Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Kakgalhiw takanajla la Moisés

Kakgalhiw takanajla la Moisés

«Xpalakata xtakanajla, Moisés, akxni ntlankata xwanit [...], ni tilakaskilh xkam nawan xtsumat Faraón.» (HEB. 11:24)

1, 2. 1) ¿Tuku laksakli natlawa Moisés akxni xkgalhi 40 kata? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.) 2) ¿Tuku xlakata laksakli Moisés natapatinan xkachikin Dios?

MOISÉS xkatsi tuku tlan xkgalhilh kʼEgipto. Xakxilha laklanka xchikkan tiku xkgalhikgo tumin, chu xla xtapakgsi kxchik mapakgsina. «Masiyunika paks tu xkatsinikgoy, chu xtlawakgoy egipcios», max xkilhchanima astronomía, matemáticas, arquitectura chu atanu ciencias chu artes (Hech. 7:22, Hua Xasasti Talaccaxlan, TXS, 1999). Xkgalhi lhuwa tumin, limapakgsin chu tlan xtlawa tuku amakgapitsin egipcios kaj la tamanaxnat xakxilhkgo.

2 Maski chuna, akxni xkgalhi 40 kata laksakli tuku max kaks kamalakawanilh xfamilia mapakgsina, tiku la xnatlatni xwankgonit. Ni laksakli nalatama la egipcios, wata laksakli naskujni nawan. ¿Tuku xlakata? Xlakata xkanajlani Dios (kalikgalhtawakga Hebreos 11:24-26). Uma takanajla tlawalh pi ni kajwatiya xʼakxilhli kakilhtamaku niku xlama. Xlakata tliwakga xkgalhi xtakanajla, kanajlanilh Jehová «Dios ti ni tasiyuy», chu kanajlalh pi xʼama makgantaxti tuku xwanit natlawa (Heb. 11:27TXS, 1999).

3. ¿Tukuya akgtutu takgalhskinin nakakgalhtikan kʼuma artículo?

3 Akinin na ni kajwatiya kiliʼakxilhatkan tuku akxilha kilakgastapukan. Na kilikgalhitkan “takanajla” (Heb. 10:38, 39). Xlakata namatliwakglhaw kintakanajlakan, kaʼakxilhwi tuku tatsokgnit xpalakata Moisés anta kʼHebreos 11:24-26 chu kaputsaw xtakgalhtin umakgolh takgalhskinin: ¿La makgtayalh Moisés xtakanajla xlakata nalakgmakgan tuku lilakgatit xalak kakilhtamaku? Akxni amakgapitsin lakgmakgankgolh, ¿la makgtayalh takanajla xlakata xlakaskinka xʼakxilhli naskujnani Jehová? Chu, ¿tuku xlakata «xlakaniy ntalakgalhaman ntu nakgalhiy alistalh»?

LAKGMAKGALH TUKU LILAKGATIT XALAK KAKILHTAMAKU

4. ¿Tuku akxilhli Moisés xlakata tapaxuwan nema limin talakgalhin?

4 Xtakanajla Moisés, makgtayalh naʼakxilha pi tapaxuwan nema limin talakgalhin ni makgapala. Amakgapitsin max ni chuna xlakpuwankgolh. ¿Tuku xlakata? Xʼakxilhkgonit pi kʼEgipto niku xkakninanikan lhuwa dioses chu xʼanan taskuwan, tlakg xalanka tamapakgsin xwanit xlikalanka katiyatni, chu xkakninanin Jehová kaj skujnin xwankgonit. Pero, Moisés xkatsi pi Dios tlan xlakgpalilh uma. Tiku kaj xpaxuwakgo kxlatamatkan xtasiya pi lu tlan xkakitaxtuni, pero xla xkanajla pi nakamasputukan tiku lixkajni xlikatsikgo. Wa xlakata ni lipaxuwalh «ntalakgalhin ntu [...] kaj makgtum natitaxtuj».

5. ¿Tuku nakinkamakgtayayan ni nalipaxuwayaw «ntalakgalhin ntu [...] kaj makgtum natitaxtuj»?

