1, 2. Ha yini Pisalema 45 yi fanele yi hi tsakisa?

HOSI leyi vangamaka yi gade hanci ya yona hi ndlela ya ntiyiso ni yo lulama naswona yi ya emahlweni yi ya hlula valala va yona. Endzhaku ko hlula valala va yona, yi ta tekana ni mutekiwa wo saseka. Hosi leyi yi tsundzukiwa yi tlhela yi dzunisiwa hilaha ku nga heriki. Leswi i swin’wana swa swiendlakalo leswi tsakisaka leswi hlamuseriweke eka Pisalema 45.

² Kambe, Pisalema ya vu-45 a yo va xitori lexi tsakisaka ntsena lexi nga ni makumu lama tsakisaka. Swiendlakalo leswi boxiweke eka yona i swa nkoka eka hina. Swi khumba vutomi bya hina sweswi, swin’we ni vumundzuku bya hina. A hi kambisiseni pisalema leyi hi vukheta lebyikulu.

3, 4. (a) I yini “mhaka leyinene ngopfu” leyi mupisalema a tsaleke ha yona, naswona yi nga ti khumba njhani timbilu ta hina? (b) ‘Risimu ra hina ri khumba hosi’ hi ndlela yihi, naswona ririmi ra hina ri fana ni xitsalo hi ndlela yihi?

³ Hlaya Pisalema 45:1. “Mhaka leyinene ngopfu” leyi khumbaka mbilu ya mupisalema kutani yi yi endla yi ‘tsaka’ i mhaka leyi vulavulaka hi hosi. Riendli ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke ri va ‘yi tsakisiwe,’ eku sunguleni a ri vula “ku humesa swimbyarumbyaru,”  kumbe “ku vila.” Mhaka leyi yi tsakise mupisalema lerova onge hiloko mbilu yakwe a yi khapakhapa hi ku hiseka naswona yi endle ririmi rakwe ri fana ni ra “xitsalo xa mukopi la nga ni vuswikoti.”

⁴ Sweswo swi vula yini eka hina? Mahungu lamanene ya Mfumo wa Mesiya i mhaka leyinene ngopfu leyi tsakisaka timbilu ta hina. Rungula ra Mfumo ri ve ‘lerinene’ ngopfu-ngopfu hi 1914. Ku sukela hi lembe rolero, rungula leri a ri nga ha vulavuli hi Mfumo wa le nkarhini lowu taka kambe a ri vulavula hi hulumendhe ya xiviri leyi fumaka sweswi etilweni. Lawa i “mahungu lamanene . . . ya mfumo” lawa hi ma chumayelaka “emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo.” (Mat. 24:14) Xana timbilu ta hina ti ‘tsakisiwa’ hi rungula ra Mfumo? Xana hi chumayela mahungu lamanene ya Mfumo hi ku hiseka? Ku fana ni mupisalema, ‘risimu ra hina ri khumba hosi’—Hosi ya hina Yesu Kreste. Hi twarisa rungula ra leswaku sweswi i Hosi leyi vekiweke etilweni ya Mfumo wa Mesiya. Ku tlula kwalaho, hi rhamba hinkwavo—vafumi ni vanhu lava fumiwaka—leswaku va titsongahatela vuhosi byakwe. (Ps. 2:1, 2, 4-12) Naswona ririmi ra hina ri fana ni “xitsalo xa mukopi la nga ni vuswikoti” hileswi hi yi tirhisaka swinene Bibele entirhweni wa hina wo chumayela.

5. (a) Yesu a a ‘sasekile’ hi ndlela yihi? (b) ‘Emilon’wini ya Hosi a ku huma marito yo tsakisa’ hi ndlela yihi naswona hi nga tikarhatela njhani ku landzela xikombiso xa yona?

⁵ Hlaya Pisalema 45:2. Matsalwa a ma vuli swo tala malunghana ni xivumbeko xa Yesu. Leswi a a ri munhu la hetisekeke, a swi kanakanisi leswaku a a ‘sasekile.’ Nilokoswiritano, ku tshembeka ka yena eka Yehovha hi kona ku n’wi endleke a saseka hakunene. Ku engetela kwalaho, Yesu u tirhise ‘marito yo tsakisa’ loko a chumayela rungula ra Mfumo. (Luka 4:22; Yoh. 7:46) Xana hi tikarhatela ku landzela xikombiso xakwe loko hi chumayela naswona hi ringeta ku tirhisa marito lama nga ta khumba timbilu ta vanhu?—Kol. 4:6.

