1, 2. (a) O le ā le filifiliga na faia e Mose ina ua 40 ona tausaga? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.) (e) Aiseā na filifili ai Mose e faileagaina faatasi ma tagata o le Atua?

SA ILOA e Mose faamanuiaga e na te mauaina i Aikupito. Sa vaai i fale tetele ma mananaia a tagata mauʻoa, ma sa vaetama o ia e le aiga o le tupu. Sa ʻaʻoaʻoina o ia i le atamai uma o Aikupito,’ e aofia ai suʻesuʻega i fetu, matematika ma isi mataupu faasaienitisi. (Galu. 7:22) Sa ono mafai ona ia maua le tamaoaiga ma le pule, lea sa moomoo i ai so o se tagata Aikupito e na te mauaina.

² Peitaʻi ina ua 40 tausaga o Mose, sa ia faia se filifiliga na matuā faateʻia ai le aiga tautupu i Aikupito. E na te leʻi filifilia se olaga masani i Aikupito, ae sa filifili o ia e ola faatasi ma pologa, po o tagata o le Atua. Aiseā? O le faatuatua o Mose. (Faitau le Eperu 11:24-26.) O lona faatuatua na peiseaʻī ai na ia iloa atu Ieova o “Lē e lē o vaaia.” Sa ia mautinoa foʻi i le faataunuuga o folafolaga a Ieova.​—Epe. 11:27.

3. O ā fesili o le a taliina i lenei mataupu?

³ E iai nisi mea e sili atu e tatau foʻi ona tatou iloa, i lo na o mea o loo vaaia e o tatou mata faaletino. E tatau ona avea i tatou ma ʻē e faatuatua.’ (Epe. 10:38, 39) Ina ia faamalosia lo tatou faatuatua, seʻi o tatou iloilo mea o loo taʻua i le Eperu 11:24-26 e faatatau iā Mose. Ia saʻili tali o fesili nei: (1) Na faapefea i  le faatuatua ona uunaʻia ai Mose e teena tuʻinanauga faaletino? (2) Ina ua faalumaina, sa faapefea ona fesoasoani le faatuatua iā te ia e talisapaia ai ona faaeaga i le auaunaga? (3) Aiseā na ia ʻtulimataʻia ai ma le naunau le taimi e maua ai le taui’?

4. O le ā sa iloa e Mose e faatatau i le ʻfiafia i tuʻinanauga o le agasala’?

⁴ O le faatuatua o Mose na ia iloa ai o le ʻfiafia i tuʻinanauga o le agasala,’ e mo na o sina taimi puupuu. Atonu sa manatu nisi e ui na matuā aafia Aikupito i ifoga i tupua ma faiga faaagaga, ae sa avea ma malo malosi o le lalolagi, a o tagata o Ieova sa avea ma pologa. Peitaʻi, sa iloa e Mose e mafai e Ieova ona suia le tulaga o mea. E ui lava e foliga mai na sologa lelei olaga o ē na faafiafia i latou lava, ae sa faatuatua Mose o le a tafiesea ē amioleaga. O lea, e leʻi maileia o ia i le “fiafia puupuu i tuʻinanauga o le agasala.”

5. O le ā e fesoasoani iā i tatou e teena ai le “fiafia puupuu i tuʻinanauga o le agasala”?

⁵ E faapefea ona e teena le “fiafia puupuu i tuʻinanauga o le agasala?” Aua neʻi galo o le fiafia e maua mai i le faia o le agasala, e puupuu. O le faatuatua e te mautinoa ai o le a “mavae atu foʻi le lalolagi faapea ma ona tuʻinanauga.” (1 Ioa. 2:15-17) Ia manatunatu loloto i le iʻuga o ē e faia le agasala ma le lē salamō. Ua taʻua i le Salamo 73:18, 19, ua iai i latou ʻi le mea maseesee ma ua faaumatia foʻi i latou.’ Pe a faaosoosoina e faia se agasala, ia fesili ifo iā te oe lava: ʻO le ā o le a tupu iā te aʻu?’

6. (a) Aiseā na teena ai e Mose le “taʻua o ia o le tama a le afafine o Farao”? (e) Aiseā e te faapea mai ai sa saʻo le filifiliga na faia e Mose?

