1. Batho ba boemong bofe bjo bo nyamišago?

JEHOFA o be a se a rera gore batho ba tlaišwe ke ditlamorago tše di sa kgahlišego tša botšofadi. Go e na le moo, morero wa gagwe e be e le gore banna le basadi ba thabele bophelo bjo bo phethagetšego Paradeiseng. Eupša ga bjale ‘tlholo yohle e tšwela pele e tsetsela gotee gomme ekwa bohloko.’ (Baroma 8:22) O nagana gore Modimo o ikwa bjang ge a bona ditlamorago tše šoro tša sebe bathong? Go oketša moo, batšofadi ba bantši ba hlokomologwa nakong yeo ka yona ba hlokago thušo kudu bophelong.—Ps. 39:5; 2 Tim. 3:3.

2. Ke ka baka la’ng Bakriste ba tšeela batšofadi godimo?

² Batho ba Jehofa ba leboga gore go na le batšofadi ka diphuthegong. Re holwa ke bohlale bja bona gomme mohlala wa bona wa tumelo o a re kgothatša. Ba bantši ba rena re tswalana le batšofadi ba bao ba rategago. Lega go le bjalo, go sa šetšwe gore re tswalana le bana babo rena le dikgaetšedi ba bao ba tšofetšego goba go se bjalo, re nyaka go ba swara gabotse. (Bagal. 6:10; 1 Pet. 1:22) Ka moka ga rena re tla holwa ke go ahlaahla pono ya Modimo ka batšofadi. Le gona re tlo ahlaahla le boikarabelo bjoo ditho tša malapa gotee le ditho tša phuthego di nago le bjona ka batšofadi ba bao ba rategago.

3, 4. (a) Ke selo sefe sa bohlokwa seo mongwadi wa Psalme 71 a ilego a se kgopela go Jehofa? (b) Ditho tše di tšofetšego tša phuthego di ka kgopela’ng go Modimo?

³ Mongwadi yo a buduletšwego wa Psalme 71:9 o ile a lopa Modimo  ka gore: “O se ke wa ntahla nakong ya botšofadi; o se ke wa ntlogela ge ke felelwa ke matla.” Go bonagala psalme ye e tšwetša pele Psalme 70, yeo mantšu a yona a ketapele a rego ke “Psalme ya Dafida.” Ka gona go bonagala Dafida e le yena a ilego a dira kgopelo yeo re e balago go Psalme 71:9. O ile a hlankela Modimo go tloga bofseng bja gagwe go fihla botšofading, le gona Jehofa o ile a mo diriša go dira dilo tše dikgolo. (1 Sam. 17:33-37, 50; 1 Dikg. 2:1-3, 10) Lega go le bjalo, Dafida o ile a bona go le bohlokwa gore a kgopele Jehofa gore a tšwele pele a mo hlokomela.—Bala Psalme 71:17, 18.

⁴ Batho ba bantši lehono ba swana le Dafida. Go sa šetšwe botšofadi le ‘matšatši ao ba sa a thabelego,’ ba tšwela pele go tumiša Modimo kamoo ba ka kgonago ka gona. (Mmo. 12:1-7) Ba bantši ba bona ba ka fo se kgone go dira dilo ka moka tšeo ba bego ba kgona go di dira bophelong, go akaretša le bodireding. Eupša le bona ba ka lopa Jehofa gore a se ke a ba lahla le gore a tšwele pele a ba hlokomela. Batšofadi ba bjalo bao ba botegago ba ka kgodišega gore Modimo o tla araba dithapelo tša bona. Go ba gona, dithapelo tšeo di swana le dilo tšeo Dafida a bego a na le lebaka la go tshwenyega ka tšona tšeo Modimo a ilego a mmudulela go di ngwala.

