Se dimosi kuna Brazil wavova vo: “Wau vo tutoma yangalelanga o fuku wa Nsambila ya Esi Nzo, nkumbu miayingi avo kivovele ko vo tufokwele, tulwakanga yamu ola ya dingi-dingi.” Se dimosi kuna Japão wavova vo mwan’au wa mvu kumi ke tokanenanga ola ya fokola ko, ozolanga kaka vo bakwamanana longoka. Ekuma? O se wavova vo: “Etima dia longoka kekalanga diau, ediadi diwokesanga kiese kiandi.”

Kansi, ke wana awonso ko bekalanga y’etima dia longoka. Akaka nkutu ke beyangalelanga nsambila ya esi nzo ko. Ekuma? Se dimosi kuna Togo wavova vo: “O sambila Yave ke difwete kutuyoyesa ko.” Avo e nsambila ya esi nzo iyantikidi kutuyoyesa, ediadi disongele vo diambu difwete soba muna mpila ifidilwanga. Esi nzo zayingi bemonanga vo e nsambila ya esi nzo ilenda kala se ntangw’a “luyangalalu,” nze una wakala e Lumbu kia Vundu kuna kw’akaka muna Aneyisaele.—Yes. 58:13, 14.

Mase bena vo Akristu bafwete sianga ngolo za kitula e nsambila ya esi nzo se ntangw’a kiese. Muna mpila yayi, esi nzo betoma yo yangalela. Ralf, una ye wana tatu amakento ye mosi wa yakala, wavova vo e nsambil’au ya esi nzo ikalanga nze mbokena ke nze longi ko. Awonso bekalanga ye kiese kia vova. Kansi, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga dia kotesa wantu awonso muna mbokena. Ngudi mosi wavova vo: “Ke ntangwa zawonso ko ilendanga kitula e nsambila ya esi nzo se ntangw’a kiese, nze una izolanga vo yakala.” Nga olenda kitula nsambil’eno ya esi nzo se ntangw’a kiese?

Se dimosi una ye wana wole kuna Alemanha, wavova vo: “Tufwete kalanga ye tezo.” Natalia, ngudi a wana wole, wavova vo: “Edi tutoma yangalelanga muna nzo eto i vovelanga mambu ma mpila mu mpila.” Esi nzo zayingi bevambulanga e nsambil’au ya esi nzo mu kunku yayingi. Cleiton, se dia wana wole kuna Brazil, wavova vo: “O vanga wo dikitulanga e nsambila ya esi nzo se  ntangw’a kiese. Difilanga mpe awonso muna nzo mu vova.” Avo nswaswani yampwena ina vana vena e mvu mia wana, o vambula elongi dia esi nzo mu kunku yayingi divananga mase elau dia sia sungididi muna nsatu za konso mwana. Vana ntandu, mase bafwete kalanga ye tezo vava besolanga e nkanda belongoka ye mpila milongokelwa.

Adieyi esi nzo zakaka bevanganga mu kala ye mambu ma mpila mu mpila ma vovela muna nsambila ya esi nzo? Akaka beyantikilanga e nsambila ya esi nzo muna nkunga mia yimbidila Yave. Juan wa mwisi México, wavova vo: “Ediadi divuvikanga ntima mieto yo kutukubika mu sia ngindu muna mambu tulongoka.” O wan’andi besolanga nkunga mina ngwizani ye mana belongoka muna fuku.

Esi nzo zayingi betanganga entwadi lusansu lumosi lwa Nkand’a Nzambi. Muna swaswanesa mpila ya tangila, besikidisanga vo konso muntu katanga mvovo mia muntu mosi oyikwanga muna lusansu lwalu. Se dimosi kuna Japão wavova vo kuna lubantiku, “e mpila yayi ya tangila ya nzenza yakala” kwa yandi. Kansi, o wan’au yau awole bayangalalanga mu kala vamosi ye mase mau muna nsambila ya esi nzo. Esi nzo zakaka bevanganga e fuka ya tusansu twa Nkand’a Nzambi. Roger, se dia wana wole kuna África do Sul, wavova vo “nkumbu miayingi o wana bebakulanga mambu mena muna tusansu twa Nkand’a Nzambi mana yeto mase ke twabakulanga ko.”

