1, 2. ¿Imaraykun huk familiallamanta kanchis chaypas sapanka hukniray kanchis?

JEHOVÁ DIOSPA munayninpin familiakuna kan (Efes. 3:14, 15, MR). Ichaqa huk familia ukhullapi uywasqa karqanchis chaypas, sapankanchismi hukniray kanchis. Wakinqa tayta-mamanpa ladonpin wiñarqanku, wakintaq tayta-mamanku onqospa otaq accidentepi wañukapusqankurayku sapanku wiñarqanku. Wakinqa manan taytankutapas mamankutapas reqsinkuchu.

² Cristianokunapas llapallanchismi Diospa familianmanta kanchis, ichaqa sapankanchismi hukniraymanta yachachisqa karqanchis. Wakintaqa huch’uychanmantapachan tayta-maman Diosmanta yachachirqan (Deut. 6:6, 7). Wakintaqmi hukkuna Diosmanta yachachisqanrayku iñipurqanku (Rom. 10:13-15; 1 Tim. 2:3, 4).

3. Sapankanchisña hukniray kanchis chaypas, ¿imapin llapallanchis tarikunchis?

³ Sapankanchis huknirayña kanchis chaypas, llapallanchismi Adanpa mana kasukusqanmanta pantaq runa, huchayoq runa, wañuq runa kanchis (Rom. 5:12). Chaywanpas hunt’aq sonqowan Jehová Diosta servisqanchisraykun paytaqa Taytay niyta atinchis. Ñawpa tiempopi Diospa akllakusqan llaqtan  Diosta niq: “Señor Diosnillayku, qanmi taytaykuqa kanki”, nispa (Is. 64:8). Jesuspas Yayayku mañakuyta yachachisqanpin nirqan: “Yayayku hanaq pachapi kaq, sutiyki yupaychasqa kachun”, nispa (Mat. 6:9).

4, 5. ¿Imakunamantan yachasun Diosninchista astawan munakunapaq?

⁴ Hanaq pacha Taytanchisqa sumaqtan cuidan familianta, pakaykunmi payta yupaychaq wawankunataqa. Pay kikinmi nin: “Sonqollikuwaqniytan qespichisaq, reqsiwaqniytan waqaychasaq”, nispa (Sal. 91:14). Diosqa munakuq kayninpin enemigonkunamanta llaqtanta qespichin, pakaykunmi wañuchisqa kanankumantapas.

⁵ Jehová Diosninchista astawan munakunapaq kinsamanta yachasun: 1) Qespichiq kasqanmanta, 2) Pakaykuq kasqanmanta, 3) munasqa Amigonchis kasqanmantawan. Sapankamanta yachasqanchisman hina kaykunata tapukusun: “¿Munasqa Amigoyta hinachu Diosta rikushani? ¿Imaynatan payta astawan hatunchayman? ¿Ima saminchaykunatan chaskikunku payman asuykuqkuna?”, nispa (Sant. 4:8).

6. ¿Imaynapin yachanchis ‘tukuy allin kaqkuna’ Diosmanta hamusqanta?

⁶ Santiagon qelqarqan: “Tukuy allin kaqkunatapas, tukuy chanin kaqkunatapas hanaq pachamantan chaskinchis, hanaq pacha k’anchaykuna kamaq Yayamanta”, nispa (Sant. 1:17). Kawsayninchispas Diospa ancha hatun regalonmi (Sal. 36:9). Sichus kawsayninchista qosun Diospa munayninta ruwanapaq chayqa, saminchasqan kasun, qhepa tiempomantaq wiñay kawsayta chaskisun (Prov. 10:22; 2 Ped. 3:13). Ichaqa, ¿imaynapin Adanpa miraynin kashaspa wiñay kawsayta chaskisunman?

7. ¿Imatan Dios ruwarqan paywan hukllachasqa kananchispaq?

