Eaha to roto?

Tapura tumu parau

A pee i te faaroo o Mose

A pee i te faaroo o Mose

“No te faaroo i ore i tia ˈi ia Mose, a paari ai oia ra, ia mairihia o te tamaiti a te tamahine a Pharao.”—HEB. 11:24.

1, 2. (a) I te 40raa o to ˈna matahiti, eaha te faaotiraa ta Mose i rave? (A hiˈo i te hohoˈa matamua.) (b) No te aha Mose i maiti ai i te amui i te nunaa o te Atua e hamani-ino-hia ra?

 UA ITE Mose i ta te fenua Aiphiti e pûpû mai. Ua ite oia i te mau nohoraa aano o te feia taoˈa rahi. E melo oia no te utuafare o te arii. Ua ‘haapiihia oia i te mau parau paari a to Aiphiti’ mai te ohipa rimaî, te ihi reva teitei, te numeraraa e te tahi atu mau ihi. (Ohi. 7:22) Ua fanaˈo oia i te faufaa, te mana e te haamaitairaa taa ê ta te hoê taata no Aiphiti e moemoeâ noa!

2 I te 40raa râ o to ˈna matahiti, ua rave Mose i te hoê faaotiraa tei faahuru ê paha i te utuafare arii Aiphiti o tei faaamu ia ˈna. Ua maiti oia i te amui i te mau tîtî, eiaha râ e ora mai te tahi taata noa no Aiphiti. No te aha? No to ˈna faaroo. (A taio i te Hebera 11:24-26.) Aita Mose i hiˈo noa i te ao ite-mata-hia e haaati ra ia ˈna. No to ˈna taairaa piri e te Atua, ua tiaturi oia ia Iehova, “tei ore e itea ia hiˈo.” E ua tiaturi atoa e e tupu ta te Atua mau parau fafau.—Heb. 11:27.

3. Eaha na uiraa e toru ta teie tumu parau e pahono mai?

3 Eiaha atoa tatou e hiˈo noa i ta to tatou mata e ite ra. Ia riro râ tatou ei ‘taata i noaa te faaroo.’ (Heb. 10:38, 39) No te haapuai i to tatou faaroo, e hiˈopoa anaˈe i tei papaihia no Mose i roto i te Hebera 11:24-26. A na reira ˈi tatou, e imi anaˈe i te pahonoraa o teie mau uiraa: Mea nafea te faaroo i te turairaa ia Mose ia haapae i te mau hinaaro o te tino? I to ˈna faahaparaahia, mea nafea te faaroo i te tautururaa ia ˈna ia haafaufaa i ta ˈna mau haamaitairaa i roto i te taviniraa i te Atua? E no te aha Mose i ‘haapao maitai ai i te utua ei hoo,’ aore ra i tiatonu ai i te haamaitairaa?

UA HAAPAE OIA I TE MAU HINAARO O TE TINO

4. Eaha ta Mose i ite no nia i te navenave o te hara?

4 Ma te faaroo, ua ite Mose e e taime poto noa to ‘te navenave o te parau ino,’ aore ra o te hara. Ua manaˈo paha te tahi atu e noa ˈtu te rahi o te haamoriraa idolo e te peu tahutahu i Aiphiti, teie te nunaa puai o te ao nei. Area te nunaa o te Atua, te faatîtîhia ra ïa. Ua ite râ Mose e e nehenehe ta te Atua e taui i te tupuraa. Noa ˈtu e e au ra e te ruperupe ra te feia o te haapao noa ra i to ratou hinaaro, ua papu ia Mose e e mou te feia ino. Aita ˈtura ïa oia i hema i te navenave poto noa o te hara.

