Nga—“‘Elo’ aku Ikitukanga ‘Ve’”?
Yindula diambu edi: Nkuluntu mosi una muna Comissão de Ligação Hospitalar owizanene yo nteleki mosi vo ntwadi bevaika muna salu kia umbangi kina kia Lumingu muna mene. Kansi, muna mene o nkuluntu obokelo kwa mpangi mosi muna telefone vo nkaz’andi sumbula kimbwididi muna kalu yo natwa mu nzaki muna lupitalu. Olombele kwa nkuluntu kansadisa mu solola dotolo dilenda wuka nkaz’andi lembi sadila menga. Muna kuma kiaki, o nkuluntu ovunzanese nsilu basilana yo nteleki wa vaika muna salu kia umbangi kimana kenda sadisa ampangi bena mu mpasi.
Owau yindula diambu diakaka: Ngudi mosi una vo mpumpa osansanga wana wole, obokelo kwa akazi mosi muna nkutakani mu viokesa ntangwa vamosi muna masika. Vava kazayisi dio kwa wana, batomene yangalala. Bavingilanga ye kiese kiawonso e ntangwa basilana. Kansi, vitila lumbu kimosi, akazi awaya bavovese kwa ngudi ampumpa vo diambu dia kinsalukisa dibwidi. Muna kuma kiaki, bavunzanese o nsilu wau. I bosi, banzayisi e kuma kiabafila mu vunzanesa nsilu basia. Vava basilana yo nkento ampumpa, akazi awaya babokelwa kw’akundi au kimana benda kuna nzo au. Oyau mpe batambulwila.
Wau vo tu Akristu, tufwete lungisanga nsilu mieto. Ke tufwete kala ko nze yeto tuvovanga vo “‘elo’ kinga ve.’” (2 Kor. 1:18) Kansi, nze una usonganga nona yole tuyikidi, mambu ke mekalanga mpila mosi ko. Ezak’e ntangwa ke tukalanga ye diambu diakaka tulenda vanga ko avo ke vunzanesa nsilu twasia ko. Paulu wa ntumwa mpe wabwilwa diambu diadi.
PAULU WABADIKILWA VO NKWA VILU-VILU
Muna mvu wa 55 wa Tandu Kieto, ekolo Paulu kakala kuna Efeso muna nkangalu andi watatu, wakala y’ekani dia sauka o Mbu a Egeu mu kwenda kuna Korinto, i bosi kuna Makedonia. Vava kavutukanga kuna Yerusaleme, wazola kwenda kingula nkutakani a Korinto muna nkumbu wazole, mu tambula tukau bavana mu kuma kia mpangi kuna Yerusaleme. (1 Kor. 16:3) Tuna ye ziku kia diambu diadi kadi muna 2 Korinto 1:15, 16 tutanganga vo: “Muna vuvu kiaki yakan’o teka kunuyizila, nwavw’ewete diezole; omo yeno yaviokela muna Makedonia, yanuyizila diaka tuk’oku Makedonia, kwa yeno mpe nsindikwa kuna Yuda.”
Vava Paulu kasoneka nkand’andi antete kwa mpangi kuna Korinto, nanga wabazayisa ekani kakala diau dia kubakingula. (1 Kor. 5:9) Kansi, ke vavioka kolo ko vava kasoneka nkanda wau, Paulu wawá nsangu kwa esi nzo a Keleo vo ntantani zakota muna nkutakani. (1 Kor. 1:10, 11) Paulu wabak’e nzengo za soba ekani diandi yo lembi kwenda kingula e nkutakani ya Korinto muna kolo kiakina. I bosi, wasoneka nkanda tuyikilanga o unu vo wantete kwa esi Korinto. Muna nkanda wau, Paulu wabavana elongi yo kubasingika. Wabazayisa mpe vo wasoba e nzila kelanda muna nkangalu andi. Entete okwenda kuna Makedonia, i bosi kelwaka kuna Korinto.—1 Kor. 16:5, 6. *
Vava ampangi kuna Korinto batambula nkand’andi, nanga akaka muna yau bambadikila vo nkwa vilu-vilu, muntu olembi lungisanga nsilu miandi. Babanzanga vo basundidi Paulu. I diau kabayikila vo “mbuta za ntumwa.” Muna kuyitanina, Paulu wayuvula vo: “Vava yakana wo, nga yakala ye vilu-vilu e? ovo mana nkana, nga nkan’anitu, nkanina mo e? omu mono mwakala elo, elo; ve, ve, e?”—2 Kor. 1:17; 11:5.
Tulenda kiyuvula: Muna kolo kiakina, nga Paulu wa ntumwa nkwa “vilu-vilu” kakala? Ve. O mvovo wasekolwa vo “vilu-vilu,” muntu ona kafwana bundwa vuvu ko uyikanga yovo ona olembi lungisanga nsilu miandi. E kiuvu kayuvula o Paulu vo “nga nkan’a kinitu nkanini mo?” nanga kiasadisa Akristu kuna Korinto mu bakula vo e nzengo kabaka o Paulu mu soba ekani diandi, ke mu kuma kia sia ko vo nkwa vilu-vilu kakala.
