Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Siohwa​—Sounketikihda Atail Anahn kan oh Soun Perepatail

Siohwa​—Sounketikihda Atail Anahn kan oh Soun Perepatail

“I pahn komourala irail kan me kin poakohng ie oh I pahn sinsile irail kan me ese me ngehi iei KAUN-O.”​—MEL. 91:14.

1, 2. Ia duwen irair en atail tikida oh pil atail esehla padahk mehlel ar wekpeseng?

 SIOHWA me ketin wiahda koasoandi en peneinei. (Ep. 3:14, 15) Kitail koaros wekpeseng oh atail irair kan pil wekpeseng, mehnda ma kitail kisehn peneinei ehute. Ele ekei mi rehn arail pahpa nohno kan ni arail kekeirda. Ong ekei, mwein arail pahpa oh nohno mehkihla soumwahu, aksident de lelohng kahpwal teikan. Pil mwein ekei sohte ese ihs arail pahpa de nohno.

2 Kitail koaros wia kisehn sapwellimen Siohwa peneinei me kin kaudokiong ih oh atail esehla padahk mehlel wekpeseng. Mwein omw pahpa nohno padahkihong uhk ken mour pahrekiong kaweid kan en Paipel sangete omw tikitik. (Deud. 6:6, 7) De mwein kowe emen rehn me tohto me esehla padahk mehlel ni emen sapwellimen Siohwa ladu eh kalohk ong uhk.​—Rom 10:13-15; 1 Tim. 2:3, 4.

3. Dahme kitail koaros ahneki?

3 Mendahki wekpeseng pwukat, mie mehkot me kitail koaros ahneki. Pwehki Adam sapeikiong Koht, kitail koaros sohsohki soh unsek, dihp oh mehla. (Rom 5:12) Ahpw nin duwen tohnkaudok mehlel kei, kitail kak kahdaneki Siohwa ‘Samatail.’ Mahsie, sapwellimen Koht aramas pilipilda kan kak nda lepin mahsen pwukat me kileldi nan Aiseia 64:8: “Komwi me samat, Maing KAUN.” Sises pil ketin tepikihda sapwellime kapakap: “Samat me ketiket nanleng: Mwaromwi en sarawihla rehn aramas koaros.”​—Mad. 6:9.

4, 5. Pwehn kalaudehla atail poakohng Samatail nanleng Siohwa, dahme kitail pahn koasoiapene?

4 Samatail nanleng kin ketikihong sapwellime peneinei en tohnkaudok mehlel kan sawas oh perepe mwahu me re anahne. Sounmelkahkao kasalehda dahme Siohwa mahsanih: “I pahn komourala irail kan [tohnkaudok mehlel kan] me kin poakohng ie oh I pahn sinsile irail kan me ese me ngehi iei KAUN-O.” (Mel. 91:14) Ni limpoak, Siohwa kin ketin doarehla sapwellime aramas akan sang arail imwintihti kan oh ketin pere irail pwe ren dehr sohrala.

5 Pwehn kalaudehla atail poakohng Samatail nanleng Siohwa, kitail pahn koasoiapene ia duwen eh kin ketin wia (1) Sounketikihda atail anahn akan, (2) Soun perepatail oh (3) Kompoakpatail me keieu mwahu. Ni atail koasoiapene ire siluh pwukat, kitail en medewe mwahu duwen atail nanpwungmwahu rehn Koht oh sukuhlki ia duwen atail kak kawauwih ih nin duwen Samatail. Kitail en pil medewe duwen kapai kan me Siohwa ketin inoukihda pwehn ketikihong irail kan me kin karanihala ih.​—Seims 4:8.

