Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Áyeiha waméi lafiñen Moisesi

Áyeiha waméi lafiñen Moisesi

“Lau lafiñen Moisesi, dan le wügürihali, máhati lun lanügǘniwa keisi tiráü liráü lurúeite Ehiptu.” (EBÜ. 11:24)

1, 2. a) Ka meha desidírü lubéi Moisesi dan le meha 40 lubéi irumu lau? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu.) b) Ka uagu lanúadaha Moisesi lasufurirun úara hama lumutuniña Bungiu?

 SUBUDI lumuti meha Moisesi ka lan gayarabei libihini Ehiptu. Ariha lumutu meha tanarime burí haban gürigia ha rísibaña, ani tidan meha luban urúei lawinwanda. “Ligía lafurendeirunbalin Moisesi lichú hau Ehiptuna”, háfuga aturiahati hawagu waruguma, tuagu matemátikasi, luagu tábunawagun muna luma amu burí luwuyeri subudi (Adü. 7:22). Gíbeti meha irisini, ubafu luma amu burí katei le gayarati libihini, katei burí le siñati hibihini furumiñeguarügü ehiptuna.

2 Ani íbini ítara, dan le 40 irumu lau, aba desidírü lan aban katei le aubei taweirida hanigi tílana luban urúei, ha meha agüriahabalin. Ani mama ni aban ibagari libe habagari furumiñeguarügü ehiptuna lanúadirubei, aban ibagari úara hama músugu lanúadirubei. Ka uagu? Ladüga lafiñen (aliiha huméi Ebüréu 11:24-26). Seremei afiñeni ligía, mámarügüñein irisini le geyegubei lau lariha. Keisi aban wügüri le deregeguati lungua lun Bungiu, afiñeti luagu “Bungiu le marihínbei”, Heowá, ani luagu lagunfulirubei lan lani füramasei (Ebü. 11:27).

3. Kaba ǘrüwa álügüdahani ounabúa lidan arütíkulu le?

3 Wagía, mosu giñe warihin lóugiñe katei le geyegubei wau. Lunti hádangiñe wamá gürigia ha “esefurubaña ladüga hafiñen” (Ebü. 10:38, 39). Lun léredun wafiñen, akutiha waméi le abürüdǘbei luagu Moisesi lidan Ebüréu 11:24-26 ani áluaha waméi óunabagülei lun álügüdahani burí le: Ida liña san línchahani lafiñen lun lígiruni katei burí le meha gayarabei líchuguni ubóu lun? Dan le mabahüdün habalin amu, ida liña líderaguni lafiñen lun larihini leseriwidun lun Heowá kei aban katei gebegiti? Ani ka meha uagu ‘líchigei laritagun luagun afayeiruahaü le lunbei líchuguni Bungiu lun’?

MÁHATI LUN LIRISIN UBÓU

4. Ka larihibei Moisesi luagu ugundani luma burí katei buiti le lanügübei figóu?

4 Ladüga lafiñen Moisesi ariha lumuti luagu sun lan ugundani luma katei buiti le lanügübei figóu gásügüradi lan. Gayarati amu lan hasaminan amu. Ka uagu? Ariha hamaali meha luagu íbini lan buin liña lan meha Ehiptu lau áhuduraguni houn guáriua luma abiñarahani ábanhali meha ageiraü héreti, ánhañati lubúeingu Bungiu idamunirügüñanu meha. Lau sun lira, subudi lumuti meha Moisesi luagu gayara lan lagarabaaguni Heowá katei. Genegeti meha buidu lan lidin houn ha awinwandubaña adügei layumahan hágürügü, gama lumoun, afiñeti meha Moisesi luagu hagünrinchawaguba lan wuribatiña. Ligía méiguadun lubéi tidoun sádara lun “laganóun buidu tidan luban urúei, to lánina figóu”.

5. Kaba wadüga lun méiguadun wamá tidoun sádara lun wagundaarun luagu fiú dan lidan “figóu”?

5 Kaba íderaguawa lun méiguadun wamá tidoun sádara lun wagundaarun luagu fiú dan lidan “figóu”? Waritaguni luagu murusunrügüñein lan lidura ugundani ligía. Lau wagu le lánina afiñeni, ariha waméi luagu “agumucheina liña [lan ubóu] lau burí sun luriban hayumahan gürigia” (1 Huan 2:15-17). Samina wamá luagun le lunbei lasuseredun houn afigouhatiña ha masakürihanbaña. Lídanñanu “fulasu guyeti” ani wuribabei hagumuchun (Sal. 73:18, 19). Danme le wayumahan somu katei wuribati, álügüdagua wamá woungua: “Ida liña san nabusenrun nagumuchun?”.

