ITRE HNA KUCA EKÖ
Ketre Film Hna Hain a 100 Hë Lao Macatre
“Kösë pi kö lo Russel hnyawa hi!” —Hna qaja hnene la ketre ka goeëne la “Photo-Drame” lo 1914.
EASË enehila a traqa kowe la 100 lao macatre thupene lo hna xötrei mama lo “Photo-Drame de la Création,” ketre film ka qeadridri, nge hna hain, nyine acatrene la lapaune së kowe la Tusi Hmitrötr, ene la Wesi Ula i Akötresie. Ame ngöne la ijine cili, hna apatrene la lapaune ne la ka ala nyimu hnene la kola elë la lapaune koi évolution, me cile kowe la hna qaja hnene la Tusi Hmitrötr, me aqane ujë ka luelue göi Akötresie, ngo hnene pe la “Photo-Drame de la Création” hna isigöline ka hape, Iehova la Atre Ixup.
Hnei Charles T. Russell atre cilë mekene la Itretre Ini Tusi Hmitrötr, hna thele pala hi la aqane troa tro fë nyimenyimëne la itre nyipici qa hnine la Tusi Hmitrötr. Ngöne la thötre lao macatre, hetre thangane catre la hnene la Itretre Ini Tusi Hmitrötr hna huliwane la itre pepa göi troa tro fë la nyipici. Ame enehila, hetre ketre aqane tro fë nyipici hnei angatre hna mekune troa huliwan, ene la troa kuca la itre iatr ka enij.
MACA KA HAÖTHE LA ITRE NÖJE JËNE LA ITRE IATR KA ENIJ
Ame lo itre macatre 1890, kola xötrei mama kowe la itre atr la itre iatr ka enij. E 1903 la kola amamane la ketre film ka qeje hmi hnine la ketre uma ne hmi e New York. Haawe, ame la kola xötrei hlemu la itre iatr ka enij lo 1912, hane jë fe hi Russel nyiqaane hnëkëne la “Photo-Drame.” Trotrohnine hi nyidrë laka, ame la jëne ithuemacanyi cili, tre, ka hetre thangane catre kö troa tro fë la itre nyipici qa hnine la Tusi Hmitrötr hune la tro hi a kuca hmekuje jëne pepa.
Ame la eitre lao hawa ne lo “Photo-Drame,” tre, hna thawa foan. Traqa koi 96 lao cainöje hna nyitrepene ngöne la Tusi Hmitrötr, nge hna e hnene la ketre trejine ka loi hne nyinawan. Nge ame la kola mama la itre iatr, tre, hetre miuzike fe kö ka nyi sine trongen. Hna hnëkëne fe la itre trejine ka maca matre tro angatre a e, nge thupene lai troa xome lo itre ithanata i angatr me miuzik, matre ce amë ngöne lai ipatefon göi troa nyi sine trongene la itre iatr ka enij, nge ka elone la itre edromë ne la Tusi Hmitrötr.
‘Ame la itre iatr asë hna amaman, tre qa ngöne la kola nyiqaane xupi ewekë uti hë la pune la Mus i Keriso Ka Ca Thauzan.’ —F. Stuart Barnes, 14 lao macatre lo 1914
Nyimutre la itre iatr ngöne lai film me diapositive hna kuca ngöne la itre studio. Hnene la itre ka desë me peidrë iatr qaa Philadelphia me New York, me Londres, me Paris hna peidrëne ngöne itre diapositive la hnënge iatr ne lo film asë. Hnene fe la itre ka huliwa ngöne la hna kuci desë me peidrë iatr ngöne la Bethela hna hane peidrë iatr, me nyihnane la itre sine diapositive ka kaqa. Ketre, hnene la itre atrene la Bethela hna elone e Yonkers, New York matre troa amë ngöne lo film, la itre pengö i Aberahama, me Isaaka, memine lo angela ka sewe Aberahama troa humuthe la nekö i angeic.—Gen. 22:9-12.
Itre trejine hna hnëkëne hnyawa troa ce huliwane la 3,2 km la eqeane la baad ne film, me 26 lao disk ne patefon, nge 500 diapositives.