⁶ O le faatuatua sa fesoasoani foʻi iā Mose i lana filifiliga i le mea e faaautū i ai lona olaga. Ua taʻua i le Eperu 11:24: “O le faatuatua na musu ai Mose ina ua matua, e taʻua o ia o le tama a le afafine o Farao.” E leʻi manatu Mose e mafai ona avea o ia ma sui o le aiga tautupu, ona auauna lea i le Atua e ala i le faaaogā o lona tamaoaiga ma le pule, e fesoasoani ai i ona uso Isaraelu. Nai lo o lea, sa maumauaʻi o ia e alofa atu iā Ieova ma lona lotoatoa, ola atoa, ma le malosi atoa. (Teu. 6:5) O lenā filifiliga na fesoasoani iā Mose e ʻalofia ai mafatiaga. O le tele o ʻoa a Aikupito lea na ia lafoaʻia, na ave e tagata Isaraelu. Sa faalumaina ma faaumatia Farao. (Eso. 12:35, 36; Sala. 136:15) Peitaʻi sa faasaoina Mose, ma na faaaogā e le Atua e taʻitaʻia ma le saogalemu le nuu atoa o Isaraelu. Sa matuā aogā lona olaga.

7. (a) E tusa ai o le Mataio 6:19-21, aiseā e tatau ai ona tatou fuafua mo se lumanaʻi e faavavau? (e) Faamatala mai le faaaʻoaʻoga e faamatilatila ai le eseesega o ʻoa faaletino ma ʻoa faaleagaga.

⁷ Afai o oe o se talavou o loo auauna iā Ieova, e faapefea ona fesoasoani le faatuatua i lau filifiliga i le mea e faaautū i ai lou olaga? E atamai le fuafua mamao mo lou lumanaʻi. Peitaʻi, ia avea le faatuatua i folafolaga a le Atua ma mea e uunaʻia ai oe e saʻili se lumanaʻi e faavavau, nai lo o se lumanaʻi e lē tumau. (Faitau le Mataio 6:19-21.) O le fesili lenā sa fesagaʻi ma Sophie, o sē e talenia i le siva o le ballet. Sa ofo atu iā te ia ni sikolasipi ma avanoa e auai ai i ʻausiva taʻutaʻua i le Iunaite Setete. Na ia faapea mai: “Sa ou fiafia tele i le viiviia o aʻu e tagata. Sa ou manatu ua sili atu aʻu i lo o isi tagata na matou sisiva faatasi. Peitaʻi ou te leʻi lagona le fiafia.” Sa matamata Sophie i le ata vitiō Young People Ask​—What Will I Do With My Life? Na ia faapea mai: “Ua ou iloa nei, ou te lē o tapuaʻi iā Ieova ma loʻu lotoatoa, ona ua ou maua le manuia ma le taʻutaʻua mai le lalolagi. Sa ou tatalo faatauanau iā Ieova, ma ou faamavae ai loa mai i le ʻausiva.” O ā ni faalogona o Sophie i lana filifiliga? “Ou te lē o misia loʻu olaga sa iai muamua. Ua matuā 100 pasene loʻu fiafia i le taimi nei. O loo ma paeonia faatasi ma laʻu tane. E ma te lē o taʻutaʻua ma e lē o tele ni a ma meafaitino. Peitaʻi o loo iā i maʻua Ieova, ua iai a ma suʻesuʻega faale-Tusi Paia, faapea o  ma sini faaleagaga. E leai se mea o oʻu faanoanoa ai e faatatau i laʻu filifiliga.”

8. O le ā le taʻiala faale-Tusi Paia e mafai ona fesoasoani i se talavou, e filifili ai le mea e fai i lona olaga?

⁸ E silafia e Ieova le mea e sili ona lelei mo oe. Na faapea mai Mose: “Po o le ā se mea e finagalo mai i ai Ieova lou Atua iā te oe, pe e lē o le mataʻu ea iā Ieova lou Atua, ina ia savali i ona ala uma ma alofa atu iā te ia, ma auauna iā Ieova lou Atua ma lou lotoatoa ma lou ola atoa; ma tausia poloaʻiga a Ieova ma ana tulafono ua ou poloaʻi atu ai iā te oe i le aso nei mo lou lelei?” (Teu. 10:12, 13) A o e talavou, ia filifili se auaunaga e te iloa o le a e alofa ma auauna ai iā Ieova, “ma lou lotoatoa ma lou ola atoa.” E mautinoa o le faia faapea e “mo lou lelei.”

