Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Ku Langa o Ibhindamu ia iâ a Kuka

Ku Langa o Ibhindamu ia iâ a Kuka

‘Enu, tata, tuana tuami! O henda ietu i tu di zola na-iu, ki i kale ia maka ngó mu kuzuela mba izuelu ia hatu i tunga ngó bhu dimi. Maji ia fuama i kala henda ia kidi, i dilondekesa jinga mu ima ioso i tu bhanga.’1 NZUÁ 3:18.

1, 2. (a) Ibhidi iahi i tena ku di bhana na-iu o miji ni ibhuidisu iebhi i moneka? (b) Kiebhi o jitata ni an’a a tena ku kala polondo phala o ibhidi i moneka mu ku kuka?

KI BHONZA kiavulu ku mona kuila o jitata jê ja kexile ni nguzu, lelu ka tena dingi ku bhanga o ima ia kexile mu bhanga. Nange uivua kuila Mam’ê mba Tat’ê ua dibhale, iu ua bukuka o miongo, mba uala kala ua tekuka iu ua kexile ngó mu nhungana, mba o ji dotolo ambe kuila muéne uala ni uhaxi ua bhonzo. Nange o adiakimi a kuka, a divua kia iibha lelu mu ku dibhana ni ibhidi íii ku mienhu iâ, benge-benge kioso ene ka tena dingi ku bhanga o ima ia kexile mu bhanga. (Jobe 14:1) Kiebhi ki tu tena ku a kuatekesa? Kiebhi kia tena ku a langa?

2 Saí milongi ia zuela ia lungu ni ku langa o adiakimi a kuka, iambe: “Mukonda ki bhonza ku batula o maka a lungu ni jitata a kuka, o muiji u xinganeka kiambote mu izuua ia bhonzo, nange a kala polondo phala kuijiia ihi ia tokala ku bhanga se ku moneka kibhidi.” Tua tokala kuijiia kuila se-ku muthu u tena o ku lenga o ibhidi ijila mu ku kuka. Mukonda dia kiki, kima kiambote se o muiji u kala polondo. Tu di longe kiebhi o miji i tena o ku kalakala kumoxi phala ku batula o maka enhá.

XINGANEKA ‘MU IZUUA IA BHONZO’

3. Ihi i tena ku bhanga o miji se o jitata ja kuka a bhingi kikuatekesu? (Tala o foto ia dianga.)

3 Mu ku bhita kithangana, ku bhixila o izuua i bhinga kuila o jitata ka tena dingi ku di langa, mukonda dia ku kamba nguzu. (Tanga Ndongixi 12:1-7.) Kioso ki tula o kithangana kiki, o an’a ni jitata a-nda kuijiia ihi ia tokala o ku bhanga. Kima kiambote o muiji ku diongeka phala ku mona kiebhi oso kia tena ku kuatekesa. O jitata a tokala kuzuela ni kidi kioso ioso ia banza. Ene a tokala ku mona se ni kikuatekesu kia-nda bhana, o jitata a tena hanji ku kala mu inzo iâ. * A tokala ku mona kiebhi muthu ni muthu ku muiji u tena ku kuatekesa. (Jisa. 24:6) Mu kifika nange saí muthu ku muiji, uala ni kithangana kia ku kuatekesa izuua ioso, a mukuá nange a tena ku bhana kitadi. Oso a tokala kuijiia kuila, muthu ni muthu ua tokala ku bhanga o mbandu iê, maji saí kithangana o kikalakalu kiê ki tena ku lunguluka, mukonda dia kiki, a tokala ku di bhingana.

4. Kuebhi ku tena o muiji ku sota kikuatekesu?

4 Kioso ki uia ni ku langa o jitata a kuka, ua-nda kuijiia dingi ia lungu ni ibhidi ia mu di bhana na-iu. Se ene a mu di bhana ni uhaxi ki ua mu bhita dingi, di longe ihi i u tena ku kingila. (Jisa. 1:5) Sota o jinzo ji kuatekesa o adiakimi a kuka. Sota ididi i tena ku kuatekesa o jitata jê, phala ku ku kuatekesa. Nange kioso ki u bhita mu maka enhá a bhonzo, nange u mateka ku luuala. Zuela ni dikamba dia kazola ua mu dielela. O muthu ua beta kota ua tokala o ku mu jikuila o muxima uê, Jihova. Muéne u tena ku ku kuatekesa ku di bhana ni maka enhá.—Jisá. 55:22; Jisa. 24:10; Fil. 4:6, 7.