Hnene la ketre sine huliwa ne la trejine me easë, Russell hna qaja kowe la itre ka feja tus göne la aqane tro fë maca celë ka hape, hane hi lai “ka thue ajane la itre thauzane lao atr kowe la Tusi Hmitrötr, nge pë fe kö ewekë ka tune la hna kuca hnene la itre hmi göi troa haöthe la fene hnene la itre inine ej.” Hapeu, ka madrine fe kö la itre hene ne hmi keresiano göi ëjen la kola ithuane la itre atr ka ala nyium ngöne la götrane u? Ohea, hnene pe la itre hene ne hmi hna qaja angazone la “Photo-Drame,” me kuca la itre huliwa ka tha loi kö matre troa sawa la itre atr troa goeëne lai film. Ame ngöne la ketre götrane nöj, hnene la itre hene ne hmi hna ce thë troa thupa la tirisite.
Itre ka traqa troa sin a kapa la ketre pins hna nyi ahnue i Iesu e thöth nge “Tingeting,” hna sija e fen
Ame la ka hetrenyi lai pins, tre, “Atre ajane la tingeting”
Ngo ala nyimu catre la angetre traqa troa goeëne la “Photo-Drame” ka pë thupen. Ame e Etazini, tre hna amamane la “Photo-Drame” e nöjei drai ngöne la 80 lao traon. Nyimutre catre hnei atr ka traqa ka xötrei öhne la ‘film ka ewekë.’ Jëne la kola anyenyapëne nyimenyimëne la itre sine foto, ijije jë hi kowe la itre atr troa hane goeëne la kola thithë la iengen, me neköi gutu. Itre sine foto la ka amamane la hna mekune hnene la Sias, nge ka atrune la inamacane i Iehova. Tune lo hna qaja ngöne la qaan, ame la kola xötrei öhnyi Russel ngöne la kola nyiqaane la “Photo-Drame,” hnene la ketre ka goeën hna qaja lai atr ka ewekë ngöne lai film ka hape, “kösë pi kö lo Russel hnyawa hi.”
KETRE NYINE HAMË INI KA KETRE PENGÖNE KÖ
Hna xötrei amamane la “Photo Drame” lo 11 Januare 1914, e New York ngöne la uma ne sinema, nge e thupen, hna itöne me huliwane la uma cili hnene la Itretre Ini Tusi Hmitrötr
Hnene la ketre atr ka edromëne la itre drai hnapan, Tim Dirks la ëjen, hna qeje pengöne la “Photo-Drame” ceitu me ‘pane film ka hlemu pine laka, kolo petre hi a xötrei wange la ketre film ka ithanata, nge kola enije la itre iatr, nge ka hetre han.’ Ame la itre ewekë hna huliwane göi troa kuca la “Photo-Drame” ka qeje pengöne la Tusi Hmitrötr, tre patre fe kö itre eje ngöne lo itre film ka tro pa. Nge ketre pane film petre hi lai hna pi wange hnene la itre atr ka ala nyimu catr, traqa koi naene milio la etrune la atr ka traqa troa wange ngöne la götrane kolopi ne Amérique, me Europe, Australie, me Nouvelle-Zélande ngöne hi la pane macatre!
Hna xötrei amamane la “Photo Drame” lo 11 Januare 1914 e New York. Sevene lao treu thupene lai, traqa pi hi lo Pane Isi Ka Tru. Ngo ala nyimu pala hi la itre atr ngöne la fen ka traqa troa wange lai “Photo-Drame,” kola akeukawanyi angatre hnene la itre ewekë hnei angatre hna goeën, ene la itre manathithi ka troa xulu nyine troa kapa jëne la Baselaia. Ame la macatre 1914 ketre macatre thatreine kö tro sa thëthëhmin, ke ijine kola xötrei mama lo “Photo-Drame,” ke, ketre film lai ka ketre pengöne kö la elolon.
Lue trejine föe ka hane fe hamëne la itre sine boroshüre ka qatrenge la itre iatr ka eje hnine la “Photo-Drame.”