6. a) Ka uagu lamahada Moisesi lun “lanügǘniwa keisi tiráü liráü lurúeite Ehiptu”? b) Ka uagu hasaminara luagu buidu lan le desidírü lubéi Moisesi?

6 Le lanúadahabei Moisesi ladügün lau libagari arufuda lumuti giñe lafiñen. “Lau lafiñen Moisesi, dan le wügürihali, máhati lun lanügǘniwa keisi tiráü liráü lurúeite Ehiptu.” (Ebü. 11:24.) Masaminarunti meha gayara lan libihin aban ubaraü íñuti tidan luban urúei ani seriwi ligíame lun Bungiu ayusurei lirisin luma lubafu lun líderaguniña íbirigu ísüraelina. Wéiriti meha línsiñen Heowá lun ani desidírüti leseriwidun lun tau sun lanigi, luani luma lere (2 Lur. 6:5). Ani le desidírü lubéi sefu lumuti luéi saragu asufuriruni. Saragu lídangiñe irisini le meha Ehiptubei houn guánarügü ísüraelina leredera (Afu. 12:35, 36). Ǘnabugüdüwati lurúeite Ehiptu ani hilati lau lubafu Heowá (Sal. 136:15). Ánheinti Moisesi sigiti awinwanda ani yusu lumuti Bungiu lun ladundehan luma lun lesefurun aban néchani. Gasuuniti meha libagari.

7. a) Según Matéu 6:19-21, ka uagu mosu lubéi warihin lóugiñe le ligibugiñebei wagu? b) Abahüdaha humá aban sügǘ le arufudubalin amu lan irisini le líchugun ubóu luma irisini le líchugubei eseriwiduni lun Bungiu.

7 Anhein aban bubéi lubúein Heowá le nibureingili, ida luba líderagunibu afiñeni lun desidírü ban kaba lan badüga lau bibagari? Buiti lun basaminarun luagun ámuñegü. Gama lumoun, lunti bafiñerun luagu lani Bungiu füramasei ani adügabá aransehani lun bibihin aban ibagari le magumuchaditi, mama aban le madurati (aliiha huméi Matéu 6:19-21). Arihabéi le desidírü tubéi Sophie, aban abinahatu to eresibiruboun saragu chansi lun taturiahan mafayeihanga luma lun tawadigimaridun tidan burí kónpeni to lánina labinahóun balet Meriga. Ariñagatu: “Hínsiñeti meha nun lun taweiridun hanigi gürigia lau nabinahan darí lun wéirigu lan nasandiragun nungua hawéi nánigu paaná. Gama lumoun, magundantina meha”. Aba tarihini bidéu Los jóvenes preguntan... ¿Qué haré con mi vida? Aba tariñagun: “Aba gunfuranda nani luagu rúhali lan ubóu agañeiruni nun luma hínsiñehabu saragu gürigia leweñegua neferidiruni numadagua luma Heowá. Aba nafurieidun tídangiñe sun nanigi ani aba desidírü nan nígiruni abinahani”. Ida liña san tasandiragun tungua guentó? Ariñagatu: “Máluguntina luagu binadu nibagari. Wéiriti ugundani le tídanbei nanigi. Dandu nuguya kei nani weiriei seriwitiwa keisi prekursorugu. Mama gürigia wéirigutiña wagía ubouagu ani míbeti umegeguni wama; gama lumoun, anihein Heowá wama, añahein gürigia ha aturiahabarun Bíbülia wama ani gíbeti wabusenrun wadügün lidan weseriwidun. Masakürihantina luagu ni kata”.

8. Ka adundehani tídangiñeti Bíbülia lunbei líderaguniña nibureintiña lun desidírü hamá kaba lan hadüga lau habagari?

8 Subudi lumuti Heowá ka lan buídutimabei bun. Álügüdahati Moisesi: “Ka lamuriahabei Wabureme le Hubungiute húmagiñe? Le lamuriahabei lun híchugun inebesei lun, falá humeime sun lémeri; lun hínsiñe lan hun hudugua huguyame lun tau sun hanigi luma tau sun huani luma lun hagunfuliruni lugumadin luma lilurudun lun buidu lan lidin hun” (2 Lur. 10:12, 13). Guentó kei nibureingidibu lan, anúadahaba aban üma le lunti lígirunibu lun línsiñedun Heowá bun ani seriwi buguyame lun ‘tau sun banigi luma tau sun buani’. Anhein badüga chóuruti buídubei lan “lidin bun”.

