Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kiebhi ki u Tena o ku Sanguluka

Kiebhi ki u Tena o ku Sanguluka

‘Se o muthu u kola muenhu, mu ndumba dia mivu, o mu mivu ioso anga u kala mu ku sanguluka.’—NDO. 11:8.

1. Mabesá ahi a tu bhana Jihova, a tena ku tu kuatekesa o ku sanguluka ku muenhu?

JIHOVA ua mesena kuila tu sanguluka, muéne u tu bhana mabesá avulu a tu kuatekesa ku zediua ku muenhu. Muéne ua tu bhana o muenhu mu vondadi iê. Mu kiki etu tu bhakula o muenhu mu ku bheza Nzambi, mukonda muéne ua tu bheka mu ubhezelu ua kidi. (Jisá. 144:15; Nzuá 6:44) Jihova u tu londekesa o henda iê, muéne ué u tu kuatekesa phala ki tu bhuile mu sidivisu i tua mu bhanga. (Jel. 31:3; 2 Kol. 4:16) Etu tuala mu palaízu mu nzumbi, mu tu sanga o kudia kuavulu mu nzumbi ni henda ku phange jetu ku mundu. Tuala ué ni kidielelu ku hádia.

2. O jiselevende ja fiiele ja Nzambi ene mu bhânga ni ihi?

2 Né muene tuene mu sanguluka ku muenhu, sai jiselevende ja Nzambi ja fiiele, ka sanguluka. Sumbala a divua kuila, ki kale ene mba o sidivisu iá ia bhanga kua Jihova, ki iala ni valolo. O jiphange ala ni kibanzelu kiki, sumbala a divua kuila o ku sanguluka mu “ndumba dia mivu,” nzoji ngó ki kidi. O izuua i bhonza, kala ua mu kuenda mua vundu mu kizuua ni kizuua.​—Ndo. 11:8.

3. Ihi i bhangesa o ku kamba o ku sanguluka?

3 Saí jiphange, ki kale ja mala mba ja ahatu, ka sanguluka mukonda dia kima kia luualesa, uhaxi, mba o ku kuka. (Jisá. 71:9; Jisa. 13:12; Ndo. 7:7) Tua tokala ué kuijiia kuila, o muxima uetu u “bhomba kinéne,” kuma uene u tena ku tu tatela, né muene Nzambi u sanguluka ni sidivisu i tu bhanga. (Jel. 17:9; 1 Nzu. 3:20) O Diabhu u tatela makutu ku jiselevende ja Nzambi. A mukuá ala ni ibanzelu ia Satanaji, a tena ku tu funhisa phala tu xikina o izuelu ia Ilifaji kuila ki tuala ni valolo bhu pholo ia Nzambi. Mukonda kia kexile makutu mu izuua ia Jobe, lelu ué makutu.​—Jobe 4:18, 19.

4. Ihi i tua-nda di longa ku milongi íii?

4 Mu Bibidia, Jihova u tu kanena kuila ua-nda tu kuatekesa o ku tolola o kibanzelu kiki, ni ku sanga o ku sanguluka. (Jisá. 23:4) Muéne u tu kuatekesa, bhu kaxi ka Maka mê. O Bibidia iala ni “nguzu ni kutena kua Nzambi ma tena kubula o imbaka.” Kiki kilondekesa kuila iene i tena ku katula ibanzelu ia iibha i tu kala na-iu mu dietu. (2 Kol. 10:4, 5) Mu kiki, tu di longe kiebhi o Bibidia i tena ku tu kuatekesa ku kala ni ibanzelu i tu bhangesa o ku sanguluka. Eie mudiê, u tena ku katula mbote mu milongi, ni ku mona ué kiebhi ki u tena o ku kuatekesa akuenu.

