Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

Rɛspɛkt di Wan dɛn We dɔn Ol

Rɛspɛkt di Wan dɛn We dɔn Ol

“Sho se [yu] de rɛspɛkt old pipul.”—LƐV. 19:32.

1. Us bad tin de apin to ɔl mɔtalman?

JIOVA nɔ bin ɛva want fɔ lɛ mɔtalman ol ɛn sɔfa ɔl di tin dɛn we kin mit ol pipul dɛn. Bɔt i bin want fɔ lɛ man ɛn uman dɛn gɛt wɛlbɔdi ɛn ɛnjɔy fɔ de sote go na Paradays. Bɔt naw “ɔl wetin Gɔd mek de pini bikɔs dɛn de fil pen.” (Rom 8:22) Aw yu tink se Gɔd de fil we i de si ɔl di bad tin dɛn we sin dɔn briŋ kam pan mɔtalman? Wi at kin pwɛl we wi kin si se plɛnti ol pipul dɛn nɔ gɛt sɔmbɔdi fɔ ɛp dɛn di tɛm we dɛn nid pɔsin.—Sam 39:5; 2 Tim. 3:3.

2. Wetin mek Kristian dɛn gladi fɔ de wit di wan dɛn we dɔn ol na di kɔngrigeshɔn?

2 Jiova in pipul dɛn gladi we dɛn gɛt ol pipul dɛn insay di kɔngrigeshɔn. Wi kin bɛnifit frɔm di sɛns we dɛn gɛt, ɛn dɛn ɛgzampul de ɛp wi fɔ gɛt fet pan Gɔd. Bɔku pan wi na fambul to dɛn ol Kristian ya. Bɔt ilɛksɛf wi nɔ fambul to dɛn, wi fɔ stil mek shɔ se wi kia fɔ dɛn gud wan. (Gal. 6:10; 1 Pit. 1:22) Wi ɔl go bɛnifit if wi lan bɔt di we aw Gɔd de si di wan dɛn we dɔn ol. Wi go lan bak bɔt di tin dɛn we di fambul dɛn ɛn di kɔngrigeshɔn fɔ du fɔ kia fɔ wi brɔda ɛn sista dɛn we dɔn ol.

“NƆ IB MI OBA”

3, 4. (a) Wetin na di impɔtant tin we di pɔsin we rayt Sam 71 bin beg Jiova fɔ? (b) Wetin ol pipul dɛn na di kɔngrigeshɔn kin pre to Gɔd fɔ?

3 Di pɔsin we rayt Sam 71:9 bin beg Gɔd se: “Nɔ ib mi oba bikɔs a dɔn ol; nɔ fɔsek mi bikɔs a nɔ gɛt bɛtɛ trɛnk naw.” I go bi se na Devid rayt dɛn wɔd ya. Devid bin sav Gɔd frɔm we i smɔl te i ol, ɛn Jiova bin de yuz am fɔ du plɛnti fayn fayn tin dɛn. (1 Sam. 17:33-37, 50; 1 Kiŋ 2:1-3, 10) Bɔt pan ɔl dat, Devid bin stil aks Jiova fɔ kia fɔ am we i dɔn ol.—Rid Sam 71:17, 18.

4 Plɛnti pipul dɛn de tide we tan lɛk Devid. Pan ɔl we dɛn dɔn ol ɛn “di trɔbul na layf” dɔn mit dɛn, dɛn stil de kɔntinyu fɔ prez Gɔd di we aw dɛn ebul. (Ɛkli. 12:1-7) Plɛnti pan dɛn nɔ ebul fɔ du ɔl di tin dɛn we dɛn bin ebul fɔ du trade, lɛk fɔ prich. Bɔt stil, dɛn kin beg Jiova fɔ mek i kɔntinyu fɔ blɛs dɛn ɛn kia fɔ dɛn. Dɛn fetful Kristian ya fɔ biliv tranga wan se Gɔd go ansa dɛn prea. Wi no dis bikɔs, Jiova bin tɛl Devid fɔ pre bɔt di sem tin dɛn we dɛn ol Kristian ya de pre fɔ tide.