SIOHWA IEI SOUNKETIKIHDA ATAIL ANAHN KAN

6. Dahme kahrehda kitail kak nda me Siohwa iei Sounketikihda “kisakis mwahu koaros”?

6 Wahnpoaron Seims ntingihedi: “Soangen wiawi sapan koaros oh kisakis mwahu koaros kin kohdihdo sang nanleng; re kin kohdihdo sang rehn Koht.” (Seims 1:17) Mour iei kisakis kaselel ehu sang rehn Siohwa. (Mel. 36:9) Ma kitail doadoahngki atail mour pwehn wia kupwuren Siohwa, kitail pahn ale kapai tohto ahnsou wet oh mour soutuk nan sampah kapwo. (Lep. Pad. 10:22; 2 Pit. 3:13) Ahpw ia duwen met eh kak wiawi pwehki kitail koaros sohsohki soh unsek, dihp oh mehla sang rehn Adam?

7. Ia duwen Koht eh ketikihda ahl ehu pwe kitail en ahneki nanpwungmwahu keren reh?

7 Siohwa iei Soun ketikihda atail anahn kan. E kin ketin wia met ni ahl tohto. Sapwellime irair en kadek kalahngan kin kamwakid ih en ketin doareikitailla. Kitail koaros kin wiahda dihp oh kitail sohsohki soh unsek sang rehn Adam. (Rom 3:23) Ahpw pwehki Siohwa ketin limpoak, e ketikihda ahl ehu me kitail en ahneki nanpwungmwahu keren reh. Wahnpoaron Sohn ntingihedi: “Iet duwen en Koht eh ketin kasalehda sapwellime limpoak ong kitail: pein ih ketin poaronedohng sampah Sapwellime Iehros, pwe kitail en kak mourkihla. Iet duwen mwomwen limpoak: kaidehn kitail me tepin poakohng Koht, ahpw ih me tepin poakohng kitail, oh ketin poaronehdo Sapwellime Iehros pwe en wiahla tomwpen dipatail kan.”​—1 Sohn 4:9, 10.

8, 9. Ia duwen Siohwa eh ketin wia Sounketikihda anahn akan ni mwehin Eipraam oh Aisek? (Menlau kilang tepin kilel.)

8 Mpen pahr 1893 mwohn Sises ketin ipwidi, mwekid ehu me wiawi nan mour en Eipraam kasalehda ia duwen Siohwa eh pahn ketikihda ni limpoak mour soutuk ong aramas peik koaros. Ipru 11:17-19 kawehwehda: “Pwoson me Eipraam meirongkihla nah pwutak Aisek, ni Koht eh kupwurehda en song eh loalopwoat. Koht ketin wiahiong Eipraam inou ehu me mahsanih, ‘Kadaudokomw kan pahn tepisang rehn Aisek,’ ahpw soh, pwe Eipraam mweidalahte nah pwutako pwe en meirongkihla. Pwe Eipraam lemelemehte me Koht kak ketin komourada Aisek sang mehla—eri, kitail kak nda me Eipraam pwurehng ale Aisek sang mehla.” Duwehte Eipraam me mweidala nah pwutako Aisek en meirongala, Siohwa ketin kupwurki meirongkihla sapwellime Ohlo, Sises Krais, pwehn doarehla tohnsampah.​—Wadek Sohn 3:16, 36.

9 Ke kak medewehla ia uwen Aisek eh perenda ni eh esehda me e sohte anahne mehla? E uhdahn kalahnganki me Siohwa ketikihda sihpw wol men pwehn uhd wiliandi ih oh wia mehn meirong. (Sen. 22:10-13) Eipraam kahdaneki wasao “Siohwa-sireh,” me wehwehki “Siohwa Pahn Ketikihda.”—Sen. 22:14, NW.

AHL EHU PWE ARAMAS EN AHNEKI POPOHL REHN KOHT

10, 11. Ihs me kin tiengla mwowe nan “kohwa doadoahk” pwe aramas teikan en pil wiahla kompoakepahn Koht? Ia duwen arail wia met?