6. Xikwembu xi n’wi katekise njhani Yesu “hilaha ku nga riki na makumu”?

⁶ Leswi Yesu a a tinyiketele hi mbilu hinkwayo, Yehovha u katekise vutirheli byakwe loko a ha ri laha misaveni naswona u n’wi hakerile endzhaku ka loko a nyikele hi vutomi byakwe tanihi gandzelo. Muapostola Pawulo u tsarile: “Loko [Yesu] a tikuma a ri eka xiyimo lexi fanaka ni xa munhu, u titsongahatile kutani a yingisa ku ya fika eku feni, ina, rifu emhandzini ya nxaniso. Hi xivangelo xolexi nakambe Xikwembu xi n’wi tlakusele exiyin’weni lexi tlakukeke kutani hi musa xi n’wi nyika vito leri nga ehenhla ka mavito man’wana hinkwawo, leswaku matsolo hinkwawo ya lava nga etilweni ni lava nga emisaveni ni lava nga ehansi ka misava, ma nkhinsama hi vito ra Yesu, naswona ririmi rin’wana ni rin’wana ri fanele ku twarisa erivaleni leswaku Yesu Kreste i Hosi leswaku ku vangamisiwa Xikwembu Tatana.” (Filp. 2:8-11) Yehovha u katekise Yesu “hilaha ku nga riki na makumu” hi ku n’wi pfuxela evuton’wini lebyi nga heriki.—Rhom. 6:9.

7. Xikwembu xi tote Yesu ku tlula ‘lava a tirhisanaka’ na vona hi tindlela tihi?

⁷ Hlaya Pisalema 45:6, 7. Leswi Yesu a a ku rhandza swinene ku lulama kutani a venga nchumu wihi na wihi lowu nga tisaka xisandzu eka Tata wakwe, Yehovha u n’wi tote leswaku a va Hosi ya Mfumo wa Mesiya. Yesu u totiwe  hi “mafurha ya ku khana” ku tlula “lava [a] tirhisanaka na vona,” hileswaku, tihosi ta Yuda ta rixaka ra Davhida. Njhani? Yesu u totiwe hi Yehovha hi byakwe. Ku tlula kwalaho, Yehovha u n’wi tote leswaku a va Hosi tlhelo Muprista Lonkulu. (Ps. 2:2; Hev. 5:5, 6) Ku engetela kwalaho, Yesu u totiwe hi moya lowo kwetsima, naswona u fuma a ri etilweni ku nga ri emisaveni.

8. Ku nga vurisiwa ku yini leswaku ‘Xikwembu i xiluvelo xa Yesu,’ naswona ha yini hi nga tiyisekaka leswaku mfumo wakwe wu lulamile?

⁸ Yehovha u veke N’wana wakwe leswaku a va Hosi leyi nga Mesiya etilweni hi 1914. “Nhonga ya vuhosi bya [yena] i nhonga ya vuhosi ya vululami,” hikwalaho hi nga tiyiseka leswaku minkarhi hinkwayo mfumo wakwe wu ta endla swilo hi ndlela yo lulama. U ni mfanelo yo fuma, hikuva “Xikwembu i xiluvelo [xakwe].” Yehovha u n’wi veke leswaku a va Hosi. Ku tlula kwalaho, xiluvelo xa Yesu xi ta tshama “hilaha ku nga riki na makumu, hi masiku.” Xana a wu tinyungubyisi hi leswi u tirhelaka Yehovha, u lawuriwa hi Hosi yo tano leyi a yi vekeke leyi nga ni matimba?

9, 10. (a) Kreste u ri khame rini banga rakwe, naswona u ri tirhise rini hi ku hatlisa? (b) Kreste u ta tlhela a ri tirhisa rini banga rakwe?