ARIHA LUMUTI LESERIWIDUN LUN HEOWÁ KEI ABAN KATEI GEBEGITI

9. Ka uagu gayara lubéi hénrengu lan lun Moisesi lagunfulirun lau wadagimanu le líchugubei Heowá lun?

9 Ariha lumuti Moisesi “lasufurirun ǘnabuguni luéigiñe Kristu” keisi aban irisini wéiritimati luéi “lirisin Ehiptu” (Ebü. 11:26). Ounahóuati keisi “Kristu” o “Anúadiruti”, ladüga anúadira lumuti Heowá lun lasagaruniña lumutuniña Ehiptugiñe. Subudi lumuti meha hénrengubei lan wadagimanu ligía ani lasufuriruba lan “ǘnabuguni”, lidan amu dimurei, mínsiñebei lan houn amu. Ariñagaali meha aban ísüraelina lun lau iyerehabuni: “Ka íchugubalibu kei ábuti ani aguseragüdüti wadan?” (Afu. 2:13, 14). Dan lárigiñe, aba lálügüdüni Moisesi Heowá: “Ida lubati ladügün urúei gasu nau[?]” (Afu. 6:12). Lun laranserun lubá lawanduni iyerehabuni, aba lariñaguni lun Heowá sun anufudei luma idiheri le lasandirubei. Ida liña líderaguni Heowá agunfulirei lénrengun luadigimari?

10. Ida liña líderaguni Heowá Moisesi lun lagunfulirun lau luadigimari?

10 Furumiñe, ariñagati Heowá lun Moisesi: “Ñéinbadina buma” (Afu. 3:12). Libiaman, héregüda lumuti lafiñen lau lafuranguagüdün aban katei lun luagu le mini lubéi liri: “Ladügüba lun Lasuseredun” (Éx. 3:14TNM, abürüdǘni). a Lǘrüwan, ruti ubafu lun lun ladügün milaguru burí lun larufuduni luagu ligía lan óunahabalin (Afu. 4:2-5). Ligadürün, ru lumuti Aarón lun lun lupaananme luma lun layanuhan luagu lun líderaguni agunfulirei luadigimari (Afu. 4:14-16). Lídounbei lagumuhóun dan lidan libagari, chouru lumuti meha Moisesi luagu ru lan Bungiu ubafu houn lubúeingu lun hagunfulirun furumiñeguarügü wadagimanu le líchugun houn, darí lun lariñagun lun Hosué: “Lídiba Bungiu guánarügü bubá bubá, ani búmabei; mígirun lubadibu bábugua; manufudedabá lubeiti” (2 Lur. 31:8).

11. Ka uagu weiri lubéi meha lebegi luadigimari Moisesi lun?

11 Dan le larihini líderaguñein lan Heowá, aba larihini Moisesi luadigimari keisi aban katei gebegiti sügǘ lau “lirisin Ehiptu”. Lau sun luwuyeri, káteiñein meha leseriwidúniwa lun faraón lóubagiñe leseriwidúniwa lun Bungiu suntigabafu? Súdiniti meha san liráü lan lurúeite Ehiptu sügǘ lau liridún keisi “Kristu”, o le lanúadirubei Heowá? Ibiha lumuti Moisesi lafayeiruaha luagu lubuidun ligaburi. Gúndaati lau aban umadaguaü espechaliti luma Heowá, ani ruti lanarime “ubafu” lun lun ladundehaniña ísüraelina lidoun Fulasu Füramasewati (2 Lur. 34:10-12).

12. Ka burí chansi líchugubei Heowá woun?

12 Wagía, anihein giñe aban wadagimanu lunti wadügüni. Lábugiñe ladundehan Liráü, ruti Heowá aban wadagimanu woun lun wagunfuliruni, ítara kei meha ladüga lun apostolu Pábulu luma hama amu kristiánugu (aliiha huméi 1 Timotéu 1:12-14). Sun wagía ibiha wamuti chansi lun wapurichihani uganu buiti (Mat. 24:14; 28:19, 20). Añahein eseriwidutiña lidan dan dayarüti, ani añahein amu kristiánugu derebuguhali hafiñen ha iridúbaña keisi ídehatiña lidan damuriguaü o keisi wéiyaaña lidan afiñeni lun heseriwidun houn híbirigu lidan damuriguaü. Gama lumoun, añahein waduheñu ha meseriwidunbaña lun Bungiu hama amu burí gürigia gayarati harihini weseriwidun kei ni kata o íbini lun hayanuhan wuriba wawagu ladüga sákürifisiu burí le wadügübei (Mat. 10:34-37). Ánhaña ibiha lun weferidiruni wagundan, gayarati wagumeserun álügüdagua woungua anhein gebegi lubalin busiganu wasigirun áfaagua saragu o anhein gayara lubéi wagunfulirun lau wawadigimari. Ida luba líderaguniwa afiñeni lun wasigirun awanda?