5. Eaha te tauturu mai ia ore ia hema i te navenave poto noa o te hara?

5 E nafea oe e ore ai e hema i te navenave poto noa o te hara? Eiaha roa ˈtu e haamoe e e ore te navenave o te hara e vai maoro. Ma te faaroo, a haamanaˈo e ‘te mou nei teie nei ao e to ˈna mau hinaaro atoa.’ (Ioa. 1, 2:15-17) A feruri maite i te faahopearaa e tupu i nia i te feia hara e ore e tatarahapa. Tei nia iho ratou i te hoê vahi atâta, a mou roa ˈtu ai. (Sal. 73:18, 19) I mua i te faahemaraa ia rave i te hara, a ui: ‘Teihea oraraa ta ˈu e hinaaro no ˈu a muri aˈe?’

6. (a) No te aha i ore ai i tia ia Mose ‘ia mairihia oia ei tamaiti na te tamahine a Pharao’? (b) I to outou manaˈo, no te aha e faaotiraa maitai ai ta Mose i rave?

6 Maoti atoa to ˈna faaroo i maiti maitai ai Mose i ta ˈna ohipa. “No te faaroo i ore i tia ˈi ia Mose, a paari ai oia ra, ia mairihia o te tamaiti a te tamahine a Pharao.” (Heb. 11:24) Aita Mose i feruri e e nehenehe oia e tavini i te Atua ei melo o te aorai o te arii, a faaohipa ˈtu ai i ta ˈna faufaa e fanaˈoraa taa ê no te tauturu i to ˈna mau taeae Iseraela. Aita roa ˈtu, ua faaoti râ Mose e here ia Iehova ma to ˈna aau, to ˈna ora e to ˈna puai atoa. (Deut. 6:5) Ua paruru ta ˈna faaotiraa ia ˈna i te mauiui rahi. Aita hoi i maoro, ua haru te mau Iseraela iho i te rahiraa o te mau taoˈa a Aiphiti, ta ˈna i haapae. (Exo. 12:35, 36) Ua faahaehaahia Pharao e ua haapohehia. (Sal. 136:15) O Mose râ, ua faaorahia ïa e ua faaohipa te Atua ia ˈna no te aratai i te nunaa taatoa i te vahi papu. E auraa mau â to to ˈna oraraa.

7. (a) Ia au i te Mataio 6:19-21, no te aha e feruri ai no nia i te tau no a muri aˈe? (b) A horoa i te hoê hiˈoraa o te faaite ra i te taa-ê-raa o te mau taoˈa materia e taoˈa pae varua.

7 Mai te peu e e tavini apî oe no te Atua, e nehenehe te faaroo e tauturu ia oe ia maiti maitai i te ohipa. E nafea? E haerea paari ia faanaho oe i to oe oraraa no a muri aˈe. Teie râ, e turai te faaroo i te mau parau fafau a te Atua ia oe ia aha? Ia haapue i te taoˈa no te hoê oraraa a muri aˈe taime poto aore ra mure ore? (A taio i te Mataio 6:19-21.) Ua farerei Sophie, mea ite roa oia i te ori, i teie tupuraa. Ua fanaˈo oia i te moni tauturu e te mau tiaraa nounouhia i roto i te mau taiete ori na Marite. Te parau nei oia: “Mea au roa ia faatenitenihia oe. Inaha, to nia aˈe ïa vau i to ˈu mau hoa. Aita râ vau i oaoa.” I te hoê mahana, mataitai atura Sophie i te DVD Les jeunes s’interrogent . . . Que vais-je faire de ma vie? Taa ˈtura ia ˈna e ua horoa mai teie nei ao i te manuïaraa e te faateniteniraa, aita râ i turai ia ˈna ia haamori ia Iehova ma te aau atoa. Pure atura oia ia Iehova ma to ˈna aau atoa e faarue atura oia i to ˈna toroa ori. Eaha to ˈna manaˈo i teie nei i ta ˈna faaotiraa? Te na ô ra oia: “Aita roa ˈtu vau e mihi ra i to ˈu oraraa na mua ˈˈe. I teie mahana, mea oaoa vau hanere i nia i te hanere. E pionie mâua ta ˈu tane. E ere mâua i te taata tuiroo, mea riirii râ. Te haapao nei râ Iehova ia mâua, e piahi Bibilia ta mâua e e fa pae varua atoa. Aita roa ˈtu vau e tatarahapa ra.”

