1. Gin gweth mage ma Jehova osemiyowa makelonwa mor?

JEHOVA dwaro ni wabed mamor kuom miyowa gweth mang’eny makelonwa mor. Gimaduong’ mokwongo en ni osemiyowa ngima. Nikech oseywayowa ma okelowa e lamo mare maler, wanyalo tiyo gi ngimawa e pake. (Zab. 144:15; Joh. 6:44) Osesingore bende ni oikore mar konyowa nano sama watiyone nikech oherowa. (Yer. 31:3; 2 Kor. 4:16) Wamor bedo e riwruok mar owete ma nigi hera, kama wanie gi kuwe makende kod winjruok, kendo wayudo chiemb chuny ma kinde duto paronwa kaka Jehova oherowa. E wi imago, wan gi geno majaber mar kinde mabiro.

2. Moko kuom jotich Nyasaye nyagore gi pek mane?

² Kata obedo ni wan gi gweth mang’eny kamano, moko kuom jotich Nyasaye nyagore gi paro maok owinjore kuomgi giwegi. Ginyalo paro e chunygi ni Jehova ok dewgi, kata ni ok one tich ma gitiyone. Kuom jogo mosiko gi paro maok owinjore kuomgi giwegi, ‘ru higini mang’eny’ matiende ni dak aming’a ka gin-gi mor chalo mana lek. Pile ka pile ngimagi nyalo chalo ka odiechienge motimo mudho.—Ekl. 11:8.

3. Gin ang’o manyalo miyo jotich Jehova obed gi paro maok owinjore?

³ Owete gi nyimine nyalo bedo gi paro maok owinjore nikech  gik moko ok dhinegi kaka ne gidwaro, kata nikech midekre, kata nikech gimedo bedo moti. (Zab. 71:9; Nge. 13:12; Ekl. 7:7) To e wi mano, Jokristo duto onego ong’e ni chunywa otimo wuond kendo ni onyalo kumowa kata obedo ni Nyasaye to mor kodwa. (Yer. 17:9; 1 Joh. 3:20) Jachien bende kinde duto ohero keyo miriambo e wi jotich Nyasaye. Kendo jogo manigi paro kaka mar Satan nyalo temo miyo wabed gi paro machalo gi mar Elifaz ma ne onge yie, ma nowacho ni wan joma nono e nyim Nyasaye. E kinde Ayub mano ne en miriambo, to pod en miriambo nyaka e kindewagi.—Ayub 4:18, 19.

4. En ang’o mwabiro nono e sulani?

⁴ Jehova wacho maler e Muma ni obiro bedo machiegni gi jogo ‘makadho e hoho mar tipo mar tho.’ (Zab. 23:4) Yo achiel ma Jehova bedogo machiegni kodwa en kokalo kuom Wachne. Muma nigi “teko mar muko ut lweny.” Mano tiende ni Muma nigi teko mar golo oko paro maok owinjore ma wan-go wawegi. (2 Kor. 10:4, 5) Omiyo we wanon ane kaka wanyalo tiyo gi Muma mondo okonywa nyago kendo siko gi paro mowinjore. Mano nyalo konyowa wawegi kendo nyisowa yore ma wanyalo jiwogo jomoko.

5. Ang’o manyaka watim mondo wabed gi paro mowinjore?

⁵ Jaote Paulo lero moko kuom gik manyalo konyowa bedo gi paro mowinjore. Nojiwo kanyakla mar Korintho kama: “Nonreuru uwegi pile mondo une kuwuotho e yie.” (2 Kor. 13:5) “Yie” en puonj duto ma Jokristo madier oyiego mayudore e Muma. Kapo ni watimo gik ma Muma puonjo, mano nyiso ni ‘wawuotho e yie.’ En adier ni nyaka waluw puonj duto mipuonjo Jokristo madier. Ok wanyal yiero ni wabiro luwo moko to moko to waweyo.—Jak. 2:10, 11.

