1. ¿Jehova Diospa ima bendicionninkunam kusisqa kawsakunapaq yanapawanchik?

JEHOVA DIOSQA kusisqa kawsakunanchiktam munan, chaymi bendicionninkunata qowanchik. Paymi kawsakuyta qowarqanchik. Chaytam servichikuchwan payta yupaychananchikpaq, paymá cheqap religionpi kananchikpaq pusaykamuwarqanchik (Sal. 144:15; Juan 6:44). Niwanchiktaqmi kuyawasqanchikmanta hinaspapas yanapawanchikmi hinalla servinapaq (Jer. 31:3; 2 Cor. 4:16). Ancha kusisqataqmi tarikunchik iñiyninchikpi allin yanapasqa kasqanchikmanta hinaspa Diospa llaqtanpi huk sonqolla kasqanchikmantapas. Chaymantapas, mosoq pachapi sumaqllaña kawsakunapaq suyakuyniyoqmi kanchik.

2. ¿Imaynam wakin iñiqmasinchikkunaqa tarikunku?

² Chayna kusisqallaña kawsakunapaq achka bendicionkuna kapuwaptinchikpas, wakin iñiqmasinchikkunaqa mana allinpaq hapikuspankum hukmanyasqa tarikunku. Piensankum paykunatawan yupaychayninkuta Jehova Dios mana chaninchasqanta. Chayna tarikusqankuwanmi piensanmanku, ‘achka watakuna’ kusisqa kawsakuyqa yanqa kasqanta. Paykunapa kawsakuyninqa sapa punchawmi llakillaña (Ecl. 11:8, SB).

3. ¿Imanasqam wakin iñiqmasinchikkunaqa mana kaqpaq hapikunmanku?

³ ¿Imanasqam wakin iñiqmasinchikkunaqa mana kaqpaq hapikunku?  Ichapas chayna tarikunku pipas engañarusqanrayku, ima onqoywanpas kasqankurayku otaq yuyaqyasqanpi sasachakusqankurayku (Sal. 71:9; Prov. 13:12; Ecl. 7:7). Amataq qonqasunchu sonqonchikpas pantachikuqllaña kasqanta, chaymi kikillanchik mana allinpaq hapikuchwan ñoqanchikwan Jehova Dios kusisqa kachkaptinpas (Jer. 17:9; 1 Juan 3:20, NM). Satanasqa yanqakunatam riman Diospa serviqninkunamanta. Satanas hina piensaq runakunapas, yaqapaschá intuwasunchik Diosta qepanchaq Elifazpa nisqanta creenapaq. Paymi Jobta nirqa Dios mana kaqpaqpas hapiwasqanchikta. Chayna nisqanqa yanqamá karqa, chaynallataqmi kunan tiempopipas (Job 4:18, 19).

4. ¿Imatam kay yachachikuypi qawasun?

⁴ Jehova Diosqa sutillatam Palabranpi niwanchik mana kaqpaq hapikuqkunata yanapasqanmanta (Sal. 23:4). Diosqa paykunatam Bibliawan yanapan. Bibliaqa “Diospa atiynin hina armam, chayna armaqa tuñirachinmanmi murallasqa llaqtakunatapas”. Huk rimaypiqa, mana kaqpaqpas hapikusqanchikta otaq ñoqanchikmanta mana allin piensasqanchiktam chinkarachinman (2 Cor. 10:4, 5). Chaynaqa, ¿imaynatam Bibliata servichikuchwan mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipanapaq? Kay yachachikuypi chaymanta yachayqa allinninchikpaqmi kanqa, yanapawasuntaqmi hukkunata kallpanchanapaqpas.

5. ¿Imataq yanapawasun mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipanapaq?

