A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Tarte Chu Enkawl Rawh U

Tarte Chu Enkawl Rawh U

“Naute u, thu chauhvin i hmangaih suh ang u khai, lei chauhvin i hmangaih hek suh ang u, thiltih leh tih tak zetin ni zâwk rawh se.”—1 JOH. 3:18.

1, 2. (a) Chhûngkaw tam takte chuan eng harsatnate nge an hmachhawn a, eng zawhnate nge lo chhuak? (b) Engtin nge nu leh pate, leh fate chuan dinhmun inthlâk danglam avânga harsatnate chu an hmachhawn theih ang?

CHAK leh mahni inenkawl thei tak ṭhîn i nu leh pate an inenkawl thei tawh lo tih han hriat chu rilru a na thei hle ang. Nu emaw, pa emaw chu tlu sualin, a khêl a titliak a, mangang tak leh a ngaihna hre lo takin a awm, a nih loh leh natna khirh tak a nei tih hmuh chhuah a ni thei a. Thil dang pawh a la awm bawk a. Tarte chuan an taksa lama inthlâk danglamna, a nih loh leh dinhmun dangte avânga mahnia thil engkim an tih theih tawh lohna chu pawm harsa an ti thei bawk. (Job. 14:1) Eng nge tih theih awm? Engtin nge enkawl theih an nih ang?

2 Tarte enkawlna chungchânga thuziak pakhat chuan: “Kum upat huna harsatnate chungchâng hi sawiho a harsa ṭhîn a; chuti chung pawh chuan ruahmanna siam theihte sawihova, thutlûkna siamho ṭhîn chhûngkua chuan eng thil pawh lo thleng se, an hmachhawn ṭha zâwk thei ang,” tiin a sawi. Chutianga sawiho hlutna chu kum a upat ruala harsatna lo awmte kan pumpelh thei lo tih kan hriat hian kan ngaihlu zual a ni. Ruahmanna ṭhenkhat chu kan siam theiin, thutlûknate chu kan siam lâwk thei a. Harsatna ṭhenkhatte hmachhawn thei tûra chhûngkuate’n ṭha taka ruahmanna an siamho theih dân chu i ngaihtuah ang u.

“NI ṬHA LOTE” ATANA RUAHMANNA

3. Nu leh pa tarte’n ṭanpuina an mamawh zual hunah chhûngkuate chuan eng thil nge an tih ngai mai thei? (A thupui chunga milem chu en rawh.)

3 Tar tam zâwkte chu mahnia an inenkawl theih vak tawh loh hun a awm ṭhîn a; ṭanpuina engemaw an mamawh a ni. (Thuhriltu 12:1-7 chhiar rawh.) Nu leh pa tarte chu mahnia an inenkawl theih tawh loh hunah, an fate nên chuan an tâna ṭha ber tûr an ngaihtuahin, an tih theih tûr ruahmanna an siam tûr a ni. Anmahni ṭanpui theih dân te, an mamawh te, leh ṭanpui dân tûr te sawiho tûra chhûngkua inhmuh khâwm chu a finthlâk fo ṭhîn. An vaiin, a bîk takin nu leh pate chuan an ngaih dân te chu sawiin, thil nih dân dik tak chu an sawiho a ngai a ni. Ṭanpuina pêk belhin, nu leh pate chu an inah an la awm zawm theih leh theih loh tûr pawh an sawiho thei a. * A nih loh leh, an mawhphurhnate chu hlen tûra chhûngkhat lainate ṭanpuina an lâk ṭheuh theih dân pawh an sawiho thei bawk. (Thuf. 24:6) Entîr nân, ṭhenkhatte chuan nî tin an enkawl theih laiin mi dangte chuan sum leh pai lamah an ṭanpui thei pawh a ni thei a. Chanvo an nei ṭheuh tih an hre tûr a ni a; mahse, hun a han rei deuh hnuah chuan an chanvo chu a inthlâk danglam thei tih leh an enkawl hun tûr chu an ngaihtuah tel a ngai a ni.