8. Eaha te aˈoraa Bibilia e nehenehe e tauturu i te hoê taata apî ia rave i te faaotiraa no to ˈna oraraa?

8 Ua ite Iehova eaha te mea maitai no oe. Ua parau Mose: “Eaha to te Atua no oe na to Iehova hinaaro ia oe, maori râ e, ia mǎtaˈu oe i to Atua ia Iehova, e ia haere i to ˈna atoa ra mau eˈa, e ia hinaaro oe ia ˈna; e ia haamori oe i to Atua ra ia Iehova ma to aau atoa, e ma to varua [aore ra ora] atoa; e ia haapao maite oe i te mau parau a Iehova, e ta ˈna ra mau haapaoraa, i ta ˈu e parau atu ia oe i teie nei mahana ia maitai oe ra.” (Deut. 10:12, 13) Mea apî â oe, a maiti i te hoê toroa o te tauturu ia oe ia here ia Iehova e ia tavini ia ˈna ‘ma to aau atoa e ma to ora atoa.’ E nehenehe oe e tiaturi e e maitai oe i tera huru faaotiraa.

UA HAAFAUFAA OIA I TE MAU HOPOIA NO Ǒ MAI I TE ATUA RA

9. A faataa na no te aha mea teimaha ˈi paha no Mose ia amo i ta ˈna hopoia.

9 No Mose, “e taoˈa rahi . . . te mau faainoraa, i te Mesia nei, i te mau taoˈa atoa o Aiphiti ra.” (Heb. 11:26) Ua riro Mose mai “te Mesia,” aore ra “Tei faatavaihia.” Te auraa ïa e ua maitihia oia e Iehova no te aratai ia Iseraela i rapae au ia Aiphiti. Ua ite maite Mose e mea teimaha ta ˈna hopoia e e riro atoa ei “faainoraa.” Ua vahavaha atoa hoê o na Iseraela i na mua ˈtu: “Na vai oe i faariro ei tavana e ei haava ia matou nei?” (Exo. 2:13, 14) I muri aˈe, ua ani roa ˈtu Mose ia Iehova: “Eaha hoi Pharao e faaroo mai ai ia ˈu?” (Exo. 6:12) Ia ineine oia i mua i te mau faainoraa, ua faaite Mose ia Iehova i to ˈna mau mǎtaˈu e haapeapearaa. Mea nafea Iehova i te tautururaa ia Mose ia amo maite i ta ˈna hopoia fifi mau?

10. Mea nafea Iehova i te tautururaa ia Mose ia amo i ta ˈna hopoia?

10 A tahi, ua haapapu atu Iehova ia Mose: “Ei pihai-atoa-iho ïa vau ia oe.” (Exo. 3:12) Te piti, ua faaitoito atu Iehova ma te faataa ˈtu hoê o te tuhaa o te auraa o to ˈna iˈoa: “Te vai nei au o vau e vai nei.” * (Exo. 3:14) Te toru, ua horoa oia ia Mose te mana semeio no te haapapu e na Iehova i tono ia ˈna. (Exo. 4:2-5) Te maha, ua maiti Iehova ia Aarona ei apiti e ei auvaha no Mose no te tauturu ia ˈna ia amo maite i ta ˈna hopoia. (Exo. 4:14-16) I te pae hopea o to ˈna oraraa, ua papu maitai ia Mose e e tauturu te Atua i ta ˈna mau tavini ia amo maite i te mau hopoia ta ˈNa i horoa na ratou. O ta ˈna ïa i haapapu ia Iosua, to ˈna mono: “O Iehova iho hoi te na mua ia oe, e ei pihai-atoa-iho oia ia oe; e ore oia e faarue ia oe, e ore e taiva ia oe: eiaha e taiâ, eiaha roa e mǎtaˈu.”—Deut. 31:8.

