A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Mahni Inpêkna Rilru Put Hmang Neih Reng Dân

Mahni Inpêkna Rilru Put Hmang Neih Reng Dân

‘Tupawhin mi zui a duh chuan mahni hrehawm pawisa suh se.’—MT. 16:24.

1. Engtin nge Isua chuan mahni inpêkna kawngah entawn tûr ṭha famkim a siam?

ISUA leia a awm lai khân, mahni inpêkna kawngah entawn tûr ṭha famkim a siam a. A duhna leh nawmsakna aiin Pathian duhzâwng tih chu a dah pawimawh zâwk a ni. (Joh. 5:30) Nghaisakna bana thih thlenga a rinawmna hmangin, a inpêkna rilru put hmang neih chuan tiam chin a neih lohzia chiang takin a târ lang a ni.—Phil. 2:8.

2. Mahni inpêkna rilru put hmang chu engtin nge kan târ lan theih a, engvângin nge kan târ lan ang?

2 Isua hnungzuitute kan nih angin, mahni inpêkna rilru put hmang kan lantîr ve a ngai a. Chu rilru put hmang nei tih awmzia chu eng nge ni? A awlsam zâwnga sawi chuan, mi chuan mi dangte ṭanpui tûrin mahni hamṭhatna tûr pawh chân a huam tihna a ni a. Chu chu mahni hmasialna nêna inkalh chiah a ni. (Mt. 16:24) Mahni hmasial lo rilru put hmang chuan mahni rilru veizâwng leh mi mal duh dânte aia mi dangte duh dân dah pawimawh zâwk tûrin min ṭanpui thei a. (Phil. 2:3, 4) A nihna takah chuan mahni hmasial lo rilru put hmang chu kan Pathian biaknaa thil pawimawh berte zînga mi a ni tih Isua chuan min zirtîr a ni. Engtin nge a nih? Mahni inpêkna awmtîrtu, Kristian hmangaihna chu Isua zirtîr dikte chhinchhiahna a ni a. (Joh. 13:34, 35) Mahni inpêkna rilru târ langtu khawvêl pum huap inunauna zînga kan tel avânga malsâwmna kan dawnte hi han ngaihtuah teh!

3. Engin nge mahni inpêkna rilru put hmang chu tichhe thei?

3 Kan inpêkna rilru put hmang zawi zawia tichhe thei hmêlma chu kan la hmachhawn reng tho va. Chu hmêlma chu mahni hmasial duhna hi a ni. Adama leh Evi’n hmasialna an târ lan dân kha han ngaihtuah lêt leh teh. Evi chuan Pathian ang nih duhin mahni hmasial takin thil a ti a. A pasal pawhin mahni hmasial takin Evi tihlâwm a duhna chu a târ lang bawk. (Gen. 3:5, 6) Diabola’n Adama leh Evi te biakna dik aṭanga a lâk pên hnuah, mite chu mahni hmasial tûrin a thlêm zawm ta zêl a. Isua a thlêm pawh khân chu tih dân chu hman a tum hial a ni. (Mt. 4:1-9) Kan hunah hian, Setana chuan mi tam zâwkte chu hlawhtling takin a bum a, kawng tam takah mahni hmasialna târ lang tûrin a chêttîr a. Chu thil tûn laia hluar tak chu kan neih ve theih avângin kan ngaihsak a phu a ni.—Eph. 2:2.

4. (a) Tûnah hian keimahnia awm hmasial duhna chu kan tibo thei em? Hrilhfiah rawh. (b) Eng zawhnate nge kan sawiho vang?

4 Mahni hmasialna chu thîra awm ṭhîn tuiêk nên tehkhin theih a ni a. Thîrin sik leh sa a tuar chuan, a lo tuiêk ṭan thei a ni. Thil tuiêk ngaihthahna chuan thil hlauhawm tak a thlen theiin, a darh zêlin chhiat rupna pawh a thlen hial thei a. Chutiang bawkin, kan ṭhat famkim lohna leh hmasial duhna chu tibo thei hrih lo mah ila, a kaihhnawih thil hlauhawmte chu hre rengin, chutiang lam âwn duhna chu kan do tlat tûr a ni. (1 Kor. 9:26, 27) Keimahnia awm mahni hmasialna chu engtin nge kan hriat theih ang? Engtin nge mahni inpêkna rilru put hmang chu nasa lehzuala kan neih chhoh theih ang?

