1. ¿Tuku kinkamaxkiyan Jehová xlakata napaxuwayaw?

JEHOVÁ lakaskin kapaxuwaw, lhuwa tuku kinkamaxkiyan xlakata napaxuwayaw. Pulana, kinkamaxkinitan latamat chu tlan nalimaklakaskinaw xlakata nalimalankiyaw xlakata wa tlawalh pi katawilaw kxaxlikana takanajla (Sal. 144:15; Juan 6:44). Na kinkawaniyan pi kinkapaxkiyan chu kinkamakgtayayan chuntiya naskujnaniyaw chu natayaniyaw (Jer. 31:3; 2 Cor. 4:16). Na wilaw kʼakgtum paraíso xaʼespiritual, xlakata makgamakglhtinanaw lhuwa taway xla kintakanajlakan chu tlan katalalinaw kinatalankan. Chu ni kajwatiya uma, na wi tuku lu lilakgatit kgalhkgalhimaw.

2. ¿Tukuya nitlan talakapastakni kalakgchin makgapitsi kskujnin Dios?

² Pero maski lhuwa tuku tlan nalipaxuwayaw, makgapitsi xlakskujnin Dios tuwa makgkatsikgo xlakata min kilhtamaku nitlan lakpuwankgo xpalakatakan. Makgkatsikgo pi Jehová ni xlakaskinka akxilha xtaskujutkan. Nitlan limakgkatsikgo, lakpuwankgo pi napaxuwakgo «lhuwa kata» kaj tamanaxnat. Makgkatsikgo la komo pokglh wi kxlatamatkan (Ecl. 11:8).

3. ¿Tuku xlakata max min umakgolh nitlan talakapastakni?

³ ¿Tuku tlawa pi chuna nalakpuwankgo? Max tuku nitlan kakitaxtunilh, kgalhikgo akgtum tajatat o linkgoya kata (Sal. 71:9; Prov. 13:12; Ecl. 7:7). Nachuna, kalakapastakwi pi kinakujkan  kinkaʼakgskgawiyan chu nakinkamalakpuwaniyan tuku nitlan kimpalakatakan maski makgapaxuwamaw Dios (Jer. 17:9; 1 Juan 3:20). Satanás kalimawaka kskujnin Dios tuku nixlikana. Chu lhuwa latamanin tiku chuna lakpuwankgo la xla, tlawaputunkgo pi nakanajlayaw tuku Elifaz tiku nitlan xtayat xwanit wanilh Job: pi akinin ni kxtapalh kxlakatin Dios. Tuku wa ni xlikana xwanit chu la uku na ni xlikana (Job 4:18, 19).

4. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

⁴ Jehová liwana kinkawaniyan kxTachuwin pi nakamakgtaya tiku lamakgo «latani [kalipekua] chu snun kapokglhwa» (Sal. 23:4). Akgtum liʼakxilhtit, kalimakgtaya xTachuwin. Biblia «xala talhman litliwakga nkgalhi ntu nalimasputuy ntu ntliwakglh xtawi», asta talakapastakni nema max nitlan kgalhiyaw kimpalakatakan (2 Cor. 10:4, 5). Wa xlakata kaʼakxilhwi la nalimaklakaskinaw Biblia xlakata tlakg nakgalhiyaw xatlan talakapastakni. Uma nakinkamakgtayayan chu na nakalimatliwakglhaw amakgapitsin.

5. ¿Tuku taputsan kilitlawatkan xlakata nakgalhiyaw xatlan talakapastakni?

⁵ Apóstol Pablo wa tuku tlan nakinkamakgtayayan nakgalhiyaw tlan talakpuwan. Kawanilh natalan xalak Corinto: «Kaʼakstukaputsananikantit lapi aktanks nkgalhiyatit mintakanajlakan» (2 Cor. 13:5). “Takanajla” kilhchanima putum tuku kstalaninanin Cristo kanajlakgo nema wi kBiblia. Xlakata nakatsiyaw komo kgalhiyaw “takanajla”, liwana naʼakxilhaw komo kilatamatkan chu tuku wanaw limasiya tuku kanajlayaw. Pero ni kajwatiya namakgantaxtiyaw tuku akinin nalakgatiyaw; kilitlawatkan putum xlimapakgsin chu xtamasiy Cristo (Sant. 2:10, 11).