⁵ Apostol Pablom allin yanapakuykunata qorqa mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipanapaq. Corinto cristianokunatam nirqa: “Qamkuna kikikichik tapukuychik, [. . .] iñiynikichikpi allintachus takyachkankichik”, nispa (2 Cor. 13:5, SB). “Iñiynikichikpi” nisqanqa cristianokunapa lliw creesqankunam, chayqa Bibliapim tarikun. ‘Iñiyninchikpi’ allin takyasqanchikta yachanapaqqa, musyakunanchikmi sichu rimayninchik hinaspa ruwayninchik creesqanchikman hina kasqanta. Ichaqa manamá imapas munasqallanchiktachu kasukunanchik, aswanqa cristianokunapaq lliw kamachikuykunatawan yachachikuykunatam kasukunanchik (Sant. 2:10, 11).

6. ¿Imanasqam ancha allin sichu ‘iñiyninchikpi allin takyasqa’ kasqanchikmanta musyakuyqa? (Qaway 12 kaq paginapi dibujota.)

⁶ Ichapas qamqa iñiynikipi imayna tarikusqaykimanta qawakuytaqa mana munankichu, astawanraqmi iñiynikipi mana allin tarikusqaykita piensaspaykiqa. Ichaqa ñoqanchikmanta Jehova Diospa ima piensasqanmi aswan allinqa. Ñoqanchikmantaqa paymi tukuy imata yachan (Is. 55:8, 9). Jehova Diosqa sapa serviqninkunapa imayna kasqantam qawachkan, ichaqa manam castigawananchikpaqchu aswanqa sumaq kayninchikta qawaspan yanapawananchikpaqmi. Sichu ‘iñiyninchikpi allin takyasqa’ kasqanchikta Bibliapa nisqanman hina qawakuspaqa, Jehova Dios imayna qawawasqanchikmantam musyakusun. Chayna ruwaymi yanapawasun mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipanapaq, musyakusuntaqmi Jehova Dios ancha kuyawasqanchiktapas. Chayna kasqanmanta yachayqa, yaqapas tutayay wasiman achki yaykunanpaq ventananta kichachkaq hinam kanqa.

7. ¿Imaynatam ñawpaq tiempokunapi Diospa serviqninkunamanta yachayqa yanapawachwan?

⁷ Iñiyninchikpi allin takyasqa kasqanchikta yachanapaqqa, yanapawasuntaqmi ñawpaq tiempokunapi Diospa serviqninkunapi yuyaymanaypas. Paykunapa imayna tarikusqankuta tupachiy qampa imayna tarikusqaykiwan, chaymantañataq tapukuy: “¿Imatam ñoqaqa ruwayman karqa paykuna hina tarikuspayqa?”, nispa. Chaynaqa, ¿imaynatam Bibliata servichikuchwan ‘iñiyninchikpi allin takyasqa’ kasqanchikta yachaspa mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipanapaq? Chaypaq qawasun Diospa wakin serviqninkunamanta.

8, 9. a) ¿Imaynam wakcha viudaqa tarikurqa? b) ¿Imatam chay viudaqa piensanman karqa?

⁸ Jesusmi Jerusalen templopi qawarqa wakcha viudata. Chay viudapa ruwasqanmi allinta yanapawachwan, imaraykupas mana kaqpaq  hapikusqanchikta atipanapaq (leey Lucas 21:1-4). ¿Imaynam chay viudaqa tarikurqa? Payqa llumpay llakikuywanchá karqa qosan wañukuptin. Chaymantapas, ñakarirqachá religionpi punta apaqkunapa imayna kasqankuwan. Paykunaqa ‘viudakunapa imallantapas qechuspam’ ñakarichiqku (Luc. 20:47). Chay viudaqa wakcha kayninpim llamkaq runapa iskay-kimsa minutollapi ganasqan qollqeta templopi kaq baulman churarqa.

⁹ Chay viudaqa imaynachá tarikurqa temploman iskay qollqechallanwan chayaykuspanqa. Yaqapaschá piensarqa chay qosqan qollqeqa mana valeq hina kasqanta, payqa yuyarirqachá qosan kawsachkaptin aswan qollqe qosqanta. Ichapas penqakuywan tarikurqa ñawpaqninpi runakuna achka qollqe churasqankuta qawaspan. Ichapas piensarqa chay apasqan qollqechakunata churayqa yanqapaqña kasqanta. Chayna kaptinpas, payqa tukuy atisqantam sonqonmanta churarqa Diosta yupaychananpaq.