4. Chhûngkaw zînga mite chuan khawiah nge ṭanpuina an hmuh theih?

4 I nu leh pate i enkawl hunah, an dinhmun a tam thei ang ber hre tûrin hun hmang ang che. A tuemaw zâwk chuan chhiat lam pan chak tak nata a vei a nih chuan, thil thleng thei âwma i rin chu zir chiang ang che. (Thuf. 1:5) Tar enkawlna lam buaipuitu sawrkâr office chu be rawh. I hna tiawlsam tûr leh ṭha lehzuala enkawlna hna thawhtîr thei tûr che tualchhûnga ṭanpuina awm theite chu zawng chhuak ang che. Chhûngkaw dinhmun inthlâk danglamna chuan rilru buaina—lungngaihna nasa tak, rilru nghîn dawtna, a nih loh leh chiaina a thlen thei che a ni. I ngaihtuahna chu i ṭhian rin tak hnênah hrilh rawh. A pawimawh berah chuan i thinlung chu Jehova hnênah leihbua ang che. Ani chuan dinhmun eng pawh hmachhawn theih nâna i mamawh rilru thlamuanna chu a pe ang che.—Sâm 55:22; Thuf. 24:10; Phil. 4:6, 7.

5. Engvângin nge tarte enkawl theih dân chungchâng lo ngaihtuah lâwk chu a finthlâk?

5 Tar ṭhenkhat leh an chhûngte chuan inenkawl theih dân chungchâng—nu leh pate leh, fanute emaw, fapate emaw nêna chênho a tih chi leh chi lohte, tar châwmna hmuna awmte, a nih loh leh tualchhûnga tih theih tûr thil dang hman ṭangkai dânte chu fing takin an lo ngaihtuah lâwk a. Buaina, a nih loh leh ‘thawhrimna leh lungngaihna’ lo awm theite chu hla tak aṭanga lo hmu lâwkin, chu mi atân chuan an lo inbuatsaih ṭhîn a ni. (Sâm 90:10) Chhûngkaw tam takte chuan ruahmanna an siam lo va, harsatna a lo thlen hunah hmanhmawh taka thutlûkna harsa tak an siam a ngai ta ṭhîn a ni. Hei hi “thutlûkna siam hun azawnga harsa ber a ni,” tih mi thiam pakhat chuan a sawi. Chutiang boruak hmanhmawhthlâk takah chuan chhûngkuate chu an rilru a buaiin, inhnialna a chhuak thei a. Kawng leh lamah chuan, a hma daih aṭanga thil lo ruahman lâwkna chuan a hnua insiamrem ngaite chu a titlêm thei a ni.—Thuf. 20:18.

Chhûngkuate chu an thil mamawhte chinfel theih dân sawiho tûrin an inhmu khâwm thei (Paragraph 6-8-na en rawh)

6. Engtin nge fate’n nu leh pate an tar huna an awm dân tûr an sawipui chu a ṭangkai?

6 I nu leh pate awm dân tûr leh an awmna sawn a ngaih mai theih tûr thu sawipui chu nuam lo i ti pawh a ni thei a. Mahse, mi tam takte chuan chutianga sawihona neih chu a hnua a ṭangkaizia an sawi a ni. Engvângin nge? Chu chuan inpawh tak leh inhre thiam taka ruahmanna ṭha tak siam theihna hun remchâng a pêk vâng a ni. Ngaih dânte inhrilh tawn a, hmangaih leh ngilnei taka thiltihna chuan a ṭûl huna thutlûkna siam a tiawlsam a. A theih chhûng chuan chûng tarte chuan anmahni inenkawl a, anmahnia awm chu duh mah se, a ngaih huna enkawlna an duh dân fate an sawipui chu a ṭangkai hle a ni.

7, 8. Chhûngkuate chuan eng thilte nge an sawiho ang a, engvângin nge?

7 Nu leh pate u, in sawiho lai chuan in duhnate, in sum dinhmunte, in duhthlannate chu in chhûngte hriattîr ang che u. Chu chuan in tih theih loh hunah anni chu thutlûkna inâwm tak a siamtîr thei dâwn a ni. Anni chuan in duhthusâmte chu zahsak che u leh a theih chhûnga mahnia in awm theih nâna puih che u chu an duh ngei ang. (Eph. 6:2-4) Entîr nân, i fate zînga a tuemaw berin an bula awm tûra a sâwm che i beisei nge ni a, thil dang i beisei zâwk? Thil nih dân dik tak chu ngaihtuah la, mi tinte’n nangmah angin thil an thlîr vek lo va, nu leh pate an ni emaw, fate an ni emaw mi tinte hian ngaihtuahna siamrem nân hun an mamawh tih hria ang che.