DI LONGE O BIBIDIA NI U SANGULUKE

5. Ihi i tua tokala o ku bhanga phala ku sanguluka?

5 O poxolo Phaulu ua zuela ima i tena ku tu kuatekesa o ku sanguluka. Muéne ua bhana milongi ku kilunga kia akua Kolindo, uixi: ‘Dilolienu se muala mu kuxikana, ditongininienu mu dienu kiebhi ki muala.’ (2 Kol. 13:5) O “kuxikana” kua lungu ni milongi ioso i xikina o Jikidistá, io tange mu Bibidia. Se tu zuela ni ku bhanga ioso i longa o Bibidia, mu kiki, tuamba kuila tuala ni “kuxikana.” Etu ki tu tokala ku sola se milongi iebhi i tua tokala o ku kaiela. Maji etu tua tokala o ku belesela o milongi ioso i tu sanga mu Bibidia.—Tiia. 2:10, 11.

6. Mukonda diahi tua tokala ku di tonginina, ‘se tuala mu kuxikana mba kana?’ (Tala o foto ia dianga.)

6 Sumbala eie u banza kuila, ua-nda lueza se u sokesa i ua mu bhanga ni íii i longa o Bibidia. Maji o ukexilu ua Jihova ua ku mona o ima, ki u sokela ni ukexilu uetu, muéne uejiia o ima ioso, etu ndenge. (Iza. 55:8, 9) Muéne u tonginina o abhezi’ê mu ukexilu ua ku sanga ídifua iambote ni ku a kuatekesa, ki phala ku a fundisa. Se eie u tanga o Mak’â Nzambi phala ku mona ‘se uala mu kuxikana mba kana,’ eie ua-nda tena kuijiia kiebhi Nzambi kia mu ku mona. Kiki ki tena ku ku kuatekesa phala kueha o kibanzelu kia kuila eie kuala ni valolo, ua-nda di lembalala ué o ukexilu ua Nzambi ua ku mona o ima: Eie uala ni valolo bhu pholo ia Jihova. O kuijiia o kibanzelu kiki, kia difuangana kala ua jikula o kulutina phala kuehela o mukengeji ua muanha ku bokona mu dixilu mua vundu.

7. Kiebhi ki tu katula phangu iambote ku jiselevende ja fiiele a a tange mu Bibidia?

7 O ukexilu uambote ua ku dilola, o ku xinganeka ku phangu ia jiselevende ja fiiele a a tange mu Bibidia. Tala o maka a bhitile nau ni ibanzelu iâ ni u i sokese neie, se ua bhitile na-iu ni kiebhi ki ueji ku bhanga. Tu di longe ifika itatu, i tu londekesa kiebhi ki tu tena o ku di longa o Bibidia phala ku mona se tuala ni “kuxikana” phala ku sanguluka.

O MUTUDI NGADIAMA

8, 9. (a) Iebhi ia kexile o ibhidi ia mutudi? (b) Ibanzelu iahi ia iibha ia kexile mu banza o mutudi?

8 Mu tembulu ia Jeluzaleme, Jezú ua mono mutudi ngadiama. O phangu iê i tu kuatekesa ku sanguluka, né muene ni ima ia mukua ki tu tena ku i bhanga. (Tanga Luka 21:1-4.) Xinganeka ia bhitile ni mutudi. Muéne ka bhitile ngó ni kalunga ka muadi uê, maji ua bhitile ué ni ukexilu ua iibha ua ku dibhana ni atuameni a jingeleja, akexile mu “tobhesa atudi a ahatu anga a hábula o mabhata mâ,” mu veji dia ku a kuatekesa. (Luka 20:47) Muéne uexile ngadiama, o kitadi kieji sangela, kia sokele ngó ni kifutu ki tambula o mukalakadi ua kalakala mu ithangana ia tolo.

9 Xinganeka kiebhi o mutudi kia divuile, kioso kia bokona mu kithádi kia tembulu ni iphaka iiadi ia kitadi. O kuila ua kexile mu banza o kitadi kia tolele, kia kexile mu bhana, ni kiki kieji bhana se o muadi uê ua kexile hanji ku muenhu? O kuila ua kexile ni jisonhi mukonda dia ku mona akuâ a mu bhana o jimbongo javulu, mba ua di bhuidisile mudiê, kuila o kitadi kieji bhana ki kiexile ni valolo? Né muene ua kexile mu divua kiki, maji muéne ua bhange ioso ia tenene o ku bhanga, phala ku kuatekesa o ubhezelu ua kidi.