5. Jehofa o lebelela bjang batšofadi bao ba botegago?

⁵ Mangwalo a hlalosa ka mo go kwagalago gore Jehofa o tšeela godimo kudu batšofadi bao ba botegago le gore o letetše gore bahlanka ba gagwe ba ba hlomphe. (Ps. 22:24-26; Die. 16:31; 20:29) Lefitiko 19:32 e re: “O eme pele ga moriri o mopududu, o hlomphe motšofadi gomme o boife nna Modimo wa gago. Ke nna Jehofa.” Ee, go hlompha batšofadi phuthegong e be e le boikarabelo bjo bogolo ge mantšu ao a be a ngwalwa, e bile go sa dutše go le bjalo go fihla le lehono. Lega go le bjalo, go thwe’ng ka go ba hlokomela? Ke boikarabelo bja mang?

6. Jesu o re beetše mohlala ofe tabeng ya go hlokomela batswadi?

⁶ Lentšu la Modimo le re botša gore: “Godiša tatago le mmago.” (Ek. 20:12; Baef. 6:2) Jesu o ile a gatelela bohlokwa bja taelo ye ka go kgala Bafarisei le bamangwalo bao ba bego ba gana go hlokomela batswadi ba bona. (Mar. 7:5, 10-13) Jesu o re beetše mohlala o mobotse tabeng ya go hlokomela batswadi. Ka mohlala, ge a be a le kgauswi le go hwa koteng ya tlhokofatšo, o ile a laela morutiwa wa gagwe yo a rategago Johane gore a šale a hlokometše mmagwe yoo go bonagalago ka nako yeo e be e le mohlologadi.—Joh. 19:26, 27.

7. (a) Moapostola Paulo o boletše molao ofe wa motheo mabapi le go hlokomela batswadi? (b) Paulo o boletše ka’ng gape?

⁷ Moapostola Paulo o ile a budulelwa go ngwala gore badumedi ba swanetše go hlokomela malapa a bona. (Bala 1 Timotheo 5:4, 8, 16.) Ela hloko seo Paulo a se ngwaletšego Timotheo ditemaneng tše dingwe tša kgaolo ye. Paulo o ahlaahlile gore ke bomang bao ba ka swanelegago go hwetša thušo ya ditšhelete ka phuthegong le bao ba ka se swanelegego go e hwetša. O hlalositše gabotse gore bana bao e lego badumedi, ditlogolo le ba bangwe ba leloko la bahlologadi bao ba tšofetšego, ke bona ba bego ba na le boikarabelo bjo bogolo bja go ba hlokomela. Ka go re’alo, phuthego e be e ka se imetšwe go sa hlokagale. Ka mo go swanago lehono, e nngwe ya ditsela tšeo ka tšona Bakriste ba bontšhago “boineelo go Modimo” ke ka go hlokomela ba leloko bao ba hlokago thušo ya dilo tše di bonagalago.

8. Ke ka baka la’ng Beibele e sa nee ditsela tše di lebanyago tša go hlokomela batswadi bao ba tšofetšego?

⁸ Ge re bolela phaa, ke boikarabelo bja bana bao ba godilego ba Bakriste go kgonthišetša gore batswadi ba bona ba a hlokomelwa nameng. Paulo o be a bolela ka ba leloko bao ba dumelago, eupša batswadi bao  e sego ditho tša phuthego ya Bokriste ga se ba swanela go hlokomologwa. Ditsela tšeo bana ba hlokomelago batswadi ka tšona ga di swane. Batho ga ba swane. Dinyakwa, dimelo le maemo a tša maphelo a bao ba hlokomelwago ga a swane. Batšofadi ba bangwe ba na le bana ba bantši; mola ba bangwe ba na le ngwana o tee feela. Ba bangwe ba ka kgona go iphediša ka tšhelete ya mmušo, mola ba bangwe ba ka se kgone. Dilo tšeo ba di ratago le tšona ga di swane. Ka go re’alo, e ka se be gabohlale goba go bontšha lerato go sola tsela yeo batho ba bangwe ba lekago go hlokomela ditho tša malapa a gabo bona tšeo di tšofetšego. Go feta moo, Jehofa a ka šegofatša phetho le ge e le efe yeo e theilwego Mangwalong gomme a e dira gore e atlege, go etša ge go bile bjalo go tloga mehleng ya Moshe.—Num. 11:23.

9-11. (a) Ba bangwe ba ka lebeletšana le maemo afe a thata? (Bona seswantšho seo se lego mathomong a sehlogo.) (b) Ke ka baka la’ng bana bao ba godilego ba se ba swanela go akgofela go tlogela tirelo ya nako e tletšego? Bontšha.

