1, 2. (a) Nudide tẹwẹ Mose basi to whenue e tindo owhe 40? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.) (b) Naegbọn Mose do basi dide nado jiya hẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ?

MOSE yọ́n dotẹnmẹ hundote he e tindo to Egipti lẹ ganji. E nọ mọ owhé whanpẹnọ dahodaho he adọkunnọ lẹ gbá. E sọ tin to whédo ahọlu tọn mẹ. “Nuyọnẹn Egipti tọn lẹpo yin pinplọn” ẹn, ehe bẹ anazọ́nwiwa, sunwhlẹvu pinplọn, nulinlẹn, po lẹnunnuyọnẹn wunmẹ devo lẹ po hẹn. (Owalọ 7:22) E tindo dotẹnmẹ hundote nado jẹ adọkun, nado tin to otẹn aṣẹpipa tọn mẹ, bosọ tindo lẹblanulọkẹyi he Egiptinu paa de ma sọgan tindo gbede!

² Etomọṣo, to whenue Mose tindo owhe 40, e basi nudide he na ko paṣa whédo ahọlu Egipti tọn he yí i taidi ovi de. E ma tlẹ basi nudide nado zan gbẹzan Egiptinu paa de tọn, ṣigba e de nado zan gbẹzan kanlinmọ tọn! Etẹwutu? Na Mose tindo yise wutu wẹ. (Hia Heblu lẹ 11:24-26.) Gbọn yise dali, Mose mọnú zẹ̀ nuhe lẹdo e lẹ go. Taidi gbẹtọ gbigbọnọ de, Mose tindo yise to Jehovah mẹ, yèdọ “Omẹ lọ he yin mayinukundomọ lọ,” bosọ tindo yise dọ opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ na mọ hẹndi.—Heb. 11:27.

3. Kanbiọ atọ̀n tẹlẹ wẹ mí na mọ gblọndo na to hosọ ehe mẹ?

³ Mílọsu dona nọ mọnú zẹ̀ nuhe nukun mítọn nọ mọ lẹ go. Mí dona yin “mẹhe tindo yise.” (Heb. 10:38, 39) Nado sọgan hẹn yise mítọn lodo, mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhe yin kinkandai gando Mose go to Heblu lẹ 11:24-26 mẹ. Dile mí na to mọwà, tẹnpọn bo dín gblọndo kanbiọ ehelẹ tọn: Nawẹ yise whàn Mose nado gbẹ́ ojlo  agbasalan tọn lẹ dai gbọn? Nawẹ yise gọalọna Mose nado yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn etọn tọn to whenue yè to vivlẹ ẹ kò gbọn? Podọ naegbọn Mose do “pọ́n ale ahọsumẹ lọ tọn hlan tlintlin”?

4. Etẹwẹ Mose yọnẹn gando ‘gbẹdudu ylando tọn’ go?

⁴ Po nukun yise tọn po, Mose yọnẹn dọ ‘gbẹdudu ylando tọn’ ma na dẹn-to-aimẹ. Mẹdevo lẹ sọgan ko lẹndọ, dile etlẹ yindọ boṣiọ-sinsẹ̀n po afinyọnnuwiwa po gbayipe to Egipti, otò lọ ko lẹzun huhlọn aihọn tọn, bọ omẹ Jehovah tọn lẹ to yaji taidi kanlinmọ lẹ! Etomọṣo, Mose yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe sọgan diọ ninọmẹ lọ. Dile etlẹ taidi dọ onú yọ́n na mẹhe jo yede na gbẹdudu lẹ, Mose tindo yise dọ mẹylankan lẹ na sudo. Enẹwutu, e ma jlo e nado “dugbẹ ylando tọn na ojlẹ gli de.”

5. Etẹ wiwà wẹ na gọalọna mí nado nọavùnte sọta “[gbẹdudu] ylando tọn”?

⁵ Nawẹ hiẹ sọgan nọavùnte sọta “[gbẹdudu] ylando tọn” gbọn? Ma wọn gbede blo dọ gbẹdudu ylando tọn ma nọ dẹn-to-aimẹ. Po nukun yise tọn po, yọnẹn dọ “aihọn to jujuyi po ojlo etọn po.” (1 Joh. 2:15-17) Nọ lẹnnupọndo sọgodo ylandonọ he ma lẹnvọjọ lẹ tọn ji. “Ofi titlẹ́” wẹ yé tin te podọ “obu daho wẹ yè do hù yé sudo.” (Ps. 73:18, 19) Eyin hiẹ yin whiwhlepọn nado waylando, kanse dewe dọ, ‘Sọgodo tẹwẹ n’jlo na dee?’