8 Ruahmanna leh sawihona hmangin buainate chu pumpelh theih a ni tih an hre ṭheuh tûr a ni a. (Thuf. 15:22) Chutah chuan inenkawlna chungchâng leh an duh dânte pawh a tel a ni. Chutianga sawiho lai chuan Jehova Thuhretute hman Durable Power of Attorney (DPA) chhûnga thu awmte chu sawi tel ngei tûr a ni. Mi tinte chuan inenkawlna awm theite chu hre tûrin dikna an nei a, an pawm theiin, an pawm lo thei bawk. DPA card-ah chuan he mi chungchânga mi mal duh dân chu târ lan a ni a. Damlo inenkawlna lama kan aia ding tûr (dân anga phal leh pawm a nihna hmunah) ruatna chuan a ṭûl hunah kan mi rin takin thutlûkna inawm tak min siamsak dâwn tih a tichiang a ni. Chuta telte chuan a ngaih tâk hlohva hman theih tûrin a copy an nei ṭheuh tûr a ni a. Ṭhenkhat chuan chutiang copy-te chu an thurochiah leh chhiat tawh palha zângna dawmna insurance te, sum neih zât te, sâwrkar office biak pawh theihna te, leh lehkha pawimawh dangte nên an dah kawp ṭhîn a ni.

DINHMUN HARSATE CHU HMACHHAWNIN

9, 10. Engtik hunah nge nu leh pate chuan an fate hnên aṭanga ṭanpuina an mamawh zual theih?

9 Tarte ngei pawh tiamin chhûngkaw zînga mite chuan tarte chu a theih chhûng chuan anmahnia an inenkawl chu an duh tlângpui ṭhîn a. Anni chuan harsatna awm lovin ei rawng an bâwlin, in an thian faiin, damdawi an eiin, mi dangte an be pawp thei pawh a ni thei. Chutiang chuan an nî tin nunah an fate an inrawlh lutuk a ngai lo tih an hriattîr a ni. Mahse, hun a lo ral zêla, nu leh pate an chêt sawn theih vak lohva, an bazâr theih loh emaw, thil theihnghilh an ching ṭan emaw chuan fate chuan chutiang inthlâk danglamna chu an ngaihven vat tûr a ni.

10 Thil hriat pawlhna, lunghnualna, mahni inenkawl ṭhat theih lohna, beng chhêtna, khaw hmuh fiah lohna, leh hriat rengna ṭha lote chu tarna avângin a lo awm thei a; chutiang hrisêl lohna ṭhenkhat chu a lo awm chuan ṭha taka enkawl tûr a ni. Hêng zînga a engemaw ber hi a lo awm chuan doctor râwn ang che. He mi chungchângah hian fate’n hma an lâk a ngai mai thei a. Eng hunah emaw chuan, nu leh pate thil tih ṭhin chu an tih ṭan a ngai mai thei bawk a ni. Nu leh pate’n enkawlna an dawn tûrte ruahman theih nân an fate chu an ukil, an lehkha ziaktu, motor kalhsaktu, leh a dang dang anga an ṭan pawh a ngai thei a ni.—Thuf. 3:27.

11. Nu leh pate tân insiamrem tiawlsam tûrin eng nge tih theih awm?

11 I nu leh pate buaina chu chin fel theih loh a nih chuan, anmahni enkawlna emaw, an awm dân ruahmanna emaw chu tihdanglam a ngai thei a. Inthlâk danglamna a tlêm poh leh, insiamrem chu a awl sawt ang. I nu leh pa hnên aṭanga hla deuhvah i awm a nih chuan, Kristian unau pakhat emaw, ṭhenawma mi pakhat emawin a va tlawh a, an awm dân a hrilh ṭhin che chu a tâwk ang em? Ei rawngbâwl leh in thenfaiah chauh ṭanpuina an mamawh em? In siam danglamna chhe tê chuan an khawsak te, an inbual te, leh thil dang tihte chu a tiawlsamin, an tân a him zâwk ang em? Mahnia awm tûra an mamawh chu ina va enkawl ṭhîntu mai a ni thei a. Amaherawhchu, mahni maia an awm a him dâwn loh chuan ṭanpuituin a awm chilh chu a ngai thei a ni. Dinhmun chu eng pawh ni se, tualchhûnga hmuh theih sawrkâr office-te chu thlithlai ang che. *Thufingte 21:5 chhhiar rawh.