5. Mukonda diahi kima kiambote kuijiia o kikuatekesu ki u tena ku tambula phala ku langa o jitata a kuka?

5 Saí adiakimi ni miji iá, a dianga kiá ku sota kuijiia kuebhi kua tena ku sanga o kikuatekesu kiki. Mu kifika, ene a sanga milongi i zuela ia lungu ni jitata kuia mu kala ni an’a mba ku kala mu jinzo ji bhana o jinguvulu. Mu kiki, o muiji u tena ku kala polondo phala ku dibhana ni ibhidi ni ‘hadi’ ijila mukonda dia ku kuka. (Jisá. 90:10) Miji iavulu ka xinganeka mu izuua ia bhonzo, mukonda dia kiki, ene a bhanga ima ni lusolo kioso ki moneka o ibhidi mba uhaxi. Saí ngijiie uambe: “Ki kima kiambote ku bhanga kima ni lusolo kioso ki ku moneka ibhidi.” Se a sola ku bhanga kima ni lusolo se ku xinganeka, nange o muiji u thandanganha, nange a mukuá ku muiji ka xikina ku ima ia mesena ku bhanga akuâ.—Jisa. 20:18.

O muiji u tena ku di bhongolola phala kuzuela kiebhi kia-nda langa o ibhindamu ia jitata (Tala o kaxi 6-8)

6. Mbote iahi i tena ku katula o jitata ni an’a se a zuela kuebhi kua mesena o ku kala kioso kia-nda kuka?

6 Nange ki bhonza kuzuela ni jitata jê kuila a bhingi ku lungulula o ima mu inzo iâ mba ku xisa o inzo iâ. Maji né kiki, saí iâ ambe kuila o kuzuela o maka enhá ni jitata jâ, kia a kuatekesa ku pholo. Mukonda diahi? Mukonda ki ki bhonzo, kuzuela o maka ni kuívua kiambote, ni ku sola kiá ihi ia-nda bhanga ande dia maka ku moneka. Ene a mona kuila, o kuzuela ni muiji o maka enhá kioso kia tululuka, ki kuatekesa muthu ni muthu ku muiji kuzuela ihi ia xinganeka, kiki kia-nda ku bandekesa dingi o ukamba uâ, ni ku xinganeka o henda iala na-iu mudiâ. Né muéne se o adiakimi a kuka a mesena hanji ku kala mu inzo iâ, katé kia tena, maji kima kiambote kuzuela ni an’a, se kiebhi kia mesena ku a langa kioso kia-nda bhinga kiá, o ku a kuatekesa.

7, 8. Maka ahi a tokala kuzuela o miji ni mukonda diahi?

7 Enu mu jitata kioso ki mu zuela ni an’enu mu a tangela, o vondadi ienu ni kitadi se muala na-kiu, sé kikuxi. Kiki kia-nda ku a kuatekesa kuijiia ihi ia tokala ku bhanga se ku hádia enu ki mu tena dingi ku dikila o ibhindamu ienu. Nange ene a-nda xila o vondadi ienu, né muene se mua-nda mesena ku tunga ubheka uenu. (Efe. 6:2-4) Mu kifika, o kuila ua kingila kuia mu kala ni an’ê, anga ua banze kima kiéngi? Kana ku di nganala, ejiia kuila o muiji uê nange kala ni kibanzelu kála eie. Ku bhinga kithangana phala oso ku muiji ku sokejeka o ibanzelu iê.

8 Se tuijiia kiá o ku sokejeka o ima ku muiji ande dia ku bhita, kioso kia-nda moneka, ki kia-nda ku bhonza kua a batula. (Jisa. 15:22) Kiki ki bhinga kuzuela ku muiji o maka a lungu ni itendelesu i tu sanga mu kalatá Não aplique sangue, ka Jimbangi ja Jihova ia lungu ni sauidi ni kiebhi ki ua mesena ku ku saka se u kata. Muthu ni muthu, ua tokala kuijiia kiebhi kia-nda mu saka, ni ku sola kiebhi kia mesena ku mu saka. O kalatá Não aplique sangue ka londekesa o vondadi ia muthu. O ku sola muthu ku muiji, u tena ku ku kuatekesa, ki bhangesa kuila o muthu iu ua mu dielela, uejiia ihi i ua mesena se ku moneka ibhidi. O athu u a solo, a tokala a kala ni jikopia ja kalatá kaka, se ku bhinga ku ka londekesa. Saí jiphange a bhaka jikopia ja kalatá kaka, mua soneka o vondadi iâ kumoxi ni madukumendu a mukuá a valolo mua soneka maka alungu ni ioso iala na-iu.

KU DI BHANA NI ITHANGANA IA BHONZO I MONEKA

9, 10. Kithangana kiebhi o jitata a bhinga o kikuatekesu kia an’a?