5. Aw Jiova de si fetful Kristian dɛn we dɔn ol?

5 Di Baybul tɔk klia wan se Jiova lɛk fetful Kristian dɛn we dɔn ol, ɛn i want mek wi ɔl we de sav am, rɛspɛkt dɛn. (Sam 22:24-26; Prɔv. 16:31; 20:29) Lɛvitikɔs 19:32 se wi fɔ “rɛspɛkt old pipul ɛn fred PAPA GƆD.” Di tɛm we dɛn bin rayt da skripchɔ de, i bin rili impɔtant fɔ mek pipul dɛn sho rɛspɛkt to ol pipul dɛn; ɛn i stil impɔtant tide. Bɔt udat gɛt di wok fɔ kia fɔ ol pipul dɛn?

DI FAMBUL DƐN WOK

6. Wetin Jizɔs bin du we sho wi se wi fɔ kia fɔ wi mama ɛn papa dɛn?

6 Gɔd in Wɔd tɛl wi se: “Una fɔ rɛspɛkt una papa ɛn una mama.” (Ɛks. 20:12; Ɛfi. 6:2) Jizɔs bin sho se dis lɔ impɔtant bay we i tɛl di Faresi dɛn ɛn di Ju Lɔ ticha dɛn se dɛn nɔ de du di rayt tin, bikɔs dɛn nɔ bin de kia fɔ dɛn mama ɛn papa. (Mak 7:5, 10-13) Bɔt Jizɔs bin sho se i kia fɔ in mama. Fɔ ɛgzampul, bifo i day, i tɛl Jɔn we na di disaypul we i lɛk, fɔ kia fɔ Meri we na in mama. I go bi se Meri in man bin dɔn day.—Jɔn 19:26, 27.

7. (a) Us advays di apɔsul Pɔl gi fɔ sho udat fɔ kia fɔ mama ɛn papa dɛn? (b) Wetin na di ɔda tin dɛn we Pɔl bin tɔk we i rayt to Timoti?

7 Di apɔsul Pɔl bin tɛl Kristian dɛn se dɛn fɔ kia fɔ dɛn famili. (Rid Fɔs Lɛta To Timoti 5:4, 8, 16.) Tink bɔt di ɔda tin dɛn we Pɔl bin tɔk we i rayt to Timoti. Pɔl bin tɔk bɔt di wan dɛn we di kɔngrigeshɔn fɔ ɛp wit mɔni ɛn di wan dɛn we di kɔngrigeshɔn nɔ fɔ ɛp wit mɔni. I tɔk klia wan bɔt udat dɛn fɔ kia fɔ di ol mami dɛn we dɛn man dɛn dɔn day. I se na dɛn pikin dɛn, granpikin dɛn, ɛn ɔda fambul dɛn fɔ kia fɔ dɛn. If dɛn du dat, di kɔngrigeshɔn nɔ go gɛt fɔ wɔri fɔ kia fɔ dɛn ol pipul ya. Semweso tide, wan we aw Kristian dɛn fɔ sho se dɛn de du “wetin ɔl pikin ɛn grampikin fɔ du,” na bay we dɛn de kia fɔ dɛn fambul dɛn we nɔ gɛt.

8. Wetin mek i fayn we di Baybul nɔ sho wan patikyula we aw fambul dɛn fɔ kia fɔ dɛn mama ɛn papa we dɔn ol?

8 Wan tin we wi fɔ no klia wan na dat, na di pikin dɛn we dɔn big fɔ mek shɔ se dɛn mama ɛn papa gɛt wetin dɛn nid. We Pɔl bin de gi dis advays, i bin de tɔk bɔt aw fɔ ɛp di ol wan dɛn na wi famili we na Kristian, bɔt pikin dɛn fɔ ivin kia fɔ dɛn mama ɛn papa we nɔto Kristian. Ɔl pikin dɛn gɛt difrɛn we aw dɛn kin kia fɔ dɛn mama ɛn papa. Ɔl famili kin gɛt difrɛn tin dɛn we kin apin to dɛn. Sɔm ol pipul dɛn gɛt bɔku pikin dɛn, bɔt ɔda wan dɛn de we jɔs gɛt wangren pikin. Sɔm dɛn de we na di gɔvmɛnt de sɔpɔt dɛn, ɔda wan dɛn de we gɔvmɛnt nɔ de sɔpɔt. Di tin dɛn we di mama ɛn papa dɛn kin nid, nɔ kin bi di sem. So i nɔ go fayn fɔ mek ɛnibɔdi tɔk bad bɔt di we aw pɔsin de kia fɔ in fambul we dɔn ol. Jiova kin blɛs wi ɛnitɛm we wi disayd fɔ du sɔntin we di Baybul se. Na dat Jiova bin de du insay Mozis in tɛm.—Nɔm. 11:23.