MAHNI HMASIALNA ENDIK TURIN BIBLE HMANG RAWH

5. (a) Engtin nge Bible chu dârthlalang nêna tehkhin a nih? (A thupui bula milem en rawh.) (b) Hmasialna chungchânga mahni kan inendik hunah eng nge kan pumpelh ngai?

5 Kan lan dân endik tûra dârthlalang kan hmang thei ang chiahin, kan chhûng lam nihna endik a, ṭhat lohna awm engpawh siam ṭha tûrin Bible kan hmang thei a ni. (Jakoba 1:22-25 chhiar rawh.) Mahse, dârthlalang chu dik taka kan hman chauhvin kan lan dânah min pui thei dâwn a. Entîr nân, dârthlalangah kan inbih thuak chuan thil dik vak lo lang fiah tak, tê si chu kan hmuh hmaih thei a. A nih loh leh, dârthlalang chu kil khat aṭanga kan en chuan mi dang tuemaw hlimthla chu kan hmu daih thei bawk. Chutiang bawkin, hmasialna ang chi ṭhat lohna awmte hmu tûra Bible hmang tûr chuan chhiar thuak thuak mai emaw, mi dang tuemaw tlin lohna hmuh nâna hman emaw aia tam kan tih a ngai a ni.

6. Engtin nge dân famkimah kan ‘awm reng’ theih?

6 Entîr nân, Pathian Thu chu nî tin kan chhiar ziah pawh a ni thei a, chuti chung pawhin keimahnia hmasialna awm chu kan hmuh hmaih thei tho a ni. Chu chu engtin nge a nih theih? Han ngaihtuah teh: Jakoba sawi dârthlalang tehkhin thuah hian buaina chu miin ṭha taka a inen loh vâng a ni lo va. Jakoba chuan mi chu ‘ngun takin a inen’ tih a sawi a. Hetah hian, Grik thu mal chîk taka en dik emaw, ngun taka ngaihtuah emaw sawina chu a hmang a ni. Chu pa buaina chu eng nge ni? Jakoba chuan: “A kal bo va, mi eng ang nge a nih a intheihnghilh nghâl si ṭhîn,” tiin a sawi zawm a. Ni e, a hmuh anga thil ti lovin, dârthlalang chu a kal bosan a ni. Chu nêna inkalh takin, mi hlawhtling chuan ‘dân famkim a bih’ mai chauh ni lovin, ‘chutiang chuan a awm reng a.’ Pathian Dân famkim kalsan mai ai chuan, a zirtîrna chu a zui reng a ni. Isua’n: “Ka Thua in awm reng chuan ka zirtîrte in ni tak tak ang,” tia a sawi khân he thu bawk hi a sawi a ni.—Joh. 8:31.

7. Engtin nge mahni hmasialna kan neihte endik nân Bible kan hman theih?

7 Chuvângin, mahni hmasialna do hlawhtling tûr chuan, Pathian Thu chu ngun takin i chhiar phawt tûr a ni a. Chu chuan siam ṭhat ngai hre tûrin a ṭanpui thei che a ni. Mahse, chu aia tam i tih pawh a ngai a. Zir bingna neiin thurilte chu zir rawh. Bible thuziak pakhat i rilrua i hriat chian tawh chuan, chutiang dinhmuna ding anga inchanin: ‘He dinhmunah hian eng nge ka tih ang? Dik takin thil ka ti thei tak zet ang em?’ tih ang chi zawhnate hi inzâwt ang che. Thil pawimawh ber chu, i thil chhiarte i chhût ngun hnu chuan, nunpui tum tlat ang che. (Mt. 7:24, 25) Mahni inpêkna rilru nei reng tûra min ṭanpui tûrin Lal Saula leh tirhkoh Petera chanchinte kan hman theih dân i lo ngaihtuah ang u.