10. Kiebhi Jezú kia londekesa kuila o mutudi ua kexile ni valolo bhu pholo ia Nzambi?

10 Jezú ua londekesa kuila o mutudi ni kitadi kia bhanene, kia kexile ni valolo ia dikota bhu pholo ia Jihova. Jezú uambe kuila: “Uate-mu kiavulu, ene oso ndenge.” O kitadi kia mutudi, kia di fungu ni jimbongo ja akuâ, maji Jezú ua uabhele dingi o ubhezelu uê kua Jihova. O akalakadi a katula o kitadi mu ngonga, sumbala ka xinganekene kuila o mutudi ni kitadi kia bhanene kia kexile ni valolo kua Jihova. Né muene kiki, o kima kia beta-o-kota, o ukexilu ua Nzambi ua ku mona o ima, ko ibanzelu ia athu mba ia mutudi ia ku mona o valolo iê ni íii ia bhana. O kuila eie u mona o musoso iú, phala ku di tonginina se uala ni kuxikana?

Disá diahi di u dilonga ku pahangu ia mutudi, o ngadiama? (Tala o kaxi 8-10)

11. Ihi i u tena o ku di longa ku musoso ua mutudi?

11 O ukexilu ué, u tena kulondekesa ihi i u tena o ku bhana kua Jihova. Saí iá, mukonda dia kitala mba sauidi, ka tena dingi ku bhanga thembu iavulu mu sidivisu ia kuboka o njimbu iambote. O kuila a tokala ku banza kuma ka tokala ku bhana o kikalakalu kiâ kia bhanga mu sidivisu ia ku boka? Né muene u munzangala hanji, uala ni sauidi iambote, sumbala u banza kuila o nguzu i u bhanga, kama ngó kófele bhu kaxi ka mundu ua Nzambi a mu ku mu bheza. O musoso ua mutudi, o ngadiama, u tu longa kuila, Jihova u mona ni ku bhana valolo ku íii i tu bhanga mu sidivisu iê, né muene kima kiofele, benge benge se o kikalakalu kiki tu ki bhanga mu ithangana ia bhonzo. Banza ku ubhezelu uê kua Jihova, ku mivu ia bhiti. O kuila saí ji ola ji ua sidivila Jihova, jexile mu ithangana ia bhonzo? Se kiene, eie u tena ku dielela kuila muéne u bhana valolo mu ioso i u bhanga mu ithangana ienioió. Kioso ki u bhanga kima ki u tena mu sidivisu ia Jihova, kála kia bhangele o mutudi, u tena ku xikina kuila eie uala mu “kuxikana.”

“KATULA O MUENHU UAMI”

12-14. (a) Kiebhi kia divuile Elija? (b) Mukonda diahi Elija ua divuile kiki?

12 O polofeta Elija uexile fiiele kua Jihova ni kixikanu kia kolo. Saí kizuua, muéne ua divu kia iibha, iu ua bhingi kua Jihova phala ku mu jibha, muéne uambe: “Kuabhu kiá, eie u Ngana! Katula o muenhu uami kindala.” (1 Jis. 19:4) Oso ka bhiti luua mu ima íii, sumbala a zuela kuila, mu musambu uê, Elija ua ‘zuela ni lusolo sé ku xinganeka dingi.’ (Jobe 6:3) Maji o ibanzelu iê iexile ia kidi. Tala ngó, mu veji dia ku bazela Elija, Jihova ua mu kuatekesa.