5 ¿Tuku nakinkamakgtayayan ni nalipaxuwayaw «ntalakgalhin ntu [...] kaj makgtum natitaxtuj»? Kalakapastakwi pi tapaxuwan nema limin talakgalhin ni makgapala. Takanajla nakinkamaʼakxilhniyan pi «kakilhtamaku titaxtuma, chu nachuna tuku lakgati» (1 Juan 2:15-17TNM). Kalakpuwaw tuku nakaʼakgspula tiku ni makgxtakgkgo tuku nitlan; «kalutakge» niku lamakgo chu lu nitlan tuku nakaʼakgspula (Sal. 73:18, 19). Akxni namin kkintalakapastaknikan nalakgalhinanaw, kakinkakgalhskinkan: «¿La klatamaputun kilhtamaku nema aku mima?».

6. 1) ¿Tuku xlakata Moisés «ni tilakaskilh xkam nawan xtsumat Faraón»? 2) ¿Tuku xlakata lakpuwana pi lu tlan tuku laksakli Moisés?

6 Xtakanajla Moisés na makgtayalh nalaksaka tiku xlitaxtuputun. «Wa xpalakata xtakanajla, Moisés, akxni ntlankata xwanit [...], ni tilakaskilh xkam nawan xtsumat Faraón.» (Heb. 11:24.) Ni lakpuwa pi tlan lu xlakaskinka xlitaxtulh kxpumapakgsin Egipto chu tlan xlimaklakaskilh xlimapakgsin chu xtumin xlakata naskujnani Dios chu xkalimakgtayalh xnatalan israelitas. Moisés lu xpaxki Jehová chu lu xlakpuwanit naskujnani xliputum xnaku, xlatamat chu xlitliwakga (Deut. 6:5). Tuku laksakli tlan kitaxtunilh. Lhuwa tuku lu xtapalh xalak Egipto, alistalh israelitas kalakgchalh (Éx. 12:35, 36). Faraón mamaxanika chu nilh xlakata xlitliwakga Jehová (Sal. 136:15). Pero Moisés chuntiya latamalh chu Dios limaklakaskilh xlakata xpulalilh chu xlakgmaxtulh akgtum lanka kachikin. Xlikana pi lu xlakaskinka tuku lilatamalh.

7. 1) Chuna la wan Mateo 6:19-21, ¿tuku xlakata ni kajwatiya kiliʼakxilhatkan tuku wi kʼuma kakilhtamaku? 2) Kawanti akgtum experiencia nema limasiya tuku litalakgpali tuku xtapalh kkakilhtamaku chu tuku xtapalh xaʼespiritual.

7 Komo wix kskujni Jehová chu kajku kgawasa o tsumat, ¿la namakgtayayan takanajla nalaksaka tuku natlawaya kmilatamat? Lu tlan komo xlakpuwanti tuku nala kilhtamaku nema aku mima. Pero kakanajlani tuku Dios wan pi natlawa chu kalakkaxwili tuku natlawaya xlakata tlan nalatapaya putum kilhtamaku chu ni kaj tsinu kilhtamaku (kalikgalhtawakga Mateo 6:19-21). Kaʼakxilhti tuku laksakli Sophie, tiku xtantli chu compañías xla ballet xalak Estados Unidos xmaxkiputunkgo beca chu lu xlakaskinka taskujut. Xla wan: «Lu xaklakgati pi xlakaskinka xkiʼakxilhka chu asta xaklakpuwan pi tlakg tlan xakwanit nixawa kincompañeras. Pero ni xakpaxuwa». Alistalh akxilhli video Los jóvenes preguntan... ¿Qué haré con mi vida? Sophie wan: «Kkakgatekgsli pi xlakata kakilhtamaku xtlawanit pi lu xlakaskinka xaklitaxtulh nialh xakmaxkima Jehová takaknin nema kilimaxkit xwanit. Ktlawalh oración xliputum kinaku chu kmakgxtakgli ballet». ¿La makgkatsi xlakata tuku laksakli? «Ni klipuwan xlakata nialh ktlantli. La uku lu kpaxuwa. Kinchixku chu akit precursores klitaxtuyaw. Ni lu xlakaskinka klitaxtuyaw chu ni lhuwa tuku kkgalhiyaw; pero kkgalhiyaw Jehová, lhuwa tiku kkalimakgalhtawakgeyaw Biblia chu tuku klakapastaknitaw naktlawayaw kxkachikin Dios. Ni klakpuwan pi nitlan tuku klaksakli.»

