa kyandi namo mutambanga kipete kya bui, kilampe, amba akupile nakyo mizo ya bantu, kadi ukebakumba na mukombo wa kyuma. Ne kadi, upondanga mu kyengelo kya vinyu ya bulobo bwa bukalabale bwa Leza Mwinē Bukomo Bonso.”​—Kus. 19:11, 14, 15.

¹⁶ Lelo batulāla bakwabo bakekala na Yesu babundile “bibumbo” bya momwa mūlu bamulonda mu divita i bāni? Kitatyi kyaāvwele dibajinji kipete kyandi mwanda wa kupanga Satana ne bandemona bandi, Yesu wādi ulondwa na “bamwikeulu bandi.” (Kus. 12:7-9) Bimweka bu i byendele’mo tufule kukunena’mba, pa Divita dya Amakedona, mu bibumbo bya Kidishitu mukabadilwa ne bamwikeulu bajila. Le mu bibumbo byandi mukabadilwa ne bantu bakwabo? Yesu wālaile banababo bashingwe māni uno mulao wa amba: “Yewa unekenya ne kulama bilongwa byami kufika ne ku mfulo nkamupa lupusa pa mizo, monka monatambwidile’lo kudi Tata, kadi ukakumba bantu na mukombo wa kyuma’mba batyumunwe bipindibipindi pamo bwa bipungwa bya dilongo.” (Kus. 2:26, 27) Nanshi, mu bibumbo bya Kidishitu bya momwa mūlu mubadilwa ne banababo bashingwe māni, bakatambula mpalo ya kwenda momwa mūlu. Bashingwe māni bakabikala  nandi bakekala kumutamba wandi kitatyi kyakalonga “bintu bikatakata byamalwa,” koku ukumba mizo na mukombo wa kyuma.

17. (a) Lelo kabalwe katōka tō katentamine’po Kidishitu kelekeja bika? (b) Lelo kipete ne buta bwa muketo byelekeja bika?

¹⁷ Tanga Mitōto 45:5. Mulopwe utentamine pa kabalwe katōka tō welekeja divita ditōka ne dyoloke ku meso a Yehova. (Kus. 6:2; 19:11) Kutentekela pa kipete, udi ne na buta bwa muketo. Tutanga amba: “Ebiya namwene, na’mba ntale! kabalwe katōka tō; ne yewa wadi utentamine’po wadi na buta bwa miketo; wapebwa ne kilukwa, penepo kaenda wenda unekenya ne kuvuija bushindañani bwandi.” Kipete ne buta bwa muketo byelekeja bintu bikengidija Kidishitu pa kuleta butyibi pa balwana nandi.

18. Lelo “mikobe” ya Kidishitu ikamweka bu ya “būi” namani?

¹⁸ Mulembi wa mitōto ulaya mu muneneno wa kusāsula amba, ‘mikobe ya Mulopwe idi na bui, isabakanya mityima ya balwana nandi’ ne ‘kulengeja bantu bapone kumeso andi.’ Buno bonakani bukekala bwa ntanda yonso. Bupolofeto bwa Yelemia bulaya amba: “Bepaibwe na Yehova bakekala pa dyodya difuku’dya kushilwila ku mfulo imo ya panshi kutūla ne ku mfulo mikwabo ya panshi.” (Yel. 25:33) Bupolofeto budingakene nabo bunena amba: “Namwene ne mwikeulu wimene mu dyuba, waela lubila na diwi dikatampe kanena byoni byonso bilelemba mūlu amba: ‘Iyai kuno, mwibungilei ku bidibwa bivulevule bya kyolwa bya Leza, amba mudye mwita wa balopwe ne mwita wa bakulu ba basola ne mwita wa bantu bakomo ne mwita wa tubalwe ne wa boba batentamine’po, ne mwita wa bonsololo, banapabo ne bapika, batyetye ne bakatampe bene kumo.’”​—Kus. 19:17, 18.

19. Le Kidishitu “ukamona biyampe” ne kuvuija bushindañani bwandi namani?

¹⁹ Pa kupwa konakanya ngikadilo mibi ya bintu ya Satana ya pano pa ntanda, Kidishitu ‘mu bya bulopwe byandi, ukamona biyampe.’ (Ñim. 45:4) Ukavuija bushindañani bwandi na kwela Satana ne bandemona bandi mu lupongo mu bula bwa Umbikalo wa Myaka Kanunu. (Kus. 20:2, 3) Dyabola ne bamwikeulu bandi pa kukekala mu ngikadilo yakubulwa kulonga kintu pamo bwa bafwe, bekadi ba ntanda bakanyongololwa ku lupusa lwa Satana ne kwikala na bukomo bwa kukōkela Mulopwe wabo wa bushindañani ne ntumbo. Ino kumeso kwa abo kumona ntanda yalamuka bityetye ke paladisa, bakekala na bubinga bukwabo bwa kusangela pamo na Mulopwe wabo ne bapwani nandi ba momwa mūlu. Uno mwanda usangaja ukabandaulwa mu kishinte kilonda’ko.