⁹ Hlaya Pisalema 45:3. Yehovha u lerisa Hosi leyi a nga yi veka leswaku yi ‘khama banga ra yona endzhumbini wa yona,’ xisweswo a nyika Yesu mpfumelelo wo lwa nyimpi ni vanhu lava lwisanaka ni vuhosi bya Xikwembu ni ku va lovisa. (Ps. 110:2) Leswi Kreste a nga Hosi leyi nga Nhenha leyi nga hluriwiki, u vitaniwa “Wena la nga ni matimba.” U khame banga rakwe hi 1914 naswona u hlule Sathana ni madimona yakwe, kutani a va hlongola etilweni a va lahlela emisaveni.—Nhlav. 12:7-9.

¹⁰ Wolawo a ku ri masungulo ya ku hlula ka Hosi leyi nga Nhenha. Ya ha fanele yi “hetisa ku hlula ka [yona].” (Nhlav. 6:2) Yehovha u ta lovisa xiyenge xin’wana ni xin’wana xa misava ya Sathana, naswona nkucetelo wa Sathana ni madimona yakwe swi fanele swi susiwa. Ku ta rhanga ku lovisiwa Babilona Lonkulu, ku nga mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa. Yehovha u ta tirhisa vafumi va tipolitiki leswaku va lovisa “nghwavava” leyi yo homboloka. (Nhlav. 17:16, 17) Endzhaku ka sweswo, Hosi leyi nga Nhenha yi ta lovisa mafambiselo ya tipolitiki ya Sathana. Kutani, Kreste, loyi nakambe a vuriwaka “ntsumi ya khele ro enta,” u ta hetisa ku hlula kakwe hi ku hoxa Sathana ni madimona yakwe ekheleni ro enta. (Nhlav. 9:1, 11; 20:1-3) A hi voneni ndlela leyi swiendlakalo leswi swo tsakisa swi profetiweke ha yona eka Pisalema 45.

11. Kreste u lwa njhani “hi ndlela ya ntiyiso”?

¹¹ Hlaya Pisalema 45:4. Hosi leyi nga Nhenha a yi lwi nyimpi leyi leswaku yi hlula matiko ni ku yisa vanhu evuhlongeni. Yi lwa nyimpi yo lulama hi swikongomelo leswinene. Yi lwa “hi ndlela ya ntiyiso ni ku titsongahata ni ku lulama.” Ntiyiso lowukulu lowu faneleke wu lweriwa i wa leswaku Yehovha hi yena ntsena a nga ni mfanelo yo fuma vuako. Loko Sathana a xandzuka, a a vula leswaku Yehovha a nga na mfanelo yo fuma. Ku sukela hi nkarhi wolowo, madimona ni vanhu va kanakane ntiyiso wolowo wa nkoka. Sweswi i nkarhi wa leswaku Hosi leyi totiweke hi Yehovha yi ya enyimpini kutani yi kombisa leswaku i Yehovha ntsena a nga ni mfanelo yo fuma.

12. Hosi leyi yi xi veka njhani xikombiso xo titsongahata?

¹² Hosi leyi yi tlhele yi veka xikombiso xo titsongahata. Tanihi N’wana wa Xikwembu la tswariweke a ri swakwe, u veke xikombiso lexinene ngopfu xa ku titsongahata hi ku tshembeka eka vuhosi bya Tata wakwe. (Esa. 50:4, 5; Yoh. 5:19) Malandza hinkwawo ya Hosi leyi ma fanele ma landzela xikombiso xa yona kutani ma titsongahatela vuhosi bya Yehovha eka swilo hinkwaswo. Vanhu lava endlaka tano hi vona ntsena lava nga ta pfumeleriwa ku hanya emisaveni  leyintshwa ya Xikwembu leyi tshembisiweke.—Zak. 14:16, 17.

13. Kreste u lwa njhani ‘hi ndlela ya ku lulama’?

¹³ Kreste u tlhela a lwa ‘hi ndlela ya ku lulama.’ Ku lulama loku Hosi leyi yi ku lwelaka i “ku lulama ka Xikwembu”—milawu ya Yehovha ya leswinene ni leswo biha. (Rhom. 3:21; Det. 32:4) Esaya u profete leswi malunghana na Hosi Yesu Kreste: “Hosi yi ta fuma hi ku tshembeka.” (Esa. 32:1) Hi nkarhi wa mfumo wa yena, Yesu u ta tisa “matilo lamantshwa” ni “misava leyintshwa” leswi tshembisiweke, laha “ku [nga] ta va ni ku lulama eka swona.” (2 Pet. 3:13) Muaki un’wana ni un’wana wa le misaveni yoleyo leyintshwa u ta boheka ku hanya hi milawu ya Yehovha.—Esa. 11:1-5.