11. No te aha Mose i haafaufaa rahi ai i ta ˈna hopoia?

11 Maoti te tauturu a Iehova, ua haafaufaa rahi Mose i ta ˈna hopoia teimaha ma te faariro i te reira ei mea hau aˈe “i te mau taoˈa atoa o Aiphiti ra.” Noa ˈtu râ, eaha te taviniraa a Pharao ia faaauhia i te taviniraa i te Atua Mana hope? Eaha te faufaaraa ia riro ei tamaiti hui arii no Aiphiti ia faaauhia i te riroraa ei “te Mesia,” aore ra tei faatavaihia, a Iehova? Ua haamaitaihia Mose no to ˈna haerea mauruuru. Ua fanaˈo oia i te taairaa piri taa ê e o Iehova o tei horoa ia ˈna te mana rahi a aratai ai oia i te nunaa Iseraela i te Fenua tǎpǔhia.—Deut. 34:10-12.

12. Eaha te mau fanaˈoraa taa ê no ǒ mai ia Iehova râ e mea tia ia haafaufaa?

12 E hopoia atoa ta tatou. Maoti ta ˈna Tamaiti, ua horoa mai Iehova i te hoê toroa taviniraa, mai ta Paulo e te tahi atu o tei na reira. (A taio i te Timoteo 1, 1:12-14.) E fanaˈoraa taa ê ta tatou pauroa: e poro i te parau apî maitai. (Mat. 24:14; 28:19, 20) E tavini taime taatoa vetahi. Te tavini atoa ra te mau taeae feruriraa paari i roto i te amuiraa ei tavini tauturu e ei matahiapo. Tera râ, e nehenehe to oe utuafare o tei ore i farii i te parau mau aore ra te tahi atu e haafeaa mai no nia i te faufaaraa o teie mau fanaˈoraa taa ê. E faaino atoa paha ia oe no ta oe mau haapaeraa. (Mat. 10:34-37) Mai te peu e ua manuïa ratou i te haaparuparu ia oe, e haamata paha oe i te manaˈo e mea faufaa anei ta oe mau haapaeraa aore ra e nehenehe anei iho â ta oe e amo i ta oe hopoia. Ia tupu noa ˈtu te reira, e nafea te faaroo e tauturu ai ia oe ia tutava noa?

13. E nafea Iehova e tauturu ai ia tatou ia amo maite i te mau hopoia ta ˈna i horoa mai?

13 Ma te faaroo, a taparu ia Iehova i ta ˈna tauturu. A faaite atu i to oe mau mǎtaˈu e haapeapearaa. Na Iehova i horoa mai i te hopoia, e tauturu ïa o ˈna ia oe ia rave maite i te reira. E nafea? Mai ta ˈna i rave a tauturu ai oia ia Mose. A tahi, e haapapu mai Iehova: “E faaetaeta vau ia oe, e tauturu vau ia oe: oia ïa, e mau vau ia oe i tau rima atau parau-tia ra.” (Isa. 41:10) Te piti, e haamanaˈo oia ia oe e e nehenehe ta ˈna mau parau fafau e tiaturihia: “O ta ˈu i parau ra, o ta ˈu ïa e faatupu; ua opuahia e au ra, e na ˈu ïa e rave.” (Isa. 46:11) Te toru, e horoa mai Iehova i “te mana rahi maitai” no te rave i ta oe taviniraa. (Kor. 2, 4:7) Te maha, e tauturu to tatou Metua aupuru ia oe ia amo noa i ta oe hopoia maoti te hoê fetii Kerisetiano mau i te ao nei no te ‘haamahanahana e te faatupu i te maitai te tahi i te tahi.’ (Tes. 1, 5:11) A tauturu ai Iehova ia oe ia amo i ta oe mau hopoia, e tiaturi atu â oe ia ˈna e e haafaufaa oe i ta oe mau fanaˈoraa taa ê i roto i ta ˈna taviniraa mai te mau taoˈa tei rahi aˈe i te tahi noa ˈtu taoˈa i nia i te fenua.