9 Saí ithangana ki kale o jitata mba o an’a, a mesena kuila o jitata jâ a kuka, a kala hanji ubheka uâ, se a tena. Se o jitata ji tena hanji ku lamba, ku xixila o inzo, ku tambula milongo, kuzuela kiambote, nange ki ku bhingi kuila o an’a a a langa ithangana ioso. Maji se mu ku bhita ithangana o jitata ka mu tena dingi kuenda kiambote, kuia mu itanda, mba a mateka kiá ku jimba o ima, o an’a a tokala ku a kuatekesa.

10 O adiakimi a kuka nange a luuala, a thandanganha. Nange ene kevu dingi kiambote, ka mono dingi kiambote, a jimba o ima mba kia a bhonza kuia ku dixidixilu. Se o mauhaxi enhá a moneka, mua tokala ku sota dotolo. O an’a nange ene a tokala ku dianga ku bhanga kiki. Nange ene ué a tokala ku bhanga o ima ia kexile mu bhanga o jitata.—Jisa. 3:27.

11. Ihi i tena ku bhanga o an’a phala ki ki bhonze ku jitata a kuka, kuejidila o ukexilu uâ ua ubhe?

11 Se o jitata jê ji kata ithangana ioso, nange ku bhinga ku lungulula o ukexilu ua ku a langa mba ku lungulula kima ku bhata. Kana ku lungulula ima iavulu phala ki kia bhonze kuejidila. Se ua tungu dikanga dia jitata jê, sumbala u bhinga mbangi ia Jihova mba vizinhu ia jitata jê phala ku a kunda ni uijiie kiebhi kiala. O kuila ene a bhindamena kikuatekesu phala ku lamba mba ku komba o inzo? O kuila o ku sokejeka o ima m’onzo, kieji ku a kuatekesa ku bhanga ima kála o ku di sukula? Nange o adiakimi a kuka a bhindamena ngó muthu umoxi uíza ku a bhangela o ima anga uie, ene a kala ubheka uâ. Maji se ene ka-nda divua kiambote ubheka uâ, nange ku bhinga muthu ku kala nau ku bhata. Kabasa ibhindamu i moneka, sota kuijiia se o muene phutu u kuatekesa o adiakimi a kuka. *Tanga Jisabhu 21:5.

KIEBHI KIENE MU DI BHANA NI ITHANGANA IA BHONZO

12, 13. Ihi iene mu bhanga o an’a phala ku langa o jitata jâ a tungu dikanga?

12 O an’a a zolo o jitata jâ, a mesena ene a divua kiambote. Tu divua ué kiambote o kuijiia kuila o jitata jetu ala kiambote. Mukonda dia ikalakalu iâ mba a kulu kiá, saí an’a a tungu dikanga dia jitata jâ. Saí thembu mu ithangana ia ku nhoha ku salu, o tuana a kunda o jitata jâ ni ku kuatekesa ku dikila o ibhindamu iâ, ni ku bhanga o ima i tuejiia kuila o jitata jetu ka mu tena dingi ku i bhanga. O an’a a tena kulondekesa kuila a zolo o jitata jâ mu ku a xinda mu mutelembe ua kafuetele izuua ioso, mba ku a sonekena mikanda, mba ku a tumikisa njimbu.—Jisa. 23:24, 25.

13 Né muene se o muiji uê ua tungu dikanga, eie ua tokala ku sola se ihi i ua tokala ku bhangela o jitata jê izuua ioso. Se eie ua tungu dikanga dia jitata jê, mba o jitata jê Jimbangi ja Jihova, eie u tena kuzuela ni tufunga tua ilunga mu kilunga kiâ, mu ku a bhinga milongi. Ku tokala ku kamba ku a tumbula mu misambu iê. (Tanga Jisabhu 11:14.) Né muene se o jitata jê ki Jimbangi ja Jihova, eie ua tokala ku “bhana ujitu kua tat’enu ni mam’enu.” (Mak. 20:12; Jisa. 23:22) Kala muiji u sola ihi ia tokala ku bhanga phala ku kuatekesa o jitata jê. Saí an’a ambata o jitata jâ phala ku kala nau mba ku kala bhua zukama. Maji ko ithangana ioso i bhana. Saí jitata nange ka xikina kuia mu kala ni tuana tuâ. Nange a mesena ku tunga ubheka mukonda ka mesena ku bhindamesa o an’ê. A mukuá nange a mesena ku kala mu jinzu ji tunga o muene phutu phala o adiakimi a kuka, phala ku a langa mukonda ala ni kitadi kiá phala ku futa.—Ndo. 7:12.