13. Ida liña líderaguniwa Heowá agunfulirei wadagimanu le líchugubei woun lidan weseriwidun lun?

13 Ayumuragua wamá lun Heowá lau afiñeni lun líderaguniwa. Abahüdagua wamá lun luagu katei le anufudedagüdübaliwa. Ladüga ligía íchugubalin wadagimanu le woun ani líderagubadiwa lun wagunfuliruni. Ida? Ítara kei líderaguni Moisesi. Furumiñe, ariñagati woun: “Rútina erei bun, íderagua numutibu, ágüdaha numutibu lau núhabu le gagañeiradibei” (Isa. 41:10). Libiaman, adügati lun léredun wafiñen luagu lani füramasei: “Ariñaga naali ani ítara luba nadügüni, adüga naali naransehan ani nagunfulirubei” (Isa. 46:11). Lǘrüwan, ru lumuti “óunwenbu ubafu le wawagubei” woun (2 Ko. 4:7). Ani ligadürün, íderagua lumutiwa Wáguchi lun wawandun lidan wadagimanu le ru láalibei woun lau líchugun saragu íbirigu woun lidan sun ubóu ha íchugubaña “gurasu luma erei” hóuniwagua (1 Tesa. 5:11). Eibu líchuguni Heowá erei woun lun wagunfulirun lau weseriwidun lun, aba laganwoundun wafiñen luagu ani aba gunfuranda wamani luagu weiri lan chansi le wibihibei sügǘ lau furumiñeguarügü irisini le ubouagubei.

“LUAGU AFAYEIRUAHAÜ LE LUNBEI LÍCHUGUNI BUNGIU LUN LÍCHIGEI LARITAGUN”

 

14. ka meha uagu lachoururei Moisesi leresibirubei lan ‘lafayeiruaha’?

14 Luagun meha “afayeiruahaü le lunbei líchuguni Bungiu lun” Moisesi líchigei larihin (Ebü. 11:26). Íbini mibe lan meha katei lasubudirun luagu dan le lunbei liabin, ígirati meha lun ladundehani lisubudin. Ítara kei Abüraámü, chouru lumuti meha luagu gayara lan láguyuguagüdüniña Bungiu hilaaña (Luk. 20:37, 38; Ebü. 11:17-19). Kei meha le aguraba lan libihin abinirúni ámuñegü, marihin lumuti 40 irumu le lásügürübei anuraha luma 40 irumu le lásügürübei lidan fulasu mageirawati kei dan féridiwaali. Íbini meha ibidiñe lan lun buidu ida luba lan meha lagunfulirun lani Bungiu füramasei, ariha lumuti ‘lafayeiruaha’ lau lafiñen.

15, 16. a) Ka uagu lunti lubéi wíchuguni warihin luagu afayeiruahaü? b) Ka burí abinirúni habusenrubei hibihin lábugiñe Larúeihan Bungiu?

15 Agia wagía? Ru wamuti san warihin luagun ‘afayeiruahaü le lunbei wibihini’? Ítara kei meha Moisesi, ibidiñeti giñe woun ida luba lan lagunfuliruni Bungiu lani füramasei. Kei hénpulu, “weyu luma oura” le anúadira láalibei Bungiu lun lagumeserun óunwenbu asufuriruni ibidiñeti woun (Mar. 13:32, 33). Gama lumoun, gíbetimati katei wasubudirun luagu paraísu le lunbei liabin sügǘ meha lau Moisesi. Ani íbini ibidiñe lan saragu katei woun, buídurügüti lani Bungiu füramasei luagu ida luba lan ibagari lábugiñe Larúeihan lun wíchuguni warihin luagun afayeiruahaü. Wasubudiruni lidan wasaminan ida luba lan iseri ubóu línchahabadiwa lun wíchuguni Larúeihan lidan furumiñeti lúgaaru. Ka uagu? Ítara kei magañeihanbadiwa lan hamuga aban muna to ibidiñeti tuáguti woun, mayusurun wabéi giñe wabagari nadagimein luagu aban emenigini le machourunti. Íderagua lumutiwa san wafiñen lun warihini furangu ida luba lan ibagari lábugiñe Larúeihan Bungiu? Lunti ítara lan.