6. Ang’o momiyo onego ‘wanonre wawegi kabe pod wamako yie’? (Ne picha manie chak sulani.)

⁶ Jakristo nyalo luor nonore owuon kabe pod omako yie, to ahinya wuon kapo ni ong’eyo ni nitie kama oremie. Kata kamano kaka Jehova nenowa, e gima duong’ie moloyo kaka wanenore wawegi kendo pache oyombo pachwa mabor. (Isa. 55:8, 9) Sama Jehova nonowa, ok otim kamano mana ni mondo okumwa, to onono kido mabeyo ma wan-go mondo okonywa. Sama itiyo gi Wach Nyasaye e ‘nono kabe iwuotho e yie,’ ibiro bedo gi paro mowinjore kuom kaka Nyasaye neni. Mano nyalo konyi mondo kik ibed gi paro moro amora ni in ng’at manono e nyim Nyasaye, kar mano ibiro ng’eyo ni adier in ng’at malong’o e wang’e. Ng’eyo mano nyalo chalo ka ng’at moyawo dirise mag ode mondo ler odonj e ode.

7. Ere kaka ranyisi manie Muma mag jotich Nyasaye ma ne nigi yie nyalo konyowa?

⁷ Yo maberie chuth mar nonore wawegi kabe wan e yie, en paro matut kuom ranyisi mag jotich Jehova mayudore e Muma. Pim ane chal ma intiere sani gi chal ma ne gintiere. Par ane kaka ne giwinjo e chunygi, kae to ipar ane gima dine itimo e chal margino. We wanon ane ranyisi moko adek manyiso kaka wanyalo tiyo gi Muma e nonruok kabe pod wan “e yie.” Mano biro konyowa bedo gi paro mowinjore.

8, 9. (a) Chi liel modhier ne nie chal mane? (b) Gin paro mage maok owinjore ma chi liel ne nyalo bedogo?

⁸ Yesu ka ne nie hekalu mane ni Jerusalem, noneno chi liel moro modhier. Ranyisi ma chi lielno noketo nyalo konyowa siko gi paro mowinjore kata obedo ni nyalowa nyalo bedo morem.  (Som Luka 21:1-4.) Par ane chal ma chi lielno ne nitiere: Mokwongo ne onyagore gi lit mapek nikech chwore ne otho. To e wi mano bende jotend din mag Jo-Yahudi ne “[yako] ut mond liete” kar konyogi. (Luka 20:47) Ne odhier ahinya ma gima nonyalo chiwo e hekalu ne rom mana gi gima jatich nyalo yudo bang’ tiyo dakika manok.

⁹ Par ane kaka chi lielni ne nyalo bedo ni winjo e chunye sama odonjo e laru mar hekalu koting’o mana senti ariyo ma nengogi ni piny. Dibed ni noparore kaka chiwo mare ne tin ahinya kopimo gi chiwo ma dine ogolo kadine bed ni chwore ngima? Dibed ni wiye ne kuot koneno jomoko kagolo chiwo mabup, kendo wuoro kabe mareno Nyasaye ne dhi yiego adier? Katabed ni ne en gi paro mane, pod nochiwo duto ma ne en-go mondo oriw lwedo lamo madier.

10. Yesu nonyiso nade ni chiwo ma chi liel nogolo nomoro Nyasaye?

¹⁰ Yesu nowacho ni chi lielno kaachiel gi chiwo ma nogolono nomoro chuny Jehova. Nowacho ni ‘nobolo chiwo moloyo joma omewgo duto.’ Chiwo mareno ne idhi riw kanyachiel gi mag jomoko, to ema pod Yesu noneno maler kaka chi lielno nochiwore ne Jehova. Joma ne tiyo tij kwano pesa e hekalu, ka noyudo senti ariyogo e sandug pesa, ne ok ginyal ng’eyo kaka Jehova ogeno sentigo kaachiel gi ng’at ma nochiwogi. Gima duong’ ne en kaka Jehova ne neno gik moko to ok gima ji ne paro kata gima chi lielno ne paro kuome owuon. Be inyalo nonori iwuon kitiyo gi puonjni mondo ing’e kabe pod in e yie?

11. Sigand chi lielno puonjowa ang’o?

¹¹ Chal ma intiere nyalo chiko kaka igolo chiwo ne Jehova. Joma moko ok nyal lando wach maber kaka digiher nikech hikgi oseniang’, kata nikech ginyagore gi tuwoche. Be onego gipar ni seche ma gitiyogo e lendo tin ahinya maok onego ondik e ripot? Samoro ka in rawera kata ok ijatuwori ahinya, pod inyalo paro ni  seche milendogo tin ahinya kopim gi seche ma jotich Jehova lendogo higa ka higa. Kata kamano, sigand chi liel ma nodhier konyowa ng’eyo ni Jehova neno kendo ogeno ahinya gimoro amora ma jotichne otimone, to ahinya wuon sama gitiyone e bwo chal matek. Par ane gik misetimo ne Jehova kuom higa achiel mosekalo. Dibed ni ne ichiwori e yo makende mondo iyud seche ma nitiyogo ne Jehova? Ka en kamano, to bed gadier ni Jehova ne mor ahinya gi gima nitimono. Sama itimo duto minyalo e tij Jehova mana kaka chi liel modhiercha notimo, mano miyo ibedo gadier ni igurori motegno “e yie.”