10 Ni atail doudouloale soahng koaros me Siohwa kin ketikihda ong kitail, kitail wehwehkihda me ma sohte sapwellimen Sises meirongo, kitail sohte pahn kak wiahla kompoakepahn Koht. Wahnpoaron Pohl ntingihedi: “Pwehki at dehdehkier padahk wet: aramastehmen pwoukihla aramas koaros; met wehwehki me aramas koaros pil iang mehla. E ketin pwoukihla aramas koaros, pwe irail kan me momour, re dehr kin mourki pein ihr, ahpw re en kin mourkihte ih me pwoukinirailla oh ketin iasada pwe en ketikihong irail mour.”​—2 Kor. 5:14, 15.

11 Pwehki tepin Kristian kan poakohng Koht oh kalahnganki pwais kaselel en papah ih, re perenki wia “kohwa doadoahk pwe aramas teikan en pil wiahla kompoakepah.” Doadoahk en kalohk wet iei me kahrehda aramas akan en kak ahneki popohl rehn Koht, wiahla kompoakepah, oh kedekedeo wiahla sapwellime kan nanleng. Rahnwet, sapwellimen Siohwa ladu keidi kan kin wia doadoahk wette. Irail kin papah nin duwen sapwellimen Koht oh Krais meninkeder kei. Arail doadoahk en kalohk kahrehda Siohwa en kak ketin kainangihedo reh aramas mehlel oh aktikitik kan pwe ren wiahla sapwellime ladu.​—Wadek 2 Korint 5:18-20; Sohn 6:44; Wiewia 13:48.

12, 13. Ia duwen atail kak kasalehda me kitail kin kalahnganki soahng koaros me Siohwa ketikihong kitail?

12 Pwehki sihpw teikan kin kalahnganki Siohwa eh kin ketikihda arail anahn kan, re pil iang me keidi kan kalohki rongamwahwo. Nan doadoahk en kalohk wet, kitail kin doadoahngki Paipel, me pil wia kisakis kaselel ehu sang rehn Koht. (2 Tim. 3:16, 17) Ni atail kin doadoahngki mwahu neitail Paipel nan kalohk, kitail kin sewese meteikan ren kak ahneki mour soutuk. Siohwa pil ketikihong kitail sapwellime manaman. Emenemen kitail kin koapworopworki sawas sang sapwellimen Koht manaman nan atail kalohk. (Sek. 4:6; Luk 11:13) Nin duwen me ehuehu Pwuhken Pahr en Sounkadehdehn Siohwa kan (lokaiahn wai) kasalehda, doadoahk en kalohk kin imwila uhdahn mwahu. E uhdahn wia pwais kaselel ehu en iang kisehn doadoahk wet me kin kapinga Samatail oh Sounketikihda atail anahn kan.

13 Pwehki Koht kin ketikihda soahng tohto ong kitail, kitail anahne idek rehtail: ‘I kin wia uwen ei kak koaros nan ei doadoahk en kalohk pwehn kasalehiong Siohwa uwen ei kalahnganki soahng koaros me e ketikihong ie? Ia duwen ei kak kamwahwihala ei kalohki rongamwahwo?’ Ma kitail kin kalahnganki soahng koaros me Koht ketikihong kitail, kitail pahn mwohneki mahs sapwellime Wehi nan atail mour. Ni atail wia met, Siohwa pahn ketin tehk mwahu me ahnsou koaros kitail pahn ale dahme kitail anahne. (Mad. 6:25-33) Pwehki Siohwa kin ketin apwalih kitail ni limpoak, kitail men wia soahng koaros me kitail kak pwehn kaperenda kupwure.​—Lep. Pad. 27:11.

14. Ia duwen Siohwa eh ketin wia Soun doarepen sapwellime aramas akan?

14 Sounmelkahkao Depit koulki: “Ngehi me luwet oh semwehmwe, ahpw komwi sohte ketin melieiehla. Komwi me ei sounkomour oh ei Koht—komw ketin mwadangodo oh sewesei!” (Mel. 40:17) Pak tohto Siohwa ketin wia Soun doarepen sapwellime aramas akan nin duwen pwihn ehu, ahpw mehlel ni arail kin lelohng kalokolok laud oh arail imwintihti kan kin pelianda irail. Kitail uhdahn kalahnganki me Siohwa kin ahnsou koaros ketikihong kitail dahme kitail anahne pwe kitail en kolokol atail lelepek ong ih nan soangen ahnsou apwal pwukat.