8. ¿Tuku tastakyaw xalak Biblia nakamakgtaya lakgkgawasan chu laktsuman nalaksakkgo tuku natlawakgo kxlatamatkan?

8 Jehová katsi tuku tlakg tlan nakitaxtuniyan. Moisés kgalhskininalh: «¿Tuku skiniman Jehová miDios kajwatiya pi napekuaniya Jehová miDios, chu anta natlawana kxtiji, chu napaxkiya chu naskujnaniya Jehová miDios xliputum minaku chu xliputum milatamat; namakgantaxtiya xlimapakgsin Jehová chu tuku lakkaxwilinit nema klimapakgsiman uku, xlakata tlan nakitaxtuniyan?» (Deut. 10:12, 13). Xlakata kgawasaku o tsumatku wix, kalaksakti natlawaya tuku namakgtayayan napaxkiya Jehová chu naskujnaniya «xliputum minaku chu xliputum milatamat». Liwana kakatsi pi uma tuku nalaksaka lu «tlan nakitaxtuniyan».

LANKA XTAPALH AKXILHLI NASKUJNANI JEHOVÁ

9. ¿Tuku xlakata max lu tuwa makgkatsilh Moisés taskujut nema xmaxkimaka?

9 Moisés tlakg xtapalh akxilhli «xalikgaman nalitatlaway xpalakata nCristo, ni xawa [tumin chu tuku laklanka] xala kʼEgipto» (Heb. 11:26). Liyawaka «Cristo», o «xatalaksakni», xlakata wa tiku Jehová lakgayawalh namaxtu xkachikin kʼEgipto. Xkatsi pi uma akgtum tuwa taskujut xwanit chu asta “xalikgaman xʼama litaxtu”, uma wamputun pi amakgapitsin xʼama lakgmakgankgo. Chatum israelita xwaninit: «¿Tiku xlakkaxtlawana taʼakglhuwit chu kimapakgsinakan tlawan wix?» (Éx. 2:13, 14). Alistalh, Moisés kgalhskilh Jehová: «¿La nakinkgaxmatni Faraón[?]» (Éx. 6:12). Xlakata xkatsilh tuku natlawa akxni wi tiku xlakgmakgalh, wanilh Jehová tuku xlipekuan. ¿La makgtayalh Jehová namakgantaxti tuwa taskujut nema lakgayawaka?

10. ¿La makgtayalh Jehová Moisés xlakata xmakgantaxtilh tuku xlakgayawanit?

10 Pulana, Jehová wanilh Moisés: «Akit naktatawilayan» (Éx. 3:12). Pulaktiy, matliwakglhli xtakanajla akxni wanilh pulaktum tuku kilhchani xtukuwani: «Akit nakwan tuku akit nakwamputun» (Éx. 3:14, nota). * Pulaktutu, Jehová maxkilh litliwakga Moisés xlakata tlan xtlawalh milagros nema xlimasiyalh pi xlikana xla xmalakgachanit (Éx. 4:2-5). Chu pulaktati, maxkilh Aarón xlakata xpalakachuwinalh chu xmakgtayalh namakgantaxti tuku xlakgayawakanit (Éx. 4:14-16). Akxni xkgolonita, Moisés liwana xkatsi pi Dios kamasiyani kskujnin la natlawakgo taskujut, wa xlakata tlan wanilh Josué tiku xʼama tawila xlakgxokgo: «Jehová wa tiku ama kmilakatin. Xla chuntiya natatawilayan. Ni miʼakstu katimakgxtakgni chu ni putum katimakgxtakgni. Ni kapekuanti» (Deut. 31:8).

