1, 2. 1) Kʼalal 40 xaʼox sjabilal li Moisese, ¿kʼusi la snop la spas? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale.) 2) ¿Kʼu yuʼun jaʼ la stʼuj Moisés ti jmoj chil svokol xchiʼuk li slumal Diose?

LI Moisese snaʼoj li kʼusi xuʼ sta ta Egiptoe. Laj yil ti kʼupilik sba snaik li jkʼulej krixchanoetik tee. Li Moisese laj yichʼ tsʼitesel yuʼun yutsʼ yalal ajvalil. Li stuke «laj yichʼ lec chanubtasel ta scotol sbijil li egipto cristianoetique», xuʼ van laj yichʼ chanubtasel ta jeltos kʼopetik o sloʼil xkuxlejal j-egiptoetik, xchanbel skʼoplal jeltos kʼanaletik, matematika xchiʼuk yan kʼusitik sventa siensia (Hech. 7:22). Xuʼ ox sta kʼusitik mu toj kʼunuk ta tael chaʼiik li yan j-egiptoetik jech kʼuchaʼal li kʼulejale, ti tsots yichʼoj yabtele xchiʼuk yan matanaletik.

² Akʼo mi jech, kʼalal yichʼoj xaʼox 40 jabile, li kʼusi kʼot ta nopel yuʼun Moisese xuʼ van labal to sba laj yilik yutsʼ yalal ajvalil ta Egipto ti jaʼ tsʼitesate. Maʼuk la stʼuj li kuxlejal ti stalel onoʼox yileluk ta Egiptoe, moʼoj, yuʼun ¡solel jaʼ la stʼuj ti jmoj chbat xchiʼuk li mosoiletike! ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun oy xchʼunel yoʼonton (kʼelo Hebreos 11:24-26). Ta skoj ti oy xchʼunel yoʼonton li Moisese maʼuk noʼox laj yil li kʼusi oy ta spat xokon liʼ ta Balumile. Ta skoj ti jaʼ jun vinik ti lek yij ta mantale, laj yakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal «li Bochʼo mu xquil ta jsatique», li Jeovae, xchiʼuk ti chkʼot ta pasel li kʼusi onoʼox yaloj tspase (Heb. 11:27).

3. ¿Kʼusi oxib sjakʼobil ta jtakʼtik li ta xchanobil liʼe?

³ Li voʼotik eke, skʼan jaʼ jkʼeltik batel li kʼusi mu xkil ta jsatike. Skʼan  «jʼechʼel jchʼunojtic o» batel (Heb. 10:38, 39). Sventa stsatsub batel li xchʼunel koʼontontike jkʼeltik batel li kʼusi tsʼibabil ta sventa Moisés ta Hebreos 11:24-26. Kʼalal mi yakalutik skʼelel batele jsabetik stakʼobil li sjakʼobiltak liʼe: ¿Kʼuxi tijbat yoʼonton Moisés li xchʼunel yoʼonton sventa spʼaj li kʼusi tskʼan sbekʼtale? Kʼalal laj yil svokole, ¿kʼuxi koltaat xchʼunel yoʼonton sventa oyuk sbalil chil ti chtun ta stojolal Jeovae? Xchiʼuk, ¿kʼu yuʼun «jaʼ te batem sat yoʼ bu oy li smoton chcʼot [yichʼ]» li Moisese?

4. ¿Kʼusi laj yakʼ venta Moisés ta sventa «li cʼusi sventa noʼox banamil[e]»?

⁴ Ta sventa ti laj yakʼ ta ilel xchʼunel yoʼonton li Moisese laj yakʼ venta ti «jliquel noʼox xcuxet yoʼnton» yuʼun li «cʼusi sventa noʼox [balumile]». Li yan krixchanoetike xuʼ van la snopik ti akʼo mi ep diosetik chichʼik ta mukʼ xchiʼuk ti tspasik li espiritismoe, jaʼ li mukʼta tsatsal lume, yan li slumal Diose yakal chil svokolik ta mosoil. Pe li Moisese snaʼoj ti oy kʼusi tspas li Diose. Akʼo mi jech, li buchʼutik jaʼ noʼox tspas kʼusi tskʼan sbekʼtalike lek noʼox chbat yileluk li xkuxlejalike, pe li Moisese oy xchʼunel yoʼonton ti chichʼik lajesel li buchʼutik chopolike. Ta skoj taje, muʼyuk pʼaj ta spasel «li cʼusi sventa noʼox banamil ti jliquel noʼox xcuxet yoʼnton yuʼune».