6. (a) Naegbọn Mose gbẹ́ “nado yin yiylọdọ visunnu viyọnnu Falo tọn tọn”? (b) Naegbọn hiẹ do lẹndọ nudide he sọgbe lọ wẹ Mose basi?

⁶ Yise Mose tọn sọ yinuwado nuhe ewọ de nado yí gbẹzan etọn do wà ji. “Gbọn yise dali, to whenue Mose whẹ́n, e gbẹ́ nado yin yiylọdọ visunnu viyọnnu Falo tọn tọn.” (Heb. 11:24) Mose ma lẹndọ eyin emi tlẹ gbọṣi whédo ahọlu tọn mẹ, emi sọgan to Jiwheyẹwhe sẹ̀n bo na yí adọkun po lẹblanulọkẹyi he emi tindo lẹ po do gọalọna Islaelivi hatọ emitọn lẹ gba. Kakatimọ, Mose magbe nado yí ahun, alindọn, po huhlọn etọn lẹpo po do yiwanna Jehovah. (Deut. 6:5) Nudide he Mose basi whlẹn ẹn sọn nuhahun susu mẹ. E ma dẹn bọ adọkunnu Egipti tọn susu he e jodo lẹ wá yin bibẹ yì gbọn Islaelivi lẹ dali! (Eks. 12:35, 36) Falo duwinyan bosọ yin hùhù. (Ps. 136:15) Ṣigba to vogbingbọn mẹ, Mose yin whinwhlẹngán bọ Jiwheyẹwhe sọ yí i zan nado deanana akọta lọ blebu nado mọ whlẹngán. Gbẹzan etọn tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn.

7. (a) Sọgbe hẹ Matiu 6:19-21, naegbọn mí dona nọ mọnú zẹ̀ sọgodo he ma dẹn lọ go? (b) Dọ numimọ de he do vogbingbọn he tin to adọkun agbasa tọn po gbigbọmẹ tọn po ṣẹnṣẹn hia.

⁷ Eyin hiẹ yin devizọnwatọ Jehovah tọn jọja de, nawẹ yise sọgan gọalọna we nado basi nudide nuhe hiẹ na yí gbẹzan towe do wà tọn gbọn? Nuyọnẹnnu wẹ e yin nado wleawudaina sọgodo. Ṣigba, be yise tintindo to opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ na whàn we nado bẹ adọkunnu pli na dewe na sọgodo he ma dẹn de ya kavi na sọgodo madopodo? (Hia Matiu 6:19-21.) Kanbiọ enẹ wẹ Sophie, yèdọ yọnnu de he tindo nunina wedudu vonọtaun de tọn pannukọn. Azọ́nwhé he nọ penukundo wedutọ mọnkọtọn lẹ go to États-Unis dopà nado sú wehọmẹ-kuẹ etọn bo na ze e do otẹn nukundeji de mẹ to azọ́nwhé lọ. E yigbe dọmọ: “Ayajẹnu wẹ e yin nado nọ mọ pipà sọn mẹdevo lẹ dè. Na nugbo tọn, n’tindo numọtolanmẹ dọ n’yin nujọnu hugan hagbẹ ṣie lẹ. Ṣigba, n’ma tindo ayajẹ.” To ojlẹ enẹ mẹ, Sophie pọ́n video lọ Les jeunes s’interrogent . . . Que vais-je faire de ma vie? E dọmọ: “N’mọdọ aihọn lọ na mi kọdetọn dagbe po yindidi po bo hò sinsẹ̀n-bibasi ṣie hlan Jehovah yí sọn asi e. N’hodẹ̀ vẹkuvẹku hlan ẹn. Enẹgodo, n’jo azọ́n wedudu tọn ṣie do.” Etẹwẹ yin numọtolanmẹ etọn gando nudide he e basi go? E dọmọ: “E ma nọ vẹna mi dọ n’jo gbẹzan ṣie hoho lọ do. To egbehe, n’tindo ayajẹ nujọnu tọn. Yẹn po asu ṣie po yin gbehosọnalitọ. Mí ma diyin, podọ nutindo agbasa tọn vude poun wẹ mí tindo. Ṣigba, mí tindo Jehovah, plọnmẹ Biblu lẹ, po yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ po. Nudide ṣie ma nọ vẹna mi.”