6. ¿Tuku xlakata kiliʼakxilhatkan komo “kgalhiyaw takanajla”? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.)

⁶ Max ni akstu katiputsananiputunka, xlakata lakpuwana pi natekgsa tuku ni katilakgati. Pero tuku tlakg xlakaskinka wa tuku Jehová lakpuwan kimpalakatakan; xtalakpuwan «tlakg talhman nixawa» kilakan (Is. 55:8, 9). Xla kalakputsanani kskujnin ni xlakata nakalimawaka tuku nitlan, chuna tlawa xlakata tekgsputun tlan tayat nema kgalhikgo chu nakamakgtaya. Akxni limaklakaskina Biblia xlakata naʼakxilha komo “kgalhiya takanajla”, chuna naʼakxilhkana la akxilhan Dios. Uma namakgtayayan nialh nakgalhiya nitlan tapuwan chu nakatsiya tuku xlikana: pi Jehová lu xtapalh akxilhan. Akxni naʼakgatekgsa uma nalitaxtu la akxni mapanuya mincortinas xlakata natanu kxkgakganat chichini kxakapukswa kmincuarto.

7. ¿La nakinkamakgtayayan xliʼakxilhtitkan kskujnin xala makgasa nema tatsokgnit kBiblia?

⁷ Pulaktum tuku tlan natlawayaw xlakata liwana akstu nakinkaputsananikanan, wa nalilakpuwananaw xliʼakxilhtitkan kskujnin Dios xala makgasa. Katamalakxtupi tuku makgkatsikgolh chu tuku titaxtukgolh chu tuku wix makgkatsiya chu titaxtupat chu kalakpuwanti tuku xtitlawa komo wix chuna xtiʼakgspulan. Kaʼakxilhwi pulaktutu tuku masiya la nalimaklakaskinaw Biblia xlakata nakatsiyaw komo “kgalhiyaw takanajla”, chuna nakgalhiyaw tlan tapuwan kimpalakatakan.

8, 9. 1) ¿Tuku xtitaxtuma puskat tiku xninita xchixku chu nitu xkgalhi? 2) ¿Tuku max xlakpuwan ama puskat xlakata xtumin?

⁸ Anta kxtemplo Jerusalén, Jesús akxilhli chatum puskat tiku xninita xchixku chu nitu xkgalhi. Xliʼakxilhtit uma puskat nakinkamakgtayayan xlakata tlan nalakpuwanaw kimpalakatakan maski wi tuku nila natlawayaw (kalikgalhtawakga Lucas 21:1-4). ¿Tuku xtitaxtuma uma puskat? Pulaktum, lu xlilipuwama xlakata xninit  xchixku, chu xliʼakgtiy, lu nitlan xtitaxtuma xlakata tuku xmakglhtikgo xpulalinanin takanajla xla ama kilhtamaku, amakgolh «[x]makgkgalhawakgoy xchikkan» tiku nitu xkgalhikgo chu ni xkamakgtayakgo (Luc. 20:47). Xla lu nitu xkgalhi, kajwatiya tlan xmasta ktemplo tumin nema xtlaja chatum skujni akxni kskuja ni lhuwa minutos.

⁹ Kalakpuwanti tuku xmakgkatsi uma puskat tiku xninita xchixku akxni tanucha kxkilhtin templo chu xlin akgtiy laktsu xtumin. ¿Lakpuwa max pi nitu xlitaxtu tuku xʼama masta nixawa tuku xmasta akxni xlamajku xchixku? ¿Limaxanalh akxni akxilhli la xlilhuwa tumin xmastamakgo tiku pulana xmujumakgolh? ¿Lakpuwa pi ni xlakaskinka xmujulh akgtiy laktsu xtumin xlakata nitu xlitaxtukgo? Maski max chuna lakpuwa uma machokgolh: tlawalh tuku tlan xtlawa xlakata xmakgtayanalh kxaxlikana takaknin.