10. ¿Imaynatam Jesusqa Jehova Diospa qayllanpi chay viuda ancha chaninniyoq kasqanta qawachirqa?

¹⁰ Jesusqa sutillatam qawachirqa chay viudaqa hinaspa churasqan qollqechakunapas Jehova Diospaq ancha chaninniyoq kasqanta. Nirqam: “Wakcha viudam llapallan apukunapa churasqanmantapas aswan achkataqa churaykun”, nispa. Arí, chay churasqan qollqechakunaqa hukkunapa churasqankuwanchá hukllawakururqa. Jesusmi ichaqa chay viudata alabaykurqa wakinkunamantaqa. Chay qollqe churasqankuta horqoq runakunaqa, manachá haykapipas musyakurqakuchu viudapa churasqan qollqechakuna Jehova Diospaq ancha chaninniyoq kasqantaqa. Chaynaqa, viudapa otaq runakunapa ima piensasqankumantaqa Diospa ima piensasqanmi aswan allin karqa. ¿Yaqachu kay willakuy yanapawachwan sichu ‘iñiyninchikpi allin takyasqa’ kasqanchikta musyakunapaq?

11. ¿Imatam yachachwan wakcha viudamanta?

¹¹ Wakinpiqa sasachakuyniyoq kasqanchikraykum mana atinchikchu munasqanchikman hina Jehova Diosman qoytaqa. Wakin iñiqmasinchikkunam onqosqankurayku otaq yuyaqña kasqankurayku manaña anchatachu Diosmanta willakunku. ¿Chayraykuchu pisillatapas Diosmanta willakusqankuta manaña killa  tukuyta yupananku? Sapa watam Diospa llaqtanqa achkallaña horakunata Diosmanta willakunku, chaywan tupachispam wakinpiqa piensachwan ruwasqanchikqa mana valeq hina kasqanta. Ichaqa wakcha viudamanta willakuymi qawachiwanchik Diosmanta willakunapaq tukuy kallpanchakusqanchikta Jehova Dios ancha chaninchasqanta. Yuyariy kay pasaq watapi Diosmanta hayka hora willakusqaykita. ¿Haykapipas Diosmanta huk horallapas willakunaykipaq anchata kallpanchakurqankichu? Chay willakunaykipaq kallpanchakusqaykitaqa anchatam Jehova Diosqa chaninchan. Chay viuda hina Diosta yupaychanapaq tukuy atisqaykita ruwaspaykiqa, hawkam niwaq ‘iñiynikipi allin takyasqa’ kasqaykita.

12-14. a) ¿Imaynam Eliasqa tarikurqa? b) ¿Imanasqam Eliasqa llumpay hukmanyasqa tarikunman karqa?

¹² Diosmanta willakuq Eliasqa, Diosman sonqo hinaspa iñiyninpi allin takyasqam karqa. Chayna kaptinpas, huk kutipim llumpayta hukmanyaruspan Diosta mañakurqa wañurachinanpaq. Nirqam: “Dios Taytalláy, kunankamallañayá kawsasaq, ñoqataqa wañurachiwayñayá”, nispa (1 Rey. 19:4). Mana haykapipas llumpay llakikuypi tarikuqkunaqa, ichapas ninmanku Eliasqa mana controlakuspan yanqa chayna rimasqanta (Job 6:3). Ichaqa, llumpayta hukmanyaruspanmá chaynataqa nirqa. Jehova Diosqa manamá piñakururqachu Eliaspa wañuy munasqanwanqa, aswanmi yanapaykurqa.