⁹ Ge bana ba dula kgole le batswadi ba bona bao ba tšofetšego, go ka ba thata go ba nea thušo ge ba e hloka. Ge motswadi a ka ba le bothata bja tša maphelo go sa letelwa, mohlomongwe ka baka la ge a wele, a robegile lerapo goba bothata bjo bongwe, go ka nyakega gore bana ba etele batswadi kapejana. Ka morago ga moo, ba ka hloka thušo—mohlomongwe ka nakwana goba ka nako e telele. *

¹⁰ Bao ba lego tirelong ya nako e tletšego bao dikabelo tša bona di dirilego gore ba hlankele kgole le gae ba ka lebeletšana le go dira diphetho tše thata kudu. Bohle bao ba hlankelago e le ditho tša lapa la Bethele, baromiwa le balebeledi ba basepedi, ba lebelela dikabelo tša bona e le tša bohlokwa, e le tšhegofatšo e tšwago go Jehofa. Lega go le bjalo, ge batswadi ba bona ba babja, selo sa mathomo seo ba se naganago e ka ba gore: ‘Re swanetše go tlogela kabelo ya rena re boele gae go yo hlokomela batswadi ba rena.’ Eupša e tla ba gabohlale go naganišiša ka thapelo ge e ba seo e le sona seo batswadi ba tlogago ba se nyaka goba ba se kganyoga. Ga go na motho yo a swanetšego go akgofela go tlogela ditokelo tša tirelo, le gona o ka hwetša gore seo ga se hlokagale. Na bothata bjoo bja tša maphelo ke bja nakwana moo ba bangwe ka phuthegong ya batswadi ba gago ba ka thabelago go thuša?—Die. 21:5.

¹¹ Ka mohlala, ela hloko mohlala wa barwarre ba babedi bao ba bego ba hlankela kgole le gae. Yo mongwe e be e le moromiwa kua Amerika Borwa gomme yo mongwe a hlankela ntlongkgolo kua Brooklyn, New York. Batswadi ba bona bao ba tšofetšego ba be ba nyaka thušo. Barwarre ba le basadi ba bona ba ile ba ya gae go yo bona gore ba ka ba thuša ka eng le gona bjang. Ge nako e dutše e eya, morwa wa bona yo a bego a hlankela kua Amerika Borwa le mosadi wa gagwe ba ile ba nagana ka go tlogela kabelo ya bona gomme ba boele gae. Ke moka ba ile ba hwetša mogala go tšwa go molomaganyi wa sehlopha sa bagolo wa phuthegong ya batswadi ba bona. Bagolo bao ba be ba boledišane ka boemo gomme ba nyaka gore baromiwa bao ba tšwele pele kabelong ya bona. Bagolo ba ba be ba tšeela godimo tirelo ya banyalani ba gomme ba be ba ikemišeditše go dira sohle seo ba ka se kgonago go ba thuša go hlokomela batswadi ba bona. Bohle ka lapeng leo ba ile ba leboga lerato leo ba le bontšhitšwego.

12. Lapa la Bakriste le swanetše go tshwenyega ka eng ge le kgetha mokgwa wa go hlokomela batswadi bao ba tšofetšego?

¹² Lapa la Bakriste le swanetše go kgonthišetša gore mokgwa le ge e le ofe woo le o kgethago go hlokomela batswadi bao ba tšofetšego, o tla emela leina la Modimo gabotse. Le ka mohla ga re nyake go swana le baetapele ba bodumedi ba mehleng ya Jesu. (Mat. 15:3-6) Re nyaka gore diphetho tša rena di godiše Modimo le phuthego.—2 Bakor. 6:3.

13, 14. Ke ka baka la’ng re ka phetha ka gore go ya ka Mangwalo diphuthego di thabela go thuša ditho tša tšona tšeo di tšofetšego?