9-11. (a) Wetin na sɔm pan di prɔblɛm dɛn we kin mit wi brɔda dɛn? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.) (b) Wetin mek pikin dɛn we dɔn big, nɔ fɔ rɔsh fɔ lɛf di spɛshal wok we dɛn de du fɔ Jiova? Gi ɛgzampul.

9 We pikin dɛn kin de fa frɔm dɛn mama ɛn papa, dat kin mek i nɔ izi fɔ ɛp ɛn kia fɔ dɛn. Sɔntɛnde, tin dɛn kin apin we kin mek pikin dɛn go to dɛn mama ɛn papa wantɛm wantɛm. Dis kin apin we dɛn mama ɛn papa fɔdɔm ɛn brok dɛn bon, ɔ we ɔda bad tin apin to dɛn. We dɛn tin ya kin apin, di mama ɛn papa kin nid sɔmbɔdi fɔ de wit dɛn fɔ ɛp dɛn; i kin bi fɔ shɔt tɛm ɔ lɔng tɛm. *

10 Sɔm brɔda ɛn sista dɛn we de yuz ɔl dɛn tɛm fɔ sav Jiova, kin de na ples dɛn we fa frɔm usay dɛn kɔmɔt. Sɔm tin dɛn kin mit dɛn we kin mek i nɔ izi fɔ dɛn fɔ no wetin fɔ du. Na tru se di wan dɛn we de na Bɛtɛl, di wan dɛn we na mishɔnari, ɛn di wan dɛn we na sakit ovasia rili lɛk di spɛshal wok we dɛn de du fɔ Jiova, ɛn dɛn no se na blɛsin frɔm Jiova. Bɔt we dɛn mama ɔ papa sik, di fɔs tin we dɛn kin tink bɔt na fɔ lɛf di spɛshal wok we dɛn go de du ɛn go kia fɔ dɛn mama ɛn papa. Bɔt i go fayn mek dɛn tink gud wan ɛn pre so dat dɛn go no if na dat dɛn mama ɛn papa rili nid ɔ want dɛn fɔ du. I nɔ fayn fɔ mek pɔsin rɔsh fɔ lɛf di spɛshal wok we i de du, fɔ go kia fɔ in mama ɔ papa we sik. Sɔntɛm, di sik we in mama ɔ papa gɛt nɔ go te, ɛn di brɔda dɛn na di kɔngrigeshɔn usay in mama ɛn papa de, go gladi fɔ ɛp dɛn.—Prɔv. 21:5.

11 Fɔ ɛgzampul, tu brɔda dɛn we gɛt di sem mama ɛn papa, de na say dɛn we fa frɔm usay dɛn kɔmɔt. Di wan na bin mishɔnari na Sawt Amɛrika, ɛn di ɔda wan bin de na di ɛdkwata na Bruklin, insay Nyu Yɔk. Wan tɛm, sɔntin apin to dɛn mama ɛn papa. Di tu brɔda dɛn ɛn dɛn wɛf dɛn bin go to dɛn mama ɛn papa we de na wan kɔntri na Eshia, fɔ si aw dɛn go ebul ɛp dɛn. Di wan we in ɛn in wɛf na mishɔnari na Sawt Amɛrika bin want fɔ lɛf di spɛshal wok we dɛn bin de du ɛn go bak na dɛn kɔntri. Bɔt as dɛn bin de plan fɔ lɛf, na de di kɔdinetɔ fɔ di ɛlda dɛn na di kɔngrigeshɔn usay dɛn mama ɛn papa de, kɔl dɛn. Dɛn kam fɔ no se di ɛlda dɛn bin dɔn tɔk bɔt di prɔblɛm we dɛn mama ɛn papa gɛt, ɛn dɛn want di mishɔnari dɛn fɔ kɔntinyu wit di spɛshal wok we dɛn de du. Di ɛlda dɛn lɛk di wok we dɛn brɔda ya ɛn dɛn wɛf dɛn de du, ɛn dɛn rɛdi fɔ du ɛnitin fɔ ɛp fɔ kia fɔ dɛn mama ɛn papa. Ɔlman na di famili bin rili gladi fɔ we dɛn ɛlda ya ɛp dɛn mama ɛn papa.