SIOHWA KETIN PERE KITAIL

15. Menlau kihda karasaras ehu duwen pahpa limpoak men eh doarehla nah serio?

15 Pahpa limpoak men sohte kin ihte kihong nah seri kan dahme re anahne, ahpw e pil kin pere irail. E pahn mwadang doareirailla ma re lelohng keper. Emen brother tamanda ni ahnsou me e kisin pwutak oh ia duwen eh pahpao doarehla ih. Ih oh eh pahpao kohkohlahng imwarao mwurin ara nek kalohk oh re anahne kotehla pillap ehu. Keteu laud en ni mensengo kahrehda pillapo lapakehda. Ihte me re kak wia iei en lus pohn ehuehu takai laud ko pwehn kotehla pihlo. Pwutako tiengla mwohn eh pahpao ahpw e dipekelekelda oh pwupwudiong nan pihlo, oh e duhla pahn pihlo pak riau. Pwutako uhdahn kalahnganki eh pahpao mwadang koledi pwopweo oh kapitala sang eh pahn mwopwula. Pil duwehte, Samatail nanleng kin ketin doare kitail sang keper kan en sampah suwed wet oh kaunen sampah, Sehdan. Siohwa iei Soun perepatail me keieu mwahu.​—Mad. 6:13; 1 Sohn 5:19.

16, 17. Ia duwen Siohwa eh ketin sewese oh pere mehn Israel kan ni ar mahweniong mehn Amalek ko?

16 Nan pahr 1513 mwohn Krais, Siohwa ketin ni limpoak doarehla sapwellime aramas akan. E ketin kapitala mehn Israel ko sang kalidu oh ketin pere irail ni arail kotehla Sehd Weitahtaho. Mwurin arail alialu nan sapwtehn kohkohlahng Nahna Sainai, mehn Israel ko lel Repidim.

17 Pwehki kokohp me kileldi nan Senesis 3:15 saikinte pweida, Sehdan uhdahn men uhwongada mehn Israel ko. E mwomwen me sohte me pahn doarehla irail. Ehu ahl me e wia met iei ni eh doadoahngki mehn Amalek kan me wia imwintihti en sapwellimen Koht aramas ako. (Nemp. 24:20) Ia duwen Siohwa eh ketin doarehla sapwellime aramas ako sang imwintihti pwukat ni eh ketin doadoahngki Sosua, Moses, Aaron oh Ur? Ni Sosua oh nah sounpei ko mahweniong mehn Amalek ko, Moses, Aaron oh Ur mi pohn dohl ehu karanih irail. Nindokon Moses kapakapahda peh ko, Siohwa pahn ketin sewese mehn Israel ko ren kehlail sang arail imwintihti ko. Ni pehn Moses ko eh daula, Aaron oh Ur pahn sewese ih sang ni ara kolada peh ko. Kedekedeo, “Sosua eri kalowehdi mehn Amalek ko koaros” sang ni Siohwa eh ketin sewese oh pere irail. (Eks. 17:8-13) Mwurin mwo, Moses wiahda pei sarawi ehu wasao oh kahdaneki “Siohwa-nissi,” me ni lokaiahn Ipru wehwehki “Siohwa iei Ei Tuhkehn Kilel.”​—Wadek Eksodus 17:14, 15.

POADOANDOAR SANG AHN SEHDAN UHWONG KAN

18, 19. Mehn perepe dah kan me Koht ketikihong sapwellime ladu kan nan pahr kan me kerendo?