5. ¿Kʼuxi xuʼ xkuch kuʼuntik sventa mu xijtsʼuj ta spasel «li cʼusi sventa noʼox banamil ti jliquel noʼox xcuxet» oʼontonal chakʼe?

⁵ ¿Kʼuxi xuʼ xkuch kuʼuntik sventa mu xijtsʼuj ta spasel «li cʼusi sventa noʼox banamil ti jliquel noʼox xcuxet» oʼontonal chakʼe? Mu me xchʼay ta joltik ti mu jaluk chichʼ kʼupinel li tsatsal mulil chichʼ pasele. Mi oy xchʼunel koʼontontike jaʼ tskoltautik yoʼ xkiltik ti «banamile xchiʼuc li cʼusi chacʼ batuc coʼntontic yuʼune, ta onoʼox xlaj» (1 Juan 2:15-17). Nopo kʼusi chkʼot ta stojolalik li buchʼutik tspas smulik ti mu sutes yoʼontonike. Li krixchanoetik taje oyik ta «be ti toj bilile [...]. Anil noʼox xuʼ chchamic; ta xiʼel noʼox xuʼ chlajic, jech ta xchʼayic o batel» (Sal. 73:18, 19). Kʼalal chavichʼ akʼel ta preva ta spasel kʼusi chopole, xi xajakʼbe abae: «¿Kʼu van yelan ta jkʼan jkuxlejal ta tsʼakal?».

6. 1) ¿Kʼu yuʼun «muc scʼan ti ch-albat scʼoplal jaʼ smeʼ li stseb [Faraón]» li Moisese? 2) ¿Kʼu yuʼun lek kʼusi kʼot nopel yuʼun li Moisese?

⁶ Li xchʼunel yoʼonton Moisés xtoke jaʼ koltaat sventa lek la stʼuj li kʼusi la spase. «Cʼalal svaʼlej xaʼox li Moisese, ta sventa xchʼunojel yoʼnton muc scʼan ti ch-albat scʼoplal jaʼ smeʼ li stseb faraone» (Heb. 11:24.) Muʼyuk la snop ti xuʼ xtun ta stojolal Dios xchiʼuk ti te kapal-o skʼoplal xtok li ta yutsʼ yalal ajvalil sventa tstunes skʼulejal ta tsʼakal yoʼ tskolta li yermanotake. Moʼoj, yuʼun jpʼel yoʼonton la skʼan Jeova ta skotol yoʼonton, xchʼulel xchiʼuk ta skotol stsatsal (Deut. 6:5). Koliyal ti lek kʼusi kʼot ta nopel yuʼune, muʼyuk akʼbat kʼux jolil. Li epal kʼulejal oy toʼox ta Egipto ti laj yikta komel li Moisese jaʼ onoʼox laj yichʼik li j-israeletike (Éx. 12:35, 36). Li faraone laj yichʼ kʼexlaltasel xchiʼuk laj yichʼ milel (Sal. 136:15). Pe li Moisese kol xchiʼuk tunesat yuʼun Dios sventa tsbeiltas batel jun mukʼta lum sventa mu kʼusi chopol snuptan. Ep sbalil ta melel li xkuxlejale.

7. 1) Jech kʼuchaʼal chal Mateo 6:19-21, ¿kʼu yuʼun skʼan kak jkʼeltik li kʼusi ta jkʼan ta jpastik ta jkuxlejaltike? 2) Alo junuk loʼil ti chakʼ ta ilel ti jelel li kʼusitik ta sventa kʼulejale xchiʼuk li kʼusitik ta sventa mantale.