14. Maka ahi a tena ku bhita ni mon’a ua mu kalakala kiavulu phala ku tambula konda ia jitata jê ja kuka?

14 Saí miji, o kikalakalu kia ku langa o jitata ja kuka, ene mu kiehelela ku mona umoxi, ió ua zukama ku jitata. Oso a mu tambula konda ia jitata a tokala a dilanga, phala ka jimbi o ku langa o miji iâ. O muthu u tena ku bhuila mba ku kala se kithangana. Nange o ukexilu ua muthu ua mu langa o jitata ja kuka, u tena ku lunguluka, mukonda dia kiki, nange ku bhinga ku mu kuatekesa. O kuila sai mon’a ku muiji ua beta-o-kota mu ku tambula konda ia jitata? O kuila saí mona u tena ku di sokejeka phala ku kuatekesa mukuá ua bhuila?

15. Kiebhi o muiji ni makamba a tena ku kuatekesa o an’a a mu tambula konda ia jitata jâ?

15 Se o jitata ja kuka a bhindamena ku a kuatekesa ithangana ioso, kiluezu kia dikota phala o mon’a ua mu tambula konda ku bhuila ni lusolo. (Ndo. 4:6) O an’a a zolo o jitata jâ, a mesena ku bhanga ioso ia tena, maji o ku tambula konda ia jitata jâ ja kuka, nange ki bhonza kiavulu. O an’a a mu tambula konda ia jitata jâ, a tokala ejiia kuila, ene ngó ubheka uâ, ka tena ku a tambula konda, a tokala ku bhinga kikuatekesu. Se a a kuatekesa mu ithangana ni ithangana, nange ki ku bhingi kuambata o jitata mu inzo i bhanga o jinguvulu phala ió a kuku kiá.

16, 17. Ibhidi iahi nange i dibhana na-iu o an’a kioso kia tambula konda ia jitata jâ ni kiebhi kia tena ku di bhana ni maka enhá? (Tala ué o kaxa “Kisangusangu kia ió ene mu tambula konda.”)

16 Ki tena ku bhonza ku mona o ndolo ivua o jitata jetu ji tua zolo. Athu avulu a tambula konda ia jitata a kuka, saí ithangana a bhuila, a kala ni njinda. Saí ithangana nange o jitata a zuela ima ki i tokala mba a kamba kisakidilu. Se ki bhita n’eie, kana ku luuala ni lusolo. Saí dotolo u saka a malaji uambe: “Kioso ki tu luuala, kima kiambote ku xikana kuila ua luuala. Kana ku dituna kuila ua luuala mba ku di tatela mukonda dia ku luuala.” Zuela ni muadi uê mba muhatu’ê, ndandu iê mba dikamba di ua dielela, kiebhi ki ua mu divua. O kuzuela ni athu enhá, ku tena ku ku kuatekesa ku tululuka.

17 Nange ku bhixila o kithangana, ku tena dingi ku tambula konda ia jitata jê ku bhata. O muiji nange u mesena kuambata o muthu mu inzo ia athu a kuka phala ku mu tambula konda. Phang’etu ia muhatu, ua kexile muia mu kunda manh’a mu inzo ia athu a kuka. Muéne uambe: “Ki tu tenene dingi ku bhanga o ima ia bhindamene Mama mu kizuua kia muvimba. Kia tu bhonzele kuambata mama mu inzo ia athu a kuka. Tua divuile kia iibha. Maji kia betele-kota phala muéne mu izuua ia sukidile-ku ku muenhu uê, muéne ua xikina.”

18. Ihi ia tokala ku dielela o an’a a tambula konda ia jitata jâ a kuka?

18 O kikalakalu kia ku tambula konda ia jitata jê kioso kia kuka, ki tena ku bhonza, ki tena ku ku luualesa. Kala muiji uala ni ibhidi iê kioso kia tambula konda ia jitata a kuka. Se u xinganeka kiambote, o ku kuatekesa o muiji uê, ni ku di bhakana nau, benge benge o ku samba kua Jihova, eie u tena ku bhanga kiambote o kikalakalu kiê kia ku xila o jitata jê. Mu ku bhanga kiki, eie u tena kuijiia kuila o jitata jê a mu tambula o kikuatekesu kia tokala. (Tanga 1 Kolindu 13:4-8.) O kima kia beta-o-kota, eie u tena ku dielela kuila uala ni kutululuka ku muxima ni mabesá a bhana Jihova kua ió a xila o jitata ja kuka.—Fil. 4:7.

^ kax. 3 Nange o i sola o jitata ku bhanga ni tuana ia lungu ni ukexilu ua ixi iâ. Saí jixi, o adiakimi a kuka a tunga ku moxi ni muiji, mba aia ku a kunda ithangana ioso.

^ kax. 11 Se o jitata jê a tungu hanji ubheka uâ, ua tokala u sota athu ambote, phala ku kala ni sabhi phala ku jikula o dibhitu se ku moneka maka.