1. ?Wanem nogud samting we ol man oli fesem tede?

TAEM Jehova i mekem man, hem i no gat tingting ya se bambae oli sik, oli slak, mo oli kam olfala. Hem i wantem we ol man oli gat strong bodi mo oli harem gud blong laef long Paradaes. Be naoia, “olgeta samting ya we God i mekem oli stap krae, from we olgeta oli stap harem nogud.” (Rom 8:22) ?Yu ting se God i harem olsem wanem, taem hem i luk ol trabol we ol man oli kasem from sin? Taem man i kam olfala, hem i nidim moa we narafala i givhan long hem. Be, yumi harem nogud tumas blong luk we plante man oli ting nating long ol olfala.—Sam 39:5; 2 Tim. 3:3.

2. ?From wanem evriwan i glad, blong gat ol olfala long kongregesen?

² Yumi glad tumas we i gat ol olfala insaed long kongregesen. Yumi save lanem plante samting from waes blong olgeta, mo yumi wantem folem fasin blong bilif blong olgeta. Plante long ol olfala ya, oli famle blong yumi. Nating we oli famle blong yumi no nogat, yumi wantem we olgeta oli luk se yumi evriwan i lavem olgeta. (Gal. 6:10; 1 Pita 1:22) Sipos yumi kasem save tingting we God i gat long ol olfala, bambae yumi evriwan i kasem gudfala samting from. Bambae yumi tokbaot wok we olgeta long famle, mo long kongregesen oli save mekem blong lukaot gud long ol olfala.

3, 4. (1) ?Long Sam 71, Deved i askem wanem long Jehova? (2) ?Ol olfala long kongregesen oli save askem wanem long God?

³ Ating Deved i raetem tok ya long Ol Sam 71:9 se: “Naoia mi  mi kam olfala. Plis yu no tanem baksaed long mi. Naoia mi mi no moa strong.” Deved i yusum ful laef blong hem blong mekem wok blong Jehova, mo Jehova i yusum hem blong mekem ol bigbigfala wok. (1 Saml. 17:33-37, 50; 1 King 2:1-3, 10) Deved i mekem plante wok blong Jehova. Nating se i olsem, hem i harem se hem i mas gohed yet blong askem long Jehova blong i lukaot gud long hem.—Ridim Ol Sam 71:17, 18.

⁴ Plante man tede oli olsem Deved. Nating se oli kam olfala mo ‘evri dei, ol trabol oli stap kasem olgeta,’ be oli gohed, oli mekem evri samting we oli naf blong mekem blong presem Jehova. (Pri. 12:1-7) Plante long olgeta oli no naf blong prij plante olsem bifo. Be olgeta tu oli save askem strong long Jehova blong i blesem olgeta, mo i lukaot gud long olgeta. Ol olfala we oli holemstrong long Jehova, oli save gat strong tingting se Jehova bambae i ansa long prea blong olgeta. Yumi save samting ya, from we Jehova i pulum Deved blong prea from sem samting.

5. ?Wanem tingting blong Jehova long ol olfala we oli holemstrong long hem?

⁵ Jehova i tinghae long ol olfala we oli holemstrong long hem, mo hem i wantem we ol man blong hem oli ona gud long olgeta. (Sam 22:24-26; Prov. 16:31; 20:29) Levitikas 19:32 i talem se: “Yufala i mas bodaon long ol olfala, mo yufala i mas ona gud long olgeta. Mi mi Hae God, mi God blong yufala.” Ol tok ya oli soemaot se long taem bifo fasin blong ona long ol olfala long kongregesen, hem i wan wok we i impoten tumas blong mekem. Mo i sem mak yet tede. ?Hu i mas lukaot long olgeta?

6. ?Jisas i soemaot wanem eksampol we yumi save folem blong lukaot gud long ol papa mo mama blong yumi?

⁶ Baebol i talem se: “Yufala i mas ona long papa mo mama blong yufala.” (Eks. 20:12; Efes. 6:2) Jisas i soemaot we loa ya i impoten tumas, taem hem i tok long ol Farisi mo ol tija blong Loa, we oli no wantem lukaot long papa mo mama blong olgeta. (Mak 7:5, 10-13) Jisas i soemaot gudfala eksampol. Taem hem i stap hang long pos blong i ded, hem i tingbaot mama blong hem we maet hem i wan wido. Ale, hem i talem long gudfala fren blong hem, Jon, we i wan long ol disaepol blong hem, blong i lukaot gud long mama blong hem.—Jon 19:26, 27.