12. Wetin ɛni Kristian famili fɔ mɛmba ɔltɛm we dɛn de kia fɔ dɛn mama ɛn papa we dɔn ol?

12 Ilɛk uskayn we ɛni famili yuz fɔ kia fɔ dɛn mama ɛn papa we dɔn ol, dɛn fɔ mek shɔ se dɛn du am di we we nɔ go briŋ bad nem pan Gɔd. Dɛn nɔ fɔ tan lɛk di bigman dɛn pan Gɔd biznɛs we bin de insay Jizɔs in tɛm. (Mat. 15:3-6) Dɛn fɔ mek shɔ se di tin dɛn we dɛn disayd fɔ du, fɔ ɔnɔ Gɔd ɛn briŋ gud nem to di kɔngrigeshɔn.—2 Kɔr. 6:3.

DI KƆNGRIGESHƆN IN WOK

13, 14. Aw di Baybul sho wi se di kɔngrigeshɔn fɔ ɛp fɔ kia fɔ di brɔda ɛn sista dɛn we dɔn ol?

13 Nɔto ɔl kɔngrigeshɔn go ebul fɔ ɛp wi brɔda ɛn sista dɛn we de yuz ɔl dɛn tɛm fɔ sav Jiova, lɛk da kɔngrigeshɔn we wi bin dɔn tɔk bɔt. Bɔt di tin dɛn we bin de apin di tɛm we di apɔsul dɛn bin de, ɛp wi fɔ no klia wan se di kɔngrigeshɔn dɛn bin de gladi fɔ ɛp fetful brɔda ɛn sista dɛn we dɔn ol. Di Baybul tɔk bɔt di kɔngrigeshɔn na Jerusɛlɛm se “dɛn nɔn nɔ bin de krach ed fɔ ɛnitin.” Dis nɔ min se na ɔlman bin jɛntri. Sɔm dɛn bin de we po. Sɔm brɔda dɛn bin de sɛl dɛn prɔpati ɛn gi di mɔni to di apɔsul dɛn. Ɛn di apɔsul dɛn bin de ‘sheb di mɔni gi di pipul dɛn we biliv pan Jizɔs ɛn ɔlman gɛt wetin du fɔ am.’ (Akt 4:34, 35) Leta, siriɔs prɔblɛm apin na di kɔngrigeshɔn. Di apɔsul dɛn yɛri se sɔm uman dɛn we dɛn man bin dɔn day, nɔ bin de gɛt “wetin dɛn fɔ gi dɛn ɛvri de.” So di apɔsul dɛn mek dɛn pik sɔm man dɛn we fit, fɔ mek shɔ se ɔl di uman dɛn we dɛn man dɛn dɔn day, gɛt wetin dɛn nid. (Akt 6:1-5) Sɔm pipul dɛn we bin bi Kristian di de we dɛn kɔl Pɛntikɔst insay di ia 33, bin lɛf na Jerusɛlɛm fɔ sɔm tɛm so dat dɛn go ebul fɔ lan mɔ bɔt Gɔd. So, na fɔ kia fɔ dɛn pipul ya mek di apɔsul dɛn bin mek pipul dɛn bigin fɔ sheb sheb tin dɛn gi ɔda pipul dɛn. Dis tin we di apɔsul dɛn du, ɛp wi fɔ no se di kɔngrigeshɔn kin ɛp fɔ kia fɔ Kristian dɛn we dɛn kin gɛt prɔblɛm.