11. ¿Tuku xlakata Moisés lanka xtapalh akxilhli tuku xlakgayawakanit?

11 Akxni akxilhli pi Jehová xmakgtaya, Moisés lanka xtapalh akxilhli tuku tuwa xlakgayawakanit «ni xawa [tumin chu tuku laklanka] xala kʼEgipto». Tlan nawanaw pi kskujnikan faraón nitu xlitaxtu akxni xtamalakxtumi naskujnani Dios tiku kgalhi putum litliwakga. Akxni xtamalakxtumi «Cristo» nawan, o tiku Jehová xlaksaknit, ¿tuku xlitaxtu príncipe xalak Egipto nawan? Moisés sikulunatlawaka xlakata tlan lakapastaknalh. Lu tlan talalilh Jehová, wa tiku maxkilh «lanka chu lipekuanit» litliwakga xlakata xkapulalilh israelitas kTiyat nema xKawanikanit pi Nakamaxkikan (Deut. 34:10-12).

12. ¿Tuku lu tlan nema kinkalakgayawayan Jehová?

12 Akinin na wi tuku kinkaliyawakanitan. Jehová limaklakaskilh xKgawasa xlakata kinkaliyawan nalichuwinanaw xtamapakgsin chuna la xliyawanit apóstol Pablo chu atanu kstalaninanin Cristo (kalikgalhtawakga 1 Timoteo 1:12-14). Putum akinin kgalhiyaw talakgalhaman xlakata nalichuwinanaw xTamapakgsin Dios (Mat. 24:14; 28:19, 20). Wi tiku putum kilhtamaku skujnanikgo Dios, makgapitsi tiku tliwakga wi xtakanajlakan siervos ministeriales chu makgapitsi lakgkgolotsin xla congregación litaxtukgo tiku skujnanikgo xnatalan. Pero kifamiliajkan chu amakgapitsi tiku ni skujnanikgo Jehová max nakinkawanikgoyan pi ni xlakaskinka tuku Jehová kinkalakgayawanitan chu max asta nitlan nakinkalichuwinankgoyan xlakata uma taskujut (Mat. 10:34-37). Komo natlawakgo pi nialh naskujnaniputunaw Dios, max natsukuyaw akstu kinkakgalhskinkanan pi xlikana xlakaskinka namakgantaxtiyaw o pi xlikana tlan makgantaxtiyaw uma taskujut. Komo chuna titaxtuyaw, ¿la nakinkamakgtayayan takanajla natayaniyaw?

13. ¿La kinkamakgtayayan Jehová namakgantaxtiyaw tuku kinkalakgayawanitan xalak xkachikin?

13 Lu kaskiniw Jehová pi kakinkamakgtayan. Kawaniw tuku lipekuanaw. Xlakata wa kinkaliyawanitan uma taskujut wa kinkamakgtayayan namakgantaxtiyaw. ¿La nakinkamakgtayayan? Chuna la makgtayalh Moisés. Pulana kinkawaniyan: «Xlikana akit nakmatliwakglhan. Lu xlikana akit nakmakgtayayan. Chuna, lu xlikana akit naklimatliwakglhan kimpakgastakat xla xaʼakgstitum» (Is. 41:10). Xlipulaktiy, xla tlawa pi tlakg nakanajlaniyaw tuku wan natlawa akxni wan: «Chuna klichuwinanit na naklimin. Chuna klakaxwilinit nachuna naktlawa» (Is. 46:11). Xlipulaktutu, kinkamaxkiyan «ntlanka litliwakga, ni kilakan, wa ntapakgsiniy Dios» (2 Cor. 4:7). Chu xlipulaktati, kinTlatkan xapaxkina kinkamakgtayayan natayaniyaw kʼuma taskujut, xlakata kinkamaxkiyan lhuwa natalan xliputuminika katiyatni tiku xlikana skujnanikgo chu lu “lamakgpuwantinikgo chatunu chu lamatliwakglhkgo” (1 Tes. 5:11). Chuna la Jehová kinkamasiyanitilhayan xlakata namakgantaxtiyaw tuku kinkalakgayawanitan, kintakanajlakan tlakg tatliwakglha chu akgatekgsaw pi tuku kinkalakgayawanitan tlakg xlakaskinka nixawa tuku kxtapalh unu kakilhtamaku.