¹³ Ga se bohle ba ka kgonago go thuša bao ba lego tirelong ya nako e tletšego ka tsela yeo e sa tšwago go hlaloswa. Lega go le bjalo, go ya ka boemo bjo bo ilego bja rotoga lekgolong la pele la nywaga, go molaleng gore diphuthego di thabela go thuša bana babo rena le dikgaetšedi ba ba tšofetšego bao ba beago mohlala. Beibele e re phuthegong ya Jerusalema “go be go se na mohloki.” Ga se gore bohle ka phuthegong ba be ba humile. Go bonagala ba bangwe ba be ba se na sa bona, eupša “go be go abelwa yo mongwe le yo mongwe go ya kamoo a bego a hloka ka gona.” (Dit. 4:34, 35) Ka morago go ile gwa tšwelela boemo bjo itšego ka phuthegong yeo. Go ile gwa begwa gore “bahlologadi ba [itšego] ba be ba tshedišwa mahlo kabong ya dijo ya letšatši le letšatši.” Ka gona baapostola ba ile ba laela gore go kgethwe banna ba ba swanelegago bao ba ilego ba kgonthišetša gore dinyakwa tša bahlologadi bao di kgotsofatšwa ka tsela ya maleba le yeo e kgotsofatšago. (Dit. 6:1-5) Ke therešo gore kabo yeo ya dijo ya letšatši le letšatši e be e le tokišetšo ya nakwana yeo e bego e diretšwe go thuša bao ba bego ba fetogile Bakriste ka Pentekoste ya 33 C.E. gomme ba šetše Jerusalema ka nakwana gore ba agwe moyeng. Lega go le bjalo, tsela yeo baapostola ba ilego ba arabela ka yona e bontšha gore phuthego e ka thuša go hlokomela ditho tša yona tšeo di hlokago thušo.

¹⁴ Go etša ge go boletšwe pejana, Paulo o ile a nea Timotheo ditaelo tša gore ke bahlologadi bafe ba Bakriste bao ba bego ba ka swanelega go hwetša thušo ya dilo tše di bonagalago ka phuthegong. (1 Tim. 5:3-16) Jakobo le yena o ile a budulelwa go ngwala gore Bakriste ba na le boikarabelo bja go hlokomela ditšhiwana, bahlologadi le ba bangwe ge ba tlaišega goba ba hloka thušo. (Jak. 1:27; 2:15-17) Moapostola Johane le yena o ile a re: “Mang le mang yo a nago le dilo tša lefase le gomme a bona ngwanabo a hloka, fela a se mo šokele, ke ka tsela efe lerato la Modimo le dulago le le go yena?” (1 Joh. 3:17) Ge e ba Mokriste yo mongwe le yo mongwe a na le boikarabelo bja go hlokomela bao ba hlokago thušo, na diphuthego le tšona ga se tša swanela go dira se se swanago?

15. Ke dilo dife tšeo di ka akaretšwago ge re thuša bana babo rena le dikgaetšedi bao ba tšofetšego?

¹⁵ Dinageng tše dingwe, mmušo o nea batšofadi phenšene, o ba hlokomela ka mananeo a go thekga setšhaba le go ba thuša ka batho bao ba tla ba hlokomelago ka gae. (Baroma 13:6) Mafelong a mangwe ditirelo tše bjalo ga di gona. Ka baka leo, tsela yeo ba leloko le phuthego ba tla thušago bana babo rena le dikgaetšedi bao ba tšofetšego e tla fapana go  ya ka maemo. Ge e ba bana bao e lego Bakriste ba dula kgole le batswadi ba bona, seo se ka kgoma thušo yeo ba ka kgonago go ba nea yona. E tla ba mo gobotse gore bana bao ba boledišane ka bolokologi le bagolo ba phuthegong yeo batswadi ba bona ba lego go yona go kgonthišetša gore bohle ba kwešiša maemo a ka lapeng. Ka mohlala, bagolo ba ka kgona go thuša batswadi bao ka go ba tsebiša ka mananeo a mmušo a go hlokomela setšhaba tikologong ya gabo bona. Le gona ba ka lemoga maemo a itšego ao ba ka lemošago bana bao ba godilego ka wona, go swana le gore batswadi ba bona ga ba bule mangwalo a bohlokwa goba gore ga ba diriše dihlare ka tsela ya maleba. Go boledišana ka tsela e bjalo e botho go ka thibela maemo go mpefala gomme gwa dira gore go be le tharollo e kaone. Go molaleng gore mathata a lapa a ka fokotšega ge go na le batho bao ba thušago goba bao ba eletšago bana bao ba lego kgole le batswadi ba bona bao ba tšofetšego.