13 Mukonda diahi Elija ua divuile kiki? Mu kithangana kia bhiti, Elija ua bhange madiuanu, a mu londekesele kuijiia kuila Jihova, Nzambi ia kidi. Kioso kia bhiti o madiuanu iá, 450 a jipolofeta ja Baale, a a jibha. (1 Jis. 18:37-40) Nange Elija ua kexile mu kingila kuila o mundu ua Nzambi, u vutuka mu ku bhanga o ubhezelu ua kidi, maji kiki ki ki bhitile. O Sobha Jezabele ua tumikisa njimbu kua Elija kuila, ueji ku mu jibha. Ni uôma ua ku mu jibha, Elija ua tundu mu Izalaiele iu ua lengela mu Juda mu kikangalakata.—1 Jis. 19:2-4.

14 Kioso Elija kia kexile ubheka uê mu kikangalakata, muéne ua banzele kuila, o kikalakalu kiê kala polofeta, kiki kexile ni valolo. Muéne uambela kua Jihova: “Eme ki ngala kota, o jitata jami ndenge mu kuuabha.” Mu kidi, muéne ua divuile kala ka kexile ni valolo, kála o fufutila ni ifuba ia jitata jê afú. Muéne ua divuile kuma ka kexile ni valolo bhu pholo ia Jihova kala ia athu.

15. Kiebhi Nzambi kia londekesa kua Elija kuila muéne ua kexile ni valolo ku pholo Iê?

15 Maji o Muteni-a-ioso ua mono Elija ni ukexilu uéngi. Elija ua kexile ni valolo bhu pholo ia Nzambi, mu kiki Jihova ua bhange kima phala ku londekesa kuila muéne uexile ni valolo. Nzambi ua tumikisa anju phala ku ximbakatesa Elija. Jihova ua bhana ué kua Elija kudia ni menha eji mu kuatekesa phala ku bhanga o njila ku luiji lua Mulundu ua Holebe. Nzambi ua bazela Elija ni henda mukonda dia kibanzelu kiê kia iibha kia kuila, ki kuexile mukua Izalaiele uexile fiiele kua Nzambi. Jihova ua bhana kua Elija kikalakalu kia mukuá, mu kiki muéne ua ki xikina. Elija a mu kuatekesa kua Jihova, mu kiki muéne ua suínine dingi iu ua vutuka mu ku bhanga o sidivisu iê ia u polofeta.—1 Jis. 19:5-8, 15-19.

16. Kiebhi Nzambi kiene mu ku kuatekesa?

16 O phangu ia Elija i tena ku ku kuatekesa, se eie uala ni “kuxikana,” ni kibanzelu kia ku sanguluka. Kia dianga, xinganeka kiebhi Jihova kiene mu ku dikila. O kuila ua xinganeka ué kiebhi phang’etu mu nzumbi mba kafunga, kia ku kuatekesa kioso eie ki ua mesenene kikuatekesu? (Nga. 6:2) O kuila o Bibidia, ni madivulu metu, ni iônge ietu ia ilunga, iene mu ku kuatekesa mu nzumbi? Kioso ki u tambula kikuatekesu bhu kaxi ka ima i tua zuela kiá, ua tokala u xinganeka nanhi uene mu ku bhana o kikuatekesu kiki, ni ku Mu sakidila bhu kaxi ka musambu.—Jisá. 121:1, 2.

17. Kiebhi Jihova kia mona o kikalakalu kia jiselevende jê?

17 Kaiiadi, o ibanzelu ia iibha i tena ku tu nganala. O kima kia beta-o-kota, kiebhi Jihova kia mona i tu bhanga. (Tanga Loma 14:4.) Jihova u bhana valolo ku ubhezelu uetu ni ufiiele uetu kua muéne. O valolo ietu kua Jihova, ka i sokesa mu íii i tu bhanga. Kála Elija, eie ua mu bhanga ima iavulu ku pholo ia Jihova. Sumbala mu konda dia ku suína kuê mu kilunga, nange eie ua kuatekesa muthu, kala ué mu mbambe iê, sé eie ku kijiia ua kuatekesa athu kuijiia o kidi.