ṬHEKHATTE’N HARSATNA AN HMACHHAWN DAN

12, 13. Engtin nge nu leh pa bula awm lo fa puitlingte chuan an nu leh pate an chawimawi a, an enkawl zawm zêl theih?

12 Hmangaihna ngah tak fate chuan an nu leh pate chu nuam taka an awm an duh a. Enkawl an ni ngei tih hriatna chuan fate chu rilrua thlamuanna engemaw chen a pe a ni. Mahse, an mawhphurhna dangte avângin, fa puitling tam takte chu an nu leh pate bul hnaiah an awm lova. Chutiang dinhmunah chuan, ṭhenkhat chuan an nu leh pate tlawh a, enkawl tûr leh, an tih theih tawh loh thilte tihsak tûrin an chawlh neihte chu an hmang ṭhîn a ni. A theih chuan nî tin phone-a biak ziahna te, lehkha, a nih loh leh e-mail thawn ziahna te chuan nu leh pate chu hmangaih an nihzia a hriattîr a ni.—Thuf. 23:24, 25.

13 I dinhmun chu eng pawh ni se, nî tin i nu leh pate enkawl an nih dân chu i chhût ṭhin a ngai a. I nu leh pate chu Thuhretu an nih a, an hnaiha i awm loh chuan an awmna kohhrana upate chu biain, an thurâwn i la thei a. Chu mi chungchâng chu ṭawngṭainaah telh theihnghilh suh ang che. (Thufingte 11:14 chhiar rawh.) Thuhretute an nih loh pawhin, “i nu leh i pa chawimawi” chu i duh a ni. (Ex. 20:12; Thuf. 23:22) Chhûngkaw tinte chuan thutlûkna inang an siam dâwn lo tih a chiang reng a. Ṭhenkhat chuan nu leh pa tarte chênpui tûr emaw, an bul hnaia chêng tûrin emaw ruahmanna an siam a. Mahse, chutianga tih chu a theih reng lo. Nu leh pa ṭhenkhat chuan an fa puitlingte leh an chhûngte nêna chênho loh chu thlangin, mahnia an inenkawl theihna chu an hlut a, phurrit nih an duh lo a ni. Ṭhenkhat chuan in lamah anmahni enkawl tûr an ruai thei a, chutianga tih chu an duh zâwk thei a ni.—Thur. 7:12.

14. A enkawltu ber tân eng buaina nge awm thei?

14 Chhûngkaw tam takah chuan, enkawl tûra mawhphurhna chu nu leh pate bul hnai bera awm fa pakhat chungah a tla ṭhîn niin a lang a. Mahse, chutianga enkawltu ber chuan a nu leh pa mamawh leh ama chhûngkaw mamawh chu a bûk tâwk thiam tûr a ni. Hun leh tha leh zungin a tlin tâwk kan nei ṭheuh va. A enkawltu dinhmun pawh a inthlâk dang lam thei a, chu chuan ruahmanna neih mêk chu ennawn a ngaihtîr thei a ni. Chhûngkaw zînga pakhat chuan mawhphurhna tam tak la ta se, engtin nge ni ang? Mi dangte chuan an enkawl chhâwkin, an inthlâk kual thei ang em?

15. Enkawltu ber chuan a tlin loh mai loh nân eng nge a tih theih?

15 Nu emaw, pa emaw tarte’n enkawl an ngaih reng chuan, a enkawltu chuan a tlin loh mai a hlauhawm a. (Thur. 4:6) Hmangaihna ngah tak fate chuan an nu leh pate tâna an tih theih ang tâwk tih chu an duh a; mahse, eng lai pawha chutianga tih reng chu a lutuk thei a ni. Enkawltu chutiang dinhmuna awm chuan dinhmun dik tak a hriat a ngai a, ṭanpuina a dîl pawh a ngai thei bawk. Ṭanpui ṭhinna chuan a hun hmaa tar enkawlnaa dah ngai lovin a awmtîr thei ang.

