Ir al contenido

Ir al índice

Wajkunaj allinninkuta maskʼana

Wajkunaj allinninkuta maskʼana

“Pillapis noqawan riyta munajqa pay kikinta qhesachaku[chun].” (MAT. 16:24.)

1. ¿Imatataj Jesús jina ruwasunman?

JESÚS Jallpʼapi kashaspa wajkunaj allinninkuta maskʼarqa, chaymantataj mayta yachakusunman. Tatanpa munayninta ruwananpaj mayta kallpachakorqa, munaynintataj qhesacharqa (Juan 5:30). Wañupunankama cheqa sonqollapuni kaspataj, kausayninpi wajkunaj allinninkutapuni maskʼasqanta rikucherqa (Fili. 2:8).

2. 1) ¿Ima ninayantaj wajkunaj allinninkuta maskʼay? 2) ¿Imaraykutaj wajkunaj allinninkuta maskʼananchej tiyan?

2 Yachachisqasnin kasqanchejrayku Jesús jina wajkunaj allinninkuta maskʼananchej tiyan. Chaywanpis, ¿ima ninayantaj wajkunaj allinninkuta maskʼay? Pisi parlaypi nisunman, wajkunata yanapanarayku munayninchejta qhesachay niyta munan (Mat. 16:24). Wajkunaj allinninkuta maskʼaspaqa, mana munayninchejta ñaupajman churasunchu (Fili. 2:3, 4). Jesusqa yachacherqa wajkunaj allinninkuta maskʼayqa Diosta yupaychaypi may sumaj kasqanta. ¿Imaraykutaj? Imaraykuchus wajkunaj allinninkuta maskʼaspaqa munakuyninchejta rikuchinchej, munakuyta rikuchisqanchejraykutaj may rejsisqas kanchej. Chay munakuytaj wajkunaj allinninta maskʼanapaj tanqawanchej (Juan 13:34, 35). Diospa llajtanpi kajkunaqa, wajkunaj allinninkuta maskʼanankupaj wakichisqas kanku. Chayraykutaj ashkha bendicionesta japʼinku.

3. ¿Imaraykutaj wajkunaj allinninkuta mana maskʼayta atillasunmanchu?

 3 Ichá wajkunaj allinninkuta mana maskʼayta atillasunchu. Juchasapas kasqanchejrayku munaynillanchejta maskʼayta munasunman. Sutʼincharinapaj, Adanwan Evawan munaynillankuta maskʼarqanku. Evaqa, Dios jina kayta munaspa Diosta mana kasorqachu, Adantaj Evawan khuska kayta munaspa Diosta mana kasorqachu (Gén. 3:5, 6). Satanasqa, paykunata cheqa yupaychaymanta karuncharqa, chaymantapachataj runasta munaynillankuta maskʼanankupaj mayta tanqashan. Jesuswanpis kikinta ruwayta munarqa (Mat. 4:1-9). Kunanpis Satanasqa, ashkha runasta chay tojllapi urmachishan, chayraykutaj runasqa munaynillankuta ruwashanku. Chayrayku sumajta qhawarikunanchej tiyan, kay pachamanta runas jina munaynillanchejta mana ruwanapaj (Efe. 2:2).

4. 1) ¿Imatá ruwasunman munayninchejwan mana atipachikunapaj? 2) ¿Ima tapuykunamantaj kutichisun?

4 Munaynillanchejta maskʼayqa, kikinchakunman uj mullphasqa pʼachawan. Pʼacha jawapi, ruphaypi, parapi ima kajtenqa ichá mullphayta qallarinman. Pachallanpipuni saqerparejtinchejqa, ichá manaña ni imapaj valenmanchu. Jinallataj noqanchejwanpis, juchasapa runas kasqanchejrayku wakin kuteqa, munaynillanchejta maskʼanchej, chayrayku mayta kallpachakunanchej tiyan mana munayninchejwan atipachikunapaj (1 Cor. 9:26, 27). ¿Imaynatataj reparasunman munaynillanchejta maskʼaywan atipachikushasqanchejta? ¿Imaynatataj wajkunaj allinninkuta astawan maskʼasqanchejta rikuchisunman?