9. Faamatala pe aiseā atonu na faigatā ai ona faataunuu e Mose lona tofiga.

⁹ Sa manatu Mose “i le faalumaina o ia o Lē ua faauuina, o se ʻoa e sili atu nai lo o ʻoa uma o Aikupito.” (Epe. 11:26) Sa taʻua Mose i lenei fuaiupu o le “Keriso” po o “Lē ua faauuina.” O lona uiga, sa tofia o ia e Ieova e taʻitaʻi ese mai tagata Isaraelu mai i Aikupito. Sa iloa e Mose e faigatā lenei tofiga ma e “faalumaina” ai. Na faifai atu se tagata Isaraelu iā te ia e faapea: “O ai na tofia oe e fai ma perenise ma faamasino iā i maʻua?” (Eso. 2:13, 14) Mulimuli ane na fesili atu Mose iā Ieova: “E faapefea ona faalogo mai Farao iā te aʻu?” (Eso. 6:12) Sa faailoa atu e Mose iā Ieova ona popolega, ina ia sauniunia ai o ia e feagai ma le faalumaina. Na faapefea ona fesoasoani Ieova iā Mose ina ia faataunuu lona tofiga faigatā?

10. Na faapefea ona fesoasoani Ieova iā Mose e faataunuu lona tofiga?

¹⁰ Muamua: Na folafola atu e Ieova iā Mose e faapea: “Ou te faatasi ma oe.” (Eso. 3:12) Lua: Sa faamautinoa atu e Ieova iā Mose e ala i le faamatala atu o se tasi o vala o le uiga o lona igoa: “E Avea Aʻu ma Lē Ou te Loto i Ai.” * (Eso. 3:14) Tolu: Sa foaʻi atu e Ieova iā Mose le mana e faia ai vavega, lea e faamaonia ai na ia auina mai Mose. (Eso. 4:2-5) Fā: Sa tofia e Ieova Arona e fai ma fesoasoani ma fofoga fetalai iā Mose. (Eso. 4:14-16) Sa matuā talitonu Mose e faaauupegaina e Ieova Ana auauna, ina ia faataunuu so o se tofiga e na te tuuina mai iā i latou. O lea, sa faamautinoa atu ai e Mose iā Iosua: “O Ieova o ia lea o loo savali muamua atu iā te oe. E faatasi pea o ia ma oe. Na te lē tuua oe, na te lē tuulafoaʻi lava iā te oe. Aua e te fefe pe mataʻu.”​—Teu. 31:8.

11. Aiseā na matuā faatāua ai e Mose lona tofiga?

¹¹ E ala i le fesoasoani a Ieova, na matuā faatāua ai e Mose lona tofiga faigatā, ma manatu i ai “e sili atu nai lo o ʻoa uma o Aikupito.” E leai se isi mea e sili atu i lo o le auauna i le Atua o Lē e ona le malosi uma lava. O le ā le aogā o le avea ma perenise i Aikupito, pe a faatusa atu i le filifilia e Ieova e taʻitaʻia Isaraelu? Sa tauia Mose ona o lona talisapaia o lona tofiga. Sa ia maua se faiā māfana ma Ieova, o lē na mafai ai ona ia faia ni “gaoioiga matuā mataʻutia,” a o ia taʻitaʻia atu tagata Isaraelu i le Nuu Folafolaina.​—Teu. 34:10-12.

12. O ā faaeaga mai iā Ieova e tatau ona tatou talisapaia?

¹² Ua tuu mai foʻi e Ieova iā i tatou se tofiga. E ala i lona Alo, ua ia tofia i tatou e fai se faiva, e pei foʻi ona sa ia tofia ai Paulo ma isi. (Faitau le 1 Timoteo 1:12-14.) Ua iā i tatou uma lava le faaeaga e faalauiloa atu le tala lelei. (Mata. 24:14; 28:19, 20) O nisi o loo galulue o ni tagata talaʻi faataimi atoa. O loo auauna uso taʻumatuaina faaleagaga mo isi i le faapotopotoga, i le avea ma auauna o le faiva ma toeaina. Peitaʻi, e ono fesili ou tauaiga lē talitonu ma isi po o le ā le tāua o nei faaeaga. E latou te ono faalumaina  foʻi oe ona o faataulaga ua e faia. (Mata. 10:34-37) Pe afai e latou te faavaivaia oe, e te ono taumānatu foʻi po o aogā faataulaga ua e faia, ma pe e mafai moni lava ona e faataunuuina lou tofiga. Pe afai e tupu lenā tulaga iā te oe, o le a faapefea ona fesoasoani le faatuatua e te tumau ai i lou tofiga?