⁷ Mi jaʼot yajtunel Jeova ti kerem tsebot toe, ¿kʼuxi xuʼ skoltaot xchʼunel avoʼonton sventa xakʼel lek bu to kʼalal chachanunaj? Pʼijot me mi kak chakʼel li kʼusi chapas ta akuxlejale. Mi oy xchʼunel avoʼonton ta sventa li kʼusi yaloj tspas Diose xuʼ me jaʼ tskoltaot ti mu xasaʼ li kʼusi anil noʼox chlaje ti jaʼ xasaʼ li kʼusi mu xlaj-o sbatel osile (kʼelo Mateo 6:19-21). Jun tseb ti lek xtojob ta akʼot ta ballet ti Sofía sbie jech kʼot ta nopel yuʼun ek. Li Sofiae laj yichʼ albel yuʼun jtsob krixchanoetik ta sventa ballet ta Estados Unidos ti chichʼ akʼbel svekae xchiʼuk yan kʼusitik. Xi laj yale: «Toj lek yaʼel ti ichʼbilun ta mukʼe. Yuʼun onoʼox voʼon mas xitojob chkaʼi jba ta stojolal li jchiʼiltake». Pe xi laj yal ta jamale: «Muʼyuk bu jun koʼonton». Vaʼun la skʼel li video Los jóvenes preguntan... ¿Qué haré con mi vida? sbie. Xi chale: «Jaʼ te laj kakʼ venta ti lek xa chbat jkuxlejal yilel yuʼun li balumile xchiʼuk ti chichʼikun ta mukʼ li krixchanoetike, ti jaʼ muʼyuk xa chkichʼ ta mukʼ ta sjunul koʼonton li Jeovae». Xi chale: «La jpasbe orasion ta sjunul koʼonton li Diose.  Vaʼun laj kikta li akʼote». ¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba kʼalal jech kʼot ta nopel yuʼune? «Muʼyuk ta jnaʼ sutel ti kʼu toʼox yelan jkuxlejale, li avie ximuyubaj tajek. Li voʼon xchiʼuk jmalale chitunkutik ta prekursor. Muʼyuk mas ojtikinbilunkutik xchiʼuk chʼabal mas kʼusi x-ayan kuʼunkutik. Pe te oy ta jtojolalkutik li Jeovae, li buchʼutik ta jchanubtaskutik ta Vivliae xchiʼuk li kʼusi ta jkʼan ta jtakutik ta sventa mantale. Muʼyuk bu ta jsutes koʼonton ta sventa li kʼusi kʼot ta nopel kuʼune.»

8. ¿Kʼusi beiltasel ta Vivlia xuʼ xkoltaat jun kerem o tseb sventa xkʼot ta nopel yuʼun li kʼusi tspas ta xkuxlejale?

⁸ Li Jeovae jaʼ snaʼoj kʼusi chtun kuʼuntik sventa lekuk xbat jkuxlejaltik. Xi laj yal li Moisese: «¿Cʼusi tscʼan acʼo apasic li Mucʼul Dios cuʼuntique? Jaʼ noʼox tscʼan ti acʼo avichʼic ta muqʼue, xchiʼuc ti acʼo atamic batel li lequil be yuʼune. Jech cʼanic me ta scotol ajol avoʼntonic. Xchiʼuc pasic me li mantaletic yuʼune, yuʼun jech lec chabatic» (Deut. 10:12, 13). Yoʼ to kerem tsebote, ¿kʼu yuʼun mu xasaʼ avabtel ti xuʼ xa skoltaot sventa xakʼan li Jeovae xchiʼuk ti «ta scotol ajol [avoʼonton]» chatun ta stojolale? Mi jeche, xuʼ me jpʼel avoʼonton ti lek chbat li akuxlejale.