UJ ESPEJOPI JINA BIBLIAPI QHAWARIKUNA

5. 1) ¿Imaraykutaj Biblia uj espejo jina? (7 paginapi dibujota qhawariy.) 2) Bibliata leeshaspa, ¿imatataj mana ruwananchejchu tiyan?

5 Uj espejoqa, imaynachus kashasqanchejta yachanapaj yanapawanchej, Bibliapis jinallatataj imaynachus kashasqanchejta yachanapaj yanapawanchej, imaspichus pantashasqanchejtapis reparachiwanchej (Santiago 1:22-25 leey). Uj espejo yanapanawanchejpajqa, allinta apaykachananchej tiyan. Mana allinta apaykachaspaqa, ichá mana reparakusunchu imaynachus kashasqanchejta. Espejota wistʼuta japʼisunchej chayqa, ichá wajkunaj uyallankuta qhawasunchej. Kikillantaj Diospa Palabranwanpis, munaynillanchejtachus manachus maskʼashasqanchejta reparachinawanchejpajqa sumajta leenanchej tiyan, nitaj leenachu wajkunaj pantaynillankuta qhawanapaj.

6. ¿Imaynatataj Diospa leyninpi sinchʼita sayallasunmanpuni?

6 Bibliata sapa pʼunchay leespapis, ichá mana reparasunmanchu sonqonchejpi sajra munay wiñashasqanta. ¿Imaynataj chay kanman? Santiagoj rijchʼanachinanmanta runaqa, espejopi ‘sumajta qhawarikun’. Santiagoqa, griego parlaypi “sumajta qhawarikun” nispa allintapuni qhawakusqanta nerqa. Chantá, ¿imapitaj chay runa pantarqa? Biblia nin: “Chay runaqa uyanta qhawarikuytawankama ripullan, chantataj qonqapun imaynachus uyan kasqanta”, nispa. Arí, chay runaqa, espejopi qhawarikuspapis, imaynachus uyan kashasqanmanta qonqapun. Chaywanpis tukuy imapi allin rej runaqa, Diospa sumaj kacharichej leyninta qhawan, “chayllapipuni[taj] sinchʼita” sayan. Nisunman Diospa leyninmanta yachakuspa chayman jinapuni kausakun. Jesuspis kayta nerqa: “Nisqayman jinachus sayankichej chayqa, cheqatapuni yachachisqasniy kankichej”, nispa (Juan 8:31).

7. ¿Imaynatá Biblia yanapawasunman munaynillanchejta mana maskʼanapaj?

7 Munaynillanchejta mana maskʼanapajqa Bibliata sumajta leenanchej tiyan. Chayta ruwaspaqa, imapichus pantashasqanchejta allinchasun. Imatachus ukhunchashasqanchejta sumajta entiendespataj, chaypipis kashasunman jina tʼukurina, tapurikunataj:  “¿Imatá ruwayman karqa chay chʼampaypi rikukuspa? ¿Maychus kasqantachu ruwayman karqa?”, nispa. Yachakusqanchejpi tʼukuriytawantaj, chayman jina kausanapaj kallpachakuna (Mat. 7:24, 25). Kunantaj apóstol Pedromanta, rey Saulmanta ima, yachakunachej wajkunaj allinninkuta maskʼanapaj.

AMA REY SAÚL JINA RUWANACHU

8. ¿Imaynataj Saúl karqa kamachiyta qallarishajtin, chantá imaynatataj chayta rikucherqa?