7. (1) ?Pol i givim wanem rul we ol famle oli mas folem? (2) ?Wanem narafala samting bakegen we hem i tokbaot?

⁷ Long leta we Pol i raetem i go long Timoti, hem i soemaot se ol Kristin oli mas lukaot gud long prapa famle blong olgeta. (Ridim 1 Timoti 5:4, 8, 16.) Pol i talem rul ya taem hem i tokbaot hu i save kasem help long kongregesen. Hem i talem se i wok blong ol Kristin pikinini, ol smol bubu, mo ol narafala long famle fastaem, blong lukaot gud long ol olfala blong olgeta. Olsem nao, kongregesen i no nid blong spenem mane blong lukaot long olgeta. Tede tu, taem yumi givim samting we ol famle blong yumi oli nidim, yumi soemaot se yumi lavem God.

8. ?From wanem Baebol i no talem wan stret rod, olsem wanem blong lukaot long ol olfala blong yumi?

⁸ Ol pikinini we oli bigwan finis, oli gat wok ya blong lukaot gud long ol papa mo mama blong olgeta. I tru, Pol i talem se yumi mas lukaot gud long ol famle blong yumi we oli bilif, be yumi mas mekem sem mak long papa mo mama we i no stap long trutok tu. Olgeta famle wanwan oli fesem ol defdefren trabol. Taswe, oli mas mekem prapa desisen blong olgeta, olsem wanem blong lukaot long ol olfala blong olgeta. Fasin blong ol olfala, mo helt blong olgeta wanwan i defdefren. Mo ol samting we oli nidim tu oli defdefren. Sam olfala oli gat plante pikinini, sam narafala oli gat wan pikinini nomo.  Samfala, gavman i save givim samting we oli nidim. Be sam narafala nogat. Mo tu, samting we ol olfala ya wanwan oli laekem mo wantem, oli defdefren. Taswe, yumi mas lukaot gud se yumi no tingting nogud long desisen we ol Kristin famle oli mekem, blong lukaot gud long ol olfala blong olgeta. Sipos desisen blong olgeta i laenap wetem Baebol, Jehova i save mekem ol desisen ya oli karem frut, olsem hem i mekem long ol man Isrel bifo.—Nam. 11:23.

9-11. (1) ?Wanem desisen we samfala oli mas mekem? (Yu luk pija long stat blong stadi ya.) (2) ?From wanem ol pikinini we oli bigman finis oli no mas hareap blong lego wok blong Jehova fultaem? Yu talem wan stori.

⁹ Taem ol pikinini oli laef longwe long papa mo mama, i had blong oli i givim samting we tufala i nidim. Maet pikinini i mas kwik blong go visitim olgeta, taem oli foldaon nao bun blong olgeta i brok. No oli kasem wan narafala trabol. Long taem olsem, ol papa mo mama oli nidim we ol pikinini oli stap wetem olgeta, maet blong smoltaem, no longtaem. *

¹⁰ Olgeta we oli mekem wok blong Jehova fultaem, mo oli stap longwe long famle blong olgeta, oli gat bigfala desisen blong mekem. Olgeta we oli wok long Betel, ol misinari, mo ol eria elda, oli harem se wok we oli mekem, hemia wan bigfala blesing we Jehova i givim long olgeta. Be sipos papa mo mama blong olgeta i sik, maet tingting we i kam long olgeta fastaem, hemia se ‘mifala i mas lego wok blong mifala blong go lukaot long papa mo mama blong mifala.’ Nating se yu gat tingting olsem, i gud blong yu prea mo tingbaot se tufala, i nidim wanem stret. Oli no mas kwik blong lego wok we Jehova i givim long olgeta mo plante taem i no nid blong mekem olsem. ?Olsem wanem? ?Sik ya bambae i stap smoltaem nomo? ?I gat samfala long kongregesen blong tufala, we bambae oli glad blong givhan long tufala, mo letem ol pikinini oli gohed long wok blong Jehova?—Prov. 21:5.