⁷ Jehová Diosqa imaymana ruwasqanpin rikuchin Qespichiq Dios kasqanta. Hukninmanta yachasun, llapallanchismi Adanpa miraynin kasqanchisrayku huchayoq runakuna kanchis (Rom. 3:23). Chaywanpas anchata munakuwasqanchisraykun tukuy imata ruwarqan paywan hukllachasqa kananchispaq. Apóstol Juanmi nirqan: “Diosqa munakuyninta rikuchiwarqanchis sapan Churinta kay pachaman kachamuspanmi, paypi iñispa wiñay kawsayniyoq kananchispaq. Kaymi munakuyqa: Manan ñoqanchischu Diostaqa munakurqanchis, aswanpas Diosmi ñoqanchista munakuwarqanchis, chaymi Churinta kachamurqan wañusqanwan huchanchista pampachananpaq”, nispa (1 Juan 4:9, 10). Arí, ancha khuyapayakuq kayninpin huchamanta kacharichiwarqanchis.

8, 9. ¿Imaynatan Dios rikuchirqan Abrahampa, Isaacpa tiemponpi Qespichiq Dios kasqanta? (16 paginapi dibujota qhaway.)

⁸ Jehová Diosmi 1900 watakuna (m.J.h.) ñawpaqta, Abrahampa kawsayninpi rikuchirqan kasukuq runakunarayku imachus ruwananta. Hebreos 11:17-19 textopin nin: “Iñiywanmi Abrahamqa Diospa probasqan kaspa, Isaacta pusarqan sacrificiopi Diosman haywananpaq. Payqa manan sapan churinta sacrificiopi haywayta mich’akurqanchu, Diosña prometerqan: Isaac churiykipin mirayniyki kanqa, nispa chaypas. Abrahamqa yuyaykurqanmi Diosqa wañusqamanta kawsarichimpunanpaq atiyniyoq kasqanta. Chay hinaqa, huk rikch’anachiypin nisunman: Abrahamqa churintan chaskikapun wañusqamanta kawsarimpuqta hina”, nispa. Chaypi nisqan hina, Abrahampa ruwasqanta hinan Diospas Churinta qorqan llapa runakuna wiñay kawsayta chaskikunankupaq (leey Juan 3:16, 36).

 ⁹ ¡Maytachá Isaacqa kusikurqan manaña wañuchisqa kananta yachakuspa! Payqa anchatachá Diosta agradecekurqan paypa rantinpi, sacrificio haywanankupaq huk anejota churamusqanmanta (Gén. 22:10-13). Chaychá chay cheqasta suticharqanku “Señor Diosmi churamunqa” nispa (Gén. 22:14).

10, 11. a) ¿Pikunan ‘llapa runata [Dioswan] allipunachinanpaq churasqa’ karqanku? b) ¿Imaynatan chay llank’ayta aparishanku?

¹⁰ ¿Imatan reparanchis Jehová Diospa qowasqanchispi yuyaymanaspa? Chay sacrificio qosqanrayku paywan allipunakapusqanchistan. Chayta reparaspan Pablopas qelqarqan: “Llapapaqmi Cristoqa wañurqan, kawsaqkuna amaña paykuna kikinkupaq kawsanankupaq, aswanpas paykunarayku wañuspa kawsarimpuq Cristopaqña kawsanankupaq”, nispa (2 Cor. 5:14, 15).

¹¹ Ñawpa tiempopi cristianokunaqa munakuqkun Diosta, ancha chaninpaqmi qhawarirqanku Dios servisqankutapas. Chaymi kusikurqanku ‘llapa runata paywan allipunachinanpaq churasqa’ kasqankumanta. Chay llank’ayta aparisqankun askha runakunata yanaparqan Dioswan thakpi kanankupaq, amigonkuna kanankupaq, qhepamantaq hanaq pachapi wawankuna kanankupaq. Kunanpas hanaq pachapaq akllasqa cristianokunan chay hina llank’ayta aparishanku. Diospa, Jesuspa rantinpin huch’uyyaykukuq runakunata yanapashanku Diosman asuykunankupaq payta servinankupaq ima (leey 2 Corintios 5:18-20; Juan 6:44; Hech. 13:48).

12, 13. ¿Imata ruwaspan rikuchisunman Jehová Dios Qespichiq kasqanmanta agradecido kasqanchista?