8 Rey Saulpa kausaynenqa, wajkunaj allinninkuta maskʼaspapis, munaynillanchejta maskʼayman urmayta atisqanchejta rikuchiwanchej. Payqa, kamachiyta qallarishaspa, kʼacha, llampʼu sonqo ima karqa (1 Sam. 9:21). Rey kananpaj ajllasqa kasqanmanta israelitas thutojtinkupis Diospa ajllasqan rey kaspapis mana castigarqachu (1 Sam. 10:27). Israel llajta, ammonitaswan maqanakushajtinpis Diospa espiritunwan pusachikorqa, ammonitasta atipaspataj Jehovata jatuncharqa Jehovaj yanapayninwan atipasqankuta yachasqanrayku (1 Sam. 11:6, 11-13).

9. ¿Imaraykutaj Saúl munaynillanta maskʼayta qallarerqa?

9 Tiempo pasasqanman jinataj Saulqa, jatunchakuyta, munaynillanta maskʼayta ima sonqonpi wiñacherqa. Amalecitasta maqanakupi atipaykojtin, munayninwan atipachikuspa Jehovata mana kasorqachu, astawanpis sumachaj uywaswan, sumachaj imaswan ima qhepakorqa. May kasqanta yuyasqanraykutaj rumi qotuta sutinpi sayaricherqa (1 Sam. 15:3, 9, 12). Profeta Samuel, chay ruwasqan Jehovata phiñachisqanta nejtintaj, Saulqa ni ima juchatapis ruwasqanta nerqa. Astawanpis Diosta kasusqanta nerqa, pantasqanmantataj wajkunata juchacharqa (1 Sam. 15:16-21). Jatunchakusqanraykutaj, runawan allinpaj qhawachikuyllata maskʼarqa, Dioswan allinpi kasqantataj pisipaj qhawarqa (1 Sam. 15:30). ¿Imaynatataj Saulpa kausaynin yanapawasunman munaynillanchejta mana maskʼanapaj?

10, 11. 1) ¿Imatataj Saulpa kausayninmanta yachakunchej? 2) ¿Imatataj ruwasunman Saúl jina mana pantanapaj?

10 Saulpa kausaynenqa yachachiwanchej noqallanchejpi mana atienekunata. Wajkunaj allinninkuta maskʼanapajqa mayta kallpachakunanchej tiyan, imaraykuchus jinallamantaqa rikuchiyta mana atisunchu (1 Tim. 4:10). Yuyarikunachej Saulmanta, payqa kamachiyta qallarishaspa kʼacha karqa, Diospis allinpaj qhawarqa. Chaywanpis sonqonpi sajra munayninta wiñachillarqa, manataj imatapis ruwarqachu chinkachinanpaj. Chayrayku Jehovaqa, mana kasusqanrayku qhesacharqa.

11 Saulpa kausaynenqa yachachillawanchejtaj, pantasqasninchejta allinchananchejtapuni, mana allinchu kanman yuyananchej wakin imasta allinta ruwashasqanchejrayku manaña imatapis allinchayta necesitasqanchejta. Chayqa kikinchakunman espejopi mosoj pʼachawan kashasqallanchejta qhawakuywan, manataj uyanchej chʼichi kashasqanta reparasunmanchu. Mana Saúl jina jatunchakojtinchejpis, sumajta qhawarikunanchej tiyan ni imaynamanta chaypi urmanapaj. Pantajtinchej pillapis kʼamiriwajtinchej, mana pisipaj qhawanachu, manataj wajkunata juchachanachu, nitaj yuyanachu mana juchayoj kasqanchejta. Saulmanta nisqaqa, tukuy sonqo kʼamiwasqanchejta japʼikuna (Salmo 141:5 leey).