¹³ ¿Imanasqam Eliasqa llumpay hukmanyasqa tarikurqa? Manaraq chayna tarikuchkaspanmi, Eliasqa huk milagrota ruwarqa Jehova cheqap Dios kasqanta qawachinanpaq. Chaymanta qepanmanmi, Baal taytachata yupaychaq 450 runakuna wañuchisqa karqaku (1 Rey. 18:37-40). Eliasqa yaqapaschá chayrayku piensarqa lliw runakuna Jehova Diosta yupaychay qallaykunankumanta, ichaqa manamá chaynachu karqa. Aswanmi mana allin reina Jezabelqa willakuqninta kamachirqa wañuchisqa kananmanta willananpaq. Chaymi Eliasqa mancharikuspan lluptikurqa, hinaspanmi Juda lawman chayaruspan manchakuypaq chunniqninta pasakurqa (1 Rey. 19:2-4).

¹⁴ Eliasqa sapallanpi tarikuspanmi tukuy ruwasqan yanqa kasqanmanta piensayta qallaykurqa. Jehova Diostam nirqa: “Ñoqaqa manam abueloykunamanta aswan allinchu kani”, nispa. Arí, payqa abuelonkunapa mana valeq uchpankuna otaq tullunkuna hinapaqmi hapikurqa. Payqa piensarqam Diospa chaynataq runakunapa qayllanpi mana valeq kasqanta.

15. ¿Imaynatam Jehova Diosqa Eliasta qawachirqa ancha kuyasqanta?

¹⁵ Jehova Diosmi ichaqa mana chaynatachu qawarqa, payqa anchatam Eliasta kuyarqa. Chayta qawachinanpaqmi Diosqa huk angelta kamachirqa kallpanchaykunanpaq. Chaymantapas mikuytawan yakutam qorqa chaynapi Horeb orqoman chayanankama 40 punchaw purinanpaq. Diosqa kuyakuywantaqmi qawachirqa Elias pantarusqanmanta, paymi piensarqa lliw Israel runakunamanta paylla iñiyninpi allin takyasqanta. Chaymantapas Diosqa huk ruwaykunata ruwananpaqmi Eliasta kamachirqa, payñataqmi chaskikurqa. Eliasqa allin kallpanchasqam tarikurqa Diospa yanapakuynin chaskisqanmanta hinaspanmi qarinchakuspan Diosmanta hinalla willakurqa (1 Rey. 19:5-8, 15-19).

16. ¿Imaynatam Jehova Diosqa qamta yanapasurqanki?

¹⁶ Eliasmanta yachayninchikqa, allintam yanapawachwan sichu ‘iñiyninchikpi allin takyasqa’ kasqanchikta musyakunapaq hinaspa mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipanapaq. Chaypaqqa, puntata piensariy Jehova Dios imayna yanapasusqaykipi. ¿Yaqachu sasachakuypi tarikuptiki congregacionpi ancianopa otaq huk kaqnin iñiqmasikipa yanapakuyninta chaskirqanki? (Gal. 6:2.) ¿Kallpanchasqachu tarikunki Bibliata hinaspa qellqanchikkunata leespayki otaq huñunakuykunaman rispayki? Haykapipas chay yanapakuykunawan kallpanchasqa tarikuspaykiqa, piensariy chay yanapakuykuna Jehova  Diosmanta hamusqanta hinaspa payta agradecekuy (Sal. 121:1, 2).

17. ¿Ima ruwasqanchiktam Jehova Diosqa chaninchan?

¹⁷ Chaymantapas, kikinchik mana kaqpaqpas hapikuyqa mana allinkunamanmi aparuwachwan. Chaymi Jehova Dios ñoqanchikmanta ima piensasqanpi astawan reparananchik (leey Romanos 14:4). Payqa kuyawanchik manam llaqtanpi achka ruwayniyoq kasqanchikraykuchu, aswanqa payman sonqo kaspa servisqanchikraykum. Chaymantapas, yaqapaschá Elias hina Diosta allinta servirqanki piensasqaykimantaqa. Ichapas mana musyakuspayki achka iñiqmasikikunata yanaparqanki. Hinaspapas yaqapaschá achka runakuna willakuypi kallpanchakusqaykirayku Jehova Diosmanta uyarirqaku.

18. ¿Imatam qawachin congregacionpi ima llamkayniyoq kasqanchikqa?

