Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

¿Kunatsa nayrïr patak maranakan jakir judionakajj Mesiasar ‘suyapjjäna’?

Bautisir Juan tiemponjja, “jaqenakasti suytʼa[sipkänwa], taqeniraki chuymanakapana Juanjjata lupʼi[sipkäna], inasa jupajj Cristöchi” sasa (Luc. 3:15, MT). ¿Kunatsa Mesiasan puriniñap judionakajj suyapjjpachäna? Uk mä qawqha uñjañäni.

Jesusajj naskän ukhajja, Jehová Diosan angelapaw Belén jakʼa pampanakan uwijanakap uñjasipkän uka awatirinakar uñstäna. (1) Ukat angelajj akham säna: “Jichhürojj jumanakataki mä Qhespiyiriw naci, Davidan markapana, ukasti Cristo Tatituwa” sasa (Luc. 2:8-11). Ukatsti “ukspachaw uka angelamp chikajj alajjpach walja angelanakajj uñstäna, ukanakasti Diosaruw yupaychapjjäna akham sasa: ‘¡Diosajj jachʼañchatäpan alajjpachanakanjja. Aka oraqensti sumankañaraki utjpan khuyapayasiñapat kusisipki uka jaqenak taypina!’” sasa (Luc. 2:13, 14). *

Uka yatiyäwejj uka altʼat chuyman uwij awatirinakarojj chuymaparuw purtʼäna. Ukat jankʼakiw Belén toqer sarapjjäna, Joseyaru ukat Mariar jiskʼa wawapampïskir “uñjasinsti, kuntï angelajj wawatjja jupanakar siskataynas ukwa yatiyapjjäna”. Ukat “taqe istʼirinakasti muspharasipjjänwa awatirinakan jupanakar sapjjatapata” (Luc. 2:17, 18). Awatirinakajj janiw Joseyaru ukat Mariampiruk parlapkänti, jan ukasti yaqha jaqenakampiru parlatapwa “taqe istʼirinakasti” siski uka arunakajj uñachtʼayi. Ukat awatirinakajj utanakapar kuttʼkasinjja “taqe kuntï istʼapkatayna ukhamarak uñjapkataynas ukanakat Diosar jachʼachasa, ukhamarak jupar yupaychasaw kuttjjapjjäna, kunjämtï jupanakar satäkän ukhamarjama phoqhasitap layku” (Luc. 2:20). Awatirinakajj Cristo toqet suma yatiyäwinak istʼapkän ukjja janiw imtʼapkänti.

Moisesan katoqat Leyejj maykäna ukarjamajja, Mariajj jilïr wawaparuw Jerusalenar apäna, ukat “Anasti uka kikpa horasanwa uñstanïna; ukat Diosar yuspagarasin Jesús wawat parlañ qallti taqe khitinakatï Jerusalén markan qhespiyasiñapa suytʼasipkän ukanakaru” (2) (Luc. 2:36-38; Éxo. 13:12). Ukhamanakatwa Mesiasat taqe cheqan yatiyasïna.

Qhepatjja “Jerusalén markaruw mä jaqenaka[jj] inti jalsu toqeta purinipjjäna, jupanakasti magonakäpjjänwa. Jisktʼapjjarakïnwa: ‘¿Kawkinkis naski uka judionakan reyipajja? Uñjapjjtwa jupan warawarapa inti jalsu toqena, ukatwa jupar yupaychiri jutapjjta’” sasa (Mat. 2:1, 2). Uk istʼasajj “rey Herodesajj mayjtʼasïnwa, ukhamarak Jerusalenan taqe jakir jaqenakasa.  Ukapachaw reyejj taqe jilïri sacerdotenakaru, ley yatichirinakampiru jawsthapiyäna, ukatsti jisktʼarakïnwa kawkhantejj Cristojj naciñapäkäna uka toqeta” (3) (Mat. 2:3, 4). ¡Ukhamajj waljaniw Mesiasan purinitap yatipjjäna! *

Lucas 3:15 qellqatarjamajj yaqhep judionakajj Bautisir Juanaw Cristöpacha sasaw amuyapjjäna. Ukampis ukajj jan ukhamätapwa Juanajj akham sas qhanañchäna: “Khititejj nayat qhepajja jutkani ukajj qollan ajayumpi, ninampirakiw bautisapjjätam. Jupapï nayat sipan jukʼampi chʼamanejja, nayasti jupan wiskhup apañatakis janiw askïkti” sasa (Mat. 3:11). Juanan uka arunakapajj Mesías toqet suytʼäw jukʼampiw jiljjattayäna.