12-14. (a) Elija ne nigi paro mane maok owinjore? (b) Ang’o ma ne nyalo miyo Elija obed gi parono?

¹² Janabi Elija ne en jatich Jehova ma nigi yie motegno. Kata kamano, kinde moro chunye nonyosore ahinya mokwayo Jehova mondo onege kowacho niya: “Wach oroma; koro, yaye Jehova, kaw ngimana.” (1 Ruo. 19:4) Joma pok oyudo chandruok mapek kamano nyalo paro ni Elija ‘norikni gi weche’ e lamo mareno. (Ayub 6:3) Kata kamano, kamano e kaka nowinjo e chunye. Ng’e ni Jehova nokonyo Elija kar bedo gi ich wang’ kode.

¹³ Ang’o momiyo Elija nogombo mondo otho? Kane pok owacho wechego, noyudo osetimo hono moro monyiso ayanga ni Jehova e Nyasaye madier. Bang’ honono, jonabi 450 mag Baal nonegi. (1 Ruo. 18:37-40) Nyakabed ni Elija ne geno ni oganda Nyasaye koro ne dhi dok e lamo madier, to mano ok notimore. Jezebel chi Ruoth nooro ote ne Elija ni ochano mar nege. Nikech luoro, Elija noringo wuok Israel kochomo yo milambo kong’ado piny Juda kendo bang’e nochopo e thim.—1 Ruo. 19:2-4.

¹⁴ Ka en kende kendo ka parruok chande, Elija nochako paro ni tich ma noyudo otiyo kaka janabi ne tich manono. Nonyiso Jehova niya: “Ok along’o moloyo kwerena.” Nowinjo e chunye ni en ng’at manono mana kaka choke kwerene ma nosetho. Pache ne wuonde ni en ng’at manono e nyim Jehova kata e nyim dhano wadgi.

15. Nyasaye notimo ang’o mondo Elija ong’e ni pod en ng’at mogen?

¹⁵ Jehova to ne neno Elija e yo mopogore. Ne en ng’at ma Nyasaye ogeno ahinya, kendo Jehova nokawo okang’ mondo Elija obed gadier gi wachno. Nooro malaika mare mondo ojiwe. Jehova nomiye chiemo gi pi modho mondo omiye teko mar wuotho e thim kuom odiechienge 40 kochomo Got Horeb. E wi mano, Nyasaye norieyo paro maok kare ma Elija ne nigo ni onge Ja-Israel moro amora ma nochung’ motegno mak mana en. E wi mago, Nyasaye nomiye migepe moko manyien, kendo Elija noyiego. Jehova nokonyo Elija modok e migawo mare kaka janabi kakoro otegno moloyo.—1 Ruo. 19:5-8, 15-19.

16. Moko kuom yore ma Nyasaye nyalo tiyogo e jiwi gin mage?

¹⁶ Wach Elija nyalo konyi mondo inon kabe pod in e yie kendo ginyalo konyi mondo ibed gi paro mowinjore. Mokwongo, par ane kaka Jehova osebedo ka rito ngimani. Be dibed ni jaduong’-kanyakla, kata Jakristo moro motegno nokonyi kane iyudo chandruok moro? (Gal. 6:2) Be iseyudo wach moro majiwi kowuok e Muma, e bugewa mag Jokristo, kata mana e chokruogewa mag kanyakla? Kapo ni chieng’ moro iyudo kony e yore ma kamago, par matut ahinya kama konyno owuokie kendo igo erokamano ne Jehova e lamo.—Zab. 121:1, 2.

