1, 2. Nkia nswaswani tulenda mona muna zingu kia asambidi a Yave ye muna mpila twazayila e ludi?

 YAVE i Tuku dia makanda mawonso. (Ef. 3:14, 15) Kansi, kana una vo tu esi kanda dimosi, twaswaswana muna fu ye muna mambu makaka. Akaka nanga basanswa kwa mase mau tuka muna kileke yavana bakituka se ambuta. Akaka nanga bafwilwa mase mau mu kuma kia mayela, sumbula yovo kuma yakaka. Akaka nkutu nanga ke bazeye mase mau ko.

² Yeto awonso tuna muna kanda dia asambidi a Yave. Kansi mu mpila zaswaswana twazayila e ludi. Nanga wasanswa kwa mase ana balonga e nkanikinu mia Nkand’a Nzambi. (Nsi. 6:6, 7) Dilenda kala vo u mosi muna mazunda ye mazunda ma wantu ana bazaya e ludi wau basilwa umbangi kwa selo yakaka ya Yave.—Roma 10:13-15; 1 Tim. 2:3, 4.

3. Nkia mambu mena betela muna yeto awonso?

³ Kana una vo mambu mayingi mekutuswaswanesanga, vena ye mambu mena betela muna yeto awonso. Muna kuma kia ukolami wa Adami, yeto awonso twasambukila usumuki yo lufwa. (Roma 5:12) Kansi, wau vo tu asambidi akieleka, tulenda yikila Yave vo “S’eto.” Kuna nz’ankulu, nkangu wasolwa kwa Nzambi wavova e mvovo mina muna Yesaya 64:8 oku vo: ‘E Yave, ngeye i S’eto.’ Vana ntandu, Yesu wayantikila e sambu ki’Es’eto  mu mvovo emi: “S’eto koko’zulu, yambula nkumbu aku yazitiswa.”—Mat. 6:9.

4, 5. Nkia mambu tubadika malenda kutusadisa mu wokesa zola kweto muna Yave wa S’eto?

⁴ O S’eto ezulu okutulunga-lunganga yo kututanina wau vo tu selo yandi yakieleka. Mun’owu wa ntozi a nkunga, Yave wavova vo: “Wau vo untatamene [nsambidi akieleka], ikuntayisa. Ikunzangika wau kazeye nkumbu ame.” (Nku. 91:14) Elo, wau vo tu nkangu andi, Yave wa Nzambi okututayisanga vana moko ma mbeni zeto yo kututanina kimana balembi kutusukisa.

⁵ Muna wokesa zola kweto muna S’eto ezulu, yambula twabadika mambu matatu mamfunu: (1) Yave i Mvani osundidi (2) Yave i Ntanini eto, (3) Nzambi i Nkundi eto antete. Ekolo tubadikanga mambu mama, diambote twatoma fimpa una wina ngwizani eto yo Nzambi yo zaya una tulenda kunzitisila nze Se dieto. Diambote mpe twabadika e nsambu kevananga kw’awana bekumfinamanga.—Yak. 4:8.

6. Aweyi Yave kesongela vo Mvani a “konso lukau luambote”?

⁶ Yakobo wasoneka vo: “Konso lukau luambote, yo konso lukau luaziku, kuna ntandu luatuka, kw’Ese dia ntemo lukulumukanga.” (Yak. 1:17) O moyo i lukau lwamfunu katuvana o Yave. (Nku. 36:9) Avo tuzingila e ngwizani yo luzolo lwa Yave, nsambu zayingi tuvwa tuka wau yo moyo a mvu ya mvu muna nz’ampa. (Nga. 10:22; 2 Pet. 3:13) Kansi, aweyi tulenda vwila nsambu zazi wau vo yeto awonso twasambukila sumu yo lufwa mu kuma kia ukolami wa Adami?