14 Pɔl bin tɛl Timoti di tin dɛn we go mek di kɔngrigeshɔn ɛp Kristian uman dɛn we dɛn man dɔn day. (1 Tim. 5:3-16) Semweso, Jems we na wan pan di pipul dɛn we Gɔd bin yuz fɔ rayt di Baybul, bin rayt se Kristian dɛn fɔ ɛp pikin dɛn we nɔ gɛt mama ɛn papa, uman dɛn we dɛn man dɛn bin dɔn day, ɛn pipul dɛn we gɛt prɔblɛm dɛn. (Jems 1:27; 2:15-17) Di apɔsul Jɔn insɛf bin tɔk se: “If pɔsin jɛntri bɔt i nɔ gri fɔ ɛp in kɔmpin we nɔ gɛt, aw i go se in lɛk Gɔd?” (1 Jɔn 3:17) So if Kristian dɛn fɔ ɛp di wan dɛn we gɛt prɔblɛm, yu nɔ tink se di kɔngrigeshɔn fɔ du di sem tin?

If aksidɛnt apin, aw di kɔngrigeshɔn kin ɛp? (Luk na paregraf 15 ɛn 16)

15. Wetin na sɔm tin dɛn we wi go du fɔ ɛp brɔda ɛn sista dɛn we dɔn ol?

15 Insay sɔm kɔntri dɛn, di gɔvmɛnt kin gɛt difrɛn tin dɛn we dɛn kin du fɔ kia fɔ pipul dɛn we dɔn ol, lɛk fɔ gi dɛn pɛnshɔn, ɔ fɔ pe pipul dɛn fɔ kia fɔ dɛn. (Rom 13:6) Dɛn kayn tin ya nɔ de apin na ɔda kɔntri dɛn. So bikɔs ɔl kɔntri difrɛn, dis kin mek fambul dɛn ɛn kɔngrigeshɔn dɛn kin gɛt difrɛn we fɔ kia fɔ Kristian dɛn we dɔn ol. We pikin dɛn we dɔn big kin de fa frɔm dɛn mama ɛn papa, dɛn nɔ kin ebul fɔ kia fɔ dɛn di we aw dɛn fɔ du am. I go fayn mek di pikin dɛn tɔk to di ɛlda dɛn we de na di kɔngrigeshɔn usay dɛn mama ɛn papa de, ɛn tɛl dɛn bɔt ɔl di prɔblɛm dɛn we de mit dɛn mama ɛn papa. Dat go mek di ɛlda dɛn no wetin dɛn go du fɔ ɛp dɛn. Sɔntɛm, di ɛlda dɛn go ebul fɔ ɛp di mama ɛn papa we dɔn ol, fɔ bɛnifit frɔm ɛnitin we di gɔvmɛnt go de du fɔ ol pipul dɛn. Ɔ dɛn go no bɔt difrɛn tin dɛn we go de apin, we dɛn fɔ tɛl di pikin dɛn bɔt; lɛk if di mama ɛn papa gɛt bil we dɛn fɔ pe, ɔ if dɛn nɔ de tek dɛn mɛrɛsin. We di ɛlda dɛn ɛn di pikin dɛn go de tɔk bɔt wetin de apin, dis go mek dɛn no wetin fɔ du. We sɔmbɔdi de nia fɔ ɛp ɔ advays di fambul dɛn we de fa, dis go mek di prɔblɛm nɔ wɔs, ɛn i go mek di famili nɔ wɔri tumɔs.

