1. ¿Toni tatiochiualismej tein Jiova techmaka techpaleuiaj maj tiyolpakikan?

JIOVA kineki maj tiyolpakikan uan techmaka miak tatiochiualismej tein kichiua nejon. Yekinika, techmakak nemilis, tein uelis tikuiskej uan ika tikueyichiuaskej, ta yejuatsin kichiuak maj ueli tipouikan itech taueyichiualis tein melauak (Sal. 144:15; Juan 6:44). No techyekiluia ke techtasojta uan techpaleuia maj tiksentokakan tiktekitilijtokan (Jer. 31:3; 2 Cor. 4:16). Uan no, techyekpiani ika miak taman uan techmaka tein moneki. Seki taman yejua tamachtilis uan oloch tokniuan akin moajsij noyampa taltikpak akin kipiaj yolseuilis, akin kuali mouikaj uan motasojtaj. Uan no, tikchiaj tikseliskej satepan se taman tein kualtsin.

2. ¿Toni tanemililmej kipiaj seki itekitikauan Dios?

² Sayoj ke maski onkak miak taman tein kichiua maj tiyolpakikan, seki itekitikauan Dios akin amo kikauaj moixnamikij ika amo kuali tanemililmej ika tein kichiuaj. Kinemiliaj ke Jiova amo kinpatiuita yejuan nion tekit tein kichiuaj. Kemej kimachiliaj tein amo kuali, xa kinemiliaj ke keman moijtoua ke yolpakiskej “miak xiujmej”, kiitaj kemej se taman tein amo keman uelis kiajsiskej. Yejuan kiitaj nemilis kemej yeskia mojmostaj tatayouayan (Ecl. 11:8).

3. ¿Toni seki taman kichiua maj tikmachilikan tein amo kuali?

³ ¿Toni kichiua maj kimachilikan nejon tein amo kuali? Xa  amo mochiuak kemej kichiayaj, mokokouaj oso kimachiliaj tekokojkayot porin xiuejkejya (Sal. 71:9; Prov. 13:12; Ecl. 7:7). Uan no, maj tikelnamikikan ke toyolo techkajkayaua uan uelis kichiuas maj tikmachilikan ke nenkaj tein tikchiujtokej maski Dios kiyolpaktia tein tikchiuaj (Jer. 17:9; 1 Juan 3:20). Satanás kintakajkayauilia itekitikauan Dios. Uan moajsij taltikpakneminij akin mokauaj maj kinyekana tein Amokuali kimoyaua uan kitemouaj maj tikneltokakan tein Elifaz akin amo kiyektekitiliaya Dios kiiluij Job: ke yejuatsin amo techpatiuita. Nejon katka se takajkayaualis ijkon kemej axkan (Job 4:18, 19).

4. ¿Toni tikitatij itech nejin tamachtilis?

⁴ Jiova techyekiluia itech Biblia ke yejuatsin iniuan yetok akin ‘nentinemij taltsintan kampa tel tayouayan’ (Sal. 23:4). Kemej neskayot, kinpaleuia ika iTajtoltsin. Biblia “kipia ichikaualis Dios tein ika tikuetsiltiaj miak taman tein chikaujkayetok”, kemej ijkuak tikpiaj tanemililmej tein amo kuali ika tein tikchiuaj (2 Cor. 10:4, 5, TNM). Maj tikitakan keniuj uelis tikuiskej Biblia uan ijkon uelis tikiskaltiskej uan tiksentokaskej tikpiaskej se kuali tanemilil. Nejin techpaleuis tejuan uan no uelis tikinyolchikauaskej oksekin.

5. ¿Toni moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj tikpiakan se kuali tanemilil?