7. Aweyi Yave kaziulwila nzila kimana twakala ye ngwizani ambote yo yandi?

⁷ Yave osonganga vo Mvani Ambote mu mpila zayingi. Kasikil’owu, e nkenda zandi zamfila mu kutuvevola mun’esumu. Elo, yeto awonso tu wantu alembi lunga, twasambukiswa esumu kwa se dieto diantete, Adami. (Roma 3:23) Kansi, muna kuma kia zola kwandi, Yave waziula nzila kimana twavutukila kala ye ngwizani ambote yo yandi. Yoane wa ntumwa wasoneka vo: “Muna wau mwasengomoken’o zola kwa Nzambi omu yeto, o Nzambi watumin’o Mwan’andi amosi ova nza, twakadil’o moyo muna yandi. Muna wau i mwin’o zola, ke wau ko vo yeto twazola Nzambi, yandi kaka watuzola, katuma mpe o Mwan’andi, wa lembeka muna masumu meto.”—1 Yoa. 4:9, 10.

8, 9. Aweyi Yave kasongela vo Mvani Ambote muna lumbu ya Abarayama yo Isaki? (Tala fwaniswa kuna lubantiku.)

⁸ Tezo kia 1.900 za mvu vitila Yesu kawutuka, diambu diabwa muna zingu kia Abarayama diasonga e nkubika ya zola kavanga o Yave kimana alembami bavwa moyo a mvu ya mvu. Muna Ayibere 11:17-19 tutanganga vo: “Muna lukwikilu o Abarayama vava katontwa, i katambikila Isaki: elo, ndiona watambul’e nsilu se’tambikidinge o mwan’andi amosi; ndiona wayikilwa vo, Muna Isaki muyikilw’e mbongo aku: obadikidi wo vo o Nzambi olenda nkutu o fudila muna mafwa; mûna kantambulwidila mpe muna kingana.” Nze una Abarayama kazola vanina mwan’andi Isaki se kimenga, Yave wavana Mwan’andi Yesu Kristu se kimenga kimana kavuluza o wantu.—Tanga Yoane 3:16, 36.

⁹ Se yindula kiese kamona o Isaki vava kazaya vo ke tambikwa diaka ko se kimenga! Ka lukatikisu ko vo wavutula kikilu matondo vava Yave kakubika kimenga kiakaka, i sia vo, vaka ki’ememe kiakala vana ndambu. (Etu. 22:10-13) Abarayama wayikila fulu kiakina muna nkumbu  “Yave-yire,” ina ye nsasa vo “Yave Osinga Kubika.”—Etu. 22:14.

10, 11. Aki nani bevitang’o ntu muna “uselo wa lubakanisu”? Aweyi belungisilanga uselo wau?

¹⁰ Vava tubadikanga mawonso kevanganga o Yave muna wete dieto, tubakulanga o mfunu wa dina kavanga o Yesu Kristu. Paulu wasoneka vo: “I mbadika tubadika, ovo mosi wafwila mun’awonso, i mfwa bafwa yau awonso; mun’awonso kafwila, kiman’awana bekal’o moyo, ke bakukadila diaka, bakadila kaka ndiona wabafwila yo fuluka.”—2 Kor. 5:14, 15.

¹¹ Muna kuma kia zola kwau muna Nzambi yo luyangalalu lwau mun’elau kabavana dia kunsadila, Akristu a tandu kiantete batambulwila “o uselo wa lubakanisu.” E salu basalanga kia longa yo kitula wantu s’alongoki kiaziula e nzila kimana akwa ntima miansongi bakala mu luvuvamu yo Nzambi, bakituka akundi andi yo kala se wan’andi a mwanda. O unu, e selo yakuswa ya Yave salu kiau kimosi besalanga. E salu besalanga nze nkunzi mia Nzambi yo Kristu kiziulanga e nzila kimana alembami babakaneswa yo Yave yo kituka se selo yandi.—Tanga 2 Korinto 5:18-20; Yoa. 6:44; Mav. 13:48.

12, 13. Aweyi tulenda songela luyangalalu lweto muna lekwa yawonso kekutuvananga o Yave?

¹² Muna songa luyangalalu lwau muna mawonso kevanganga o Yave muna wete diau, Akristu awonso ana bena ye vuvu kia zingila ova ntoto beyikamanga Akristu akuswa muna salu kia samuna nsangu zambote za Kintinu. Muna salu kiaki, tusadilanga Nkand’a Nzambi una vo i lukau lwakaka lwamfunu katuvana o Nzambi. (2 Tim. 3:16, 17) Vava tutoma sadilanga Nkand’a Nzambi muna salu kia umbangi, tuvananga akaka elau dia vwa moyo a mvu ya mvu. Yave okutuvananga mpe mwand’andi avelela. Konso muntu mu yeto, obundang’e vuvu muna lusadisu lwa mwand’avelela ekolo tusamunanga nsangu zambote. (Zak. 4:6; Luka 11:13) Konso mvu, o nkanda Anuário das Testemunhas de Jeová usonganga e nluta mia salu tusalanga. Ekw’elau tuna diau dia yikama salu kiaki kivananga nkembo kwa S’eto, wa Mvani Ambote!