E diambu diakaka balenda vanga esi nzo mu sadila mambu ma swaswana muna nsambila ya esi nzo i vanga nsaka vamosi, nze tunga fwaniswa kia nzaz’a Noa yovo kia tempelo ya Solomo. O teka vavulula vitila nwavanga nsaka zazi dilenda twasa kiese kiayingi. Kasikil’owu, dumbelele kimosi kia mvu ntanu kumosi ye mase mandi yo nkak’andi ankento kuna Ásia, i diau bavanga. Muna suku dimosi dia nzo au, yau awonso bavanganga e nsaka za bandula babu kiasonganga e nkangalu kavanga o Paulu muna salu kia kimisionário. Esi nzo zakaka bevanganga babu kia tusansu tuna muna nkand’a Luvaiku. Donald, nleke wa mvu 19 ozingilanga kuna Togo, wavova vo o vanga mambu ma mpila mu mpila “diatomesa e nsambil’eto ya esi nzo yo soba e zingu kia nzo eto.” Nga nulenda yindula e nsaka zilenda kitula e nsambil’eno ya esi nzo se ntangw’a kiese?

Kana una vo o vovela mambu ma mpila mu mpila yo kala ye tezo dilenda kitula e nsambila ya esi nzo se ntangw’a kiese, o teka kubama mfunu kwina kimana awonso babaka e nluta. Dilenda kala diampasi kwa wan’akete mu kala wavwanda yo longoka mu kolo kiandá. Muna kuma kiaki, mase bafwete toma solanga malongi mana meyangidika o wana yo toma kubama. Se dimosi wavova vo: “Vava ikalanga yakubama, awonso bebakanga nluta muna longi.” Se dimosi kuna Alemanha ozayisanga esi nzo andi mana belongoka muna lumingu lulanda muna nsambila ya esi nzo. Akazi mosi yo wan’au sambanu kuna Benin, ezak’e ntangwa betalanga imosi muna DVD zeto muna nsambila ya esi nzo. Aweyi bekubamenanga? O se oteka kubavananga e yuvu ina kakubikidi. Kieleka, o teka kubama kusadisanga mu tomesa e nsambil’eto ya esi nzo.

Vava esi nzo beteka zayanga mana melongokwa, balenda mokena mambu mama muna lumingu lwaluna. Ediadi diwokesanga kiese kiau muna nsambila ya esi nzo. Vana ntandu, avo awonso muna nzo baveno kiyekwa, konso muntu obadikila yo vo nsambila ya esi nzo andi.

Diampasi kwa esi nzo zayingi mu kalanga ye nsambila ya esi nzo konso lumingu. Ekuma?

Mase mayingi besalanga ola zayingi muna lungisa nsatu za esi nzo zau. Kasikil’owu, se dimosi kuna México okatukanga kuna nzo muna ola ya 6 yo vutuka muna ola ya 20. Vana ntandu, e lumbu kia Nsambila ya Esi Nzo kilenda sobwa mu kuma kia nkubika zakaka za mwanda, nze nkingula ya nkengi a zunga yovo lukutakanu lwa mvivu.

Kana una vo i wau, tufwete sianga ngolo za kalanga ye nsambila ya esi nzo konso lumingu. Loïs, nleke mosi una ye kimbuta kia mvu 11 kuna Togo, wayika e ngolo bevanganga mase mandi: “Kana una vo ezak’e ntangwa divavanga vo twayantika e nsambila ya esi nzo mu ola yakaka mu kuma kia diambu dimosi divangamene, tukalanga ye nsambila ya esi nzo konso lumingu.” Muna kuma kiaki, diambote mu vanganga nsambila ya esi nzo kuna lubantiku lwa lumingu. Kadi avo diambu dia kinsalukisa dibwidi, nulenda sola lumbu kiakaka muna lumingu lwaluna.

Ekuma tuyikilanga yo vo “nsambila ya esi nzo”? E kuma kadi imosi muna nkubika za sambila Yave. Yambula esi nzo zawonso bavananga kwa Yave ‘tukau twa befo yau nga ngombe’ konso lumingu. (Os. 14:2) Yambula vo e nsambila ya esi nzo yakala se ntangw’a kiese kw’awonso, kadi “e kiese kia Yave i fika kieno.”—Nek. 8:9, 10.