16, 17. Nu leh pa tar an enkawl laiin fate chuan eng harsatna nge an tawn mai theih a, chu chu engtin nge an hmachawn theih? (“Lâwm Nachâng Hre Takin Enkawl Rawh,” tih bâwm en bawk rawh.)

16 Tarnain nu leh pa hmangaih takte chunga harsatna a thlen hmuh chu a hrehawm hle a. A enkawltu tam tak chuan lungngaihna te, lungkhamna te, beidawnna te, thinurna te, inthiam lohna te, leh huatna hial pawh an nei ṭhîn a ni. A châng chuan nu leh pa tarte chuan ṭawngkam ngilnei lo tak an hmang emaw, lâwm nachâng an hre lo emaw pawh a ni thei. Chutiang thil a thleng a nih chuan, thinrim mai suh ang che. Rilru lam hrisêlna chungchânga mi thiam pakhat chuan: “Rilru vei zâwng eng pawh, a bîk takin nuam lo i tihna chinfel dân ṭha ber chu, chutiang rilru put hmang i nei tih pawm chu a ni a. Chutiang rilru put hmang i nei tih pawm loh emaw, lungngaih lutuk emaw chu pumpelh ang che,” tiin a sawi. I rilru awm dân chu i kawppui, chhûngkaw zînga mi, a nih loh leh ṭhian rintlâk tak hnênah hrilh ang che. Chutianga sawipuina chuan thlîr dân dik nei tûrin a ṭanpui thei che a ni.

17 Chhûngkua chuan ina an hmangaih tak nu leh pa tar enkawl chhunzawm tûra sênso tûr leh thiamna an neih loh hun a awm thei a. Tar enkawlnaa dah pawh an ngai thei a ni. Kristian unaunu pakhat chuan tar enkawlnaa awm a nu chu nî tin deuh thaw a tlawh ṭhîn a. A chhûngkaw chungchângah: “Ka nu mamawh enkawlna chu ni khata dârkâr 24 chhûng kan pe thei lo va. Tar enkawlnaa dah tûra thutlûkna siam chu thil awlsam a ni lo. Rilru a na duh hle a. Mahse, chu chu a dam lai thla tlêm tê chhûnga a tih dân ṭha ber a ni a, ani pawhin a pawm a ni,” tiin a sawi.

18. An nu leh pa enkawltute’n eng nge an hriat chian theih?

18 Nu leh pa enkawl tûra i mawhphurhna chu an lo tar hian a buaithlâkin, rilru a tihah hle thei a. Tar enkawl chungchângah a chinfel dân dik ber a awm chuang lo. Mahse, ruahmanna fing te, remhre taka inthawhpuina te, inbiak pawhna ṭha te, leh thil dang zawng aiin tih tak zeta ṭawngṭainate nên i nu leh pa hmangaih takte chawimawi tûra i mawhphurhna chu i hlen thei a. Chutianga i tih chuan, an mamawh enkawlna leh ngaihsakna chu an dawng ngei tih hriatna aṭangin lungawina i nei thei a ni. (1 Korinth 13:4-8 chhiar rawh.) A pawimawh berah chuan, Jehova’n an nu leh pa chawimawitute hnêna malsâwmna a pêk, rilrua thlamuanna chu i nei ngei dâwn tih i hre chiang thei a ni.—Phil. 4:7. (w14-E 03/15)

^ par. 3 Nu leh pate, leh fate duh dân chu tualchhûng tih dân azirin a danglam thei a. Hmun ṭhenkhatah chuan, an fate leh tute nêna chhûngkaw hung taka chênho, a nih loh leh intlawh tawn reng chu thil pângngai tak a ni a, chutiang chu an duh zâwk hial thei bawk a ni.

^ par. 11 I nu leh pate chu an chênna inah an la chên zawm zêl chuan, rîkrum thilah an awmna an thlen vat theih nân enkawltu rintlâk chu chabi kawltîr ngei ang che.