¹¹ Yu traem tingbaot tu olfala long is blong Esia we tufala i gat tu boe. Wan i wok olsem misinari long Saot Amerika, mo narawan i wok long hedkwota blong ol Witnes blong Jehova long Brooklyn, New York. Taem papa mo mama blong tufala i nidim help, tufala mo woman blong tufala oli go visitim tufala, blong faenemaot samting we oli save mekem blong givhan long tufala. Ale, tufala we i mekem wok blong misinari, tufala i stap tingbaot se i moa gud tufala i lego wok blong misinari, blong tufala i save lukaot long tufala olfala. Be biaen, kodineta blong ol elda long kongregesen blong papa mo mama blong tufala, i ring long tufala. Mo hem i talem long tufala se ol elda oli tokbaot samting ya, mo oli wantem we tufala i gohed long wok blong misinari. Oli talem se oli glad tumas long gudfala wok we tufala i mekem, mo oli glad blong givhan long olgeta, blong lukaot long tufala olfala. Evriwan long famle oli glad tumas we ol elda oli soemaot lav olsem.

12. ?Famle i mas tingbaot wanem, taem oli jusum rod blong lukaot long papa mo mama blong olgeta?

¹² Nomata wanem rod we ol Kristin famle oli jusum blong lukaot gud long ol olfala blong olgeta, oli mas meksua se desisen blong olgeta i leftemap nem blong God. Yumi no wantem kam olsem ol lida blong skul long taem blong Jisas. (Mat. 15:3-6) Be yumi wantem se desisen blong yumi i no sakem doti long nem blong Jehova mo kongregesen.—2 Kor. 6:3.

13, 14. ?Baebol i soemaot olsem wanem se kongregesen i mas givhan long ol olfala?

¹³ I no evri kongregesen we oli save mekem  olsem kongregesen we yumi tokbaot antap, blong givhan long ol man we oli mekem wok blong Jehova fultaem. Be Baebol i soemaot se kongregesen i mas mekem evri samting we oli naf blong mekem, blong givhan long ol olfala we oli holemstrong long Jehova. Baebol i tokbaot kongregesen blong Jerusalem bifo se, “i no gat wan man long grup blong olgeta we i sot long sam samting.” ?Hemia i min se olgeta evriwan oli rij? Nogat. Samfala oli gat smol samting nomo, be kongregesen ‘i stap givim ol samting long ol man we oli bilif long Jisas, we oli sot long sam samting.’ (Wok 4:34, 35) Biaen i gat wan problem i kamaot insaed long kongregesen ya. Evri dei, taem we ol man oli seraot ol mane mo kakae, oli no lukaot gud long ol wido. Taswe, ?ol aposol oli mekem wanem? Oli putumap sam man blong lukaot long wok ya, mo blong meksua se oli givim naf kakae long ol wido. (Wok 6:1-5) Long taem blong Pentekos long yia 33, plante man blong ol narafala ples oli kam Kristin mo oli stap long Jerusalem gogo bilif blong olgeta i kam strong. Nating we wok blong seremaot ol kakae i blong smoltaem nomo, be desisen we ol aposol ya oli mekem i soemaot se kongregesen i save givim samting we ol olfala oli nidim.

¹⁴ Pol i eksplenem long Timoti, wetaem i stret blong kongregesen i givim samting we ol Kristin wido oli nidim. (1 Tim. 5:3-16) Jemes i raet i go long ol Kristin se, olgeta nao oli gat wok ya blong lukaot long ol pikinini we oli no gat papa mo mama, ol wido, mo ol narafala man we oli kasem trabol. (Jem. 1:27; 2:15-17) Aposol Jon tu i talem se: “?Sipos yu gat plante samting, mo yu luk wan Kristin brata no sista blong yu we i sot long sam samting, be yu no givhan long hem, olsem wanem yu save talem se yu yu lavem God?” (1 Jon 3:17) Sipos olgeta Kristin wanwan oli gat wok ya blong lukaot long olgeta we oli sot long sam samting, sem mak kongregesen tu i gat wan wok blong mekem.

15. ?Samting we kongregesen mo famle i mas mekem blong givhan i dipen long wanem?

