Go na content

Go na table of contents

 A HISTORIA FU WI

Wan owru felem di tranga sma bribi

Wan owru felem di tranga sma bribi

„A gersi leki na Brada Russell srefi e tanapu drape!”—Wan sma di ben si a „Photo-Drama der Schepping” na ini 1914.

NA 100 yari pasa kaba di den sori a felem „Photo-Drama der Schepping” a fosi leisi. Den brada ben meki a felem disi fu yepi sma fu kon abi wan moro tranga bribi na ini Bijbel, a Wortu fu Gado. Na a pisi ten dati, furu sma ben e panya na evolutie-leri, sabiman ben e krutu Bijbel, èn sma ben e bigin tweifri efu Bijbel na Gado Wortu trutru. A sani disi ben meki taki furu sma bigin lasi bribi na ini Gado. Ma a „Photo-Drama der Schepping” gi Yehovah grani leki a Mekiman.

Ala ten Charles T. Russell, di ben teki fesi na ini a wroko fu den Bijbel Ondrosukuman, ben e suku a moro bun fasi fu panya den tru leri fu Bijbel esi-esi. Moro leki 30 yari langa den Bijbel Ondrosukuman ben e gebroiki buku fu preiki a bun nyunsu èn den buku disi ben abi furu krakti na tapu sma. Ma now den feni wan nyun fasi fu preiki: Den ben o gebroiki felem.

A BUN NYUNSU E PRATI NANGA YEPI FU FELEM

Na ini den yari baka 1890 sma bigin meki felem, ma sondro geluid. Na ini a yari 1903 den ben sori wan kerki felem na ini wan kerki na ini New York City. Di Russell ben sreka sani fu meki a „Photo-Drama der Schepping” na ini 1912, felem ben de wan nyun sani ete. Ma a ben sabi taki nanga yepi fu felem a ben o panya den tru leri fu Bijbel na wan heri tra fasi.

A „Photo-Drama der Schepping” ben de wan felem fu aiti yuru langa èn nofo tron den ben e prati en na ini fo pisi. A ben abi 96 syatu Bijbel lezing di Brada Russell ben skrifi. Wan takiman di furu sma ben sabi na a ten dati èn di ben abi wan bun sten ben leisi den lezing. Na furu pisi fu a felem den ben e drai moi owruten poku. Wan tu man di ben sabi sani fu felem, ben e drai grammofoon plaat di ben abi den sten nanga poku na tapu èn na a srefi ten trawan ben e sori den kloru prenki nanga felem fu Bijbeltori di furu sma sabi.

„Na ini a felem yu ben man si sani fu a pisi ten di Gado meki den stari teleki a moi pisi ten te Krestes o tiri dusun yari.”—F. Stuart Barnes, di ben abi 14 yari na ini 1914

Furu fu den pisi fu a felem nanga den prenki na tapu grasi plaat a no den brada srefi ben meki. Den ben e pai sma fu Philadelphia, New York, Parijs nanga Londen di sabi meki felem, fu teken den prenki na tapu ibriwan fu den grasi plaat èn na tapu den felem-lolo. Brada nanga sisa fu Betel di ben e wroko na a afdeling pe den e teken den prenki gi den buku fu wi, ben e yepi tu. Nofo tron te wan fu den grasi plaat ben  broko, dan den brada nanga sisa disi ben teken den prenki na tapu nyun plaat. Krosibei fu a presi Yonkers na New York, den ben e meki felem tu fu brada fu Betel di ben e prei leki Abraham, Isak èn na engel di ben tapu Abraham fu gi en manpikin leki srakti-ofrandi.Gen. 22:9-12.

Sma di ben sabi drai felem, ben e drai wan felem-lolo fu sowan 3 kilometer, 26 grammofoon plaat, nanga sowan 500 grasi plaat di ben abi prenki na tapu

Wan mati fu Brada Russell ben taigi nyunsuman taki a felem disi ben o „meki taki dusundusun sma wani sabi moro fu Bijbel. Nowan tra sani di kerki du na ini a ten di pasa, ben o hari sma prakseri so.” Ma den kerki fesiman ben breiti nanga a nyun fasi disi fu gi sma leri? Kwetikweti. Den Kresten kerki krutu a „Photo-Drama der Schepping”, èn sonwan fu den fesiman du ala sortu sani fu tapu sma fu go luku a felem. Na wan fu den presi pe a felem ben o drai wan grupu kerki fesiman meki den tapu a stroom srefi.

Sisa fu den gemeente na ini a birti ben e yepi prati milyunmilyun pikin buku di ben abi fowtow fu a „Photo-Drama der Schepping” na tapu

Den sma di ben go luku a felem ben kisi wan broche nanga wan prenki fu a boi Yesus na tapu. A wortu „Pax” ben skrifi na tapu fu memre den sma taki den musu de „manpikin fu freide”

Toku bun furu sma ben kon na den theater fu luku a „Photo-Drama der Schepping” sondro fu pai. Na ini Amerkankondre a „Photo-Drama der Schepping” ben drai na ini sowan 80 foto ibri dei. Disi ben de a fosi leisi gi furu sma taki den si wan felem pe den ben kan yere sma e taki èn den ben feni en wan kefalek moi sani. Den brada ben sori difrenti prenki esi-esi baka makandra, so taki a ben gersi leki na wan felem den ben e drai. Na so sma ben kan si fa wan pikin fowru e komoto na ini wan eksi èn fa wan bromki e opo safrisafri. Den ben e sori difrenti sani di sabiman ondrosuku na grontapu èn di e sori krin taki Yehovah koni srefisrefi. Na a bigin fu a felem, yu ben kan si Brada Russell di ben e taki syatu fu a felem. Soleki fa skrifi na a bigin fu na artikel, wan sma di ben si a „Photo-Drama der Schepping” ben taki dati a felem ben de so krin, taki a ben „gersi leki na Brada Russell srefi e tanapu drape!”

WAN SANI DI YEPI BUN FURU SMA FU KON SABI SANI FU BIJBEL

A fosi leisi di a „Photo-Drama der Schepping” drai ben de tapu 11 yanuari 1914, na ini a moi theater disi na ini New York City di ben de fu na Internationaal Organisâsi fu Bijbel Ondrosukuman

Tim Dirks, wan skrifiman di sabi furu fu a historia fu felem, ben taki dati a „Photo-Drama der Schepping” na a fosi felem pe yu ben kan yere den sma e taki èn buweigi na a srefi ten. Den felem di sma meki fosi a „Photo-Drama der Schepping” ben abi wan tu fu den sani disi. Ma nowan felem, spesrutu den Bijbel felem, ben abi ala den sani disi. Noiti ete so furu sma ben kon luku wan felem. Na ini a fosi yari wawan, sowan neigi milyun sma na ini Noord-Amerika, Europa, Australia, nanga Nyun Zeeland kon luku a „Photo-Drama der Schepping”.

A fosi leisi di a „Photo-Drama der Schepping” drai ben de tapu 11 yanuari 1914, na ini New York City. Seibi mun baka dati a Fosi Grontapufeti bigin. Ma toku ipi-ipi sma ben e go luku a felem, fu di den ben e kisi trowstu te den ben e si den pisi di ben e sori den blesi di a Kownukondre o tyari kon. Na a pisi ten fu 1914, a „Photo-Drama der Schepping” ben de wan fu den moro moi felem di meki.

Den brada gebroiki tutenti „Photo-Drama der Schepping” felem fu sori sma na ini heri Noord-Amerika