LAL SAULA VAUKHANNA ENTIRNA AṬANGIN INZIR RAWH

8. Saula khân a lalna chu eng rilru put hmang neiin nge a ṭan a, engtin nge chu chu a târ lan?

8 Israel Lal Saula chu hmasialnain mahni inpêkna rilru a tihchhiat theih dân chungchânga vaukhânna a ni a. Saula chuan a lalna chu inngaitlâwm tak leh mahni inthlîr dân dik nei chungin a ṭan a. (1 Sam. 9:21) A lalna do zâwnga thusawitu Israelte chu Pathian pêk a thuneihna cho niin a ngai thei reng a, mahse anni chu a hrem duh lo a ni. (1 Sam. 10:27) Lal Saula chuan hlawhlting taka Amon mite an donaah Israel mite hma hruaiin Pathian thlarau kaihhruaina a pawm a. A hnuah chuan inngaitlâwm takin hnehna avânga hming ṭhatna chu Jehova hnênah a pe a ni.—1 Sam. 11:6, 11-13.

9. Engtin nge Saula chuan ngaihtuahna hmasial tak a neih chhoh?

9 A hnuah chuan, thil tichhe thei tak tuiêk ang maiin, Saula chuan hmasialna leh chapona chu a nei chho ta a. Indonaa Amalek-hote a hneh khân, Jehova thu âwihna aiin a duhzâwng chu a dah pawimawh ta zâwk a ni. Râllâk thilte chu Pathian thupêk anga tiboral lovin, duhâm takin a la ta zâwk a. Tichuan, Saula chuan inchhuang takin mahni tân hriat rengna lung a phun a ni. (1 Sam. 15:3, 9, 12) Zâwlnei Samuela’n Jehova a lâwm loh thu a hrilh khân, Saula chuan Pathian dân a lo zawm tawhte chu sawiuarin, a thil tihsualah mi dangte mawhpuha insawithiam a tum a. (1 Sam. 15:16-21) Chu bâkah, chapona chuan Pathian tihlâwm aiin mite hmaa hming ṭhat chu a ngaih pawimawhtîr ta zâwk a ni. (1 Sam. 15:30) Saula chanchin chu engtin nge mahni inpêkna rilru put hmang nei reng tûra min ṭanpuitu dârthlalang anga kan hman theih ang?

10, 11. (a) Mahni inpêkna rilru put hmang neih reng chungchângah Saula thil tawn chuan eng nge min zirtîr? (b) Engtin nge Saula zawh ang kawng ṭha lo chu kan pumpelh theih ang?

10 A pakhatnaah, Saula thiltawn chuan mahni inpêkna rilru put hmang kan lo lantîr tawh ṭhîn a nih pawhin, kan lantîr zawm zêl tûr anga ngaiin kan duhtâwk mai thei lo tih a târ lang a. (1 Tim. 4:10) Saula chuan hun engemaw chen chu thil ṭha a tiin, Pathian duhsak a hlawh a; mahse, amaha hmasial duhna lo awm ṭan chu a tireh lo tih hre reng rawh. Jehova’n Saula chu a thuâwih lohna avângin a tâwpah a hnâwl ta a ni.

11 A pahnihnaah, nuna kan thiltih ṭhat laite chauh ngaihtuahna leh hmasâwn kan ngaihna laite ngaihthahna lakah kan fîmkhur tûr a ni a. Chuti lo chu dârthlalanga kan inen laia kan thawmhnaw thar hâk chauh hmu a, kan hmai bâl hmuh hmaih leh si ang kan ni ang. Saula angin mahni nihna tâwka lungawi lo ni ve lo mah ila, chutiang kawng ṭha lo lama min hruai theitu thil eng pawh chu kan pumpelh tlat tûr a ni. Zilhna kan dawng a nih chuan, kan thiltiha insawi thiam emaw, buaina sawi nêp emaw, a nih loh leh mi dangte mawhphuh emaw lo tûrin i fîmkhur ang u. Saula ang nih ai chuan zilhna pawm chu a ṭha zâwk hle a ni.—Sâm 141:5 chhiar rawh.