12. Wajkunaj allinninkuta maskʼay, ¿imata ruwanapajtaj jatun juchapi urmajtinchej yanapawanchej?

12 Chaywanpis, ¿imatataj ruwasunman jatun juchapi urmajtinchej? Saulqa, allinpaj qhawasqa kayta mayta munarqa, chayraykutaj Dioswan allinpi kasqanta chinkacherqa. Ama pay jina ruwanachu. Wajkunaj allinninkuta maskʼayqa, juchanchejta mana pʼenqakuspa willanapaj yanapawasunchej (Pro. 28:13; Sant. 5:14-16). Uj hermanoqa, qʼala runasmanta fotosta qhawayta qallarerqa 12 watayoj kashaspa, chaytataj  pakayllamanta 10 watastaña qhawasqa. Pay nin: “Warmiyman, ancianosman ima, mana willayta atillarqanichu. Kunanqa, paykunaman willaspa uj llasa qʼepitapis qʼepirarpakuyman jina sientekuni. Siervo ministerial jina niña llankʼasqaymanta wakin amigosneyqa sonqo pʼakisqas qhepakorqanku, yuyarqanku paykunata chʼaukiyasqayta. Yachani Jehová manaña qʼala runasta qhawashasqaymantapacha, Paypaj llankʼasqaywan mayta kusikusqanta, chayrayku Jehová imatachus noqamanta yuyasqan chaylla may sumaj noqapajqa”, nispa.

APÓSTOL PEDRO JINA RUWANA

13, 14. ¿Imaynatataj yachanchej Pedro sajra munayninwan mana atipachikunanpaj kallpachakusqanta?

13 Apóstol Pedroqa, Jesús payta wakichishajtin wajkunaj allinninkuta maskʼasqanta rikucherqa (Luc. 5:3-11). Chaywanpis sajra munayninwan mana atipachikunanpaj kallpachakunallanpuni karqa. Sutʼincharinapaj; Santiago, Juan ima, Jesusmanta Diospa Reinonpi ujninta pañanpi ujnintataj lloqʼenpi tiyaykuchinanta nishajtinku, Pedroqa mayta phiñakorqa. Ichapis Pedroqa yuyarqa payta Jesús pañanman chayri lloqʼenman tiyaykuchinanta, Jesús qotuchakuypi llankʼaykunata japʼinanta nisqanrayku (Mat. 16:18, 19). Chaywanpis Jesusqa, Santiagota, Juanta, Pedrota, waj apostolesta ima, mana munaynillankuta maskʼanankuta, hermanosninkuta mana pisipaj qhawanankuta ima nerqa (Mar. 10:35-45).

14 Chaywanpis Pedroqa watejmanta munaynillanta maskʼarqa. Sutʼincharinapaj, Jesús apostolesninman tukuyniykichej saqerpariwankichej nejtin, chay ratopacha Pedroqa, tukuyninku saqerparisojtinkupis noqaqa ni jaykʼaj saqerparisqaykichu nerqa, chayta nispaqa waj apostolesta pisipaj qhawasqanta rikucherqa (Mat. 26:31-33). Pedroqa payllapi atienekusqanrayku, chay tutapacha pantarqa, wajkunaj allinninkuta mana maskʼasqantataj rikucherqa. Kausayninta wañuypataman mana churayta munaspa, kinsa kutirayku Jesusta mana rejsisqanta nerqa (Mat. 26:69-75).

15. ¿Imaraykutaj Pedroj kausaynin yanapawanchej?

15 Pedroj pantasqanmanta, kallpachakusqanmanta  ima mayta yachakusunman. Payqa Diospa espíritu santonwan, kallpachakusqanrayku ima, sajra munayninta atiparqa. Qhepamantaj munakuyta, wajkunaj allinninkuta maskʼasqanta rikucherqa (Gál. 5:22, 23). Aswan jatuchaj chʼampaykunatapis atipayta aterqa. Sutʼincharinapaj, apóstol Pablo tukuypa uyarinanta kʼamejtinpis llampʼu sonqowan japʼikorqa (Gál. 2:11-14). Arí, tukuypa uyarinanta kʼamisqanmanta mana phiñasqallapunichu qhepakorqa. Astawanpis Pablota munasqa hermanon kasqanta nerqa (2 Ped. 3:15). Pedroj ruwasqanqa, wajkunaj allinninkuta maskʼanapaj yanapawanchej.

¿Imatataj Pedro ruwarqa, Pablo kʼamejtin? ¿Imatataj ruwasunman karqa Pedro kasunman karqa chay? (15 parrafota qhawariy)

16. ¿Imaynatataj rikuchisunman llakiykunapi kashaspa munaynillanchejta mana maskʼasqanchejta?