⁵ Tatitanil Pablo kijtoj se taman tein uelis techpaleuis maj tikpiakan se kuali tanemilil. Yejua kinyolmajxitij tokniuan akin nemiaj Corinto: “Xiksentokakan ximoitakan ox nantaneltokaj” (2 Cor. 13:5, TNM). ‘Taneltokalis’ yejua nochi tamachtilismej tein tikajsij itech Biblia. Komo tiknekij tikmatiskej ox ‘titaneltokaj’, moneki timoitaskej uan tikitaskej ox totajtoluan uan totachiualisuan mouikaj ika nejon tein tikneltokaj. Sayoj ke, amo moneki sayoj tikchiuaskej tein tikuelitaskej, moneki timonejnemiltiskej ika nochi itanauatiluan uan itamachtilisuan Jiova (Sant. 2:10, 11).

6. ¿Keyej moneki tikitaskej ox ‘titaneltokaj’? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

⁶ Tejuatsin xa amo tikonneki tikonchiuas nejin, okachi komo tikonmouilia amo xikonajsi tein tikonchia. Sayoj ke tein okachi moneki yejua kemej Jiova techita; itanemililuan “okachi uejkapan” moajsi ke totanemililuan (Is. 55:8, 9). Yejuatsin kinita itekitikauan, amo porin kineki kintatsakuiltis, ta porin kineki kiitas ininkualneskayouan uan kitemoua kinpaleuis. Keman tejuatsin tionmoitas ika tein kijtoua Biblia uan ijkon tikonmatis ox ‘tiontaneltoka’, peuas tikonajsikamatis keniuj Dios mitsonita. Nejon mitsonpaleuis xionmoijkuanili amo kuali tanemililmej uan xikonajsikamati se taman tein melauak: Jiova mitsontelpatiuita. Keman tikonajsikamatis nejin kemej yeskia tiontatapos moventana uan tikonkauas maj Tonaltsin taui kampa tionmoajsi tein semi tatayouayan.

7. ¿Keniuj uelis techpaleuis ininneskayo itekitikauan Dios akin amo keman kikaujkej akin ixnesij itech Biblia?

⁷ Se taman tein techpaleuis maj timoitakan yejua komo titanemiliaj itech ininneskayo itekitikauan Dios akin amo keman kikaujkej akin ixnesij itech Biblia. Xikonita tein kimachiliayaj uan tein kipanotoyaj ika tein tejuatsin tikonpanotok uan xikonnemili toni tikonchiuaskia komo tikonpanotoskia nejon. Maj tikitakan eyi neskayomej tein kinextiaj keniuj tikuiskej Biblia uan ijkon tikmatiskej ox ‘titaneltokaj’ uan maj peua timoitakan ika se kuali tanemilil.

8, 9. 1) ¿Toni kipanotoya siuat akin amo nemiaok itakauj? 2) ¿Toni tein amo kuali xa kinemilij siuat?

⁸ Itech templo ompa Jerusalén, Jesús kiitak se siuat akin amo nemiaok itakauj akin kipanotoya tatasojtilis. Ineskayo nejin siuat uelis techpaleuis maj tiksentokakan tikpiakan se kuali tanemilil maski amo uelis tikchiuaskej nochi tein tikuelitaskiaj (xikonixtajtolti Lucas 21:1-4). ¿Toni kipanotoya nejon  siuat? Se taman, tayokoxtoya porin inamik momikilij, uan okse taman, tajyouiaya porin nejon tonalmej tayekananij itech taneltokalis amo kinpaleuiayaj ta “kinkalkuilia[ya]j ne siuakaualme” (Luc. 20:47). Yejua semi kipanotoya tatasojtilis uan yejua ika sayoj uelia kitemakaya tomin itech templo tein se tekitikej xa kitaniskia itech sayoj seki minutos.

⁹ Xikonnemili tein xa kimachilij siuat keman kalakik kaltenoj itech templo ika sayoj ome tomintsin. ¿Kinemilij ke semi amo miak tomin yaya kitemakati ijkon kemej uelia kitemakaya keman itakauj nemia? ¿Mopinaujmatik keman kiitak miak tomin tein kitemakayaj akin yayaj iixpan? ¿Kinemilij ke tel amo tapaleuiskia nejon tomintsin komo kitemakaya? Maski xa kinemilij nejon, amo kitsakuilij: kichiuak tein uelik uan ijkon kipaleuij taueyichiualis tein melauak.