8. Ayinamẹ Biblu tọn tẹwẹ sọgan gọalọna jọja de nado basi nudide nuhe e na yí gbẹzan etọn do wà tọn?

⁸ Jehovah yọ́n nuhe yin dagbe hugan na we. Mose dọmọ: “Etẹwẹ OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe  towe jijlo sọn dè we . . . adavo nado nọ dibusi OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe, nado nọ zinzọnlin to ali etọn lẹpo mẹ, podọ nado nọ yiwanna ẹn, podọ nado nọ sẹ̀n OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe po ayiha towe lẹpo po, podọ po alindọn towe lẹpo po, nado nọ payi gbedide OKLUNỌ lọ tọn lẹ lọ go, po aṣẹdai etọn lẹ po, he yẹn degbena we to egbehe na dagbe towe?” (Deut. 10:12, 13) Todin he hiẹ yin jọja de, basi nudide he na gọalọna we nado yiwanna Jehovah bo sẹ̀n ẹn “po ayiha towe lẹpo po, podọ po alindọn towe lẹpo po.” Hiẹ sọgan kudeji dọ nudide mọnkọtọn bibasi na yin “na dagbe towe.”

9. Dọ nuhewutu e sọgan ko vẹawuna Mose nado hẹn azọ́ndenamẹ etọn di.

⁹ Mose “pọ́n vlẹko Klisti tọn hlan taidi adọkun he klohu adọkun Egipti tọn lẹ.” (Heb. 11:26) Mose yin azọ́ndena taidi “Klisti” lọ kavi “Mẹyiamisisadode lọ,” to linlẹn lọ mẹ dọ ewọ yin dide gbọn Jehovah dali nado deanana Islaelivi lẹ nado tọ́n sọn Egipti. Mose mọnukunnujẹemẹ dọ e na vẹawuna emi kavi tlẹ yin “vlẹko” na emi nado hẹn azọ́ndenamẹ lọ di. Dopo to Islaelivi lẹ mẹ ko wadán do e ji wayi dọmọ: “Mẹnu wẹ yí we do basi ahọvi de po whẹdatọ de po do mí ji?” (Eks. 2:13, 14) To nukọn mẹ, Mose lọsu kanse Jehovah dọmọ: “Nawẹ ahọlu Egipti tọn na sè ṣie do?” (Eks. 6:12) Nado wleawudai nado sọgan pehẹ vlẹko lọ, Mose dọ ahunmẹdunamẹnu po obu etọn lẹ po na Jehovah. Nawẹ Jehovah gọalọna Mose nado hẹn azọ́ndenamẹ sinsinyẹn etọn di gbọn?

10. Nawẹ Jehovah hẹn Mose pegan nado hẹn azọ́ndenamẹ etọn di gbọn?

¹⁰ Tintan, Jehovah na Mose jide dọmọ: “Yẹn na tin po hiẹ po.” (Eks. 3:12) Awetọ, Jehovah na ẹn jide gbọn zẹẹmẹ bibasi do adà yinkọ etọn tọn dopo ji dali dọmọ: “Yẹn na yin mẹhe yẹn na yin.” * (Eks. 3:14) Atọ̀ntọ, e na huhlọn Mose nado wà azọ́njiawu lẹ he dohia dọ Jiwheyẹwhe wẹ do Mose hlan nugbonugbo. (Eks. 4:2-5) Ẹnẹtọ, Jehovah na Mose azọ́nwatọgbẹ́ podọ hoyidọtọ de, yèdọ Aalọn he na gọalọna ẹn nado hẹn azọ́ndenamẹ etọn di. (Eks. 4:14-16) Sẹpọ vivọnu gbẹzan etọn tọn, Mose tindo nujikudo dọ Jiwheyẹwhe nọ hẹn devizọnwatọ etọn lẹ pegan nado hẹn azọ́ndenamẹ depope he ewọ na yé di sọmọ bọ e sọgan dọna Jọṣua, mẹjẹmẹtẹnmẹ etọn po jide po dọmọ: “OKLUNỌ lọ, ewọ e yin he to yìyì to nukọn towe; e na tin to dè we, e ma na blu we, mọ e ma na gbẹ́ we dai gba: a dibu blo, mọ a sọ yin [flumẹjẹtọ] blo.”—Deut. 31:8.