¹⁵ Long sam kantri, gavman i givim mane long ol olfala, mo i mekem sam narafala samting blong givhan long olgeta. (Rom 13:6) Long sam narafala ples oli no mekem olsem. Taswe, samting we famle mo kongregesen bambae i givim long ol olfala, bambae i dipen long samting we oli kasem. Sipos ol pikinini long trutok oli stap longwe long papa mo mama, maet i had blong oli mekem plante samting blong lukaot long tufala. Long taem olsem, ol pikinini oli mas tokbaot long ol elda long kongregesen blong  papa mo mama blong olgeta blong oli kasem save. Olsem nao, maet ol elda oli save givhan long papa mo mama blong tufala i faenemaot ol samting we gavman i save givim long ol olfala. Mo tu, maet oli luksave samting, we pikinini i nidim blong save. Hemia ol samting olsem, ol impoten leta we olfala papa mo mama i no openem yet, no ol meresin we tufala i stap foget blong dring. Sipos ol pikinini mo ol elda oli tokbaot ol samting i klia, bambae oli faenem wan rod blong givhan long ol olfala ya. Taem i gat man klosap we i save givhan, no talemaot sam samting long ol famle we oli stap longwe, bambae oli mekem se trabol ya i no kam bigwan, mo famle bambae i no wari tumas.

16. ?Sam brata mo sista oli mekem wanem blong givhan long ol olfala long kongregesen?

¹⁶ Samfala Kristin oli glad blong yusum taem mo paoa blong olgeta blong givhan long ol olfala. Oli mekem olsem from we oli lavem olgeta. Oli lukaot gud long ol olfala ya, olsem stret famle blong olgeta. Sam brata mo sista oli mekem wan program, blong lukaot long ol olfala long kongregesen. Maet oli no naf blong mekem wok blong Jehova fultaem, be oli glad blong givhan long ol pikinini blong ol olfala ya blong oli save gohed long wok blong Jehova. Oli mekem olsem, taem oli givhan blong lukaot long ol papa mo mama blong olgeta. !Hemia wan gudfala fasin! Nating se ol brata mo sista oli givhan, be i wok blong ol pikinini yet blong oli mekem bes blong olgeta blong givhan long olfala olgeta.

17, 18. ?Wanem fasin i save mekem olgeta we oli lukaot long ol olfala oli harem gud?

¹⁷ Taem ol olfala mo olgeta we oli lukaot long olgeta oli gat gudfala tingting, bambae oli mekem se trabol ya i no hevi tumas. Taem man i kam olfala, samtaem tingting blong hem i foldaon, mo i harem nogud. Taswe, yumi mas traehad blong ona long olgeta mo leftemap tingting blong olgeta. ?Yumi save mekem samting ya olsem wanem? Yumi mas tokbaot ol gudfala samting nomo. Yu save talem gudfala toktok long olgeta, from oli holemstrong long Jehova. Yumi save talem long olgeta tu se, Jehova i no fogetem ol gudfala wok we oli mekem finis, mo yumi tu yumi no save fogetem wok blong olgeta.—Ridim Malakae 3:16; Hibrus 6:10.

¹⁸ Taem ol olfala mo olgeta we oli lukaot long olgeta oli storian gud evri dei mo laf, bambae wok blong olgeta i isi moa. (Pri. 3:1, 4) Mo tu, plante olfala oli traem blong no askem tumas samting. Oli luksave se sipos oli kaen, ol man bambae oli kam luk olgeta moa. Olgeta we oli go visitim ol olfala, oltaem oli talem se, “Taem mi go blong leftemap tingting blong wan olfala fren, be mi harem se hem nao i leftemap tingting blong mi.”—Prov. 15:13; 17:22.

19. ?Wanem i save givhan long ol yangfala mo ol olfala blong oli stanap strong long taem blong trabol?

¹⁹ Yumi stap wet long taem ya we fasin blong kam olfala, harem nogud, mo sin bambae oli finis. Be go kasem taem ya, ol man blong Jehova oli mas putum tingting blong olgeta long nambawan fiuja ya we bambae i stap olwe. Strong bilif we yumi gat long ol promes blong God, bambae i mekem yumi naf blong stanap strong long taem blong trabol. Sipos yumi gat bilif, ‘neva tingting blong yumi i kam nogud long ol trabol we i kasem yumi. Maet bodi blong yumi i stap kam nogud moa oltaem, be evri dei, God i stap mekem tingting blong yumi i niuwan bakegen.’ (2 Kor. 4:16-18; Hib. 6:18, 19) ?Wanem bakegen i save givhan long olgeta we oli stap lukaot long ol olfala? Nekis stadi bambae tokbaot sam moa advaes.