10. ¿La limasiyalh Jesús pi Jehová lu xtapalh xakxilha puskat tiku xninita xchixku?

¹⁰ Jesús wa pi Jehová lu xtapalh xakxilha ama puskat tiku xninita xchixku chu tuku mastalh. Wa pi puskat «tlakg mujulh ni xawa amakgapitsin [ricos]». Xlikana, laktsu xtumin tatalakwilhalh tumin nema mastakgolh amakgapitsin, pero Jesús laksakli uma puskat xlakata tlan lichuwinalh. Tiku putlekgakgolh tumin chu akxilhkgolh umakgolh akgtiy laktsu tumin nikxni katsikgolh la xlilhuwa xtapalh xakxilha Jehová. Pero tuku xlakaskinka xwanit wa tuku Jehová xlakpuwan, ni wa tuku xlakpuwankgo amakgapitsin chu tuku xlakpuwan puskat tiku xninita xchixku. ¿Nakinkamakgtayayan uma nakatsiyaw komo “kgalhiyaw takanajla”?

11. ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku tatsokgnit xlakata puskat tiku xninita xchixku?

¹¹ Xlikana pi tuku titaxtumaw max natlawa pi nila lhuwa tuku namaxkiyaw Jehová. Makgapitsi natalan nila limaxtukgo lhuwa horas nalichuwinankgo xalakwan xalaksasti, xlakata linkgoya kata o tatatlakgo. ¿Xlilakpuwatkan pi ni xlilat namakatsininankgo la xlilhuwa kilhtamaku lichuwinankgolh  Dios? Chu maski max lhuwaku tuku tlan tlawayaw, max nalakpuwanaw pi putum horas tuku xkachikin Jehová masta akgatunu kata kaj ni lhuwa tuku limakgtayanamaw. Pero xliʼakxilhtit puskat tiku xninita xchixku kinkamasiyaniyan pi Jehová xtapalh akxilha putum tuku tlawayaw xlakata naskujniyaw, liwaka akxni titaxtuyaw tuku tuwa. Kalakapastakti taskujut nema tlawa kkata nema titaxtulh. ¿Lu tuwa makgkatsi akgtum hora nema skujnani Jehová? Liwana kakatsi pi Jehová lu xtapalh akxilha tuku tlawa uma hora. Xtachuna la puskat tiku xninita xchixku, akxni tlawaya putum tuku tlan xlakata naskujnaniya Jehová, tlan nawana pi “kgalhiya takanajla”.

12-14. 1) ¿La makgkatsilh Elías? 2) ¿Tuku max lu makgalipuwa Elías?

¹² Palakachuwina Elías ni xmakgxtakga Jehová chu tliwakga xkgalhi xtakanajla. Maski chuna, milh kilhtamaku lu lipuwa chu asta skinilh Dios pi xmakglhtilh xlatamat. Wa: «¡Tlantiya! La uku, oh Jehová kakimakglhti kilatamat» (1 Rey. 19:4). Tiku nikxni chuna makgkatsikgonit max nalakpuwankgo pi Elías “kaj akglakgwa” xchuwinama (Job 6:3). Pero tuku xmakgkatsima xaxlikana xwanit. Jehová ni sitsinilh xlakata xniputun, wata makgtayalh.

¹³ ¿Tuku xlakata lu xlipuwama Elías? Ni lhuwa kilhtamaku xtitaxtunit xtlawanit akgtum milagro nema masiyalh pi Jehová xaxlikana Dios. Alistalh, 450 xpalakachuwinanin Baal kamakgnika (1 Rey. 18:37-40). Elías max xkgalhkgalhima pi kachikin xtatayapa xaxlikana takaknin, pero ni chuna lalh. Mapakgsina Jezabel tiku lixkajni xlikatsi makatsinilh palakachuwina pi xʼama makgni. Xlakata pekualh, tsalalh, titaxtulh kxtiyat Judá chu alh kdesierto ksur, niku xakaskani tiyat chu xakalipekua (1 Rey. 19:2-4).