13. E faapefea ona faaauupegaina e Ieova i tatou e faataunuu o tatou tofiga?

¹³ Ia faatuatua iā Ieova ma ōle atu mo lana fesoasoani, ma faailoa atu i ai ou popolega. Auā o Ieova na tofia oe ma o le a fesoasoani mai ina ia e taulau manuia, i auala lava foʻi ia sa fesoasoani ai iā Mose. Muamua: Ua folafola mai e Ieova e faapea: “Ou te faamalosi iā te oe. Ou te matuā fesoasoani iā te oe. Ou te matuā lagolagoina oe i loʻu lima taumatau o le amiotonu.” (Isa. 41:10) Lua: E na te faamanatu mai iā te oe e maufaatuatuaina ana folafolaga. Ua ia faamanatu mai i le Isaia 46:11 e faapea: “Ua ou fai atu i ai; ou te faaooina lava. Ua ou faia lea faaiʻuga, ma ou te faia lava.” Tolu: E foaʻi mai e Ieova “le mana lea e sili atu i le malosi o tagata,” ina ia faataunuu ai lau faiva. (2 Kori. 4:7) Fā: Ina ia fesoasoani iā te oe e tumau i lou tofiga, ua saunia mai e lo tatou Tamā alofa lo tatou ʻauuso i le lalolagi aoao, o ē e ʻfefaamāfanafanaaʻi pea ma atiaʻe e le tasi le isi.’ (1 Tesa. 5:11) A o faaauupegaina oe e Ieova e faataunuu ou tofiga, o le a tuputupu aʻe lou faatuatua ma iloa e faapea, e sili atu ona tautele faaeaga ua e maua i le auaunaga iā Ieova nai lo o ʻoa o lenei lalolagi.

14. Aiseā na mautinoa ai e Mose o le a tauia o ia?

¹⁴ ʻSa tulimataʻi ma le naunau atu Mose i le taimi e maua ai le taui.’ (Epe. 11:26) E itiiti ni mea na iloa e Mose e faatatau i le lumanaʻi. Peitaʻi, na fesoasoani mea na ia iloa e taaʻina ai lona olaga ma ana filifiliga. I le pei o lona augātamā o Aperaamo, sa mautinoa e Mose e mafai e Ieova ona toe faatutū mai ē ua feoti. (Luka 20:37, 38; Epe. 11:17-19) Sa iloa e Mose o le a iai faamanuiaga i le lumanaʻi. O lea, e leʻi manatu o ia i le 40 tausaga na fesolasolataʻi solo ai, ma le 40 tausaga na iai i le vaomatua, e faapea o se taimi maʻimau. E ui lava e na te leʻi iloa faamatalaga auʻiliʻili uma e faatatau i le faataunuuga o folafolaga a Ieova, ae o lona faatuatua na mafai ai ona ia iloa atu le taui e lē vaaia.

15, 16. (a) Aiseā e tatau ai ona taulaʻi atu i lo tatou taui? (e) O ā faamanuiaga i le Malo o loo e tulimataʻi ma le naunau atu i ai?

¹⁵ Po o e “tulimataʻi ma le naunau atu i le  taimi e maua ai” lou taui? I le pei o Mose, e tatou te lē o iloa foʻi faamatalaga auʻiliʻili uma e faatatau i folafolaga a Ieova. O se faaaʻoaʻoga, e tatou te “lē iloa le taimi atofaina” mo le puapuaga tele. (Mare. 13:32, 33) Peitaʻi, e tele atu mea ua tatou iloa e faatatau i le Parataiso i le lumanaʻi, nai lo o mea na iloa e Mose. E ui lava e tatou te lē o iloa faamatalaga auʻiliʻili uma, ae ua lava ma totoe folafolaga a Ieova e faatatau i le olaga o le a iai i lona Malo, e tatou te tulimataʻi ai ma le “naunau atu” i lenā taimi. Pe a faaāta ma le manino i o tatou mafaufau le lalolagi fou, o le a uunaʻia ai i tatou e saʻili muamua le Malo. E faapefea? Seʻi manatu foʻi: Po o le a e faatauina se fanua pe afai e te lē o iloa faamatalaga uma e uiga i lenā fanua? O le mea moni e leai. I se tulaga talitutusa, o le a lē maʻimau o tatou ola i le tuliloaina o se faamoemoe e tatou te lē malamalama i ai. O le iai o le faatuatua, e tatau ai ona tatou iloa atu se ata manino i le lumanaʻi ma taulaʻi atu i le olaga i le pulega o le Malo.