UA TIATONU OIA I TE HAAMAITAIRAA

14. No te aha i papu ai ia Mose e e haamaitaihia oia?

14 ‘Ua haapao maitai Mose i te utua ei hoo,’ aore ra ua tiatonu oia i te haamaitairaa. (Heb. 11:26) Noa ˈtu e ua taotiahia to ˈna ite no nia i te tau a muri aˈe, ua vaiiho Mose i te reira ia ohipa i nia i to ˈna huru feruriraa. Mai ia Aberahama to ˈna tupuna, ua tiaturi Mose e e nehenehe Iehova e faatia faahou i te feia pohe. (Luka 20:37, 38; Heb. 11:17-19) Ua tiaturi Mose i te mau haamaitairaa no a muri aˈe. Ua tauturu te reira ia ˈna ia ore e hiˈo i to ˈna 40 matahiti horo-ê-raa e na 40 matahiti i roto i te medebara mai te hoê oraraa mâuˈa. Aita oia i ite i te mau mea atoa no nia i te tupuraa o te mau parau fafau a te Atua. Maoti râ to ˈna faaroo, ua tia ia ˈna ia ite i te mau haamaitairaa itea ore.

15, 16. (a) No te aha e titauhia ˈi ia tiatonu i ta tatou haamaitairaa? (b) Eaha te mau haamaitairaa ta oe e hinaaro e fanaˈo i raro aˈe i te faatereraa a te Basileia?

15 Te haapao maite ra anei oe i ta oe haamaitairaa ei hoo? Mai ia Mose, aitâ tatou i ite i te mau mea atoa no nia i te mau parau fafau a te Atua. Ei hiˈoraa, aita tatou i ite i te taime e tupu ai te ati rahi. (Mar. 13:32, 33) Tera râ, mea rahi aˈe to tatou ite no nia i te paradaiso i to Mose. Noa ˈtu e aita tatou i ite i te taatoaraa o te mau mea rii e tupu, ua navai te mau parau fafau a te Atua no nia i te oraraa i raro aˈe i te Basileia o te Atua no te haapao maite i te reira. E faahohoˈa anaˈe i te ao apî i roto i to tatou feruriraa. E turai mai te reira ia mata na i te imi i te Basileia. Nafea ïa? A feruri na: E hoo anei oe i te hoê fare mai te peu e mea iti ta oe i ite no nia i te reira? Eita roa ˈtu! Oia atoa, eita tatou e faaohipa i to tatou oraraa no te tapi i te hoê tiaturiraa papu ore. E tauturu mai te faaroo ia faahohoˈa maitai i roto i to tatou feruriraa i te oraraa a faatere mai ai te Basileia.

Auê i te oaoa i te paraparau i te mau tavini taiva ore mai ia Mose! (A hiˈo i te paratarafa 16)

16 No te ite papu atu â i roto i to feruriraa te hohoˈa o te Basileia o te Atua, a tiatonu i to oe oraraa i roto i te paradaiso. A faaohipa i to oe feruriraa. Ei hiˈoraa, ia hiˈopoa oe i te oraraa o te feia faahitihia e te Bibilia o te faatiahia mai i te ora i roto i te paradaiso, teie ta oe e nehenehe e feruri: Eaha ta ˈu e nehenehe e ani atu ia faatiahia mai ratou? Eaha ta ratou e ani mai no nia i to ˈu oraraa i te anotau hopea? Mai te aha to ˈu oaoa a farerei ai i to ˈu mau tupuna tei ora e senekele na mua ˈtu e a haapii ai ia ratou no nia i ta te Atua i rave no ratou? Mai te aha to ˈu oaoa a haapii ai au no nia i te mau animara oviri e rave rahi ma te hiˈo ia ratou ia faaea hau noa? Mai te aha to ˈu taairaa e o Iehova o te piri atu â a naea mǎrû noa ˈi ia ˈu te tia-roa-raa?