16. Bakriste ba bangwe ba thuša bjang batšofadi ka phuthegong?

¹⁶ Ka baka la go rata batšofadi, Bakriste ba bangwe ba ithaopetše go diriša nako le matla a bona go thuša ka selo le ge e le sefe seo ba ka se kgonago. Ba kgonthišetša gore ba hlokomela ditho tše di tšofetšego tša phuthego. Ba bangwe ba ithaopela go abelana mediro le ba bangwe ka phuthegong gomme ba šiedišana go hlokomela batšofadi. Ka ge ba lemoga gore maemo a bona ga a ba dumelele go tsenela tirelo ya nako e tletšego, ba thabela go thuša bana bao ba lego tirelong ya nako e tletšego go tšwela pele ka mošomo woo ba o kgethilego. Ruri bana babo rena bao ba bontšha moya o mobotse! Ke therešo gore go ikemišetša ga bana babo rena go thuša ga go bolele gore bana ga ba sa ikarabela ka go dira seo ba ka se kgonago go thuša batswadi ba bona.

17, 18. Ke’ng seo se ka dirago gore go hlokomela batšofadi go be bonolo?

¹⁷ Batšofadi le bohle bao ba ba hlokomelago ba ka katanela go dira gore boikarabelo bjo bo se be boima. Ge e ba o tšea karolo go se, dira sohle seo o ka se kgonago go dula o na le pono e botse. Maemong a mangwe, botšofadi bo baka manyami goba kgateletšego. Ka go re’alo, o ka swanelwa ke go dira maiteko a magolo gore o hlomphe le go kgothatša bana babo rena le dikgaetšedi bao ba tšofetšego ka go dira gore dipoledišano tša lena e dule e le tšeo di agago. Re swanetše go reta bao ba beilego mohlala o mobotse tirelong ya bona go Modimo. Jehofa ga a lebale seo ba se dirilego go mo hlankela, ka gona le Bakristegotee le bona ga ba se lebale.—Bala Maleaki 3:16; Baheberu 6:10.

¹⁸ Go oketša moo, mathata a letšatši le letšatši a go hlokomela batšofadi a ka ba bonolo ge batšofadi le bahlokomedi ba bona ba fela ba sega ge go swanetše. (Mmo. 3:1, 4) Batšofadi ba bantši ga ba nyake go ba morwalo. Ba a lemoga gore ba ka newa tlhokomelo le go etelwa gantši ge e ba ba le botho. Go tlwaelegile go kwa bao ba etelago batšofadi ba re: “Ke be ke ile go kgothatša mogwera wa ka yo a tšofetšego, eupša ke tlogile moo ke kgothatšegile.”—Die. 15:13; 17:22.

19. Ba banyenyane le ba bagolo ba ka ba le pono efe ka bokamoso?

¹⁹ Re fagahletše letšatši leo go tla felago tlaišego le ditlamorago tša go se phethagale. Ge re sa letetše seo, anke re duleng re nagana ka kholofelo ya rena ya bokamoso bjo bo sa felego. Re a tseba gore go ba le tumelo dikholofetšong tša Modimo go bjalo ka tshetledi dinakong tša mathata goba tša tlaišego. Ka ge re na le tumelo, “ga re lape, eupša gaešita le ge e ba motho yo re lego yena ka ntle a onala, ruri motho yo re lego yena ka gare o mpshafatšwa letšatši le letšatši.” (2 Bakor. 4:16-18; Baheb. 6:18, 19) Lega go le bjalo, go tlaleletša tabeng ya go dula o na le tumelo e tiilego dikholofetšong tša Modimo, ke’ng seo se ka go thušago go phethagatša boikarabelo bja go hlokomela batšofadi? Sehlogong se se latelago re tlo ahlaahla tše dingwe tša ditšhišinyo tšeo re ka di dirišago.