¹⁶ Ina ia manino le Malo o le Atua i lou mafaufau, ia tulimataʻi ma le “naunau atu” ma faaāta i le mafaufau lou olaga o le a iai i le Parataiso. O se faaaʻoaʻoga, pe a e suʻesuʻeina olaga o tagata o loo taʻua i le Tusi Paia na ola a o lumanaʻi le faa-Kerisiano, ia mafaufau i ni au fesili e fai atu iā i latou pe a toetutū mai. Faaāta i lou mafaufau ni a latou fesili o le a fai mai e faatatau i lou olaga a o faagasolo aso e gata ai. Mafaufau i lou matuā fiafia pe a e feiloaʻi i ou tuaa ua leva ona maliliu, ma aʻoaʻo i latou e faatatau i mea uma na faia e le Atua mo i latou. Faaāta i le mafaufau lou matuā fiafia i le aʻoaʻoina e faatatau i le tele o meaola e lē lalata, e ala i le iai faatasi ma i latou i se siʻomaga saogalemu. Mafaufau i lou matuā vavalalata atu iā Ieova a o faasolosolo ona e lelei atoatoa.

17. O le ā le aogā o le iai o se ata manino i lo tatou taui i le lumanaʻi?

¹⁷ O le iai o se ata manino i lo tatou taui i le lumanaʻi, e fesoasoani iā i tatou e tumau ai ma olioli, ma fai ni filifiliga e faavae i se lumanaʻi saogalemu ma tumau. Na tusi Paulo i Kerisiano faauuina: “Afai tatou te faamoemoe i mea tatou te lē o vaaia, e tumau pea ona tatou faatalitali i ai.” (Roma 8:25) O lenā manatu e aogā i Kerisiano uma lava o loo iai le faamoemoe e ola e faavavau. E ui lava e leʻi oo i le taimi e maua ai lo tatou taui, ae e tatou te faatalitali ma le onosaʻi i le “taimi e maua ai le taui,” ona o le malosi o lo tatou faatuatua. I le pei o Mose, e tatou te lē manatu i tausaga ua tatou faaalu i le auaunaga iā Ieova, e faapea o se taimi maʻimau. Nai lo o lea, ua tatou mautinoa “o mea ua vaaia e lē tumau, a o mea e lē o vaaia e faavavau ia.”​—Faitau le 2 Korinito 4:16-18.

18, 19. (a) Aiseā e tatau ai ona tatou tauivi ia mausalī lo tatou faatuatua? (e) O le ā o le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai?

¹⁸ O le tagata faaletino e na te lē iloa le tāua o le auaunaga iā Ieova, ma o se “mea valea” iā te ia ʻoa faaleagaga. (1 Kori. 2:14) O nisi tagata i aso o Paulo sa latou taʻua Paulo o sē e “tautala soo.” I aso foʻi nei, ua manatu le toʻatele o le faamoemoe lea e tatou te talaʻia, ua na o ni moomooga faivavale. (Galu. 17:18) Peitaʻi, o le faatuatua e tatou te iloa atu ai ʻle faamaoniga manino o mea moni e ui ina e lē o vaaia.’ (Epe. 11:1) E tatou te faamoemoe e maua le ola e faavavau ma vāai atu ua toetutū mai ē ua maliliu, o mea e lē o malamalama iai le lalolagi.

¹⁹ O loo tatou ola i se lalolagi ua tumu i tagata e lē faatuatua. O lea, e tatau ai ona tatou tauivi ia mausalī lo tatou faatuatua. Ia ōle atu iā Ieova “ia aua neʻi mou atu lou faatuatua.” (Luka 22:32) I le pei o Mose, ia tāmau i lou mafaufau āuga o le faia o le agasala, le matuā tāua o le auauna iā Ieova, ma lou faamoemoe o le ola e faavavau. Pe e na o le pau na o mea e tatou te aʻoaʻoina mai iā Mose? E leai. O le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai, pe na faapefea ona fesoasoani le faatuatua iā Mose e na te iloa atu ai “Lē e lē o vaaia.”​—Epe. 11:27.