11. Naegbọn Mose do yọ́n pinpẹn azọ́ndenamẹ etọn tọn taun?

¹¹ Po godonọnamẹ Jehovah tọn po, Mose yọ́n pinpẹn azọ́ndenamẹ sinsinyẹn etọn tọn, bo nọ pọ́n ẹn taidi nuhe “klohu adọkun Egipti tọn lẹ.” Na nugbo tọn, be devizọnwiwa na Falo sọgan yin yiyijlẹdo devizọnwiwa na Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ go ya? Podọ be ahọvi de yinyin to Egipti sọgan yin yiyijlẹdo “Klisti lọ” yinyin kavi mẹyiamisisadode Jehovah tọn yinyin go ya? Mose mọ ahọsumẹ yí na pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn he e dohia. E duvivi haṣinṣan pẹkipẹki tintindo hẹ Jehovah tọn, ehe zọ́n bọ e penugo nado wà “onú dobu daho” lẹ dile e to anadena Islaelivi lẹ jei Aigba Pagbe tọn lọ ji.—Deut. 34:10-12.

12. Lẹblanulọkẹyi he mí nọ mọyi sọn Jehovah dè tẹlẹ wẹ mí dona yọ́n pinpẹn etọn?

¹² Mílọsu tindo azọ́ndenamẹ de. Jehovah de lizọnyizọn de na mí gbọn Visunnu etọn gblamẹ, dile e wà do na apọsteli Paulu po mẹdevo lẹ po. (Hia 1 Timoti 1:12-14.) Mímẹpo wẹ tindo lẹblanulọkẹyi nado nọ lá wẹndagbe lọ. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Mẹdelẹ to sinsẹ̀n taidi lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn lẹ. Mẹmẹsunnu he whèwhín lẹ nọ wadevizọn na mẹdevo lẹ to agun mẹ taidi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn kavi mẹho lẹ. Ṣigba, hẹnnumẹ towe he yin mayisenọ lẹ po mẹdevo lẹ po sọgan nọ mọhodọdo nujọnu-yinyin lẹblanulọkẹyi enẹlẹ tọn go kavi tlẹ vlẹ we kò na gbigbọ avọ́sinsan tọn he hiẹ nọ dohia.  (Mat. 10:34-37) Eyin yé hẹn we gbọjọ, hiẹ sọgan jẹ linlẹn ji dọ e ma yin dandan nado nọ basi avọ́sinsan enẹlẹ kavi dọ a ma sọgan hẹn azọ́ndenamẹ towe lẹ di dile e jẹ do. Eyin enẹ jọ do gowe, nawẹ yise na gọalọna we nado sinyẹnlin gbọn?

13. Nawẹ Jehovah nọ hẹn mí pegan nado hẹn azọ́ndenamẹ yẹwhehọluduta tọn lẹ di gbọn?

¹³ Nọ vẹ̀ Jehovah dọ ni gọalọna we bo tindo yise dọ ewọ na wàmọ. Nọ dọ nuhe to budona we po ahunmẹdunamẹnu towe lẹ po na ẹn. To popolẹpo mẹ, Jehovah wẹ deazọ́nna we podọ ewọ na gọalọna we nado tindo kọdetọn dagbe. Gbọnna? To aliho dopolọ he mẹ e gọalọna Mose te. Tintan, Jehovah na we jide dọmọ: “Yẹn na na huhlọn we; yẹn na gọalọna we; nugbo, yẹn na yí adusilọ ṣie dodo tọn do ze we daga.” (Isa. 41:10) Awetọ, e flinnu we dọ opagbe emitọn lẹ sọgan yin jidedego dọmọ: “Yẹn ko dọ ẹ, yẹn nasọ hẹn ẹn di ga, yẹn ko lẹn ẹn dai, yẹn nasọ basi i ga.” (Isa. 46:11) Atọ̀ntọ, Jehovah nọ na we “huhlọn he hú jọwamọ tọn,” na hiẹ nido wà lizọnyizọn towe dotana. (2 Kọl. 4:7) Ẹnẹtọ, nado gọalọna we nado doakọnnanu to azọ́ndenamẹ towe mẹ, Otọ́ mẹtọnhopọntọ mítọn ko na we mẹmẹsunnu lẹdo aihọn pé sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ tọn de he “nọ to homẹmiọnna ode awetọ bo nọ to ode awetọ hẹn lodo.” (1 Tẹs. 5:11) Dile Jehovah to hinhẹn we pegan nado hẹn azọ́ndenamẹ towe di, yise towe to ewọ mẹ na jideji, podọ hiẹ na yọ́n pinpẹn etọn dọ lẹblanulọkẹyi he hiẹ tindo to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ lẹ yin adọkun he klohu adọkun aihọn tọn depope.

