Magdiretso sa kaundan

Magdiretso sa listahan sang kaundan

Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

Ano ang basihan sang mga Judiyo sang unang siglo sa ‘pagpaabot’ sa Mesias?

Sang panahon ni Juan nga Manugbawtismo, “ang mga tawo nagapaabot kag ang tanan nagapangatarungan sa ila tagipusuon tuhoy kay Juan: ‘Sia ayhan ang Cristo?’” (Luc. 3:15) Ngaa mahimo nagapaabot ang mga Judiyo nga magaabot ang Mesias sa sina nga tion? Tungod sa pila ka rason.

Sa tapos matawo si Jesus, ang anghel ni Jehova nagpakita sa mga manugbantay sang panong nga yara sa latagon malapit sa Betlehem. Ang anghel nagsiling: “Natawo sa inyo karon ang isa ka Manluluwas, nga amo ang Cristo nga Ginuo, sa siudad ni David.” (Luc. 2:8-11) Sa tapos sini, ang mga anghel ginbuylugan sang “isa ka kadam-an sang langitnon nga guban, nga nagadayaw sa Dios kag nagasiling: * ‘Himaya sa Dios sa kahitaasan, kag sa duta paghidait sa mga tawo nga iya nahamut-an.’”—Luc. 2:13, 14.

Ina nga pahibalo pat-od nga may epekto gid sa kubos nga mga manugbantay. Gilayon sila nga nagkadto sa Betlehem, kag sang nakita nila sanday Jose kag Maria kag ang lapsag nga si Jesus, “ginpahibalo nila ang pinamulong nga ginsiling sa ila nahanungod sa sini nga bata.” Subong resulta, “ang tanan nga nakabati sini natingala sa mga ginsugid sa ila sang mga manugbantay sang karnero.” (Luc. 2:17, 18) Ang ekspresyon nga “ang tanan nga nakabati” nagapahangop nga ginsugid man ini sang mga manugbantay sa iban luwas kanday Jose kag Maria. Dayon, sang nagpauli na ang mga manugbantay, padayon nila nga ‘ginhimaya kag gindayaw ang Dios tungod sang tanan nga ila nabatian kag nakita, subong sang ginsugid sa ila.’ (Luc. 2:20) Pat-od nga wala gintago sang mga manugbantay ang maayo nga mga butang nga ila nabatian parte sa Cristo!

Sang gindala ni Maria ang iya subang nga bata sa Jerusalem para ipresentar kay Jehova, suno sa ginapatuman sang Mosaikong Kasuguan, ang manalagna nga si Ana “nagpasalamat sa Dios kag naghambal tuhoy sa bata sa tanan nga nagahulat sang pagluwas sa Jerusalem.” (Luc. 2:36-38; Ex. 13:12) Gani ang balita parte sa pag-abot sang Mesias padayon nga naglapnag.

Sang ulihi, “ang mga astrologo gikan sa sidlangan nag-abot sa Jerusalem, nga nagasiling: ‘Diin ang isa nga natawo nga hari sang mga Judiyo? Kay nakita namon ang iya bituon sang didto kami sa sidlangan, kag nagkari kami agod magyaub sa iya.’” (Mat. 2:1, 2) “Sang mabatian ini natublag gid si Hari Herodes,  kag amo man ang bug-os nga Jerusalem; kag sang matipon niya ang tanan nga puno nga mga saserdote kag mga escriba sang katawhan ginpamangkot niya sila kon diin matawo ang Cristo.” (Mat. 2:3, 4) Gani madamo gid ang napahibalo nga nag-abot na ang ginsaad nga Mesias! *

Ang Lucas 3:15, nga ginsambit kaina, nagapakita nga ang pila ka Judiyo naghunahuna nga si Juan nga Manugbawtismo amo ang Cristo. Pero gintapna ni Juan ina nga pagpati sa pagsiling: “Ang isa nga magakari sunod sa akon mas gamhanan sangsa akon, kag indi ako takus sa paghukas sa iya mga sandalyas. Inang isa magabawtismo sa inyo sa balaan nga espiritu kag sa kalayo.” (Mat. 3:11) Bangod sang mapainubuson nga ginsiling ni Juan, labi na gid nila nga ginpaabot ang Mesias.

Posible bala nga ginbulubanta sang mga Judiyo sang unang siglo ang tion sang pag-abot sang Mesias base sa tagna sa Daniel 9:24-27 parte sa 70 ka semana? Mahimo posible ini, pero indi mapat-od. Ang matuod, sang adlaw ni Jesus madamo sing nagasumpakil nga mga interpretasyon parte sa 70 ka semana, kag wala sa sini ang malapit sa aton nahangpan karon. *

Ang mga Essene, nga isa ka sekta sang mga Judiyo, nagtudlo nga may duha ka Mesias nga magaabot sa paghingapos sang 490 ka tuig, pero indi naton mapat-od kon ginbase sang mga Essene ang ila kalkulasyon sa tagna ni Daniel. Bisan pa kon ginhimo nila ini, daw indi mapatihan nga ang mga Judiyo sa kabilugan maimpluwensiahan sang kalkulasyon sina nga grupo nga nagapain sang ila kaugalingon sa mga tawo.

Sang ikaduha nga siglo C.E., ang pila ka Judiyo nagapati nga ang 70 ka semana nagsugod sa kalaglagan sang una nga templo sang 607 B.C.E. asta sa kalaglagan sang ikaduha nga templo sang 70 C.E., samtang ang iban nagapati nga natuman ang tagna sa panahon sang Macabeo sang ikaduha nga siglo B.C.E. Gani wala sing paghiliugyon kon paano isipon ang 70 ka semana.

Kon husto ang paghangop parte sa kalkulasyon sang 70 ka semana sang unang siglo C.E., mahimo ini gamiton sang mga apostoles kag sang iban pa nga Cristiano sang unang siglo subong pamatuod nga nag-abot suno sa tion ang ginsaad nga Mesias, nga amo si Jesucristo. Pero wala sing pamatuod nga gingamit ini sang mga Cristiano sadto.

May isa pa ka punto nga kinahanglan talupangdon. Masami nga ginapakita sang mga manunulat sang Ebanghelyo nga ang pila ka tagna sa Hebreong Kasulatan natuman kay Jesucristo. (Mat. 1:22, 23; 2:13-15; 4:13-16) Pero wala sing isa sa ila ang nagsambit nga ang pag-abot ni Jesus katumanan sang 70 ka semana.

Bilang sumaryo: Indi naton mapamatud-an nga husto ang paghangop sang mga tawo sang panahon ni Jesus parte sa 70 ka semana. Pero ginasugiran kita sang mga Ebanghelyo sang malig-on nga mga rason kon ngaa ang mga tawo “nagapaabot” sang Mesias.

^ par. 4 Ang Biblia wala nagasiling nga ang mga anghel “nag-amba” sa tion sang pagkatawo ni Jesus.

^ par. 7 Mahimo mamangkot kita, Paano naangot sang mga astrologo ang paglutaw sang “bituon” sa Sidlangan sa pagkatawo sang “hari sang mga Judiyo”? Mahimo ayhan nga nabatian nila ang balita sang pagkatawo ni Jesus sang nagalakbay sila sa Israel?

^ par. 9 Para sa aton paghangop sa tagna parte sa 70 ka semana, tan-awa ang Binagbinaga ang Tagna ni Daniel! kapitulo 11.