Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Simanekeni aanamimvo mboka ye li mokati keni

Simanekeni aanamimvo mboka ye li mokati keni

‘Simanekeni aakuluntu yoomvi.’ — LEV. 19:32.

1. Aantu oye li monkalo yiyemateka yini?

JEHOVA ka li a lalakanena aantu ya mone iihuna kuukulupe. Ihe pehala lyaashono, elalakano lye olya li kutya aalumentu naakiintu ya nyanyukilwe uukolele wa gwanenena moParadisa. Ihe ngashingeyi “kehe shimwe shomeshito otashi fudhagana kuuwehame wa fa mboka wopevalo lyokanona.” (Rom. 8:22) Mbela oto dhiladhila kutya Kalunga oha kala u uvite ngiini uuna e wete aantu taya mono iilanduliko yuulunde? Shimwe ishewe, aakokele oyendji ohaya kala kaaye niwe nayo pethimbo mpoka ya pumbwa ekwatho noonkondo. — Eps. 39:5; 2 Tim. 3:3.

2. Omolwashike Aakriste ye na okukala ye na ko nasha unene tuu naakokele?

2 Aapiya yaJehova oye na olupandu sho momagongalo gawo mu na aakokele. Ohatu mono uuwanawa muunongo wawo nohatu ladhipikwa kiiholelwa yawo yuudhiginini. Oyendji yomutse otwa pambathana nagumwe nenge noyendji yomaakokele mbaka aaholike. Ihe kashi na nduno mbudhi kutya otwa pambathana naamwatate naamwameme aakokele nenge hasho, ohatu kala tu na ko nasha nonkalonawa yawo. (Gal. 6:10; 1 Pet. 1:22) Otashi ke tu etela uuwanawa atuheni ngele twa konakona etaloko lyaKalunga li na ko nasha naakulupe. Otatu ka tala wo kiinakugwanithwa yiilyo yuukwanegumbo nosho wo yegongalo yi na ko nasha naakokele yetu aaholike.

“INO EKELAHI NDJE”

3, 4. (a) Omunyoli gwEpisalomi 71 okwa li i indile Jehova shike sha simanenena? (b) Aakokele mboka ye li megongalo otaya vulu okupula shike kuKalunga?

3 Omunyoli a nwethwa mo gwEpisalomi 71:9 okwi indile Kalunga a  ti: “Ino ekelahi ndje, sho ndaa na oonkondo.” Episalomi ndika olya tsikile kEpisalomi 70 ndyoka li na enyolo lyopombanda “lyaDavid.” (OB-2008) Onkee David otashi vulika a li a ningi eindilo ndyoka tatu lesha mEpisalomi 71:9. Okwa li a longele Kalunga okuza kuugundjuka sigo omuukokele, naJehova okwa li e mu longitha iilonga iikumithi. (1 Sam. 17:33-37, 50; 1 Aak. 2:1-3, 10) Ihe nonando oongawo, David okwa li u uvite kutya okwa pumbwa okutsikila okupula Jehova a kale e mu hokwa. — Lesha Episalomi 71:17, 18.

4 Aakokele oyendji kunena oya fa David. Nonando omimvo dhawo odha hedha ko nosho wo kutya oye li ‘momasiku guudhigu,’ otaya tsikile nokulongela Kalunga ngaashi taya vulu. (Omuuv. 12:1-7) Oyendji yomuyo otashi vulika ya kale itaaya vulu okulonga ngaashi nale miinima yonkalamwenyo yawo, mwa kwatelwa uukalele. Ihe nayo otaya vulu okupula Jehova a tsikile nokukala e ya nyanyukilwa noku ya sila oshimpwiyu. Aakokele mboka aadhiginini otaya vulu wo okukala nuushili kutya Kalunga ota ka yamukula omagalikano gawo. Nokuli, omagalikano gawo ohaga mbolongondja tagu ulike oku na ko nasha lela kwawo ngaashi hoka kwa li ku ulikwa kuDavid sho a li a nwethwa mo kuKalunga.

5. Jehova oha tala ko ngiini aakokele aadhiginini?

5 Omanyolo oge shi ulika sha yela kutya Jehova okwa lenga noonkondo aakokele mboka aadhiginini nosho wo kutya okwa tegelela aapiya ye ye ya simaneke. (Eps. 22:24-26; Omayel. 16:31; 20:29) Levitikus 19:32 ota ti: “Simanekeni aakulupe, ne mu yele aakuluntu yoomvi. Tileni Kalunga keni. Ongame OMUWA.” Eeno, okusimaneka aakokele mboka ye li megongalo osha li oshinakugwanithwa sha kwata miiti sho oohapu ndhoka dha li dha nyolwa, nosho wo shi li ngaaka nokunena. Ihe ongiini nduno kombinga yoku ya sila oshimpwiyu? Mbela shoka oshi li oshinakugwanithwa shalye?