14. Naegbọn Mose do kudeji dọ emi na mọ ahọsumẹ yí?

¹⁴ Mose “pọ́n ale ahọsumẹ lọ tọn hlan tlintlin.” (Heb. 11:26) Na nugbo tọn, dile etlẹ yindọ Mose ma yọ́n nulẹpo gando sọgodo go, e yí oyọnẹn he e tindo gando sọgodo go zan nado basi nudide he sọgbe. Taidi tọgbo etọn Ablaham, Mose tindo jide dọ Jehovah sọgan fọ́n oṣiọ lẹ. (Luku 20:37, 38; Heb. 11:17-19) Jidide he Mose tindo to dona he e na mọyi to sọgodo lẹ mẹ gọalọna ẹn ma nado pọ́n owhe 40 he e yizan to gbéji po owhe 40 he e yizan to zungbo mẹ lẹ po hlan taidi whenu hinhẹngú. Dile etlẹ yindọ e ma yọ́n lehe opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ na mọ hẹndi do to gigọ́ mẹ, e yí nukun yise tọn do mọ ahọsumẹ he e na mọyi.

15, 16. (a) Naegbọn mí dona nọ ze ayiha do ahọsumẹ mítọn ji? (b) Dona tẹlẹ wẹ hiẹ to nukọnpọnhlan nado duvivi yetọn to gandudu Ahọluduta lọ tọn glọ?

¹⁵ Be hiẹ nọ pọ́n “ale ahọsumẹ [towe] tọn  hlan tlintlin” ya? Taidi Mose, mílọsu ma ko yọ́n nulẹpo gando opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ go. Di apajlẹ, mí “ma yọ́n whenue ojlẹ dide lọ na” sọ̀ na nukunbibia daho lọ. (Malku 13:32, 33) Etomọṣo, mí yọ́n nususu gando Paladisi sọgodo tọn go hugan lehe Mose yọnẹn do. Dile etlẹ yindọ mí ma yọ́n nulẹpo, Jiwheyẹwhe dopagbe susu na mí gando gbẹninọ to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn glọ go, ehe mí sọgan nọ pọ́n hlan “tlintlin.” Eyin mí hẹn nuhe na jọ to aihọn yọyọ lọ mẹ lẹ do ayiha mẹ, enẹ na whàn mí nado dín Ahọluduta lọ whẹ́. Gbọnna? Lẹnnupọndo apajlẹ ehe ji: Be hiẹ na họ̀ owhé de eyin a ma yọ́n nususu gandego ya? E họnwun dọ hiẹ ma na wàmọ! Mọdopolọ, mí ma na doafọna todido ovọ́ lẹ to gbẹzan mítọn mẹ. Yise mítọn dona gọalọna mí nado nọ mọ míde taidi mẹhe to gbẹnọ to gandudu Ahọluduta lọ tọn glọ.

¹⁶ Nado hẹn nuhe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na wà lẹ do ayiha mẹ gligli, nọ pọ́n lehe gbẹzan towe na te to Paladisi mẹ hlan “tlintlin.” Nọ yí nukun homẹ tọn towe zan. Di apajlẹ, eyin hiẹ to nuplọn gando mẹhe nọgbẹ̀ jẹnukọnna aigba ji wiwá Jesu tọn bo yin nùdego to Biblu mẹ lẹ go, nọ lẹnnupọndo kanbiọ he hiẹ sọgan kanse yé to whenue yé na yin finfọnsọnku lẹ ji. Lẹnnupọndo nuhe yelọsu sọgan kanse we gando lehe a nọgbẹ̀ to azán godo tọn lẹ mẹ do go ji. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ayajẹ he a na tindo nado mọ tọgbo towe he nọgbẹ̀ to owhe kanweko susu wayi lẹ bo plọnnu yé gando nuhe Jiwheyẹwhe ko wà, na yé nido sọgan yin finfọnsọnku bo tindo todido ogbẹ̀ madopodo tọn lẹpo go. Pọ́n lehe homẹ towe na hùn do to whenue a na to nuplọn gando gbekanlin susu lẹ go dile hiẹ na to yé pọ́n to lẹdo jijọho tọn de mẹ. Lẹnnupọndo lehe hiẹ na dọnsẹpọ Jehovah dogọ do ji dile a na to lilẹzun mẹpipe vudevude.