¹³ Wau vo Nzambi mayingi kevanganga muna wete dieto, diambote twakiyuvula: ‘Nga ivanganga mawonso ndenda muna salu kia umbangi muna songa luyangalalu lwame kwa Yave muna lekwa yawonso kekumpananga? Aweyi ndenda tomesena salu kiame kia samuna nsangu zambote?’ Tulenda songa luyangalalu lweto muna nkubika kevanganga o Nzambi muna sianga oma ma Kintinu vana fulu kiantete muna zingu kieto. Avo tuvangidi wo, Yave okutuvana ina tuvwidi o mfunu. (Mat. 6:25-33) Wau vo Yave okutuzolanga, tuzolele vanga mawonso tulenda muna tondakana kwa yandi yo mwesa ntim’andi e kiese.—Nga. 27:11.

14. Aweyi o Yave ketaninanga nkangu andi?

¹⁴ Davidi wa ntozi a nkunga wayimbila vo: “Vo i mono, mumbona-mpasi yo nkondami; o Mfumu okungindula: Ongeye u nsadisi ame yo ntayisi.” (Nku. 40:17) Nkumbu miayingi Yave otaninanga nkangu andi, musungula vava bebangikwanga kwa mbeni zau. Tuvutulanga matondo kwa Yave wau vo okutuvananga yawonso tuvwidi o mfunu muna sikila ye kwikizi muna yandi vava tubangikwanga.

15. Yika nona kisonganga una se dimosi katanina mwan’andi.

¹⁵ O se dianzodi ke dikilanga kaka wan’andi ko,  kansi okubataninanga mpe. Okubataninanga avo mu vonza bena. Mpangi mosi osungamenanga una se diandi kantanina vava kakala nleke. Yandi yo se mu salu kia umbangi bakala. Vava bavutukanga kuna nzo, diavava vo basauka nkoko. Muna kuma kia mvula yampwena yanoka muna mene, o nkoko wazala ye maza. Muna sauka nkoko, bafwete diatila vana ntandu a matadi mampwena. Wau o se kayendanga kuna ntwala, o mwana wasielomoka vana tadi yo yantika diuma muna maza. O mwana ndioyu wayangalala vava se diandi muna nzaki zawonso kansimbinina muna mavembo yo kuntanina muna lembi nua e nkaki. Diau dimosi mpe, o S’eto ezulu okututaninanga mu vonza yayingi itukanga kwa Satana ye nza yayi yambi keyalanga. Kieleka, Yave i Ntanini ambote tulenda bund’e vuvu.—Mat. 6:13; 1 Yoa. 5:19.

16, 17. Aweyi Yave kasadisila Anayisaele yo kubatanina vava banwana yo Amaleke?

¹⁶ Dina diabwa vava Aneyisaele bakûlwa muna ubundu kuna Engipito yo sauka Mbu Ambwaki mu mpil’esivi muna mvu wa 1513 Vitila Kristu, disonganga vo Yave otaninanga nkangu andi. Una bakangalanga muna makanga yo finama Mongo a Sinai, Aneyisaele balwaka kuna Refidimi.

¹⁷ Muna kuma kia dina diavovwa muna ungunza una muna Etuku 3:15, Satana wavavanga kuna makasi mawonso elau dia fwasa Aneyisaele ana bamonekanga vo ke bakala yo ntanini ko. Wasadila Aneyamaleke, ana bakala vo atantu a nkangu a Nzambi. (Nta. 24:20) Aweyi Yave kasadila Yosua, Mose, Arone yo Kuri mu tanina nkangu andi vana moko ma mbeni zazi? Ekolo Yosua ye makesa mandi banwananga yo Amaleke, o Mose, Arone yo Kuri lukufi bakala vana ntandu  a kundubulu. Vava Mose kazangulanga moko mandi, Aneyisaele basundanga mbeni zau. Vava moko mandi mazitanga, Arone yo Kuri basikininanga mo. Muna lusadisu yo lutaninu lwa Yave, ‘Yosua wasunda Amaleke yo nkangu andi.’ (Luv. 17:8-13) Mose watunga eziku vana fulu kiakina yo yikila muna nkumbu “Yave-nisi,” ina ye nsasa vo “Yave i Ntanini Ame.”—Tanga Luvaiku 17:14, 15.

