Skip to content

Skip to table of contents

Buruka Taudia Do Ita Naria

Buruka Taudia Do Ita Naria

“Lalokau natudia e, namona be iseda lalokau be hereva eiava uduna sibona amo lasi, to mai momokani ida iseda kara amo ita hahedinaraia.”—1 IOA. 3:18.

1, 2. (a) Famili momo be dahaka hekwakwanai idia davaria bona edena henanadai idia vara? (b) Tama sina bona natudia ese gabeai do idia vara hekwakwanai idia hanaia totona, dahaka idia karaia be namo?

 GUNA emu tama sina be sibona idia naria diba, to hari idia hegeregere lasi. Reana idia ta be ia moru bona ena koekoena ia makohia, o ena lalohadai ia boio bona ia raka kava, o doketa ia gwau ia be gorere badana ta ia davaria. Unai neganai, reana oi lalohisihisi. Danu reana burukadia idia lalohisihisi badina gorere o hekwakwanai ta dainai, guna idia karaia gaudia be hari idia karaia diba lasi. (Iobu 14:1) Dahaka ita karaia diba idia ita durua totona? Edena dala ai idia ita naria diba?

2 Burukadia naria dalana ia herevalaia atikol ta ia gwau: “Burukadia dekenai do idia vara hekwakwanai ita herevalaia be auka, to bema famili ese burukadia naria daladia idia palanilaia namonamo, gabeai hekwakwanai idia vara neganai, abia hidi maorodia do idia karaia.” Famili ese unai bamona idia karaia be mai anina bada, badina ita diba burukadia dekenai idia vara hekwakwanai ita koua diba lasi. Edena dala ai famili idia gaukara hebou, unai amo abia hidi badadia idia karaia diba?

“NEGA DIKA DINADIA” TOTONA HEGAEGAE

3. Tama sina burukadia be heduru idia ura abia neganai, famili be dahaka idia karaia diba? (Laulau ginigunana itaia.)

3 Nega ta do ia ginidae buruka taudia be sibona idia naria diba lasi dainai, heduru idia abia be namo. (Hadibaia Tauna 12:1-7 duahia.) Unai ia vara neganai, tama sina burukadia bona natudia ese heduru dala namodia bona edia davana idia herevalaia diba. Gau badana be famili idia hebou bona idia tahua dahaka heduru do idia henia, edena dala ai do idia karaia, bona edena bamona ta ta ese heduru idia henia diba. Namona be ibounai ese edia lalohadai idia gwauraia hedinarai. Tama sina be sibodia edia ruma ai idia noho be hegeregere, eiava lasi? a Namona be ta ta ese tama sina dekenai heduru idia henia diba daladia idia herevalaia. (Aon. 24:6) Hegeregere, reana haida be dina ta ta ai tama sina idia naria, bona ma haida be moni dalanai heduru idia henia diba. Namona be ibounai idia laloparara idia ta ta be mai edia maduna, to nega ia hanaia lalonai reana idia huanai edia maduna idia senisia diba.

4. Famili taudia be daika amo heduru idia tahua diba?

4 Emu tama sina burukadia oi naria neganai, namona be edia gorere oi diba namonamo. Bema gorere badana ta ia davaria, namona be ia dekenai ia vara diba gaudia oi dibaia. (Aon. 1:5) Famili taudia haida oi hadibaia be namo, unai amo oi idia durua emu tama sina burukadia umui naria totona. Unai gaudia oi lalohadailaia neganai, reana do oi lalohisihisi, gari bona daradara. Namona be tura namona ta dekenai emu lalohadai oi gwauraia hedinarai. To, gau badana be Iehova dekenai oi gurigurilaia. Ia ese oi dekenai lalomaino do ia henia, oi haheauka totona.—Sal. 55:22; Aon. 24:10; Fili. 4:6, 7.