18 Siohwa kin ketin pere irail kan me poakohng oh peikiong ih. Duwehte mehn Israel ko nan Repidim, kitail kin koapworopworki Koht en ketin doare kitail sang atail imwintihti kan. Siohwa kin kalapw ketin pere kitail nin duwen pwihn ehu oh pere sang ahn Sehdan uhwong kan. Karasepe, pak tohto Koht ketin pere riatail Kristian kan me kin lelohng kalokolok pwehki arail soupoupali. Met wiawi nan Sehmen oh sahpw teikan ni ahnsou me mehn Nazi ko kakaun. Ni atail wadek neitail Pwuhken Pahr (lokaiahn wai) oh doudouloale dahme wiawihong riatail Kristian kan oh duwen Koht eh ketin doare irail erein ahnsoun kalokolok kan, atail likih Siohwa pahn kehlailla.​—Mel. 91:2.

19 Siohwa pil kin ketin pere kitail ni eh ketin doadoahngki sapwellime pwihn oh sawaspen Paipel kan pwehn ketikihong kitail mehn kataman mwahu kan. Medemedewe ia duwen mehn kataman pwukat ar pere kitail nan pahr kan me kerendo. Madamadau en aramas en sampah wet kin direkihla wiewiahn tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud, kamamsakau, oh kilel de kasdo suwed kan. Ahpw Siohwa ketikihong kitail mehn kataman kesempwal oh kaweid oaritik kan pwehn pere kitail en dehr wia soahng kan me kak kauwehla atail nanpwungmwahu reh. Karasepe, me keren kitail alehdi kaweid sang Samatail nanleng pwehn soikala lidip kan en werek suwed me kin pwarada nan social network kan. *​—1 Kor. 15:33.

20. Soangen mehn perepe oh kaweid dah kan me kitail kin alehdi nan atail mwomwohdiso?

20 Ia duwen atail kak kasalehda me kitail kin rong kaweid limpoak pwukat oh Siohwa me kin ketin “padahkihong” kitail? Sang ni atail kin kanahieng ni atail peikiong sapwellime kehkehlik kan. (Ais. 54:13) Atail mwomwohdiso wia wasa ehu me kitail kin ale perepatail oh pil kaweid kan. Ih wasao me elder kan kin kihong kitail sawas oh kaweid sang nan Paipel. (Kal. 6:1) Siohwa ketin doadoahngki koahiek de “kisakis” en ohl pwukat pwehn apwalih kitail ni limpoak. (Ep. 4:7, 8) Eri dahme kitail anahne wia ma elder kan kihong kitail kaweid? Kitail pahn men kapwaiada. Ma kitail wia met, Siohwa pahn ketin kapaikitailda.​—Ipru 13:17.

21. (a) Dahme kitail anahne koasoanehdi teng en wia? (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop en mwuhr?

21 Eri kitail en koapworopworki sawas en sapwellimen Koht manaman oh pil pwungki kaweid kan sang rehn Samatail nanleng. Kitail pil anahne doudouloale sapwellimen Sises mour oh wia uwen atail kak en idawehn sapwellime mehn kahlemeng mwahu. E ketin alehdi keting laud pwehki e ketin “peik lao lel mehla.” (Pil. 2:5-11) Kitail pil pahn ale kapai ma kitail likih Siohwa sang mohngiongitail unsek. (Lep. Pad. 3:5, 6) Kitail en ahnsou koaros koapworopworki Siohwa pwehki sohte emen me pahn kin ketikihda atail anahn akan oh pere kitail mwahusang eh kin ketin wia. Atail papah ih wia pwais kaselel ehu me kin uhdahn kaperenda kitail. Ahpw, ia duwen Siohwa eh ketin wia Kompoakpatail me keieu mwahu? Atail poakohng ih pahn kehlailla ni atail pahn sapengala peidek wet nan iren onop en mwuhr.

^ Kitail kak wadek duwen mehn kataman pwukat nan iren onop me oaralape “Momour nin Duwen Towe Mehlel en Wehio!” nan Kahn Iroir en August 1, 2012, pali 21, oh “Tehk Kanahieng Ahn Tepilo Lidip kan,” oh “Pelianda Kehlail oh Soikala Ahn Sehdan Lidip kan” nan Kahn Iroir ohte, pali 23-32.