18, 19. Aweyi o Nzambi ketaninanga selo yandi mu lumbu yeto?

¹⁸ Yave otaninanga awana bekunzolanga yo kunlemvokela. Nze dina diavanga Aneyisaele kuna Refidimi, yeto mpe tubundang’e vuvu muna lutaninu lwa Nzambi vava tunwaniswanga kwa mbeni zeto. Nkumbu miayingi Yave okututaninanga nze buka yo kutukôla vana moko ma Nkadi ampemba. Kasikil’owu, nkumbu miayingi Nzambi katanina mpangi zeto vava babangikwanga wau balembi kuyisia muna mambu ma tuyalu. I diau diavangama kuna Alemanha ye muna nsi zakaka vava kiayalanga Hitler tuka muna mvu wa 1933 yakuna mvu wa 1945. Vava tutanganga yo badika tusansu twa mpangi zeto kumosi ye nsangu za Anuário zisonganga una Yave ketaninanga nkangu andi muna ntangw’a lubangamu, e vuvu kieto muna Yave kiwokelanga.—Nku. 91:2.

¹⁹ Muna nkubik’andi ye muna nkanda mieto, Yave okutuvananga tuludiku muna kututanina. Badika una tuludiku twatu tukututaninanga mu lumbu yeto. Mavangu ma zumba, kolwa malavu yovo tala mavangu mansoni (pornografia) mu wokela kaka mena mu nza yayi. Kansi, o Yave okutuvananga tuludiku twamfunu tukututaninanga mu venga mavangu mama malenda sia ngwizani eto yo yandi mu vonza. Kasikil’owu, S’eto ezulu okutuvananga malongi mekutusadisanga twalembi bwa muna ntambu wa vanga yikundi yambi muna Internete. *—1 Kor. 15:33.

20. Nkia lutaninu yo lusadisu tutambulanga muna nkutakani zeto?

²⁰ Aweyi tulenda songela vo tuyambulanga vo Yave katulonga? Muna lemvokelanga nkanikinu miandi. (Yes. 54:13) Muna nkutakani zeto, tutambulanga tuludiku twamfunu yo taninwa. I mûna akuluntu bekutusadisilanga yo kutuvana malongi metukanga muna Nkand’a Nzambi. (Ngal. 6:1) Yave osadilanga ‘tukau twatu twa wantu’ muna kutusonga zola kwandi yo toma kutulunga-lunga. (Ef. 4:7, 8) Adieyi tufwete vanga avo akuluntu batuvene elongi? Tufwete kubalemvokela. Avo tuvangidi wo, Yave okutusambula.—Ayib. 13:17.

21. (a) Adieyi tufwete kwamanananga vanga? (b) Adieyi tubadika mun’elongi dilanda?

²¹ Yambula twabundang’e vuvu muna lusadisu lwa mwand’avelela yo landa luludiku lwa S’eto ezulu. Tufwete mpe badikanga e mbandu a Yesu Kristu yo vanga mawonso tulenda muna kuntanginina. Wau vo walemvoka yamuna lufwa, Yesu wavwa nsambu zayingi. (Fili. 2:5-11) Yeto mpe tusambulwa avo tubund’e vuvu muna Yave ye nsi a ntima wawonso. (Nga. 3:5, 6) Muna kuma kiaki, yambula twabundang’e vuvu muna Yave, ona okutulunga-lunganga yo kututanina lutila konso muntu. Ekwe kiese y’elau tuna diau dia kunsadila! Aweyi Yave kesongelanga vo Nkundi eto? O zola kweto muna yandi kuwokela vava tubak’e mvutu za kiuvu kiaki mun’elongi dilanda.