17. En ang’o ma Jehova morgo ahinya kuom jotichne?

¹⁷ Mar ariyo, ng’e ni paro maok owinjore nyalo wuondowa. Gima duong’ie  moloyo en kaka Nyasaye nenowa. (Som Jo Rumi 14:4.) Jehova mor gi chiwruok ma watimo nikech nyinge koda kaka wachung’ kode motegno. Hera ma Jehova oherowago ok otenore mana kuom migepe kata gik mwanyalo timone. Mana kaka Elija, en adier ni in bende seche moko isetimo ne Jehova gik mang’eny moloyo kaka iparo. Nyalo bedo ni nitie joma oseyudo jip e kanyakla nikech in to ok ing’eyo, kata nitie ji mang’eny mosewinjo wach maber nikech kinda mari.

18. Migawo ma Jehova miyi nyiso ang’o?

¹⁸ Mogik, ne migawo moro amora miyudo kaka ranyisi ni Jehova ni kodi. (Yer. 20:11) Mana kaka Elija, seche moko chunyi nyalo nyosore nikech nyalo nenore ni tiji ok yud nyak kata nikech chenro miketo mar tiyo ne Jehova e okang’ malach nenore ni ok chopi. Kata kamano, pod in gi migawo majaber ma jatich Jehova moro amora nigo ma en lando wach maber kendo bedo ng’at ma iluongo gi nying Nyasaye. Omiyo makri motegno gi Jehova. Kitimo kamano, to mana kaka Yesu nowacho e ngero moro, in bende inyalo wachni niya: “Donji e mor mar ruodhi.”—Math. 25:23.

19. En chal mane ma jandik-zaburi mar 102 ne nitiere?

¹⁹ Jandik-zaburi mar 102 ne nigi chuny monyosore ahinya. Samoro ne en gi lit mang’eny e ringrene kata e chunye, kendo noonge teko mar nyagruok gi chandruoge ma noyudo. Wechene ma wasomo nyiso ni ne en gi lit mang’eny, kendo nowinjo ka gima oonge geno moro amora. (Zab. 102:3, 4, 6, 11) Noparo e chunye ni Jehova ne dwaro wite.—Zab. 102:10.

20. Ere kaka lamo nyalo konyo ng’at makedo gi paro maok owinjore?

²⁰ Kata nobedo kamano, jandik-zaburini ne pod otiyo gi ngimane e pako Jehova. (Som Zaburi 102:19-21.) Mana kaka waneno e Zaburi sula mar 102, kata mana jogo malamo Jehova nyalo yudo lit e yo moro mi pachgi chak tangni. Mana “kaka winyo mar abang’ man kende e tat ot,” jandik-zaburi ne winjo e chunye ni chandruoge lilo ema olwore. (Zab. 102:7) Kapo ni in bende inyalo winjo kamano, nyis Jehova duto manie chunyi mana kaka jandik-zaburi notimo. Wuoyo gi Nyasaye e lamo sama in e chandruok nyalo konyi mondo iked gi paro maok owinjore. Jehova osingo ni obiro ‘dewo kwayo mar joma onge gimoro, mi ok nocha kwayo margi.’ (Zab. 102:17) Ket geno kuom singono.

21. Ere kaka ng’at manyagore gi paro maok kare nyalo medo bedo gi paro mowinjore?

²¹ Zaburi sula mar 102 nyiso bende kaka ng’ato nyalo medo bedo gi paro makare. Jandik-zaburi notimo kamano ka noyiero keto pache kuom osiep ma ne nitie e kinde gi Jehova. (Zab. 102:12, 27) Noyudo hoch kuom ng’eyo ni kinde duto Jehova oikore konyo joge sama gin e tembe. Kuom mano kapo ni seche moko chandruoge hinyo chunyi kendo gimoni tiyo ne Nyasaye e okang’ malach kaka diher, nyise wachno e lamo. Kwa Nyasaye mondo owinj kwayoni ok mana mondo ogoli e chandruogego, to mondo ‘ihul nying Jehova’ ne jomoko.—Zab. 102:20, 21.

22. Ng’ato ka ng’ato kuomwa nyalo moro Jehova e yo mane?

²² Adier, wanyalo tiyo gi Muma mondo wanon-go kapod wawuotho e yie kendo bedo gadier ni Jehova dewowa. En adier ni e piny mwadakie sani, ok wanyal rucho chuth paro maok owinjore e pachwa. Kata kamano, ng’ato ka ng’ato kuomwa pod nyalo moro Jehova, ma chieng’ oyud resruok kotimo sinani e tiyone.—Math. 24:13.