OSHINAKUGWANITHWA SHUUKWANEGUMBO

6. Jesus okwe tu tulila po oshiholelwa shini shokusila aavali oshimpwiyu?

6 Oohapu dhaKalunga otadhi tu lombwele tadhi ti: “Simaneka ho nanyoko.” (Eks. 20:12; Ef. 6:2) Jesus okwa li a tsu omuthindo oshipango shoka sho a ganda Aafarisayi nosho wo aalongimpango mboka ya li ya tindi okusila oshimpwiyu aavali yawo. (Mark. 7:5, 10-13) Jesus okwa li a tula po oshiholelwa oshiwanawa ye mwene. Pashiholelwa, sho a li pokusa komuti gwomahepeko, Jesus okwa li a gandja yina ngoka tashi vulika a li omuselekadhi, a silwe oshimpwiyu komulongwa Johannes ngoka a li e hole. — Joh. 19:26, 27.

7. (a) Omuyapostoli Paulus okwa tula po ekotampango lini li na ko nasha nokusila oshimpwiyu aavali? (b) Paulus okwa li a popi kombinga yashike?

7 Omuyapostoli Paulus okwa li a nwethwa mo a nyole kutya ooitaali oye na okusila oshimpwiyu omaukwanegumbo gawo. (Lesha 1 Timoteus 5:4, 8, 16.) Natu tale kwaashoka Paulus a li a nyolele Timoteus. Paulus okwa li a popi kombinga yaamboka taya vulu okumona ekwatho lyopashimaliwa megongalo naamboka itaaya vulu oku li pewa. Okwa li a popi sha yela kutya aanona mboka ooitaali, aatekulu nosho wo aapambele yalwe yaaselekadhi aakokele oyo ya li taya ka kala taye ya sile lela oshimpwiyu. Kungawo, egongalo kalya li tali ka kala li na omutengi gwoku ya sila oshimpwiyu pashimaliwa. Sha faathana nokunena, omukalo gumwe moka Aakriste haya ulike ‘Uukriste’ omokusila oshimpwiyu pamaliko aapambele yawo mboka ye na ompumbwe.

8. Uunongo wuni tu iwetele mwaasho Ombiimbeli inaayi gandja uuyelele wokondandalunde wankene aavali aakokele ye na okusilwa oshimpwiyu?

8 Aakuluntu Aakriste nosho wo aanona oye na oshinakugwanithwa shokushilipaleka kutya aavali yawo oya pewa ekwatho lyopamaliko ndyoka ya pumbwa. Paulus okwa li a popi kombinga ‘yaakwanezimo ooitaali,’ ihe naavali wo mboka kaaye li iilyo yegongalo lyopaKriste kaye na okweethwa. Sho shene aanona ohaya gandja ekwatho momikalo dha yoolokathana. Kapu na oonkalo mbali hadhi kala dha faathana. Mboka taya kwathelwa ohaya kala ye na oompumbwe, omaukwatya nosho wo uukolele wa yoolokathana. Aakokele yamwe oye na aanona oyendji, omanga yamwe ye na owala okanona kamwe. Yamwe otaya vulu okupewa ekwatho kepangelo, ihe yamwe itaya  vulu. Ehogololo lyopaumwene lyaamboka ya pumbwa ekwatho ohali kala wo lya yoolokathana. Onkee ano, itashi ka kala pandunge nenge pahole tu nyonyodhole omukalo moka gumwe ta kambadhala okusila oshimpwiyu aapambele ye mboka aakokele. Nokuli, Jehova ota ka yambeka oonkambadhala nomatokolo kehe gopandunge note ke ga ambidhidha, ngaashi sha li pethimbo lyaMoses. — Num. 11:23.

9-11. (a) Yamwe otashi vulika ya kale ya taalela oonkalo dhini oondhigu? (Tala kethano ndyoka li li petameko.) (b) Omolwashike aanona mboka aakuluntu kaaye na okweendelela ya thige po iilonga yethimbo lyu udha? Shi yelitha.