¹² Kay Hallp’api wiñay kawsayta suyakuqkunapas Qespichiq Diosta agradecekusqankuraykun Diospa Gobiernonmanta willaypi yanapakushanku. Chay llank’ayta aparinapaqmi Bibliawan yanapachikunchis, chaypas Diospa hatun regalo qowasqanchismi (2 Tim. 3:16, 17). Bibliawan hukkunata allinta yanapaspan, yanapanchis paykunapas wiñay kawsayta chaskikunankupaq. Chaymantapas Diosmi santo espiritunwan yanapawanchis chay llank’ayta aparinapaq (Zac. 4:6; Luc. 11:13). Anuario de los testigos de Jehová librokunan willashan chay llank’ay imayna wiñasqanmanta. ¡Ancha kusikunapaqmi Qespichiqninchis Diospaq llank’ayqa!

¹³ Diosmantataq tukuy imaymanata chaskinchis chayqa, kaykunatan tapukunanchis: “¿Tukuy atisqaytachu kallpachakushani predicaypi yanapakunaypaq? ¿Imakunapiraqmi kallpachakunay kashan aswan allinta predicanaypaq?”, nispa. Diospa Gobiernonmanta willaypi ñawpaqta llank’aspan rikuchisun agradecido kasqanchista. Chayta ruwasun chayqa, Diosmi tukuy ima necesitasqanchistapas qowasun (Mat. 6:25-33). Jehová Dios munakuywan qhawariwasqanchista yachasqanchismi kallpachawanchis, sonqonta kusichinapaq hina tukuy imatapas ruwanapaq (Prov. 27:11).

14. ¿Imatan Dios ruwarqan llaqtan sasa tiempokunapi tarikushaqtin?

¹⁴ Davidmi takirqan: “Señor Diosníy, llakisqaña wakchaña kashani chaypas, manan qonqakuwankichu. Qanmi yanapaykuwaqniypas qespichiwaqniypas kanki”, nispa (Sal. 40:17). Jehová Diosqa sapa kutillanmi llaqtanta qespichirqan, astawanqa enemigonkuna sinchita ñak’arichishaqtin. Anchatapunin Diosta agradecekunchis sasa tiempokunapipas hunt’aq sonqo kanapaq yanapawasqanchismanta.

15. ¿Imaynatan munakuq tayta wawanta pakaykun ima peligromantapas?

¹⁵ Munakuq taytaqa mana allinkunamantan wawanta pakaykullantaq. Wawan ima peligropipas kasqanta reparaspaqa usqhayllan yanapan. Huk cristianon taytan imayna yanapasqanmanta willan: “Huk kutinmi huch’uyllaraq kashaqtiy predicasqaykumanta taytaywan wasiman kutipusharqayku. Chay tutamantanmi nishutapuni paraykurqan, chaymi ñanmanraq mayu lloqsimurqan. Mana mayninta chimpayta atispan, hatun rumikuna patanta p’ita-p’itarispa chimpasharqayku. Ñoqaqa ñawpaqtan risharqani, hinan qonqaylla llusk’aspa mayuman urmaykurqani iskay kutitataq chinkaykurqani. Hinan taytayqa tukuy kallpanwan hap’iwarqan mayu mana apawananpaq”, nispa. Chay hinatan hanaq pacha Taytachispas mayuman rikch’akuq peligrokunamanta pakaykuwanchis, kay pachapi kamachiq Satanasmantapas. Arí, manan pipas pay hina Pakaykuwaqninchisqa kanchu (Mat. 6:13; 1 Juan 5:19).

16, 17. ¿Imaynatan Jehová Dios llaqtanta yanaparqan Amalec runakunawan maqanakushaqtin?

¹⁶ Jehová Diosqa munakuq kayninpin 1513 (m.J.h.) watapi llaqtanta pakaykurqan. Payqa milagrota ruwaspan paykunata qespichirqan Puka lamar-qochaq chawpinta chimpachispa. Hinan Sinaí orqoman chayanankupaq Refidim cheqasninta pasananku karqan.