16 ¿Imatataj ruwanchej llakiykunapi rikukuspa? Pedro, waj apóstoles ima willasqankurayku wisqʼasqa kaspa “mayta kusikorqanku Jesuspa sutinrayku jasutʼisqa kasqankumanta” (Hech. 5:41). Noqanchejpis qhatiykachasqas kashaspa Pedro jina ruwana, ajinamantataj Jesús kikin wajkunaj allinninkuta maskʼallasqanchejtapuni rikuchisunchej (1 Pedro 2:20, 21 leey). Chaytaj ancianospa kʼamiyninta japʼikunapaj yanapawasunchej, Pedro jinataj chaymanta mana phiñakusunchu (Ecl. 7:9).

17, 18. 1) ¿Imastataj allin kanman tapurikunanchej? 2) ¿Imatataj ruwananchej tiyan sonqonchejpi sajra munay kajtin?

17 Pedroj kausaynenqa, Diosta yupaychaypi astawan ruwanapaj yanapallawanchejtaj. Chay ruwanasta japʼinapajqa mayta kallpachakunanchej tiyan, nitaj munaynillanchejta maskʼanachu. Chaywanpis sumajta qhawarikunanchej tiyan, imajtinchus ichá chayta ruwashasunman sumajpaj qhawasqa kayta munaspa. Chayrayku kayta tapurikunachej: “¿Imaraykutaj astawan Jehovata sirviyta munani? ¿Wajkunawan allinpaj qhawachikuytachu maskʼani? Chayri, ¿Santiago, Juan jinachu atiyniyoj kayta munani?”, nispa.

18 Sonqonchejpi sajra munay wiñashasqanta reparaspaqa, Diospa yanapanta mañakuna yuyayninchejta tijranapaj, sajra munayninchejta atipanapaj ima, kallpachakunataj Jehovallata jatunchanapaj (Sal. 86:11). Chayrayku wajkunawan allinpaj qhawachikuyta mana maskʼanapaj jina ruwaykunata ruwanapaj kallpachakuna. Sutʼincharinapaj, espirituj poqoyninmanta mayqen kʼacha kayllatapis astawan rikuchinapaj kallpachakusunman, mayqentachus mana rikuchiyta atillanchejchu. Tantakuykunapaj sumajta wakichikuspapis, ichá mana Tantakunapaj Wasita llimphuchanapaj kallpachakushasunmanchu, ajina kajtenqa imatachus Romanos 12:16 (leey) nisqanta ruwana kanman.

19. Uj espejopi jina Diospa Palabranpi qhawarikushaspa, ¿imatataj ruwananchej tiyan imapipis pantashasqanchejta reparakuspa?

19 Uj espejopi jina Diospa Palabranpi qhawarikushaspa, munaynillanchejta maskʼashasqanchejta reparaspaqa, ichá ñaupajman rinapaj niña kallpachakuyta munasunmanchu. Ajinapi rikukuspaqa, Santiagoj rijchʼanachinanmanta runapi tʼukurina, pitachus allin rerqa. Santiagoqa mana nerqachu mashkha unaypichus chay runa chʼampayninta allinchasqanta, nillataj nerqachu tukuynin chʼampaynintachus allinchasqantapis. Manaqa, Diospa leyninpi sinchʼita sayasqanta nerqa (Sant. 1:25). Chay runaqa, espejopi imaynachus kashasqanta qhawakuytawan, kallpachakorqa allinchakunanpaj. Kaymanta yachakunchej, noqanchejmanta maychus kajllata yuyanata, manataj qonqanachu juchasapa runas kasqanchejta (Eclesiastés 7:20 leey). Jehovaqa, waj kamachisninta jina noqanchejtapis yanapayta munawanchej. Leyninpi sinchʼita sayallasunpuni, wajkunaj allinninkutataj maskʼallasunpuni chayqa, Jehová allinpaj qhawawasunchej, bendeciwasunchejtaj.