¹⁴ Akxni xakstu xwi, Elías tsukulh lakpuwan pi nitu xlitaxtunit putum taskujut nema xtlawanit. Wanilh Jehová: «Akit ni tlakg tlan nixawa kinatlatni tiku nikgonita». Chuna, xmakgkatsi pi nitu xlitaxtu, la xpokgxnikan chu xlukutkan xnatlatni tiku xnikgonita. Xlakpuwan pi nitu xlimakwan chu ni xtapalh xlitaxtu kxlakatin Jehová chu kxlakatinkan amakgapitsin.

15. ¿La makatsinilh Jehová Elías pi xla chuntiya lu xtapalh xakxilha?

¹⁵ Pero tiku kgalhi putum litliwakga ni chuna xakxilha Elías. Xla lu xtapalh xakxilha, chu makatsinilh pi chuna xakxilha. ¿Tuku tlawalh? Malakgachanilh chatum ángel xlakata xmatliwakglhli. Na maxkilh liwat chu tuku nalikgotnan xlakata xkgalhilh litliwakga natlawan tipuxam kilhtamaku xlakata xchalh ksipi Horeb. Chu, pi akxni Elías xlakpuwan pi xliputum israelitas kajwatiya xla tiku ni xmakgxtakgnit Dios, xla masiyanilh pi ni chuna xwanit. Nachuna kalakapastakwi pi lakgayawalh xasasti taskujut, chu Elías makgamakglhtinalh. Jehová makgtayalh Elías chu xla tatliwakglhpa xlakata xtsukupa palakachuwinan (1 Rey. 19:5-8, 15-19).

16. ¿La tanu tanu matliwakglhnitan Jehová?

¹⁶ Xliʼakxilhtit Elías tlan namakgtayayan naʼakxilha pi tlan wi mintakanajla chu ni nalakpuwana pi nitu litaxtuya. ¿La namakgtayayan? Pulana, kalakpuwanti la tanu tanu la matliwakglhnitan Jehová. Akxni xtitaxtupat tuku tuwa, ¿max makgtayan chatum kgolotsin xalak congregación o atanu tala tiku tliwakga wi xtakanajla? (Gál. 6:2.) ¿Matliwakglhnitan Biblia, kilikgalhtawakgakan o tamakxtumit xalak congregación? Alimakgtum akxni nalitamakgtayaya umakgo, kalakpuwanti pi Jehová limakgtayaman uma, chu kapaxtikatsini (Sal. 121:1, 2).

17. ¿Tuku xlakata xtapalh kinkaʼakxilhan Jehová?

¹⁷ Xliʼakgtiy, kalakapastakti pi min kilhtamaku nixlikana tuku nitlan lakpuwanaw kimpalakatakan. Tuku xlakaskinka wa  tuku lakpuwan Jehová (kalikgalhtawakga Romanos 14:4). Jehová xtapalh kinkaʼakxilhan ni xlakata tuku akinin tlan tlawayaw, wata xlakata ni makgxtakgaw chu kakninaniyaw. Chuna la Elías, max na lhuwa tuku tlawanita xpalakata xaxlikana takaknin. Max ni katsiya, pero kamakgtayanita makgapitsi natalan kcongregación. Chu max makgapitsi latamanin kgaxmatkgonit xaxlikana xalak Biblia xlakata lu liskujti.

18. ¿Tuku limasiya taskujut nema kinkalakgayawayan Jehová?