18. O kikalakalu kia ku bhana kua Jihova, ki londekesa ihi?

18 Xinganeka ué kuila, kikalakalu kioso-kioso ki ku bhana Jihova, ki londekesa kuila muéne ua sanguluka n’eie. (Jel. 20:11) Kála Elija, eie u divua kala kuala ni valolo, sumbala o sidivisu iê, ki ia mu ku bhana ku sanguluka, mba o ima ioso i ua suu, kua mu tena ku i bhanga. Né muene kiki, eie uala hanji ni ujitu ua dikota ua ku boka o njimbu iambote ni ku kuixana Mbangi ia Jihova. Mu kiki, suluka mu ku kala u fiiele kua Jihova. Ku mbandu ia mukuá, o izuelu ia Jezú mu kifika, “bokona mu ngalasa ia ngana iê,” ia ku tokala ué eie.—Mat. 25:23.

O ‘MUSAMBU UA MUKUÁ MALAMBA’

19. Kima kiahi kia divuile o musoneki ua Salámu 102?

19 O musoneki ua Salámu ia 102 ua thandanganhele. Kioso muéne kia kexile ni ‘malamba,’ muéne ua zozele, mu kiki ka kexile ni nguzu phala ku di bhana ni maka akexile nau. (ku thandu dia Jisá. 102) Tu tena ku mona mu izuelu iê kuila, muéne ua kexile ngó mu thandanganha ni jindolo jê, kikote ni ibanzelu iê. (Jisá. 102:3, 4, 6, 11) Muéne ua banzele kuila Jihova ua mu jimbile.—Jisá. 102:10.

20. Kiebhi o musambu u tena ku kuatekesa o muthu ua mu bhânga ni ibanzelu ia iibha?

20 Né muene kiki, o musoneki ua Salámu íii, u tena hanji ku bheza Jihova. (Tanga Jisálamu 102:19-21.) Kala ki tua mono mu Salámu ia 102, kate muene ala mu kixikanu a tena ué ku mona malamba ni ku banza kuila, kala ni valolo mukonda dia ku banza ngó ku malamba mê. O musoneki ua Sálamu ua divu kála ‘kanjila kala ubheka uê ku thandu dia inzo,’ kiki kia di fuangana kála o malamba mê, ene o makamba mê. (Jisá. 102:7) Se eie u divua kiki, zuela ioso ia ku kala ku muxima kála kia bhangele o musoneki ua Salámu íii. O musambu ué u tena ku ku kuatekesa phala ku katula o ibanzelu ia iibha ku muxima. Jihova u tu kanena kuila, ‘muéne u suua o misambu ia jihukunhu, kene mu dituna o ku di tenda kuâ.’ (Jisá. 102:17) Dielela mu kikanenu kiê.

21. Kiebhi o muthu ua mu bhânga ni ibanzelu ia ku kamba valolo, u tena dingi o ku sanguluka?

21 O Salámu ia 102, ilondekesa ué kiebhi ki u tena ku sanguluka dingi. O musoneki ua Salámu, ua solo ku xinganeka mu ukamba ué ni Jihova. (Jisá. 102:12, 27) Muéne a mu ximbakatesa, mu kuijiia kuila Jihova uene mu kuatekesa o mundu ué, ene mu bhita ni ibhidi. Mu kiki, se kima ki ku bhangesa ku banza kuila eie kuala ni valolo, ki ku fidisa ku bhanga i ua mesenene mu sidivisu ia Nzambi, samba kua muéne. Ku bhingi ngó phala Nzambi n’a ku bhulula ku maka mê, maji bhinga ué phala o “athu a tumbule o fuma ia Jihova.”—Jisá. 102:20, 21.

22. Kiebhi ki tu tena ku sangulukisa Jihova?

22 Etu tu tena ku tanga o Bibidia phala ku mona se tuala muene ni kuxikana, ni kuila se tuala ni valolo bhu pholo ia Jihova. Mukonda tuala ku mundu iú ua Satanaji, ki tu tena ku kamba ibanzelu ia iibha ni ku kala ni kikote. Né muene kiki, kala muthu mudietu u tena ku sangulukisa Jihova ni ku bhuluka, se tu kala fiiele ni ku kolokota mu sidivisu iê.—Mat. 24:13.