9. Albo smelolal kʼu yuʼun mu toj kʼunuk laj yaʼi Moisés spasel li abtelal akʼbat yuʼun Jeovae.

⁹ Li Moisese snaʼoj ti «jaʼ epal cʼulejalil chcʼot yuʼun li vocol chichʼ ta sventa Cristoe, ti jaʼ mu sta jech yepal chcʼot li scʼulejal egiptoetique» (Heb. 11:26). Laj yichʼ akʼbel yabtel kʼuchaʼal Cristo o li buchʼu Tʼujbile, ta skoj ti laj yichʼ tʼujel yuʼun Jeova sventa tslokʼes ta Egipto li j-israeletike. Li Moisese snaʼoj xa onoʼox ti mi la spas li abtelal akʼbate ch-akʼbat «vocol». Jun j-israel vinik xi la xchopol kʼopta li Moisese: «¿Bochʼo laj yacʼbot avabtel? ¿Me yuʼun voʼot banquilalot, me voʼot jchapanvanejot cuʼuncutic?» (Éx. 2:13, 14). Ta tsʼakale, xi la sjakʼbe Jeova li Moisese: «¿Cʼu xʼelan xuʼ chiyichʼbun ta mucʼ jcʼop faraón[?]» (Éx. 6:12). Sventa xchapan sba xchiʼuk mu toj tsotsuk xaʼi li pʼajel laj yichʼe, laj yalbe Jeova li kʼusi chat-o yoʼontone xchiʼuk li kʼusi ta xiʼoe. ¿Kʼuxi koltaat yuʼun Jeova sventa spas yuʼun Moisés li tsatsal abtelal akʼbate?

10. Li Jeovae, ¿kʼuxi la xchapan Moisés sventa spas yuʼun li yabtele?

¹⁰ Baʼyel, xi albat ta melel yuʼun Jeova li Moisese: «Vuʼun chajchiʼinot» (Éx. 3:12). Li xchibale, la spatbe yoʼonton xchiʼuk la stsatsubtas kʼalal laj yalbe jtos smelolal li sbie: «VUʼUN TI TE ONOʼOX OYUN OE» * (Éx. 3:14). Li yoxibale, jaʼ ti laj yakʼbe sjuʼel Moisés sventa xakʼ ta ilel skʼelobil juʼelaletik yoʼ xakʼ ta ilel ta melel ti jaʼ takbil talel yuʼun Diose (Éx. 4:2-5). Li xchanibale, jaʼ ti laj yakʼbe xchiʼil sventa xkʼopoj ta stojolal li Moisese, ti jaʼ li Aarone sventa xkoltaat ta spasel li abtelal akʼbate (Éx. 4:14-16). Kʼalal jutuk xaʼox skʼan xcham li Moisese snaʼoj lek ti chchapan baʼyel yajtuneltak kʼalal skʼan toʼox xakʼbe li yabtele, ta skoj ti lek spatoj yoʼonton ta stojolal li Jeovae, xuʼ xi laj yalbe Josué ti jaʼ kʼot ta xkʼexole: «Jaʼ baʼyucbe ta xbat avuʼun stuc li Mucʼul Diose; jaʼ chaxchiʼinot o scotol cʼacʼal. Muʼyuc chayictaot; muʼyuc chascomtsanot. Jaʼ yuʼun mu me xaxiʼ; mu me xastsalot li xiʼele» (Deut. 31:8).

11. ¿Kʼuxi laj yut Moisés sventa oyuk sbalil laj yil li abtelal akʼbate?

¹¹ Ta skoj ti koltabil yuʼun Jeova li Moisese toj ep sbalil laj yil li abtelal akʼbate, jaʼ yuʼun muʼyuk ep sbalil laj yil «li scʼulejal egiptoetique». Yuʼun jaʼ xkom ta be ti chtun ta stojolal faraón kʼuchaʼal chtun ta stojolal Dios ti Skotol xuʼ yuʼune. ¿Kʼusi van sbalil chichʼ tael ti chtun kʼuchaʼal skerem ajvalil ta Egipto ti mu xkoʼolaj ti chtun kʼuchaʼal Cristo o tʼujbil yuʼun Jeova li Moisese? Laj yichʼ akʼbel smoton ta skoj ti oy sbalil laj yil li abtelal akʼbate. Li Moisese lek laj yil sbaik xchiʼuk Jeova ti jaʼ akʼbat spas kʼusitik «toj tsotsic» kʼalal jaʼo la sbeiltas batel ta Albil Balumil li j-israeletike (Deut. 34:10-12).