9 Uuna aavali nosho wo aanona yi ili kokule, ohashi vulu okukala eshongo kaanona ya pe aavali yawo aakokele ekwatho ndyoka ya pumbwa. Uukolele womuvali ohashi vulika wu nayipale ombaadhilila, tashi vulika molwaashoka i ihata po, a teka nenge molwoshiponga shilwe, naashika ohashi vulika shi ningithe aanona ya talele po tate nameme meendelelo. Konima yaashono, ohashi vulika ya kale ya pumbwa ekwatho, tashi vulika lyopakathimbo nenge tali tsikile ethimbo ele. *

10 Aapiya yaJehova mboka ye li methimbo lyu udha mboka iilonga yawo yuukalele ye ya fala kokule nomagumbo gawo otashi vulika ya kale ya pumbwa okuninga lela omatokolo ga kwata miiti. Aabetel, aatumwa nosho wo aatonateli aayendi ayehe oya tala ko iilonga yawo yi na ondilo, yi li eyambeko lya za kuJehova. Ihe ngele aavali ya tameke okweehama, einyengo lyawo lyotango ohashi vulika li kale, ‘otwa pumbwa okuza mo miilonga yetu tu shune kegumbo tu ka sile oshimpwiyu aavali yetu.’ Ihe otashi ka kala pandunge ye shi talulule pamwe negalikano ngele shoka osho ngaa aavali ya pumbwa shili nenge ya hala. Kapu na ngoka e na okweetha po iilonga ye mbyoka yi li uuthembahenda, notashi vulika itaashi ka kala aluhe sha pumbiwa. Mbela uupyakadhi mboka wuukolele owopakathimbo, mboka yamwe megongalo taya vulu okukwathela nenyanyu aavali mboka taye ehama? — Omayel. 21:5.

11 Pashiholelwa, natu tale koshiholelwa shaamwatate yaali aamwayinathana mboka ya li haya longo kokule negumbo. Gumwe okwa li omutumwa koAmerika lyokUumbugantu, omanga omukwawo a li ha longo koombelewa oonene koBrooklyn, moNew York. Aavali aakokele yaamwatate mboka oya li ya pumbwa ekwatho. Aamwayinathana mboka naakulukadhi yawo oya li ya ka talela po aavali yawo kUuzilo woKokule ya tale kutya ekwatho lini tali opalele taya ka gandja nongiini taye ke li gandja. Mokweendela ko kwethimbo, aaihokani mboka ya li muAmerika lyokUumbugantu oya li taya dhiladhila ya thige po oshinakugwanithwa shawo ya shune kegumbo. Oya li ya dhengelwa ongodhi komuunganeki gwolutu lwaakuluntugongalo gwomegongalo moka mu na aavali mboka. Aakuluntugongalo oya li ya kundathana oshinima shoka noya li ya hala aatumwa mboka ya tsikile niilonga yawo ngaashi tashi vulika. Aakuluntugongalo mboka oya li ya pandula iilonga yaaihokani mboka noya li ya tokola ya ninge ngaashi taya vulu ye ya kwathele mokusila oshimpwiyu aavali yawo. Uukwanegumbo wawo awuhe owa li wa pandula oku na ko nasha kwawo kwopahole.

12. Uukwanegumbo wopauKriste owu na okukala tawu ipula nashike ngele tashi ya pokuninga omatokolo gokusila oshimpwiyu aavali?

12 Kutya nduno uukwanegumbo wopaKriste owa hogolola omukalo guni gwokusila oshimpwiyu aavali aakokele, ayehe mboka ya hala okukwathela otaya ka kala ya hala okushilipaleka kutya shoka taya ningi otashi simanekitha edhina lyaKalunga. Inatu hala tu ka kale ngaashi aawiliki yomalongelokalunga yopethimbo lyaJesus. (Mat. 15:3-6) Otwa hala omatokolo getu ga simanekithe Kalunga nosho wo egongalo. — 2 Kor. 6:3.

OSHINAKUGWANITHWA SHEGONGALO

13, 14. Omolwashike tu na okuthika pehulithodhiladhilo okuza mOmanyolo kutya omagongalo oge na ohokwe mokusila oshimpwiyu iilyo yegongalo iikokele mbyoka yi na ompumbwe?