Paulu wavunisa mvovo miau vava kabasonekena vo: “Nzambi i nkwa kwikizi aka, e diambu dieto oko kwa yeno ke ‘elo’ ye ‘ve’ ko.” (2 Kor. 1:18) Kieleka, Paulu wasoba e nkubika kavanga kadi wete dia mpangi zandi kuna Korinto kavavanga. Muna 2 Korinto 1:23 tutanganga vo: ‘Muna kunuvûkisa i ndembi kwizila koko Korinto.’ Muna soba nkubika zandi, Paulu wabavana elau dia sadila elongi diandi vitila kenda kubakingula. I diau mpe bavanga. E kolo kakala kuna Makedonia, Titu watwasila Paulu e nsangu vo nkand’andi wafila esi Korinto mu bakula vo dina bavanganga diambi kikilu yo vilukw’o ntima. Ediadi diatwasila Paulu kiese kiayingi.—2 Kor. 6:11; 7:5-7.
YESU I “AME”
Vava “mbuta za ntumwa” bayikila Paulu vo nkwa vilu-vilu, nanga edi mpe bazola vova vo mana kasilanga umbangi ke mafwana bundwa vuvu ko. Kansi, Paulu wasungamesa esi Korinto vo umbangi kabasilanga wa Yesu Kristu. Wabavovesa vo: “O Mwan’a Nzambi, Yesu Kristu, ona watelekelwa vovo nwina kwa yeto, kwa mono yo Silwano yo Timoteo, ke elo ye ve ko, muna yandi elo kaka.” (2 Kor. 1:19) Nga Yesu Kristu wa mbandu a Paulu, nkwa vilu-vilu kakala? Ve. Muna zingu kiandi kiawonso ye muna salu kiandi, Yesu ludi kaka kavovanga. (Yoa. 14:6; 18:37) Avo e nsangu kasamunanga o Yesu zaludi ye zafwana bundw’e vuvu, o umbangi kasianga o Paulu mpe waludi, kadi nsangu zau zimosi kasamunanga.
Yave i “Nzambi a ziku.” (Nku. 31:5) E mvovo mia Paulu misonganga ziku kia diambu diadi. Wasoneka vo: “Kadi nsilu mia Nzambi, kanele vo miayingi, muna yandi i elo,” i sia vo, muna Kristu. Wau vo Yesu wasikila ye kwikizi vava kakala ova ntoto, tulenda kala ye vuvu vo e nsilu miawonso mia Yave milungana. Paulu wakudikila vo: “Dianu vo, muna yandi [Yesu] i Amen, kuna nkembo a Nzambi muna yeto.” (2 Kor. 1:20) Ayeyi i nsas’a mvovo Yesu i “Amem”? Usongele vo Yesu i ziku kisonganga vo e nsilu miawonso mia Yave misinga lungana.
Paulu walungisanga mana kavovanga nze una Yave yo Yesu bevovelanga e ludi. (2 Kor. 1:19) Kakala nkwa vilu-vilu ko, kasianga nsiku ‘mu kinitu ko.’ (2 Kor. 1:17) Paulu ‘wakangadilanga muna mwanda.’ (Ngal. 5:16) Mawonso kavanga masonga vo wete dia mpangi zandi katokanenanga. E Elo andi yasonga vo Elo!
NGA ELO AKU IKALANGA KAKA ELO?
O unu, ayingi mun’awana ke bezingilanga ngwizani ko ye nkanikinu mia Nkand’a Nzambi, besianga nsilu yo lembi mio lungisa mu kuma kia diambu diakete dibwidi yovo diambu diakaka bazolele vanga. Muna mambu ma kinkita, ke ntangwa zawonso ko e elo ikalanga elo, kana nkutu e nsilu basilanga miasonama muna nkanda. Wantu ayingi ke bebadikilanga diaka longo ko nze nsilu una bafwete lunganisa muna zingu kiau kiawonso, kana nkutu nkia mpasi balenda wanana zau. Lutangu lw’awana bevondanga longo mu wokela kaka lwina. Ediadi disonganga vo ayingi bebadikilanga o longo nze nsilu wakondwa mfunu una ulenda kululwa konso ntangwa.—2 Tim. 3:1, 2.
Adieyi tuvova mu kuma kiaku? Nga e elo aku ikalanga kaka elo? Nze una tuvovele kuna lubantiku lwa longi diadi, ezak’e ntangwa dilenda vava vo wavunzanesa nsilu, ke mu kuma kia sia ko vo u nkwa vilu-vilu, kansi mu kuma kia diambu diampasi dibwididi. Kansi wau vo u Nkristu, avo osidi o nsilu, ofwete vanga mawonso olenda muna wo lungisa. (Nku. 15:4; Mat. 5:37) Avo ovangidi wo, ozayakana vo u nkwa ziku, ona ovovanga e ludi. (Ef. 4:15, 25; Yak. 5:12) Vava wantu bebakulanga vo balenda kubund’e vuvu muna mambu ma lumbu ke lumbu, bekala yo luzolo lwa kuwinikina vava okubazayisanga e ludi mu kuma kia Kintinu kia Nzambi. Muna kuma kiaki, tufwete sianga ngolo kimana elo eto yakala kaka elo.
^ tini. 7 Ke vavioka kolo ko vava kasoneka nkand’antete kwa esi Korinto, Paulu waviokela kuna Troa mu kwenda kuna Makedonia. I kûna kasonekena nkanda wazole kwa esi Korinto. (2 Kor. 2:12; 7:5) Kuna kwalanda, wayenda kuna Korinto.