12. Thil sual lian tak kan ti a nih chuan engtin nge mahni inpêkna rilru put hmang chuan min ṭanpui ang?

12 Mahse, sual lian tak ti ta ila engtin nge ni ang? Saula chuan a hming ṭhatna chu hum a duh a, chu chuan thlarau lama a ṭhat chhoh lehna tûr a dâl a ni. Mahni inpêkna rilru put hmang erawh chuan zahna chu hneh tûr leh kan mamawh ṭanpuina dawng tûrin min ṭanpui thei a. (Thuf. 28:13; Jak. 5:14-16) Entîr nân, unaupa pakhat chuan kum 12 a nih aṭangin saruak lem leh thuziakte a en ṭan a, kum sâwm aia tam chu a rûkin a en zawm zêl a ni. Ani chuan: “Ka nupui leh upate hnêna ka thiltih pawm chu thil har tak a ni a. Mahse, ka pawm ta a, ka phurrit tak chu lâk thlâk ang maiin ka hre tawh a ni. Kohhranho rawngbâwltu aṭanga bântîr ka nih chuan ka ṭhian ṭhenkhat chu anmahni ka dah hniam ta ang maiin an lunghnual a. Mahse, saruak lem leh thuziakte kan en ṭhin lai ai khân ka rawngbâwlna chu Jehova’n a lâwm tawh zâwk a, a thil thlîr dân chu a pawimawh zâwk a ni,” tiin a sawi a ni.

PETERA CHUAN MAHNI HMASIALNA RILRU PUT HMANG A HNEH

13, 14. Engtin nge Petera chuan mahni hmasial duhna rilru a târ lan?

13 Tirhkoh Petera chuan Isua zirtîra a awm lai khân mahni inpêkna rilru put hmang a târ lang a. (Lk. 5:3-11) Mahse, mahni hmasial duhna rilru chu a do a ngai a ni. Entîr nân, Jakoba leh Johana’n Pathian Rama Isua bula dinhmun sâng chan an tum khân Petera chu a thinur hle a. Ani chuan Isua’n chanvo ṭha tak a chan tûr thu a lo hrilh tawh avângin chûng dinhmunte zînga a engemaw ber chu ama chan tûrah a ngai a nih ngei a rinawm. (Mt. 16:18, 19) A enga pawh chu ni se, Isua chuan hmasial taka an unaute ‘chunga intihlal’ tumna chu dodâlin, Jakoba, Johana, Petera leh tirhkoh dang zawng zawng pawh a vaukhân a ni.—Mk. 10:35-45.

14 Isua’n a ngaihtuahna siam ṭhatsak a tum hnuah pawh Petera chuan a inthlîr dân siam ṭha tûrin theih tâwp a chhuah zawm zêl a. Isua chuan rei vak lo chhûng an kalsan dâwn tih a tirhkohte hnêna a hrilh khân, Petera chuan amah chauh rinawm tûr anga insawiin mi dangte aiin a indah sâng a ni. (Mt. 26:31-33) Mahse, chu mi zân ngei chuan mahni inpêkna rilru a târ lan loh avângin a inring tâwk dik lo hle a. Petera chuan mahni invênhim a tum lutukna lamah Isua chu vawi thum lai a phatsan ta a ni.—Mt. 26:69-75.

15. Engvângin nge Petera entawn tûr siam chuan min tihchak?

15 Harsatna leh hlawhchhamnate a nei chung pawhin, Petera entawn tûr siam chuan min tichak a ni. Ṭan a lâkna leh Pathian thlarau thianghlim ṭanpuinain mize ṭha lote chu a hneh a, insûm theihna leh mahni hmasial lo hmangaihna a târ lang thei a ni. (Gal. 5:22, 23) Petera chuan a hmaa a lo tlûk tawhna aia nasa zâwk anga thlîr theih fiahnate chu a tuar chhuak a. Mite hmaa Paula zilhhauna a chhân lêt dânah inngaihtlâwmna a târ lang a ni. (Gal. 2:11-14) Petera chuan Paula’n na taka a zilh avânga a dinhmun hniam taah a inngai lo va, lung nih loh nân a hman phah lo. Ani chuan Paula a hmangaihna chu a târ lang chhun zawm zêl a. (2 Pet. 3:15) Petera entawn tûr siam chuan mahni inpêkna rilru nei chho tûrin min ṭanpui thei a ni.