13 Haayehe taya vulu okukwathela mboka ye li miilonga yethimbo lyu udha momukalo gwa faathana naangoka gwa tumbulwa pombanda. Ihe nonando oongawo, otashi vulu okuningwa ngele  tatu tala konkalo ndjoka ya li ya holoka methelemumvo lyotango kutya omagongalo oge na ehalo lyokusila oshimpwiyu aamwatate naamwameme aakokele aadhiginini mboka ye shi okuholelwa. Ombiimbeli otayi popi kombinga yegongalo lyomuJerusalm kutya “kamwa li nando ogumwe a hepa.” Shoka itashi ti kutya ayehe megongalo oya li ya hepuluka. Osha yela kutya, yamwe oya li ye na iiniwe iishona, ihe ‘oyi itopolele nooitaali, opo kehe gumwe a pewe shi thike pampumbwe dhe.’ (Iil. 4:34, 35) Konima yethimbo, opwa li pwa holoka onkalo yontumba megongalo ndyoka. Okwa li kwa lopotwa kutya yamwe ‘yomaaselekadhi yawo oya pangwa’ iikulya. Onkee aayapostoli oya li ya gandja oshinima shoka momake gaalumentu ya pyokoka, mboka ya li ya ningi omalongekidho ya shilipaleke kutya oompumbwe dhaasalekedhi mboka odha gwanithwa po. (Iil. 6:1-5) Odhoshili kutya iikulya mbyoka ya li hayi gandjwa oya li owala yopakathimbo noya li ya longekidhilwa Aakriste mboka ya li ye na ompumbwe pOpentekoste mo 33 E.N. noyi pewe wo mboka ya kala ethimbo lyontumba muJerusalem ya tungwe pambepo. Ihe nonando oongawo, aayapostoli oya li yu ulike kutya egongalo otali vulu okukwathela iilyo yegongalo mbyoka ya hepa.

14 Ngaashi shu ulikwa, Paulus okwa li a gandja omalombwelo kuTimoteus moka a popi oonkalo moka aaselekadhi Aakriste taya vulu okukala ya gwana okupewa ekwatho lyopainiwe okuza megongalo. (1 Tim. 5:3-16) Jakob omunyoli gwOmbiimbeli a nwethwa mo okwa li wo a popi oshitegelelwa shAakriste shokusila oshimpwiyu oothigwa, aaselekadhi nosho wo yalwe mboka ye li moonkalo oondhigu nenge ye na ompumbwe. (Jak. 1:27; 2:15-17) Omuyapostoli Johannes naye okwa gandja wo etompelo limwe a ti: “Ngele ku na ngoka e na uuyamba wiinima yomuuyuni mbuka, oye nota mono mukwawo a hepa e ta kala inee mu pa sha, omuntu a tya ngaaka ota vulu ngiini okutya, ye oku na ohole yaKalunga momwenyo gwe?” (1 Joh. 3:17) Ngele Omukriste kehe oku na oshinakugwanithwa shokusila oshimpwiyu oohepele, mbela shoka hasho shi na okuningwa momagongalo?

Uuna pwa holoka oshiponga, ongiini egongalo tali vulu okukwathela? (Tala okatendo 15, 16)

15. Iinima yini tayi vulu okukala ya kwatelwa mo sho tatu kwatha aamwatate naamwameme aakokele?

15 Miilando yimwe, omapangelo ohaga gandja openzela, oopolohalama dhuukalinawa, nosho wo mboka haya sile oshimpwiyu aakokele momagumbo. (Rom. 13:6) Miilongo yilwe omakwatho ngoka kage mo. Onkee ano, ekwatho lyopalutu ndyoka hali gandjwa kaapambele nosho wo kegongalo tali pewa aamwatate naamwameme aakokele olya yoolokathana moonkalo kehe. Ngele aanona mboka ye li ooitaali ohaya kala kokule naavali yawo, otashi vulika shi gume ekwatho ndyoka taya vulu okugandja. Aanona otaya vulu okupopya ya manguluka naakuluntu yomagongalo moka mu na aavali yawo opo ya kale ye shi oonkalo moka mu na aavali yawo. Pashiholelwa, aakuluntugongalo otaya vulu okugandja ekwatho  ndyoka lya pumbiwa mokwaambidhidha aavali yi ilonge kombinga yomauwanawa ngoka haga gandjwa kepangelo nenge kombinga yoopolohalama dhilwe dhomoshitopolwa shawo. Otaya vulu wo okukonakona oonkalo ngaashi kombinga yoombapila dha simana ndhoka inaadhi leshwa nenge omiti ndhoka aavali inaaya nwa ndhoka taya vulu okulombwela aanona yawo aakuluntu. Okutopolelathana omauyelele ge li ngaaka otaku ka keelela onkalo kaayi nayipale notashi vulika shi ya ningithe ya mone po omukalo ngoka tagu kandula po uupyakadhi. Ngele opu na aantu mboka taya vulu okukwathela naamboka taya gandja omayele kiilyo yuukwanegumbo mbyoka yi li kokule, shika otashi ka ningitha onkalo kaayi nayipale, nuukwanegumbo kaawu kale wu na omaipulo.