14. Voko ra xinene ra Kreste ri ta endla “swilo leswi chavisekaka” hi ndlela yihi? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

¹⁴ Loko Hosi leyi yi gada hanci yo basa, yi va yi khame banga endzhumbini wa yona. (Ps. 45:3) Kambe ku ta fika nkarhi wa leswaku yi humesa banga hi voko ra yona ra xinene kutani yi sungula ku ri tirhisa. Mupisalema u profetile a ku: “Voko ra wena ra xinene ri ta ku letela hi swilo leswi chavisekaka.” (Ps. 45:4) Loko Yesu Kreste a tela ku ta lovisa misava ya Sathana eArmagedoni, u ta endla “swilo leswi chavisekaka” eka valala vakwe. A hi swi tivi leswaku u ta ma lovisa njhani mafambiselo ya Sathana. Kambe ha swi tiva leswaku xin’wana ni xin’wana lexi Yesu a nga ta xi endla xi ta chavisa lava nga swi yingisangiki switsundzuxo swa Xikwembu swa leswaku va titsongahatela vulawuri bya Hosi leyi. (Hlaya Pisalema 2:11, 12.) Eka vuprofeta byakwe lebyi vulavulaka hi nkarhi wa makumu, Yesu u vule leswaku vanhu va ta “titivala hikwalaho ka ku chava ni ku langutela swilo leswi taka ehenhla ka misava leyi akiweke; hikuva matimba ya matilo ma ta ninginisiwa.” U ye emahlweni a ku: “Endzhaku ka sweswo va ta vona N’wana wa munhu a ta a ri epapeni hi matimba ni ku vangama lokukulu.”—Luka 21:26, 27.

15, 16. I vamani lava nga ta katsiwa eka “mavuthu” lama nga ta landzela Kreste enyimpini?

¹⁵ Loko buku ya Nhlavutelo yi tivisa ku ta ka Hosi leyi “hi matimba ni ku vangama lokukulu” leswaku yi ta lovisa valala va Xikwembu, yi ri: “Ndzi vona matilo ma pfuleka, kutani waswivo, ku humelela hanci yo basa. Loyi a tshameke ehenhla ka yona u vuriwa wo Tshembeka ni wa Ntiyiso, naswona u avanyisa ni ku lwa hi ku lulama. Nakambe, mavuthu lawa a ma ri etilweni a ma n’wi landzela hi tihanci to basa, naswona a ma ambale nguvu ya ntsembyana wa risima, yo basa, leyi tengeke. Kutani enon’wini wa yena a ku huma banga ro leha ro kariha, leswaku a khemba matiko ha rona, naswona u ta ma risa hi nhonga ya nsimbi. U pyanyetela ni xikamelo xa vhinya xa vukarhi bya ku hlundzuka ka Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.”—Nhlav. 19:11, 14, 15.

¹⁶ I vamani lava nga ta va tinhenha swin’we na Kreste lava vumbaka “mavuthu” ya le tilweni lama n’wi landzelaka enyimpini? Loko Yesu a khama vamba rakwe ro sungula leswaku a hlongola Sathana ni madimona yakwe etilweni, a a ri ni “tintsumi ta yena.” (Nhlav. 12:7-9) Swa twala ku gimeta hileswaku enyimpini ya Armagedoni, mavuthu ya Kreste ma ta katsa ni tintsumi to kwetsima. Xana ku ta katsiwa ni van’wana eka mavuthu yakwe? Yesu u endle xitshembiso lexi eka vamakwavo vakwe lava totiweke: “Loyi a hlulaka naswona a hlayisaka swiendlo swa mina ku fika emakumu ndzi ta n’wi nyika vulawuri ehenhla ka matiko, vulawuri byo fana ni lebyi ndzi byi amukeleke eka Tatana, u ta risa vanhu hi nhonga ya nsimbi lerova va ta fayeleriwa va va swipetlu ku fana ni xibya xa vumba.” (Nhlav. 2:26, 27) Hikwalaho mavuthu ya le tilweni ya Kreste ma ta katsa ni vamakwavo vakwe lava totiweke, lava hi nkarhi wolowo va nga ta va va kume hakelo  ya vona ya le tilweni. Vafumi-kulobye na yena lava totiweke va ta va va ri na yena loko a endla “swilo leswi chavisekaka” loko a ri karhi a risa matiko hi nhonga ya nsimbi.