17. E nafea te faahohoˈa-maitai-raa i roto i to tatou feruriraa i ta tatou haamaitairaa no a muri aˈe e tauturu mai ai?

17 E tauturu mai te faahohoˈa-maitai-raa i roto i to tatou feruriraa i ta tatou haamaitairaa no a muri aˈe ia tapea i te paari, ia oaoa e ia rave i te mau faaotiraa niuhia i nia i te hoê a muri aˈe mure ore. Ua papai Paulo i te mau Kerisetiano faatavaihia: “I tiai râ tatou i tei ore i itea e tatou, te manaˈo nei hoi tatou i te reira ma te fatimauu ore.” (Roma 8:25) No te mau Kerisetiano atoa e ora i te fenua e a muri noa ˈtu teie faaueraa. Aitâ tatou i fanaˈo atura i ta tatou haamaitairaa. No to tatou râ faaroo puai e tamau noa ˈi tatou i te tiai i te reira. Mai ia Mose, eiaha e faariro i te mau matahiti o ta tatou taviniraa ia Iehova ei taime mâuˈa. Ua papu râ ia tatou e “te mau mea e hiˈohia nei hoi, no vaivai aˈe ïa; area te mau mea hiˈo-ore-hia ra, e tia mau â ïa i te vairaa.”—A taio i te Korinetia 2, 4:16-18.

18, 19. (a) No te aha e aro ai no te tapea noa i to tatou faaroo? (b) Eaha ta tatou e hiˈopoa mai i roto i to muri nei tumu parau?

18 E tauturu te faaroo ia tatou ia “ite i te mau mea aore e hiˈohia nei.” (Heb. 11:1) Eita ïa te hoê taata e ite i te faufaaraa o te taviniraa a Iehova. No ratou, “e mea maamaa” te mau taoˈa pae varua. (Kor. 1, 2:14) O tatou nei râ, te tiaturi nei tatou e ora e a muri noa ˈtu e e ite i te tia-faahou-raa, te mau mea ta te taata o teie nei ao e ore e nehenehe e ite. No te mau philosopho i te tau o Paulo, e taata paraparau noa o ˈna o te ore i ite i ta ˈna e parau ra. I teie atoa mahana, te manaˈo nei te rahiraa o te taata e “mea maamaa” te tiaturiraa o ta tatou e poro ra.—Ohi. 17:18.

19 Mai te mea ra e e te ora nei tatou i roto i te hoê ao aita e faaroo, e mea tia ia aro tatou no te faaite noa i to tatou faaroo. A taparu ia Iehova “ia ore ia mure to oe faaroo.” (Luka 22:32) A taa maitai eaha te mau faahopearaa o te hara, te faufaaraa ia tavini ia Iehova e to oe tiaturiraa o te ora mure ore. Maoti râ te faaroo, ua nehenehe ia Mose ia ite hau atu â i teie mau mea. I roto i to muri nei tumu parau, e hiˈo mai tatou mea nafea te faaroo i te tautururaa ia ˈna ia ite “i tei ore e itea ia hiˈo ra.”—Heb. 11:27.

^ No nia i te mau parau itehia i roto i te Exodo 3:14, ua faataa te hoê aivanaa Bibilia e aita hoê aˈe mea e nehenehe e tapea ia Iehova ia faatupu i to ˈna hinaaro. Ua papai oia: “E nehenehe teie iˈoa [Iehova] e riro ei haapuraa no te mau Iseraela.” E horoa te reira i te tiaturiraa e te tamahanahanaraa atoa hinaarohia.