Wéiribei wagundan lau wayanuhan hama lubúeingu Bungiu kéiburi Moisesi (Ariha huméi párafu 16)

16 Lun furangutima lan katei le lidan wasaminan, ‘ru waméi waritagun’ luagun wabagari lidan paraísu. Yusu waméi wasaminan. Kéiburi dan le waturiahan hawagu gürigia ha meha awinwandubaña lubaragiñe Kristu, samina wamá luagun álügüdahani burí le lunbei wadügüni houn danme le háguyugun luma álügüdahani le lunbei hadügüni woun luagu wabagari lidan lagumuhóun dan le. Ani gíbeti katei gayarati wasaminarun luagun! Kéiburi lanarime ugundani le lunbei wasandiruni danme le wasubudiruniña waduheñu ha meha awinwandubaña lidan binadu dan ani abahüdagua wagíame houn luagu katei burí le ladügübei Bungiu hawagu; luagun sun katei le lunbei wafurendeiruni luma ugundani le lunbei wasandiruni danme waríagun animaalugu áraabuna lidan darangilaü; luma danme ayarafadeina lan wasandiragun woungua lun Heowá danme ayarafadeina lan lidaani úaali lanme figóu ubouagu...

17. Ida liña líderaguniwa wakipuruni waritagun luagu afayeiruahaü?

17 Wíchuguni waritagun luagun afayeiruahaü líderagubadiwa lun wasigirun wabaruaguóun, lun wakipuruni wagundan luma lun desidírü wamá sin wabulieiduni ibagari magumuchaditi le lunbei wibihini. Abürühati Pábulu: “Anhein waguraba le marihin wabéi, aguraba wamuti lau gurasu” (Rom. 8:25). Houn kristiánugu anuadirúaaña lariñagei dimurei le, gama lumoun gayaraati lahuudun houn sun kristiánugu. Íbini mibihin wamagili lan ibagari magumuchaditi, héreti wafiñen darí lun awanhagua lan agurabaha lau gurasu lun wibihini “afayeiruahaü”. Ítara kei meha Moisesi, masaminaruntiwa weferidiruñein lan wadaani eseriwida lun Bungiu. Lubaragiñe lira, chouru wamuti luagu sun lan “katei le arihúabei gásügürati gama lumoun le marihínwabei ligía adurarubei lun súnwandan” (aliiha huméi 2 Korintuna 4:16-18).

18, 19. a) Ka uagu lunti lubéi wáfaagun lun meferidirun wamani wafiñen? b) Kaba wakutiha lidan leweñegua arütíkulu?

18 Íderagua lumutiwa afiñeni lun wasubudiruni “anirein lan burí katei lau sun marihin wamani” (Ebü. 11:1). Aban gürigia le mafiñenbei, mégeiti larihini katei lubá lafiñeruni, ligíati marihin lubalin eseriwiduni lun Heowá kei aban katei gebegiti. Ariha lumuti sun lani Bungiu füramasei kei “libidiounigan aau” (1 Ko. 2:14). Ánheinti wagía, agurabatiwa wibihini ibagari magumuchaditi ani ariha wameime águyuguni, katei burí le hásiñarubei gürigia ubouaguna ariha. Ítara kei meha aturiahatiña filosofía ha aguarubaña lun Pábulu ibidiogua tau ani ariñaga hagía ‘gibe lan ladimurehan’, uguñe weyu gíbetiña gürigia saminatiña luagu sun lan füramasei le uágubei wapurichiha libidiounigan lan aau (Adü. 17:18).

19 Kei le haganagua lubéi saragu gürigia mafiñentiña wawinwanda, lunti wáfaagun lun meferidirun wamani wafiñen. Ayumuragua wamá lun Heowá lun “meferidirun [wamani] wafiñen” (Luk. 22:32). Ítara kei meha Moisesi, mabulieida waméi resultóu le lanügübei figóu, lanarime lebegi eseriwidúni lun Heowá luma emenigini lánina ibagari magumuchaditi. Anihein san amu katei gayarati wafurendeiruni lídangiñe lani Moisesi hénpulu? Anha. Lidan leweñegua arütíkulu wakutihaba ida liña lan meha líderaguni lafiñen lun larihini “Bungiu le marihínbei” (Ebü. 11:27).

a Abürühati aban aturiahati Bíbülia luagu Áfuriduni 3:14: “Úati lunti lararamuni luéi lagunfuliruni lugundan [...]. Iri [Heowá] ligíaba yebe meha liderebugu Ísüraeli, aban irisini lánina emenigini luma gurasu le magumuchaditi”.