17. Nawẹ ahọsumẹ he mí na mọyi hinhẹn do ayiha mẹ gligli sọgan gọalọna mí to egbehe gbọn?

¹⁷ Eyin mí hẹn ahọsumẹ he mí na mọyi do ayiha mẹ gligli, enẹ na gọalọna mí nado sinyẹnlin, nado tindo ayajẹ, podọ nado nọ basi nudide sọgbe hẹ todido sọgodo madopodo tọn he mí tindo. Paulu kanwehlan Klistiani yiamisisadode lẹ dọmọ: “Eyin mí tindo todido na nuhe mí ma mọ, mí nọ yí akọndonanu do to tenọpọn ẹn zọnmii.” (Lom. 8:25) To paa mẹ, enẹ gando Klistiani lẹpo go, na yé tindo todido nado nọgbẹ̀ kakadoi wutu. Dile etlẹ yindọ mí ma ko mọ ahọsumẹ mítọn yí, yise mítọn lodo sọmọ bọ mí zindonukọn nado yí homẹfa do to tenọpọn “ale ahọsumẹ lọ tọn.” Taidi Mose, mí ma nọ pọ́n owhe he mí yizan to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ lẹ hlan taidi whenu hinhẹngú. Kakatimọ, mí kudeji dọ “nuhe nọ yin mimọ lẹ yin ojlẹ gli tọn, ṣigba nuhe ma nọ yin mimọ lẹ yin madopodo tọn.”—Hia 2 Kọlintinu lẹ 4:16-18.

18, 19. (a) Naegbọn mí dona dovivẹnu vẹkuvẹku nado sọgan hẹn yise mítọn go? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?

¹⁸ Yise nọ gọalọna mí nado mọ “kunnudenu he họnwun onú tangan lẹ tọn, mahopọnna dọ yé ma ko yin mimọ.” (Heb. 11:1) Gbẹtọ agbasanọ de ma nọ mọdọ nuhọakuẹ wẹ e yin nado sẹ̀n Jehovah. Na gbẹtọ mọnkọtọn, “nulunu” wẹ adọkun gbigbọmẹ tọn lẹ nọ yin. (1 Kọl. 2:14) Ṣigba, mí tindo todido nado nọgbẹ̀ kakadoi bo mọ fọnsọnku oṣiọ lẹ tọn, yèdọ nuhe aihọn ma sọgan mọ lẹ. Taidi tamẹnuplọnmẹtọ lẹ he nọgbẹ̀ to azán Paulu tọn gbè bo nọ ylọ ẹ dọ “hówladọtọ” nuvọ́nọ de, suhugan gbẹtọ lẹ tọn to egbehe nọ lẹndọ nulunu de poun wẹ todido he mí nọ lá lọ yin.—Owalọ 17:18.

¹⁹ Na gbẹtọ he lẹdo mí to aihọn lọ mẹ lẹ ma tindo yise wutu, mí dona dovivẹnu vẹkuvẹku nado hẹn yise mítọn go. Nọ vẹ̀ Jehovah na “yise towe nikaa miọn.” (Luku 22:32) Nọ hẹn kọdetọn he ylando nọ hẹnwa lẹ, nuhọakuẹ-yinyin Jehovah sinsẹ̀n tọn, po todido ogbẹ̀ madopodo tọn towe po do ayiha mẹ gligli. Yise Mose tọn gọalọna ẹn nado mọnú zẹ̀ onú enẹ lẹpo go. To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna lehe yise gọalọna Mose nado mọ “Omẹ lọ he yin mayinukundomọ lọ” do.—Heb. 11:27.