16. Ongiini Aakriste yamwe haya kwathele iilyo yegongalo iikokele?

16 Omolwohole ndjoka tu hole nayo aakokele aaholike, Aakriste yamwe oya yamba po ethimbo lyawo nosho wo oonkondo dhayo opo yi kwathele mpoka pu na ompumbwe ngaashi tayi vulu. Ohaye shi ningi oshilalakanenwa yu ulike ohokwe yi vule yoshito kiilyo yegongalo mbyoka iikokele. Aaiyambi yamwe ohayi itopolele iilonga nayalwe megongalo nohaya ya sile oshimpwiyu aakokele pamalufo. Nonando ohaye shi mono kutya oonkalo dhawo itadhi ya pitike ya kuthe ombinga miilonga yethimbo lyu udha, oya nyanyukwa okukwathela aanona ya kale miilonga yawo ethimbo ngaashi tashi vulika. Kayi shi tuu ombepo ombwanawa kaaku na we ndjoka hayi ulikwa kaamwatate mboka! Dhoshili, okugandja kwawo ihaku ningitha aanona ye ethe po oshinakugwanithwa shawo shokuninga ngaashi taya vulu ya kwathele aavali yawo.

SIMANEKA AAKOKELE NOOHAPU NDHOKA TADHI YA TSU OMUKUMO

17, 18. Iikala yetu ohayi dhana onkandangala yini uuna tashi ya pokusila oshimpwiyu aakokele?

17 Ayehe mboka ya kwatelwa mokusila oshimpwiyu aakokele otaya vulu ya kambadhale oku shi ninga oshinima shinyanyudha ngaashi tashi vulika. Ngele oho kutha ombinga mokuninga ngaaka, ninga ngaashi to vulu wu kale wu na etaloko ewanawa. Aakokele yamwe ohashi vulika ya kwatwe keyemato nokuli nokepolimano. Onkee ano otashi vulika wu kale wa pumbwa okuninga oonkambadhala dhi ikalekelwa wu simaneke nokuladhipika aamwatate naamwameme aakokele mokukala to popi nayo kombinga yiinima mbyoka tayi tungu. Mboka ya longela Jehova nuudhiginini oomvula odhindji oya gwana lela okupandulwa. Jehova iha dhimbwa iilonga mbyoka ye mu longela, nosho wo ooitaali ooyakwawo Aakriste nayo itaye ke ya dhimbwa. — Lesha Maleaki 3:16; Aahebeli 6:10.

18 Shimwe ishewe, omalongekidho ngoka haga ningwa esiku kehe otaga vulu okukala omapu uuna aakokele naamboka haye ya sile oshimpwiyu haya yolo mo ngaa pethimbo mpoka sha pumbiwa. (Omuuv. 3:1, 4) Aakokele oyendji ohaya popi oshinima shontumba moku shi ninga itaaya panga. Ohaya mono kutya esiloshimpwiyu nosho wo omatalelopo ngoka haya pewa otaga vulu okugumwa kwaashoka haya ningi. Kashi shi oshipe kaatalelipo ya popye taya ti: “Onda yile ndi ka tse omukumo kuume omukokele, ihe onda zi ko wo nda ladhipikwa.” — Omayel. 15:13; 17:22.

19. Aagundjuka naakokele otaya vulu okukala ye na etaloko li li ngiini shi na ko nasha nonakuyiwa?

19 Otwa tegelela nondjuulukwe ethimbo mpoka okumona iihuna nosho wo iilanduliko yokwaahagwanena tayi ka kala kaayi po we. Ngashingeyi, aapiya yaKalunga oye na okukala owala ye na etegameno mwaashoka tashi kalelele. Otu shi shi kutya okukala tu na eitaalo momauvaneko gaKalunga oko tu na okukala twi ikwatelela pethimbo lyuudhigu. Otwa pandula sho tu na eitaalo ndika kutya “itatu si uunye. Omuntu gwetu gwokombanda uuna ta yonuuka po, omuntu gwetu gwomeni ota ningwa omupe esiku kehe.” (2 Kor. 4:16-18; Heb. 6:18, 19) Ihe opo ishewe wu kale wu na eitaalo lya kola momauvaneko gaKalunga, oshike tashi ke ku kwathela wu gwanithe po iinakugwanithwa yoye yokusila oshimpwiyu aakokele? Moshitopolwa tashi landula otatu ka kundathana omaetopo omawanawa gankene tatu vulu oku shi ninga.

^ okat. 9 Oshitopolwa tashi landula ko otashi kundathana omikalo dhimwe ndhoka tadhi vulu okulongithwa kaakokele nokoyana.