12. ¿Kʼusi matanaletik yakʼoj Jeova ti skʼan oyuk sbalil xkiltike?

¹² Li voʼotike oy kichʼoj kabteltik ek. Ta stojolal Xnichʼon, li Jeovae yakʼojbutik abtelal ta cholmantal jech kʼuchaʼal akʼbat yabtel Pablo xchiʼuk li yantike (kʼelo 1 Timoteo 1:12-14). Jkotoltik  jtaoj jmotontik ta yalel batel li lekil aʼyeje (Mat. 24:14; 28:19, 20). Jlome chtunik ta tsʼakal ora. Li ermanoetik ti lek yijik ta mantal ti yichʼojik xa voʼe chtunik ta stojolal ermanoetik kʼuchaʼal moletik xchiʼuk yajkoltaobba moletik. Pe akʼo mi jech, oy van yutsʼ yalalik ti maʼuk stestigotak Jeova xchiʼuk yan krixchanoetik ti xuʼ chalik ti chʼabal sbalil li matanal taje o xuʼ van ch-albatik ti jecheʼ li kʼusi tspasike (Mat. 10:34-37). Mi kuch yuʼunik xchibajesel li ermanoetike, xuʼ me xlik snopik mi oy sbalil ta melel li kʼusi yakal tspasike o mi spas yuʼunik ta melel li abtelal yichʼojike. Mi jech kʼot ta atojolale, ¿kʼuxi van xuʼ skoltaot xchʼunel avoʼonton sventa mu xachibaj?

13. ¿Kʼuxi tskoltautik Jeova sventa spas kuʼuntik li abtelaletik yakʼojbutike?

¹³ Oyuk xchʼunel avoʼonton xakʼanbe Dios ti akʼo skoltaote. Albo kʼusi chavul-o avoʼonton xchiʼuk ti kʼusi chavat-o avoʼontone. Jaʼ onoʼox Jeova stuk ti buchʼu laj yakʼbot li abtelale xchiʼuk jaʼ tskoltaot sventa lek xbat avuʼun. ¿Kʼuxi? Jech tspas kʼuchaʼal la skolta li Moisese. Baʼyele, li Jeovae xi laj yalbe ta jamal li Moisese: «Vuʼun chacacʼbot atsatsal, vuʼun chajcoltaot; vuʼun chajtsacot lec ta jbatsʼicʼob ti xuʼ yuʼun tstsalvane» (Is. 41:10). Li ta xchibale, la svulesbe ta sjol ti melel li kʼusi chale: «Vuʼun chcal, persa onoʼox chquicʼ tal; vuʼun la jnop, persa chcʼot ta pasel» (Is. 46:11). Li ta yoxibale, laj yakʼbe li «yan sba svuʼel stuc» sventa spas yuʼun li abtelal akʼbate (2 Cor. 4:7). Li ta xchanibale, sventa koltaat ta spasel li abtelal akʼbate, li jkʼanvanej Totile laj yakʼbe epal ermanoetik ta spʼejel Balumil ti chichʼik ta mukʼ melel Dios ti tstsatsubtasbe sba yoʼontonik xchiʼuk ti tskolta sbaik ta jujuntale (1 Tes. 5:11). Kʼalal chavil ti tskoltaot Jeova sventa spas avuʼun li abtelal yakʼojbote, mas me chchʼi li xchʼunel avoʼonton ta stojolale xchiʼuk xkoʼolaj kʼulejal chavil li matanaletik chavichʼe ti mu xkoʼolaj kʼuchaʼal kʼulejal oy liʼ ta Balumile.

14. ¿Kʼu yuʼun jpʼel yoʼonton Moisés ti chichʼ li smotone?