Zilhhau a nih hnuah, engtin nge Petera’n a chhân lêt? Chutiang chuan kan chhâng lêt ve ang em? (Paragraph 15-na en rawh)

16. Engtin nge dinhmun harsaah mahni inpêkna rilru put hmang kan târ lan theih?

16 Dinhmun harsate i chhân lêt dân chu han ngaihtuah teh. Petera leh tirhkoh dangte chu an thu hrilhna avânga lung ina khung a, vuak an nih khân Isua “hming avâng chuan mualpho tuar tlâka ruat an nih avângin an lâwm hle a ni.” (Tirh. 5:41) Nang pawhin Petera entawna mahni inpêkna rilru put hmang târ langin, tihduhdahna chu Isua hniaka zui theihna hun remchâng angin i thlîr thei a. (1 Petera 2:20, 21 chhiar rawh.) Upate hnên aṭanga i mamawh zilhhauna i dawng a nih chuan chutianga thil thlîr dân chuan a ṭanpui thei hial che a ni. Thinur lovin Petera entawn tûr siam chu zui zâwk rawh.—Thur. 7:9.

17, 18. (a) Kan thlarau lam thiltum chungchângah eng nge kan inzawh theih? (b) Kan thinlungah mahni hmasialna engemaw chen a awm tih kan hmuh chuan eng nge kan tih theih?

17 Thlarau lam thiltum chungchângah pawh Petera entawn tûr siam chu i hlâwkpui thei a. Chu chu mahni inpêkna rilru târ lang zâwngin tihpuitlin i tum thei a ni. Mahse, chu chu challan duh vâng ni lo tûrin fîmkhur ang che. Chuvângin heti hian inzâwt rawh, ‘Jehova rawngbâwlnaa hmasâwn emaw, thawh tam lehzual emaw ka duhna chu Jakoba leh Johana’n Isua hnêna dîlna an siam lai ang khân hriat hlawh emaw, thuneih emaw duhna chuan a tihmêlhem a ni thei ang em?’ tiin.

18 I thinlungah mahni hmasialna engemaw chen a awm tih i hmu a nih pawhin, i ngaihtuahna leh rilru vei zâwng siam ṭha tûrin Jehova hnênah ṭanpuina dîl la; tichuan, mahni ropuina aia ama ropuina ngaihsak zâwk tûrin ṭan la lehzual ang che. (Sâm 86:11) Mite ngaihsak hlawhtîr lo tûr che thiltumte i ûm thei bawk a ni. Entîr nân, neih harsa i tih bîk thlarau rah hmêlhmang ṭhenkhat chu neih lehzual i tum thei a. A nih loh leh inkhâwmnaa i chanvote chu ṭha takin i inpuahchah a, mahse Kingdom Hall tihfaina lamah erawh tel i hreh deuh chuan, Rom 12:16-a thurâwn nunpui chu i thiltumah i dah thei a ni.—Chhiar rawh.

19. Pathian Thu dârthlalanga kan thil hmuhte avânga lunghnual lo tûrin eng nge kan tih theih?

19 Pathian Thu dârthlalanga ṭha taka kan inen a, dik lohna emaw, mahni hmasialna emaw kan hmuh hunah chuan kan lung a hnual mai thei a. Chutiang chu i chungah a thleng a nih chuan, Jakoba tehkhin thua malsâwmna dawngtu chu ngaihtuah lêt rawh. Jakoba chuan chu pain buaina a hmuh chhuah a siam ṭhat nghâl dân lam emaw, hmêlhemna awm a piangte a siam dik theihna lam emaw chu a sawiuar lo va, ‘dam famkimah chuan a awm reng’ tih a sawi zâwk a ni. (Jak. 1:25) Ani chuan dârthlalanga a thil hmuhte chu a hre reng a, hmasâwn tûrin ṭan a la a ni. Ni e, a ṭha zâwnga mahni inthlîr dân leh ṭhat famkim lohna thlîr dân inbûk tâwk chu nei reng ang che. (Thuhriltu 7:20 chhiar rawh.) Dân famkim chu bih zawm zêlin, mahni inpêkna rilru nei reng tûrin ṭan la rawh. Jehova chuan ṭha famkim lo chung pawha a duhsakna leh a malsâwmna dawngtu i unau tam takte a ṭanpui angin nang pawh ṭanpui che a duh a ni. (w14-E 03/15)