«XLAKANIY NTALAKGALHAMAN NTU NAKGALHIY ALISTALH»

14. ¿Tuku xlakata liwana xkatsi Moisés pi namakglhtinan «ntalakgalhaman [...] alistalh»?

14 Moisés «xlakaniy ntalakgalhaman ntu nakgalhiy alistalh» (Heb. 11:26). Xlikana pi maski ni lhuwa tuku xkatsi xlakata tuku alistalh xlalh, mastalh talakaskin pi uma takanajla xpulalilh tuku xtlawalh. Chuna la Abrahán tiku na xtlat xlitaxtunit, liwana xkatsi pi Jehová tlan kamalakastakwani tiku nikgonitta (Luc. 20:37, 38; Heb. 11:17-19). Xlakata xkgalhkgalhima tasikulunalin nema alistalh namin ni lakpuwa pi 40 kata nema xtsalapula chu amakgapitsi 40 kata nema titaxtulh kdesierto kaj paxkat xwanit. Maski ni liwana xkatsi la xʼama kgantaxtu tuku Jehová xwanit natlawa, xlakata xakxilha tuku ni tasiya tlan xakxilha «ntalakgalhaman ntu nakgalhiy alistalh».

15, 16. 1) ¿Tuku xlakata wa kililakpuwanatkan tuku namakglhtinanaw alistalh? 2) ¿Tukuya tasikulunalin makglhtinamputuna kxtamapakgsin Dios?

15 ¿Chu akinin? ¿Liwana “lakaniyaw ntalakgalhaman ntu nakgalhiyaw alistalh”? Chuna la Moisés ni lu liwana katsiyaw la namakgantaxti Dios tuku wanit natlawa. Akgtum liʼakxilhtit, ni katsiyaw «akxni nakilakgchan kilhtamaku» akxni natsuku lanka takatsanajwat (Mar. 13:32, 33). Pero lhuwa tuku katsiyaw ni xawa Moisés xlakata Paraíso nema aku namin. Maski ni putum katsiyaw tuku nala, tuku wanit Dios natlawa xlakata latamat akxni namapakgsinan kinkamakgtayayan nalakglakachanaw “ntalakgalhaman ntu nakgalhiyaw alistalh”. Akxni stalanka akxilhaw xasasti katiyatni, kinkamakgtayayan pulana nawiliyaw xTamapakgsin Dios. ¿Tuku xlakata? Chuna la ni xtamawaw akgtum chiki nema ni liwana lakgapasaw, ni xlimaklakaskiw kilatamatkan xlakata naliskujaw akgtum takgalhkgalhin nema ni katsiyaw komo nakgantaxtu. ¿Kinkamakgtayayan takanajla naʼakxilhaw la nawan kilatamatkan kxTamapakgsin Dios? Chuna xliwanat.

¡Lu nalipaxuwayaw nakatachuwinanaw xlakskujnin Dios tiku ni makgxtakgkgolh, la Moisés! (Kaʼakxilhti párrafo 16)

16 Xlakata stalanka naʼakxilhaw la komo antiya lamaw liwana “kalakglakaw” kilatamatkan kParaíso. Kalakapastaklakachaw, akxni nalikgalhtawakgayaw tuku tatsokgnit xlakata tiku latamakgolh akxni nina xmin Cristo, kalakpuwaw tuku nakakgalhskinaw akxni nalakastakwanankgo chu tuku nakinkakgalhskinkgoyan xlakata kilatamatkan nema xkgalhiyaw kxaʼawatiya kilhtamaku. Chu ¡lhuwa tuku na tlan nalakapastakchanaw! La tapaxuwan nema namakgkatsiyaw akxni nakalakgapasaw kinatlatnikan tiku xlamakgolh akglhuwata siglo chu nakawaniyaw tuku Dios tlawalh xpalakatakan, chu lhuwa tuku nakatsiniyaw akxni nakaʼakxilhaw animales xalak lipekuanit chu nialhtu natlawaninankgo, chuna la natitaxtu kilhtamaku chu nakgalhiparayaw xatlan latamat namakgkatsiyaw pi lu lakatsu tawilaw Jehová...