10. ¿Keniuj kinextij Jesús ke Jiova kitelpatiuitaya siuat akin amo nemiaok itakauj?

¹⁰ Jesús kinextij ke Jiova kitelpatiuitaya siuat akin amo nemiaok itakauj uan nepaleuil tein kitemakak. Kijtoj ke yejua kitemakaka “kachi miak tomin uan ke nekes ricojme”. Kemaj, tomin tein kitemakaka xa mosentilij ika tein kitemakakej oksekin, sayoj ke Jesús kinextij ke tein kitemakak siuat okachi kuali katka ke oksekin. Akin kipouayaj tomin uan satepan kiitakej tomintsin xa amo keman kimatkej ke Jiova kitelpatiuitaya. Sayoj ke okachi monekia keniuj kiitaya yejuatsin, amo tein taltikpakneminij kijtoskiaj nion tein siuat kinemiliskia ika tein kichiuak. ¿Uelis techpaleuis nejin maj timoitakan ox ‘titaneltokaj’?

11. ¿Toni techmachtia tein kipanok siuat akin amo nemiaok itakauj?

¹¹ Tikmatij ke tein tikpanotoskej kemansa kichiuas maj amo tikmakakan Jiova tein tikuelitaskiaj. Seki tokniuan xiuejkejya oso mokokouaj uan nejon kintsakuilia maj miak hora kiteixmatiltikan kuali tanauatilmej. Kemej kipanotokej nejon, ¿moneki kimachiliskej ke sayoj nenkaj kitemakaj tiempo tein tanojnotskej? Uan maski titelpochmejok oso amo timokokouaj, xa uelis tiknemiliskej ke tein tejuan tikchiuaj semi amo miak komo tikitaj nochi horas tein ixolal Dios kichiua xijxiujtika  uan ijkon kiueyichiua. Sayoj ke tein kipanok siuat akin amo nemiaok itakauj techmachtia ke Jiova kipatiuita chikaujkayot tein tikchiuaj ijkuak tiktekitiliaj, okachi keman tikpanouaj ouijkayomej. Xikonnemili tein uelik tikonchiuak itech tanojnotsalis itech xiuit tein panok. ¿Moajsi se hora tein tiontanojnotsak tein monekik tikonchiuas ika ueyi chikaujkayot? Amo xionomeyoloua: Jiova kitelpatiuita nejon hora. Keman tejuatsin, ijkon kemej siuat akin amo nemiaok itakauj, tikonchiua nochi tein tionueli itech itekiyo Jiova, uelis tikonijtos ke ‘tiontaneltoka’.

12-14. 1) ¿Keniuj momachilij Elías? 2) ¿Keyej Elías xa moteltayokoltij?

¹² Tanauatijkej Elías amo keman kikauak Jiova uan kipiaya chikauak takuaujtamatilis. Maski ijkon, se tonal moteltayokoltij uan hasta kitajtanij Dios maj kikuiliskia inemilis. Yejua kitataujtij: “¡Hasta nikanya! Axkan, Jiova, xinechkuili nonemilis” (1 Rey. 19:4). Akin amo keman kimachilianij tel ueyi tayokol, xa kinemiliaj ke Elías sayoj kijtojtoya ‘tajtolmej tein amo kijtoskia’ (Job 6:3). Sayoj ke yekmelauj kimachiliaya nejon. Jiova amo iuan kualanik Elías porin kinekia momikilis, ta kipaleuij.

¹³ ¿Keyej moteltayokoltij Elías? Tepitsin achto kichiujka se mouiskatekit tein kinextijka ke Jiova yejuatsin Dios akin melauak. Satepan ke kichiuak nejon mouiskatekit, 450 tanauatianij akin tayolchikauayaj maj kiueyichiuanij Baal kinmiktijkej (1 Rey. 18:37-40). Kemej panok nejon, Elías xa kichiaya maj xolal oksepa kiueyichiuani Jiova, sayoj ke amo panok nejon. Jezabel, akin katka inamik tekiuaj uan amo yolkuali katka, tanauatij maj kiiluitij ke kimiktiskia. Elías tel mouik uan choloj kampa ika sur, kipanauij xolal Judá, uan kalakik kampa taluakyan tein semi tamouililpan katka (1 Rey. 19:2-4).