5. Burukadia durua totona, dahaka dainai nega bada lalonai heduru daladia ita tahua be namo?

5 Burukadia haida bona edia natudia be nega bada lalonai heduru daladia idia tahua. Hegeregere, idia tahua bema tama sina burukadia be edia natuna mero o kekeni ta ida idia noho diba, eiava edia gabu ai heduru daladia ma haida idia noho o lasi. Unai amo idia hegaegae, gabeai do idia vara “hekwarahi bona lalohisihisi” idia hanaia totona. (Sal. 90:10) Famili momo be unai bamona idia karaia lasi dainai, hekwakwanai idia vara neganai, idia laloa namonamo lasi bona abia hidi idia karaia haraga. Diba tauna ta ia gwau, “hekwakwanai idia vara negadia be nega namona lasi mai anina bada abia hidi karaia totona.” Badina unai bamona negadiai famili be do ia lalometau bona hepapahuahu ia vara diba. To, bema nega bada lalonai palani ita karaia, hekwakwanai idia vara neganai, do ia auka lasi abia hidi maorona ita karaia totona.—Aon. 20:18.

Famili idia hebou bona tama sina burukadia naria daladia idia herevalaia diba (Paragraf 6-8 itaia)

6. Dahaka dainai famili ese tama sina burukadia edia noho gabuna bona heduru abia dalana idia herevalaia be namo?

6 Reana do ia auka emu tama sina oi hamaoroa edia ruma idia rakatania o edia mauri dalana idia haidaua totona. To, famili momo idia davaria unai bamona herevahereva karana be mai ena namo. Badina unai ese dala ia kehoa umui herevahereva namonamo, ta ta umui kamonai henia, bona palani namodia umui karaia. Danu, idia davaria famili be mai lalokau bona hebogahisi ida idia herevahereva neganai, unai ese idia ia durua gabeai abia hidi maorodia idia karaia totona. Buruka taudia haida idia ura nega daudau lalonai sibona idia noho. To, namona be natudia idia hadibaia edena heduru idia ura abia, unai ese famili do ia durua gabeai abia hidi maorona idia karaia totona.

7, 8. Famili ese dahaka gaudia idia herevalaia be namo, bona dahaka dainai?

7 Tama sina e, natudia ida oi herevahereva neganai, namona be oi ura karaia gaudia oi gwauraia, bona oi hadibaia bema moni dalanai oi hegeregere o lasi. Unai amo gabeai bema oi be hegeregere lasi abia hidi ta oi karaia totona, emu natudia ese oi totona abia hidi maorona do idia karaia. Momokani, natudia ese emu ura do idia matauraia bona oi do idia durua sibona emu abia hidi oi karaia totona. (Efe. 6:2-4) Hegeregere, oi ura emu natuna ta ese oi do ia boiria iena famili ida oi noho, eiava oiemu lalohadai be idau? Namona be oi laloatao, famili lalonai haida edia lalohadai be oiemu amo ia idau, bona ta ta ese ena lalohadai do ia haidaua haraga lasi.

8 Namona be ita laloparara, palani bona herevahereva namonamo karana ese ita do ia durua hekwakwanai ita hanaia totona. (Aon. 15:22) Umui herevahereva lalonai, umui herevalaia gaudia haida be inai: opereisen lalonai emu rara do idia gaukaralaia o lasi, rara ena kahana maragidia do oi abia o lasi, bona oi mase murinai oi ura dahaka do idia karaia. Unai amo famili ese oi ura henia medikol heduru daladia do idia diba. Ita ta ta be mai eda maoro do ita abia medikol heduru dalana ita dibaia, bona abia hidi ita karaia diba edena heduru dalana do ita abia dae o dadaraia. Advance Medical Directive/Realease kadi ese ia hahedinaraia ta be edena medikol heduru ia ura abia. Bema oi be hegeregere lasi, Advance Medical Directive/Realease kadi murina oi torea hedinarai tauna ese oi totona abia hidi ia karaia diba. Namona be burukadia, idia ia naria tauna, bona natudia ese unai kadi ena kopi ta ta idia dogoatao. Famili haida ese unai kadi be mai anina bada pepa haida ida idia atoa hebou hegeregere, wili pepana, insurens, banika, gavamani pepadia bona unai bamona gaudia.

MAURI IA AUKA IA LAO NEGANAI

9, 10. Edena bamona negadiai, natudia ese edia tama sina burukadia idia durua be namo?