17. ¿La kinkamakgtayayan liwana natawila kkintalakapastaknikan tuku namakglhtinanaw?

17 Akxni liwana akxilhlakachanaw tuku namakglhtinanaw kinkamakgtayayan chuntiya naskujniyaw Dios chu napaxuwayaw chu akxni wi tuku nalaksakaw natlawayaw pulana nalakpuwanaw xlakata tuku kgalhkgalhimaw nema ni na kgalhi xlisputni. Pablo tsokgli: «Wampi lapi wa yama wantu ni ukxilhaw kgalhkgalhitiyaw, kaj lakatsuku napaxuwanaliyaw nakgalhkgalhitiyaw» (Rom. 8:25). Xla kawanilh uma tachuwin natalan tiku xatalaksakni pero na kilhchanima putum kstalaninanin Cristo. Maski nina makglhtinanaw latamat nema ni kgalhi xlisputni, kintakanajlakan lu tliwakga chu chuntiya “lakaniyaw ntalakgalhaman ntu nakgalhiyaw alistalh”. Chuna la Moisés ni lakpuwanaw pi kaj paxkat tlawanaw kilatamatkan xlakata skujnanimaw Dios. Wata liwana katsiyaw pi «nkatuwa ntu lu wa man tasiyuj, kaj titaxtuy nasputa, wampi kaj yuma ntu nkaj ni tasiyuj xaliankgalhin naʼanan» (kalikgalhtawakga 2 Corintios 4:16-18).

18, 19. 1) ¿Tuku xlakata lu kiliskujatkan xlakata ni namakgatsankgayaw kintakanajlakan? 2) ¿Tuku naʼakxilhaw kʼartículo nema aku mima?

18 Takanajla tlawa pi naʼakxilhaw «wantu lipawanaw maski ni ukxilhmaw» (Heb. 11:1TXS, 1999). Tiku kajwatiya lilama tuku akxilha, ni kanajlani Dios wa xlakata ni akxilha pi lu xlakaskinka skujnanikan Jehová. Ni xlakaskinka akxilha tuku xla Dios «sampi takgwiti mpuwan [...]uma» (1 Cor. 2:14). Pero akinin kgalhkgalhimaw nalatamayaw putum kilhtamaku chu naʼakxilhaw akxni naʼanan talakastakwanat, pero kakilhtamaku ni katsikgo xlakata uma. Chuna la filósofos tiku wankgolh pi Pablo «xakgsanina chixku», la uku lhuwa tiku lakpuwankgo pi tuku kgalhkgalhimaw nema lichuwinanaw kaj takgwiti (Hech. 17:18).

19 Xlakata lamaw kxaʼawatiya kilhtamaku, fuerza kilitlawatkan ni namakgatsankgayaw kintakanajlakan. Lu kaskiniw Jehová pi “ni namakgatsankgayaw kintakanajlakan” (Luc. 22:32). Chuna la Moisés kalakpuwaw tuku nitlan limin talakgalhin, chu lu xlakaskinka naskujnikan Jehová chu kalakpuwaw pi nalatamayaw putum kilhtamaku. ¿Wi atanu tuku na kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Moisés? Chuna. Kʼartículo nema aku mima naʼakxilhaw la makgtayalh xtakanajla naʼakxilha «ti ni tasiyuy» (Heb. 11:27TXS, 1999).

^ párr. 10 Xlakata Éxodo 3:14, chatum tiku liskuja xlakata nalakputsanani Biblia, tsokgli: «Ni anan tuku natlawa pi ni namakgantaxti xtalakaskin [...]. Uma tukuwani [Jehová] wa xʼama litatliwakglha Israel, pulaktum tuku tlan likgalhikan takgalhkgalhin chu tapaxuwan chu nikxni katisputli».