Nayrïr patak maranakan jakir judionakajja, kuntï Daniel 9:24-27 qellqatajj 70 semananakat siski ¿ukarjamati Mesiasan puriniñapat amuyapjjpachäna? Inas ukhamächïna, ukampis janiw ukhamapunïnwa sañjamäkiti. Cheqas Jesús tiemponjja 70 semananak toqetjja mayj mayja amuyunakaw utjäna, ukampis uka amuyunakat janiw ni maynïris jichha tiempon amuyktan ukarjamäkiti. *

Judionakan mä religionapajj pä Mesiasanakaw 490 mara tukuyanakan uñstani sasaw yatichapjjäna, jupanakajj chʼusa pampanakan jakapjjäna, ukampis ukjj Danielan profeciaparjamat amuyapjjpachäna janicha uk janiw yatktänti. Ukhamäkchïna ukasa, taqe judionakat uk yatipjjäna janicha ukajj janiw amuyañjamäkiti, kunattejj uka religionankirinakajj janiw mayni judionakamp chikajj jakapkänti.

Khä 100 jichha pacha maranakan yaqhep judionakajj 70 semananakajja, 607 nayrïr pacha maran templojj nayraqat tʼunjaskäna ukhat 70 jichha pacha maran templojj payïr kuti tʼunjaski ukhakamawa sasaw amuyapjjäna. Yaqhanakasti macabeonakajj 170 janïr jichha pacha maranakan jakapkäna ukhaw uka profeciajj phoqasïna sasaw amuyapjjarakïna. Ukhamajj kunjamsa 70 semananakajj jakhusiñapäna ukajj janiw yatiskänti.

Nayrïr patak maranakantï kunapachas uka profeciajj phoqasiñapa uk yatisispäna ukhajja, apostolonakasa ukat nayrïr patak maranakan jakir mayni cristianonakajj Jesucristow jutani sat Mesiasajja sasaw uñachtʼayapjjaspäna, kunattejj jutañapäkäna ukhaw uñstäna. Ukampis uk lurapjjänti janicha uk uñachtʼayañatakejj janiw kunas utjkiti.

Yaqha toqetsti, Mateo, Marcos, Lucas ukat Juan qellqerinakajj sapakutiw Jesucristoruwa Hebreo Arut Qollan Qellqat profecianakajj phoqasi sasin sapjjäna (Mat. 1:22, 23; 2:13-15; 4:13-16). Jesusan aka Oraqer jutatapajj janiw ukanakat ni maynïris 70 semananakat parlki uka profeciarjamajj phoqasiwaykiti.

Ukhamajj Jesusajj jakkäna uka tiempon jakirinakajj 70 semananakat profecía sum amuyapjjäna sasajj janiw sisksnati; ukampis Mateo, Marcos, Lucas, Juan qellqatanakajj Mesiasajj kunaratus purinini ukjja yaqha toqenakatwa amuytʼayi.

^ tʼaqa 4 Jesusajj naskän ukhajj angelanakajj qʼochupjjänwa sasajj janiw Bibliajj siskiti.

^ tʼaqa 7 ¿Kunjamsa inti jalanta toqen uñstkäna uka warawarampi ukat ‘judionakatak reyin’ nacitapampejj mayakïtap astrologonakajj yatipjjäna? ¿Israel marknam viajkasat Jesusan nacitapat istʼapjjpachäna?

^ tʼaqa 9 Kunjamsa 70 semananakat profeciyjja jichhajj amuyjjtan uk yatiñatakejja, ¿Kunsa Bibliax chiqpachapuni yatichi? sat librot 197 janat 199 janakam uñjjattʼäta.