16. Aw sɔm Kristian dɛn dɔn ɛp di ol wan dɛn we de na di kɔngrigeshɔn?

16 Bikɔs sɔm brɔda ɛn sista dɛn lɛk di wan dɛn we dɔn ol, dɛn kin gladi fɔ yuz dɛn tɛm ɛn trɛnk fɔ ɛp dɛn. Dɛn kin kia fɔ dɛn ol pipul ya lɛk se na dɛn fambul dɛn. Insay di kɔngrigeshɔn, di brɔda ɛn sista dɛn kin disayd fɔ kia fɔ dɛn ol pipul ya bay tɔn. Bikɔs sɔm dɛn nɔ go ebul fɔ yuz ɔl dɛn tɛm fɔ sav Jiova lɛk aw sɔm brɔda ɛn sista dɛn de du, dat kin mek dɛn gladi fɔ ɛp di pikin dɛn we dɔn disayd fɔ yuz ɔl dɛn tɛm fɔ sav Jiova. Yu nɔ tink se na fayn fayn tin sɔm pan wi brɔda ɛn sista dɛn de du so? Bɔt dɛn tin ya we wi brɔda ɛn sista dɛn de du fɔ ɛp dɛn ol pipul ya, nɔ fɔ mek dɛn pikin dɛn lɛf fɔ sɔpɔt dɛn mama ɛn papa.

YUZ GUD WƆD FƆ RƐSPƐKT ƐN ƐNKƆREJ OL PIPUL DƐN

17, 18. Wetin wi go du fɔ mek wi ɛnjɔy fɔ kia fɔ di wan dɛn we dɔn ol?

17 Di wan dɛn we dɔn ol ɛn di wan dɛn we de kia fɔ dɛn go ebul fɔ mek tin izi fɔ dɛnsɛf, if dɛn de tink di rayt we. Sɔntɛnde, ol ej kin mek pɔsin in at pwɛl. So yu nid fɔ du mɔ fɔ rɛspɛkt ɛn ɛnkɔrej dɛn brɔda ɛn sista ya we dɔn ol. Yu kin du dis bay we yu de tɔk fayn to dɛn. Wi fɔ tɛl tɛnki to di wan dɛn we dɔn sav Jiova fɔ lɔng tɛm. Jiova nɔ de fɔgɛt wetin dɛn dɔn du, ɛn wisɛf nɔ fɔ fɔgɛt dɛn.—Rid Malakay 3:16; Di Ibru Pipul Dɛn 6:10.

18 Wan ɔda tin we go mek am izi fɔ kia fɔ dɛn ol pipul ya, na we wi ɛn dɛn go de ple ɛn laf di rayt tɛm. (Ɛkli. 3:1, 4) Bɔku pan dɛn ol pipul ya nɔ kin aks wi fɔ du plɛnti tin fɔ dɛn. Dɛn no se na bay di we aw dɛn de biev go mek pipul dɛn kɔntinyu fɔ go fɛn dɛn na dɛn os ɛn kia fɔ dɛn. Na dat mek bɔku pipul dɛn we kin go fɛn ol pipul dɛn kin tɔk se, “A go fɔ go ɛnkɔrej wan mi padi we dɔn ol, bɔt bay di tɛm we a de kɔmɔt de, insɛf dɔn ɛnkɔrej mi.”—Prɔv. 15:13; 17:22.

19. Wetin go ɛp di wan dɛn we yɔŋ ɛn di wan dɛn we ol fɔ bia di prɔblɛm dɛn we de mit dɛn?

19 Wi de wet fɔ di tɛm we ol ej, sɔfa, ɛn sin nɔ go de igen. Te da tɛm de rich, Gɔd in savant dɛn fɔ kɔntinyu fɔ abop pan di tin dɛn we go de sote go. Di biliv we wi biliv di tin dɛn we Gɔd dɔn prɔmis wi, go ɛp wi fɔ bia di prɔblɛm dɛn we de mit wi. Wi gladi bikɔs di fet we wi gɛt de mek “wi nɔ de gri mek wi at pwɛl ɛn tap fɔ wok. Pan ɔl we wi bɔdi de wes, nyu layf de kam insay wi ɛvri de.” (2 Kɔr. 4:16-18; Ibru 6:18, 19) Apat frɔm di fet we wi gɛt pan di tin dɛn we Gɔd dɔn prɔmis, wetin go mek wi ebul fɔ kia fɔ ol pipul dɛn? Wi go lan bɔt dɛn tin ya insay di nɛks atikul.

^ par. 9 Insay di nɛks atikul, wi go tɔk bɔt sɔm tin dɛn we ol pipul dɛn fɔ du ɛn wetin dɛn pikin dɛn fɔ du fɔ kia fɔ dɛn.