¹⁴ Keman Elías yetoya iselti, peuak kinemilia ke tel amo tapaleuij tekit tein kichiujka. Kiiluij Jiova: “Amo okachi nikuali takat ke nouejkaujtatuan”. Kemaj, Elías kimachiliaya ke amo teyi uelia kichiuaya, ijkon kemej iuejkaujtatuan akin sayoj katkaj omit uan talnex. Yejua kinemiliaya ke amo teyi tapaleuij tein kichiuak, uan Jiova uan nion akin amo kipatiuitayaj.

15. ¿Keniuj Jiova kinextilij Elías ke kisentokaya kipatiuitaya?

¹⁵ Sayoj ke Dios, Akin nochi ueli kichiua tel taman kiitaya Elías. Iixpan, Elías kitelpiaya ipatiuj uan kichiuak tein tapaleuij maj kimatini nejon. ¿Toni kichiuak? Kititanik se ángel maj kiyolchikauati. No kimakak tein kikuaskia uan tein tayiskia tein kipaleuiskia maj taxikoskia cuarenta tonalmej tein ojtokaskia hasta tepet Horeb. Uan kinextilij ika netasojtalis ke amo melauak katka keman kinemiliaya ke sayoj yejua israelita akin amo kikauak Jiova. Uan no, Dios kinauatij maj kichiuani okseki tekimej, uan Elías kiselij kichiuas. Tanauatijkej kitelpaleuij tein Jiova kichiujka uan kimakak chikaualis tein kipaleuij maj oksepa kichiua tekit kemej tanauatijkej (1 Rey. 19:5-8, 15-19).

16. ¿Keniuj Jiova mitsonyolchikauani?

¹⁶ Ineskayo Elías uelis mitsonpaleuis xikonita ox tiontaneltoka uan xikonpia se kuali tanemilil. ¿Keniuj? Yekinika, xiontanemili keniuj Jiova mitsonpaleuiani ika miak taman. ¿Tikonselij inepaleuil se tokniuj, xa se tayekankej oso se tokniuj akin kipia kuali taixejekolis, keman tikonpanotoya ouijkayot? (Gál. 6:2.) ¿Tikonmachiliani keniuj Jiova mitsonyekpia keman mitsonyolseuia ika Biblia, amaixmej tein tikseliaj oso nechikolmej? Keman oksepa ijkon tikonselis nepaleuil, xikonnemili ke tein melauj, yejuatsin Jiova mitsonmakatok nejon nepaleuil uan xikontasojkamatili ika netataujtil (Sal. 121:1, 2).

17. ¿Toni Jiova kipatiuita itech itekitikauan?

¹⁷ Ojpatika, xikonelnamiki ke uelis tionmokajkayauas keman tikonpias se amo kuali tanemilil. Tein yekmelauj motelneki yejua kemej Jiova techita (xikonixtajtolti Romanos 14:4).  Yejuatsin techpatiuita porin tikmoujkatokaj uan amo tikauaj, uan amo ika tein ueli tikajsij itech itekiyo. Uan no, xa ijkon kemej Elías, tejuatsin tikonchiuakya okachi ke tein tikonnemilia itech itekiyo Jiova. Xa amo tikonitak ke tikonpaleuij miakej tokniuan itech nechikol. Uan seki taltikpakneminij xa kikakkej tein yekmelauj tamachtia Biblia ika motanojnotsalis.

18. ¿Toni kinextiaj tekimej tein Jiova techmaka?