¹⁷ Chay tiempopaqqa manaraqmi Génesis 3:15 textopi profecía hunt’akurqanraqchu. Maytachá Satanasqa Israel llaqtata chinkachiyta munarqan chay profecía mana hunt’akunanpaq. Chayta ruwananpaqmi Amalec runakunata qhawarirqan, paykunaqa Israel llaqtatan cheqnikurqanku (Núm. 24:20). ¿Imaynatan Dios chay kutipi llaqtanta pakaykurqan? Josué,  Moisés, Aarón, Hur kamachinkunawanmi yanapachirqan. Josuewan runankunawanmi Amalec runakunawan maqanakurqan, Moisés, Aarón, Hurwan imataq alto orqo pataman seqarqanku. Moisés makinta hoqariqtinmi Israel runakuna atipaqku, chaymi makin sayk’urqapuqtin Aaronwan Hurwan makinta altopi hap’irqanku. Chay hinapin Diospa yanapayninwan ‘Josué Amalec runakunata mast’a pampata wañurqarichirqan’ (Éx. 17:8-13). Orqo patapin Moisés huk altarta sayarichirqan, chaytan sutichirqan “Jehová-nisí” nispa, hebreo simipiqa “Jehová Diosmi Pakaykuwaqniy” ninantan nin (Éxodo 17:14, 15, NM).

18, 19. ¿Imaynatan Jehová Dios kay tiempopi pakaykuwashanchis?

¹⁸ Diosqa pay munakuqkunata kasukuqkunatan pakaykun. Imaynan Refidim cheqaspi tarikushaspa Israel runakuna Diospi hap’ipakurqanku, chay hinatan Diospi hap’ipakunanchis enemigonchiskuna phawaykuwaqtinchis. Diosqa askha kutipin llaqtanta pakaykuwarqanchis Saqraq makinmanta. 1930, 1940 watakunapin Alemania nacionpi huk nacionkunapipas tiyaq iñiqmasikunata, Jehová Dios yanaparqan iñiyninkupi qaqata sayanankupaq. Chaykunamantan revistakunapi, Anuario librokunapipas willashan. Chaykunapi yuyaymanaspan astawan Diospi hap’ipakusun (Sal. 91:2).

¹⁹ Jehová Diosmi llaqtanpi qelqanchiskunapi ima kamachikuyninkunata qowanchis pakaykuwananchispaq. ¿Imaynatan chay kamachikuykuna pakaykuwashanchis? Kay pachapi runakunaqa astawanmi qhelli kawsaypi, machaypi, millay qhellikuna qhawaypi kashanku. Ichaqa Jehová Diosmi munakuq Tayta kayninpi tiempollanpi sumaqta yuyaychawanchis chaykunaman mana urmaykunapaq. Chaymi sapa kutilla niwanchis Internetpi amigokuna maskhaymanta cuidakunanchispaq (1 Cor. 15:33). *

20. ¿Ima yanapaykunatan chaskinchis iñiq t’aqanchispi?

²⁰ ¿Imatan ruwananchis Diospa ‘yachachisqan’ kananchispaq? Kamachiwasqanchistan kasukunanchis (Is. 54:13). Iñiq t’aqakunapin kashan hunt’aq sonqo umallikuna, paykunan Bibliaq nisqanman hina yanapawanchis yuyaychawanchis ima, chayllapin allin pakaykusqa kanchis (Gál. 6:1). Diosqa chay ‘qosqan’ runakunawanmi astawanqa pakaykuwashanchis (Efes. 4:7, 8). Chhaynaqa, ¿imatan ruwananchis huk umalli yuyaychawaqtinchis? Uyarikunan yuyaychawasqanchista, chay hinapin Jehová Dios saminchawasun (Heb. 13:17).

21. a) ¿Imata ruwanapaqmi decidisqa kashanchis? b) ¿Imamantan yachasun qatimuq estudiopi?

²¹ Chhaynaqa Diospa santo espiritunwan pusachikusun, kasukusun hanaq pacha Taytanchispa yuyaychawasqanchista, yuyaymanasun Churin Jesuspa ejemplonpi, paypa kawsasqanman hinataq kawsasunpas. Jesusqa wañupunankaman Taytanta kasukurqan, chaymi saminchasqa karqan (Filip. 2:5-11). Sichus ñoqanchispas Diosninchispi tukuy sonqowan hap’ipakusun chayqa, saminchasqan kasun (Prov. 3:5, 6). Amapuni hayk’aqpas qonqasunchu Jehová Dios Qespichiq, Pakaykuq Dios kasqanta. ¡May kusikunapaqmi chhayna Diosta serviyqa! Ichaqa, ¿imaraykun Jehová Dios munakusqanchis Amigo? Chaymanta qatimuq estudiopi yachasqanchismi yanapawasun Diosta astawan munakunapaq.