¹⁸ Chaymantapas, congregacionpi ima llamkayniyoq kasqaykiqa qawachinmi Jehova Dios qanwan kusisqa kasqanta (Jer. 20:11). Ichapas Elias hina hukmanyasqa tarikunki Dios serviyniki mana allin kasqanta otaq congregacionpi ima llamkaypas mana haypay atina kasqanta piensaspayki. Ichaqa ima llamkaymantapas ancha kusikunapaq llamkayniyoqmi kanki, chayqa Diosmanta willakusqayki hinaspa sutinta apasqaykim. Amayá Diosman sonqo kasqaykitaqa saqeychu. Chaynata ruwaptikiqa, Jesusmi rikchanachisqanpi nisqanman hina “ñoqawanyá kusikuy” nispa nisunki (Mat. 25:23).

19. ¿Imaynam Salmo 102 capitulota qellqaq tarikurqa?

¹⁹ Salmo 102 capitulota qellqaqmi hukmanyasqallaña tarikurqa llumpay ñakarisqanwan, chaymi kallpan mana karqachu sasachakuyninta atipananpaq (Sal. 102, qallariyninpi kaq). Rimasqankunam qawachin ñakarisqallanpi hinaspa sapallan kasqanpi piensasqanta (Sal. 102:3, 4, 6, 11). Payqa piensarqam Jehova Dios mana kaqpaqpas hapisqanta (Sal. 102:10).

20. ¿Imaynatam Dios mañakuyninchik yanapawasun mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipanapaq?

²⁰ Chaywanpas, chay Salmo qellqaqqa Jehova Diosta alabananpaqmi vidanta servichikurqa (leey Salmo 102:19-21). Salmo 102 capitulopa nisqanman hinaqa, iñiyninkupi allin takyasqa kaqkunapas llumpay llakikuypim tarikunmanku hinaspam chayllapi piensanmanku. Chay Salmo qellqaqqa “sapachallan kaq pichiwchakuna hinam” tarikurqa, yaqapas sasachakuyninwan llumpay waykasqa hina (Sal. 102:7). Haykapipas chayna tarikuspaykiqa, chay Salmo qellqaq hina Diosman sonqoykita kichaykuy. Chayna mañakusqaykim yanapasunki mana kaqpaqpas hapikusqaykita atipanaykipaq. Jehova Diosqa ninmi “mana imayoqkunapa mañakusqanta” uyarinanmanta hinaspa ‘chaylla chaskinanmantapas’ (Sal. 102:17). Hinaptinqa, chayna nisqanpiyá hapipakuy.

21. ¿Imaynatawanmi mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipachwan?

²¹ Salmo 102 capituloqa yanapawanchiktaqmi mana kaqpaqpas hapikusqanchikta atipanapaq. Chay ruwaytam Salmo qellqaq atirurqa Dioswan amistadninpi astawan piensaspan (Sal. 102:12, 27). Allintataqmi kallpancharqa Jehova Dios llaqtanta haykapipas yanapananmanta yachasqan. Chaynaqa, mana kaqpaqpas hapikusqaykirayku iñiynikipi mana ñawparinkichu hinaspaqa Diosta mañakuy. Mañakuy uyarisunaykipaq, chaynapi hawkayayta chaskispayki Diospa sutinmanta hinalla willakunaykipaq (Sal. 102:20, 21).

22. ¿Imaynatam llapanchik Jehova Dios kusichiyta atichwan?

²² Qawamusqanchikman hinaqa, allintam Bibliata servichikuchwan sichu iñiyninchikpi allin takyasqa kasqanchikta musyakunapaq hinaspa Dios ancha kuyawasqanchikta yachanapaqpas. Arí, kay mana allin tiempokunapiqa manamá qalaypaqtaqa chinkachiyta atisunchu mana kaqpaqpas hapikusqanchiktaqa nitaq hukmanyasqanchiktapas. Ichaqa llapanchikmi Jehova Dios kusichiyta hinaspa salvasqa kayta atichwan payman sonqo kaspaqa (Mat. 24:13).