¹⁸ Uan expatika, xikonita sejse tekit tein Jiova mitsonmaka kemej se taman tein kinextia ke kiyolpaktia tein tikonchiua (Jer. 20:11). Kemej Elías, xa tikonnekis tionmosenkauas porin tekit tein tikonchiua amo moita maj kiualkui tein monekiskia oso porin se tekit tein tikonneki tikonchiuas tikonita ke ouij tikonajsis. Kemej yeski, tejuatsin tikonpia okachi ueyi tatiochiualis tein uelis se kipias itech nejin tonalmej: tikonteixmatiltis kuali tanauatilmej uan tionmoteixmatiltis kemej itaixpantijkauj Jiova. Amo keman xikonkaua yejuatsin. Komo ijkon tikonchiua, uelis mitsoniluiskej nejin tajtolmej tein Jesús kijtoj itech se neskayot: “Ma timosepanyolpaktikan” (Mat. 25:23).

19. ¿Keniuj momachiliaya akin kijkuiloj Salmo 102?

¹⁹ Akin kijkuiloj Salmo 102 tel amo kuali momachiliaya. Yejua tajyouijtoya porin xa teisa kikokouaya oso kitayokoltiaya. Uan amo kipiaya chikaualis tein kipaleuiskia maj kixikoskia nejon kuejmolmej (Sal. 102, encabezamiento). Itajtoluan kinextiaj ke sayoj tanemilijtoya itech ouijkayot tein kipanotoya, itech tekokojkayot tein kipiaya uan kiitaya ke iselti moajsia (Sal. 102:3, 4, 6, 11). Kinemiliaya ke Jiova kinekia senkis kiixtopeuas (Sal. 102:10).

20. ¿Keniuj techpaleuis netataujtil maj timoijkuanilikan amo kuali tanemililmej?

²⁰ Maski ijkon, akin kijkuiloj Salmo ueliskia kikuis inemilis uan ika kiueyichiuas Jiova (xikonixtajtolti Salmo 102:19-21). Kemej kinextia Salmo 102, akin taneltokaj uelis kipanoskej ueyi tayokol tein kichiuas maj amo tanemilikan itech okseki taman. Akin kijkuiloj Salmo momachilij kemej “se totot tein iselti moajsi kaltipan”, kemej yeskia sayoj kiyoualouayaj ikuejmoluan (Sal. 102:7). Komo kemansa tejuatsin ijkon tionmomachilia, xikontapoui Jiova nochi tein tikonmachilia ijkon kemej kichiuak akin kijkuiloj Salmo. Netataujtil tein tikonchiuas keman tiontayokoyas, mitsonpaleuis xikonixnamiki amo kuali tanemililmej. Jiova motenkaua ke “kikakis ininnetataujtil akin amo kipiaj nepaleuil. Uan amo kiixtopeuas ininnetataujtil” (Sal. 102:17). Uelis tiontakuaujtamatis ke kichiuas tein motenkaua.

21. ¿Keniuj uelis tikpiaskej se okachi kuali tanemilil?

²¹ Salmo 102 no techmachtia maj tikpiakan se okachi kuali tanemilil. Akin kijkuiloj Salmo uelik kichiuak nejin keman itech tanemilij ikuali uikalis iuan Jiova (Sal. 102:12, 27). Kiyolseuiaya kimatis ke yejuatsin nochipaya iuan yetoskia ixolal uan kipaleuiskia maj kiixnamiki ouijkayomej. Yejua ika, komo tein amo kuali tein tikonmachilia mitsontsakuilia xikonchiua nochi tein tikonnekiskia itech itekiyo Dios, xikonilui yejuatsin itech netataujtil. Xikontajtani maj mitsonkaki, amo sayoj porin tikonneki tionyolseuis, ta porin tikonneki maj itokay tein yektik moteixmatilti (Sal. 102:20, 21).

22. ¿Keniuj tinochin uelis tikyolpaktiskej Jiova?

²² Kemej tikitakejya, uelis tikuiskej Biblia uan ijkon tikitaskej ox titaneltokaj uan tikitaskej ke Jiova techpatiuita. Semi melauak ke itech taltikpak kampa Satanás taixyekantok amo senkis ueli timoijkuaniliaj tein amo kuali tein tikmachiliaj nion netekipacholis. Sayoj ke tinochin uelis tikyolpaktiskej Jiova uan tikseliskej nemakixtilis komo tiksentokaj tikchiuaj itekiyo (Mat. 24:13).