9 Bema buruka taudia be idia goada noho, nega momo famili be abia hidi idia karaia buruka taudia be sibona idia noho totona. Reana idia hegeregere idia nanadu, gabu idia hagoevaia, muramura idia abia, bona idia herevahereva namonamo diba. Danu, edia natuna idia hamaoroa idia do idia laloa momo lasi. To, reana lagani haida murinai, bema tama sina be idia raka diba lasi, stoa idia lao diba lasi, eiava edia lalona ia boio, vadaeni natudia ese idia naria be namo.

10 Ta ia buruka neganai ia daradara, lalometau, taiana ia kudima ia lao, ia matakepulu, lalona ia boio, eiava ena mei karana do ia biagua diba lasi. Bema unai bamona hekwakwanai ia vara, namona be medikol heduru ia abia. Natudia ese doketa dekenai idia abia lao haraga be namo. Tama sina burukadia ese heduru namona idia abia totona, natudia be idia totona do idia hereva, edia mai anina bada pepadia do idia naria, doketa dekenai do idia abia lao, bona unai bamona gaudia ma haida do idia karaia.—Aon. 3:27.

11. Burukadia edia mauri ia auka ia lao neganai, dahaka ita karaia diba?

11 Bema emu tama sina burukadia edia gorere ia bada, idia noho gabuna o naria dalana umui haidaua be namo. Bema gau haida sibona umui haidaua, do ia auka lasi edia mauri dala matamatana idia manadalaia totona. Bema oi be gabu daudau oi noho, Witnes ta o neiba ta be hanaihanai emu tama sina ia sekea bena oi ia hadibaia be hegeregere, a? Idia ura ta ese edia aniani ia nadua bona ruma ia hagoevaia sibona, a? Ruma lalonai gau haida oi hanamoa diba, unai amo do ia auka lasi idia raka loaloa, digu o gau ma haida idia karaia totona, a? Reana burukadia haida be idia ura sibodia idia noho, unai dainai edia ura gauna be natuna ta ese nega ta ta ai idia do ia sekea sibona. To, bema idia sibona idia noho be hegeregere lasi, vadaeni edia natuna o varavara ta be hanaihanai idia ida ia noho be namo. Herevana dahaka ia vara, namona be emu gabu ai idia noho heduru daladia oi tahua. bAonega Herevadia 21:5 duahia.

HAIDA ESE EDIA TAMA SINA BURUKADIA IDIA NARIA DALANA

12, 13. Edena dala ai gabu daudau idia noho natudia ese edia tama sina idia naria?

12 Lalokau natudia idia ura edia tama sina burukadia idia noho namonamo. Idia diba edia tama sina be heduru maorona idia abia neganai, do idia laloa momo lasi. To, natudia momo be mai edia maduna idauidau dainai, edia tama sina kahirakahira idia noho lasi. Unai bamona negadiai, natudia haida be holidei idia abia, unai amo tama sina idia durua ruma gaukara haida idia karaia. Idia ese dina ta ta ai tama sina idia rini henia o hanaihanai revareva idia siaia, unai amo idia hahedinaraia idia lalokau henidia.—Aon. 23:24, 25.

13 Ena be emu tama sina be gabu daudau idia noho, to namona be dina ta ta ai idia oi durua diba daladia oi tahua. Bema oi be gabu daudau oi noho bona emu tama sina be Witnes taudia, namona be edia kongrigeisen elda taudia amo heduru oi tahua. To, gau badana be, Iehova dekenai unai oi gurigurilaia. (Aonega Herevadia 11:14 duahia.) Ena be emu tama sina be Witnes lasi taudia, to namona be “oiemu tamana bona sinana dekenai do oi matauraia.” (Eso. 20:12; Aon. 23:22) Momokani, famili ta ta edia abia hidi be idauidau. Haida be edia tama sina idia boiria idia ida do idia noho o idia kahirakahira idia noho totona. To, nega momo unai bamona ia vara lasi. Tama sina haida idia ura lasi edia natudia bona edia famili ida idia noho, badina idia ura lasi do idia hahekwarahia. Haida be mai edia moni dainai, idia hegeregere sibona edia ruma ai idia noho, bona haida dekenai davana idia henia idia do idia durua totona.—Had. 7:12.