17. (a) Hanci yo basa leyi gadiweke hi Kreste yi fanekisela yini? (b) Banga ni vurha swi yimela yini?

¹⁷ Hlaya Pisalema 45:5. Hosi leyi yi gade hanci yo basa, leyi fanekiselaka nyimpi leyi baseke yi tlhela yi lulama emahlweni ka Yehovha. (Nhlav. 6:2; 19:11) Hosi leyi yi khome banga ni vurha. Ha hlaya: “Ndzi languta, kutani waswivo, ku humelela hanci yo basa; ehenhla ka yona a ku tshame un’wana a ri ni vurha; hiloko a nyikiwa harhi, a huma a ri karhi a hlula, ni ku hetisa ku hlula ka yena.” Banga ni vurha swi fanekisela tindlela leti Kreste a nga ta ti tirhisa ku lovisa valala vakwe.

18. “Miseve” ya Kreste yi ta tikombisa yi “kariha” hi ndlela yihi?

¹⁸ Loko mupisalema a tirhisa marito yo phata, u profete leswaku ‘miseve ya Hosi ya kariha, yi tlhava timbilu ta valala va yona’ yi tlhela yi ‘endla leswaku vanhu va wa ehansi ka yona.’ Ku dlayeteriwa ku ta endleka emisaveni hinkwayo. Vuprofeta bya Yeremiya byi ri: “Kunene lava dlayiweke hi Yehovha esikwini rero va ta suka emakun’wini ya misava ku ya fika emakun’wini man’wana ya misava.” (Yer. 25:33) Vuprofeta lebyi yelanaka na byebyo byi ri: “Ndzi vona ntsumi nakambe yi yime edyambyini, yi huwelela hi rito lerikulu yi byela tinyenyana hinkwato leti hahaka empfhukeni yi ku: ‘Tanani haleno, hlengeletanelani xilalelo lexikulu xa Xikwembu, leswaku mi dya tinyama ta tihosi ni tinyama ta tindhuna ta nyimpi ni tinyama ta vavanuna va matimba ni tinyama ta tihanci, ni ta lava va ti gadeke, ni tinyama ta hinkwavo, ta lava ntshunxekeke ni ta mahlonga ni ta lavatsongo ni lavakulu.’”—Nhlav. 19:17, 18.

19. Kreste u ta ku hetisa njhani ku hlula kakwe?

¹⁹ Endzhaku ka loko a lovise mafambiselo yo homboloka ya swilo ya Sathana emisaveni, Kreste ‘hi ku vangama ka yena’ u ta ‘ya eku hluleni.’ (Ps. 45:4) U ta hetisa ku hlula kakwe hi ku lahlela Sathana ni madimona yakwe ekheleni ro enta ku ringana Malembe ya Gidi ya Ku Fuma kakwe. (Nhlav. 20:2, 3) Loko Diyavulosi ni tintsumi takwe va lahleriwe ekheleni ro enta, swi ta fana ni loko va file hikuva a va nge swi koti ku vanga ku onhaka naswona vanhu hinkwavo emisaveni va ta tsakela vulawuri bya Hosi ya vona leyi hluleke ni leyi vangamaka, va nga ha kuceteriwi hi nkucetelo wo homboloka wa Sathana ni madimona yakwe. Hambiswiritano, loko va nga si vona misava hinkwayo yi hundzuriwa yi va paradeyisi hakatsongo-tsongo, va ta va ni xivangelo xin’wana xo tsaka ni Hosi ya vona ni vanakulobye va yona va le tilweni. Xiendlakalo xolexo lexi tsakisaka xi ta tlhuvutsiwa exihlokweni lexi landzelaka.