¹⁴ Li Moisese «jaʼ te batem sat yoʼ bu oy li smoton chcʼot yichʼe» (Heb. 11:26). Akʼo mi mu snaʼ skotol kʼusitik chkʼot ta pasel ta jelavel li Moisese laj yakʼ ti akʼo xbeiltasat ta sventa li kʼusi tsnop tspase. Jech kʼuchaʼal laj yakʼ ta ilel xchʼunel yoʼonton li smoltot ti jaʼ li Abrahame, li Moisese xchʼunoj ta melel ti xuʼ xchaʼkuxes Jeova li buchʼutik chamemike (Luc. 20:37, 38; Heb. 11:17-19). Ta skoj ti la spat yoʼonton ta sventa li kʼusitik yaloj tspas li Diose jaʼ koltaat-o Moisés ti maʼuk chʼay kʼakʼal laj yil li 40 jabil jatave xchiʼuk li 40 jabil echʼ ta takixokol balumile. Akʼo mi mu xojtikin skotol ta sventa li kʼusitik yaloj tspas Diose, ta skoj ti lek tsots xchʼunel yoʼontone jaʼ la skʼel batel li smoton chichʼ ti mu xil ta sate.

15, 16. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan jaʼ te jkʼelojtik batel yoʼ bu oy li jmoton chkʼot kichʼtike? 2) ¿Kʼusi bendisionetik oy ta avoʼonton chakʼupin kʼalal mi ch-ajvalilaj xaʼox li Ajvalilal yuʼun Diose?

 ¹⁵ Li voʼote, ¿mi jaʼ akʼeloj batel «yoʼ bu oy li [a]moton chcʼot [avichʼe]»? Jech kʼuchaʼal kʼot ta stojolal li Moisese mu jnaʼtik skotol li kʼusitik ta sventa li kʼusi yaloj tspas Diose. Jech kʼuchaʼal liʼe, li voʼotike mu jnaʼtik «bu ora ta xcʼot ta pasel» li tsatsal vokolile (Mar. 13:32, 33). Pe akʼo mi jech, li voʼotike mas ep kʼusi jnaʼojtik ta sventa Paraiso chtal ta jelavel, ti jaʼ mu jechuk li Moisese. Akʼo mi mu jnaʼtik ta sventa taje, ep srasonal oy kuʼuntik sventa jchʼuntik li kʼusi tskʼan tspas Dios li ta Ajvalilal yuʼun Diose mi «jaʼ te batem [jsatik] yoʼ bu oy» li jmoton chkʼot kichʼtike. Kʼalal te oy lek ta jnopbentik li achʼ balumile jaʼ me tstij koʼontontik ta saʼel baʼyel li Ajvalilal yuʼun Diose. ¿Kʼuxi? Nopo ta sventa liʼe: ¿Mi ta van xaman jpʼejuk na ti muʼyuk ay akʼel baʼyuke? Muʼyuk. Jaʼ jech ta sventa li jkuxlejaltik eke, muʼyuk chkakʼ jkuxlejaltik ta skoj noʼox ti kʼusi mu stakʼ jpat koʼontontik ta stojolale. Kʼalal oy xchʼunel koʼontontike jaʼ tskoltautik sventa lekuk xkiltik xchiʼuk sventa jaʼuk te batem jsatik li ta kuxlejal mi ch-ajvalilaj xaʼox li Ajvalilal yuʼun Diose.

¹⁶ Sventa lek xvinaj ta anopben li Ajvalilal yuʼun Diose jaʼ teuk batem asat li ta Paraisoe. Tuneso li anopbene, jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal mi la akʼel sloʼil xkuxlejal krixchanoetik chal ta Vivliae nopo kʼusi xuʼ xajakʼbe mi chaʼkuxiik xaʼoxe. Nopo kʼusi xuʼ sjakʼbot ti kʼu yelan echʼ akuxlejal li ta slajebal kʼakʼale. Kʼelo ti solel labal sba mi la avojtikin li amoltotak ta voʼnee xchiʼuk ti xavalbe skotol li kʼusitik spasoj Jeova ta stojolalike. Nopo ti chakʼ jun oʼontonal kʼalal chachanbe skʼoplal epal chonbolometik li ta jun lum ti bu chʼabal kʼope. Nopo avaʼi ti mas xa chanopaj batel ta stojolal Jeova kʼalal mas xa chapas batel ta tukʼil krixchanoe.

17. ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik avi ti te oy lek ta jnopbentik li jmoton chkichʼtik ti mu xvinaje?

¹⁷ Kʼalal te oy lek ta jnopbentik li jmoton chkʼot kichʼtik ti mu xkiltike jaʼ tskoltautik yoʼ xkakʼbetik-o yipal, xijmuyubaj noʼox ti lekuk xkʼot ta nopel kuʼuntik ta sventa li kʼusi ta jkʼan ta jtatik ta jelavele xchiʼuk li ta sbatel osile. Li Pabloe xi la stsʼibabe li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele: «Jaʼ ta jmalatic li cʼusi muʼyuc to quilojtique, jech tscʼan mu xʼechʼ coʼntontic, mu xijlub ta smalael» (Rom. 8:25). Taje chichʼ albel skotol li buchʼutik chkuxiik liʼ ta Balumil ta sbatel osile. Akʼo mi muʼyuk to kichʼojtik li jmotontike, lek tsots xchʼunel koʼontontik ta jmalatik li jmoton chkichʼtike. Jech kʼuchaʼal laj yil Moisés ti mu jecheʼuk noʼox la xchʼay skʼakʼal ti tun ta stojolal Jeovae, li voʼotik eke mu jecheʼuk noʼox chkiltik ti kʼu xa yepal tunemutik talel ta stojolal li Jeovae. Moʼoj, yuʼun jnaʼojtik lek ti «cʼusi chquil ta jsatique oy slajeb. Yan li cʼusi mu xquiltique muʼyuc slajeb o sbatel osil» (kʼelo 2 Corintios 4:16-18).

18, 19. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan xkakʼtik persa sventa oyuk-o xchʼunel koʼontontik? 2) ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan xchanobile?

¹⁸ Kʼalal oy xchʼunel koʼontontike jaʼ tskoltautik sventa xkakʼtik venta «li cʼusi ta jmalatic ti muʼyuc to quilojtique» (Heb. 11:1). Jun krixchano ti muʼyuk ta yoʼonton mantale mu xakʼ venta ti oy sbalil kʼalal chijtun ta stojolal li Jeovae. Li krixchano taje «bol loʼil noʼox [chaʼi]» li kʼulejal ta mantale (1 Cor. 2:14). Akʼo mi jech, li voʼotike jmalaojtik kuxlejal sbatel osil xchiʼuk ti xkiltik li chaʼkuxesele, taje mu xil ta satik li krixchanoetike. Jech kʼuchaʼal li filosofoetik ta skʼakʼalil Pablo ti «chochob-e» la sbiiltasik li Pabloe, jaʼ jech tsnopik jutuk mu skotoluk li krixchanoetik avie, ti chkaltik ti oy spatobil koʼontontike jaʼ noʼox la jun bol loʼil (Hech. 17:18).

¹⁹ Ta skoj ti kuxulutik ta jun balumil ti muʼyuk xchʼunel oʼontonale, skʼan xkakʼtik persa sventa tsotsuk-o li xchʼunel koʼontontike. Kʼanbo Jeova ti «mu me xchʼay o li xchʼunojel avoʼntone» (Luc. 22:32). Jamaluk me lek asat ti kʼusi chakʼ kʼotuk ta pasel li mulile. Kʼalal chijtun ta stojolal Jeovae oy sbalil yuʼun chakʼbutik kuxlejal sbatel osil. Jaʼ yuʼun, li xchʼunel yoʼonton laj yakʼ ta ilel li Moisese jaʼ koltaat-o sventa maʼuk noʼox skʼel li kʼusi oy ta spat xokone. Li ta yan xchanobile ta jkʼeltik kʼuxi koltaat xchʼunel yoʼonton Moisés sventa jaʼ te bat sat ta stojolal «li Bochʼo mu xquil ta jsatique» (Heb. 11:27).