14. Tama sina naria maduna ia huaia momo natuna dekenai, dahaka hekwakwanai ia vara diba?

14 Famili momo ai, tama sina naria maduna be kahirakahira ia noho natuna mero o kekeni ese ia huaia. To, namona be tama sina ia naria natuna ese ena famili ia laloa danu. Ita ta ta eda nega bona goada be mai ena hetoana. Bona idia ia naria natuna ena noho dalana ia idau diba, unai dainai famili ese dala ma haida idia lalohadailaia be namo. Famili lalonai natuna tamona ese maduna momo ia huaia, a? Natudia ma haida be ia idia durua, bona edia tama sina idia naria diba, a?

15. Edena dala ai burukadia ia naria tauna ita durua diba?

15 Bema burukadia be hanaihanai heduru idia abia, vadaeni naria tauna be ia hesiku diba bona do ia lalometau. (Had. 4:6) Lalokau natudia idia ura edia tama sina idia naria, to bema idia laga-ani lasi bona hanaihanai tama sina edia ura sibona idia karaia, do idia lalometau diba. Unai bamona ia vara neganai, ma haida edia heduru idia tahua be namo. Namona be nega ta ta ai, burukadia ia naria tauna ita durua, unai amo ia hesiku lasi bona lalometau lasi.

16, 17. Natudia be edia tama sina burukadia idia naria lalonai, dahaka hekwakwanai idia vara diba, bona edena dala ai unai idia hanaia diba? (Maua ladana “Mai Moale Ida Buruka Taudia Naria” itaia.)

16 Oi itaia emu tama sina be idia buruka idia lao dainai idia gorere neganai, do oi lalohisihisi. Idia ia naria taudia momo be idia lalohisihisi, lalohekwarahi, badu, o sibona idia bleim. Nega haida buruka taudia be do idia hereva auka, o oi karaia gaudia dekenai idia moale lasi. Unai ia vara neganai, namona be oi badu haraga lasi. Kwara gorere ena doketa ta ia gwau: “Bema ita lalohisihisi, namona be unai ita gwauraia hedinarai bona namo lasi sibona dekenai bleim ita atoa.” Namona be emu adavana, emu famili tauna ta, o emu tura namona ta dekenai unai oi herevalaia. Unai bamona herevahereva karana ese oi do ia durua lalohadai maorona oi abia totona.

17 Reana, gabeai famili be do idia hegeregere lasi edia tama sina be edia ruma ai idia naria totona. Unai dainai, reana dala do idia karaia hospital dekenai idia abia lao totona. Taihu ta be dina ta ta ai buruka taudia idia naria rumana ai ena sinana ia vadivadi henia. Ia gwau: “Ai be ai hegeregere lasi dina bona hanuaboi emai sinana ai naria totona. Emai sinana be buruka taudia idia naria rumana dekenai do ai siaia lao ena abia hidi ai karaia be auka. Ai lalohisihisi bada. To, ia ese unai ia abia dae, bona hua haida unuseniai ia noho ela bona ia mase.”

18. Buruka tama sina idia naria taudia be dahaka idia laloatao be namo?

18 Tama sina naria karana be maduna badana bona do oi lalometau danu. Buruka taudia naria totona dala namodia idauidau idia noho. To, mai aonega ida palani umui karaia, umui gaukara hebou, herevahereva namonamo bona Iehova dekenai umui guriguri neganai, emui maduna do umui hagugurua. Bema unai bamona umui karaia, do umui moale badina emui tama sina umui naria namonamo bona laloa bada. (1 Korinto 13:4-8 duahia.) Gau badana be oi laloatao: Emu tama sina oi matauraidia dainai, lalomaino do oi abia bona Iehova ese oi do ia hanamoa.—Fili. 4:7.

a Tano haida ai tama sina burukadia be edia natudia ida idia noho. Reana famili haida be unai bamona idia karaia.

b Bema emu tama sina be edia ruma dekenai idia do noho, namona be edia ruma ena ki be heduru ia henia tauna namona ta dekenai oi henia. Unai amo hekwakwanai idia vara neganai, idia ia durua haraga diba.