¹⁸ Chu xaʼawatiya, kaʼakxilhti pulakatunu taskujut nema lakgayawakana la tuku limasiya pi xla tlan akxilhan (Jer. 20:11). Chuna la Elías, max nalipuwana xlakata taskujut nema tlawaya chuna taxtuyacha la wix lakaskina o lakpuwana pi nikxni katilakgayawaka tuku lakgatayaputuna kxkachikin Dios. Maski chuna o ni, wix kgalhiya lu lanka talakgalhaman nema anan uku: wa nalichuwinana xalakwan xalaksasti chu nalitalakgapasa xtatayana Jehová. Ni kamakgatsankganani Jehová. Komo chuna natlawaya xtachuna nawanikan la wa Jesús kʼakgtum liʼakxilhtit: «Na katapaxuwa nchu mimalana» (Mat. 25:23).

19. ¿La xmakgkatsi tiku tsokgli Salmo 102?

¹⁹ Tiku tsokgli Salmo 102 ni xkatsi tuku natlawa. Xla xlakgaputsamaj xlakata xtakatsanawat, max wi tuku xlaninit kxmakni o nitlan xmakgkatsi kxtalakapastakni, chu ni xkgalhi litliwakga xlakata xlakkaxtlawalh xtaʼakglhuwit (Sal. 102, tuku tatsokgnit niku tsuku). Xtachuwin limasiya pi kajwatiya xlilakpuwan xtakatsanajwat, chu xakstu xmakgkatsikan (Sal. 102:3, 4, 6, 11). Xlakpuwan pi Jehová xlakgmakgamputun (Sal. 102:10).

20. ¿La nakinkamakgtayayan oración nialh nakgalhiyaw nixatlan talakpuwan kimpalakatakan?

²⁰ Maski chuna, salmista tlan chuntiya xmaklakaskin xlatamat xlakata xmalankilh Jehová (kalikgalhtawakga Salmo 102:19-21). Chuna la masiya Salmo 102, tiku kgalhikgo takanajla max titaxtumakgo talipuwan chu ni la atanu tuku nalakpuwankgo. Salmista makgkatsilh pi xlitaxtu «la spitu nima [xakstu] wi nak ixakgstin chiki», lakpuwa pi kajwatiya xtalipuwan xtawilakgolh (Sal. 102:7). Komo namin kilhtamaku wix chuna namakgkatsiya, kawani Jehová putum tuku wi kminaku, chuna la tlawalh salmista. Miʼoraciones namakgtayayan nialh namakgkatsiya pi nitu litaxtuya. Jehová wan pi «nakgaxmata ixoracionkan ti ni lakgtliwekge ni ama lakgmakgan [tuku skinikgo]» (Sal. 102:17). Kakanajla uma tuku kinkawaniyan.

21. ¿La tlan nakgalhiyaw xatlan talakpuwan?

²¹ Salmo 102 na kinkamasiyaniyan nakgalhiyaw laktlan talakpuwan. Salmista tlan chuna tlawalh xlakata lu kuenta tlawalh la xtalalin Jehová (Sal. 102:12, 27). Xlakata xkatsi pi Jehová putum kilhtamaku xʼama makgtaya xkachikin xlakata xtayanilh taʼakglhuwit, uma tlan xmamakgkatsini. Wa xlakata, komo talipuwan tlawa nila natlawaya putum tuku tlawaputuna kxtaskujut Dios, kawani kmioración tuku makgkatsiya. Kaskini Dios kakgaxmatnin, ni kajwatiya xlakata tlan namakgkatsiya wata xlakata natalichuwinan xtukuwani (Sal. 102:20, 21).

22. ¿La tlan namakgapaxuwayaw Jehová?

²² Chuna la akxilhwi, tlan nalimaklakaskinaw Biblia xlakata nakatsiyaw komo xlikana takanajla kgalhiyaw chu pi Jehová xtapalh kinkaʼakxilhan. Xlikana pi kʼuma lu nitlan kakilhtamaku niku lamaw nila mapanukgoyaw putum tuku nakinkamaxlajwaniyan chu nitlan tapuwan nema nakgalhiyaw. Pero, putum tlan namakgapaxuwayaw Jehová chu tlan namakgamakgamakglhtinanaw lakgtaxtut komo ni namakgxtakgaw xtaskujut (Mat. 24:13).