Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

Ove kumona “ogu ga ha moneka” ndi?

Ove kumona “ogu ga ha moneka” ndi?

“Age kwa kere nouradi ngwendi gogu ana kutara Karunga ogu ga ha moneka.”—HEB. 11:27.

1, 2. (a) Faturura eyi ya monekerere ngwendi Mosesa kwa kere mosiponga. (Tara efano.) (b) Morwasinke Mosesa ga dilire kutjira ehandu lyahompa?

FARAWO kwa kere mupangeli gononkondo, ntani Vaegipite ngava mu karere ngakarunga. Buke zimwe kwa tanta asi koVaegipite, Farawo “kwa kere gomunene po mounongo nomononkondo kupitakana yisitwa nayinye yepevhu.” (When Egypt Ruled the East) Age kwa here vantu navenye ava nga pangere va mu tjire, yiyo nga dwarere nkata zefano lyasizava, efano olyo ngali diworokesa nonkore dendi asi ado kuvhura kudizonagura po usimbu-simbu. Gazara tupu omu ga lizuvhire Mosesa apa Jehova ga mu tantere asi: “Wiza, nkumwe ni ya ku tume kwaFarawo, o ka guse mo mbunga zange zaIsraeli moEgipite.”—Ex. 3:10.

2 Mosesa kwa zire koEgipite nokukatantera Farawo mbudi zaKarunga, ezi za ka mu handukisire unene. Konyima zomahepeko ntane aga ga horokere mosirongo, Farawo kwa rondwere Mosesa asi: “Tunda po apa! Takamesa, mungura na ha ku mona po hena apa, yeeyi ezuva eli ngo pahukira nge, yilyo ngo fa lyoolyo.” (Ex. 10:28) Komeho Mosesa a tunde ko kosipara saFarawo, ta porofeta asi mbeli zahompa nga zi fa. (Ex. 11:4-8) Moruhura, Mosesa yipo ga tantere  mapata nagenye goVaisraeli va dipage nzwigona zongara ndi sikungwe, nokukwita honde zaso koyikuravero yawo. (Ex. 12:5-7) Yi kare asi ngapi ga lizuvhire Farawo, Mosesa kapi ga kere nowoma. Morwasinke? Morwa age kwa kere nepuro ntani kwa limburukwire Jehova, “ga hana kutjira ehandu lyahompa, yeeyi age kwa kere nouradi ngwendi gogu ana kutara Karunga ogu ga ha moneka.”—Resa Vahebeli 11:27, 28.

3. Yisinke natu ka konakona kuhamena epuro lyaMosesa lyokumona “ogu ga ha moneka”?

3 Ove kwa kara nepuro lyokupama eli ali kuninkisa ngwendi kuna ‘kumona Karunga’ ndi? (Mat. 5:8) Mokutuvatera tu nkondopeke epuro lyetu yipo tu mone “ogu ga ha moneka,” tu konakoneni sihonena saMosesa. Ngapi omu epuro lyendi mwaJehova lya mu vaterere a dire kutjira vantu? Monkedi musinke Mosesa ga likidire epuro momatumbwidiro gaKarunga? Ntani ngapi epuro lyendi lyokumona “ogu ga ha moneka,” lya mu nkondopekere apa va kere mosiponga noVaisraeli vakwawo?

KAPI GA TJILIRE “EHANDU LYAHOMPA”

4. Kuliza nomutaro govantu, ngapi omu Mosesa va mu tere vantu mokumuhetakanesa naFarawo?

4 Kuliza nomutaro govantu, Mosesa kapi ga hetakanene mononkondo naFarawo. Farawo ga kere nononkondo dokukoresa ndi dokudipaga Mosesa. Morwa nampili Mosesa mwene kwa pulire Jehova asi: “Nyame yilye ni ka ze kwaFarawo asi ni ka guse mo Vaisraeli moEgipite?” (Ex. 3:11) Nomvhura 40 da pitire po apa Mosesa ga tjwayukire mo moEgipite. Age nampo ga lipulire asi: ‘Nsene nani tengura koEgipite, kapi nani ka handukisa hompa ndi?’

5, 6. Yisinke ya vaterere Mosesa a tjire Jehova kupitakana Farawo?

5 Komeho Mosesa a tengure koEgipite, Karunga kwa mu rongere mpango zomulyo, ano konyima Mosesa ga ya tjenge mpango ozo mobuke zaJoba asi: “Kutjira Karunga yiwo unongo.” (Joba 28:28) Mokuvatera Mosesa a lironge kutjira Karunga nokukara nonondunge, Jehova kwa mu rongere elisigo pokatji kovantu ntani naKarunga Munankondo nadinye. Age kwa mu pulire asi: “Yilye ga pa muntu kana, nogu ga unga sipurupuru ndi munameho ndi mutwiku yilye? Nani kapisi nyame HOMPA?”—Ex. 4:11.

6 Yisinke ga lirongerere ko Mosesa? Kapi ga hepere kukara nowoma. Morwa kwa mu tumine Jehova, ogu ga mu pere nkenye eyi ga hepere mokukagava mbudi zaKarunga kwaFarawo. Ntani hena, Farawo kapi ga hetakanene mononkondo naJehova. Esi kapi sa kere sikando sokuhova vakareli vaKarunga va kere mosiponga soupangeli waEgipite. Nampo Mosesa kwa diworokere omu Jehova ga poperere Abirahamu naJosefa ntani namwene kepangero lyaEgipite mosiruwo sanare. (Gen. 12:17-19; 41:14, 39-41; Ex. 1:22–2:10) Nepuro mwaJehova, “ogu ga ha moneka,” Mosesa kwa ka monekere kosipara saFarawo nouradi nokumutantera nonkango nadinye edi ga mu pangerere Jehova.

7. Ngapi kukara nepuro mwaJehova ya popere munazinyetukadi gumwe?

7 Mokulifana, epuro mwaJehova lya poperere munazinyetukadi gedina Ella mokudira kutjira vantu. Mo-1949, Ella kwa mu kwete vaporosi woKGB, tava mu hutura yidwara yendi nayinye nokumutarurura monkedi zeswau. Age kwa tente asi: “Ame kwa lizuvhire sili nomuga. Nye konyima zapa na kanderere kwaJehova, yipo na gwene mbili zomomutjima.” Makura Ella ta va mu sigi tanko modorongo mazuva gatatu. Age kwa tente hena asi: “Vaporosi kwa tugumukilire nge asi: ‘Ose ngatu kondja paapa twa hulira asi edina Jehova kapi ngava lidiworoka mo hena moEstonia!’ Ove tatu kutwara kokamba zomahepeko, ano vakweni tava zi koSiberia! Nesandu, tava twikire ko asi: ‘Kupi ana kara Jehova goge?’” Ella ga tjilire vantu ndi ga huguvarere mwaJehova? Apa va mu  puragerere, age kwa uyungire ga hana woma, pokutantera vaswauli vendi asi: “Ame nina gazadara ko unene koudigu ou, yiyo nina tokora asi ya wapa kwange kukara modorongo nelikwatakano lyange naKarunga kupitakana kumangurura nge makura ni li zumbanese.” KwaElla, Jehova kwa kere ngwendi muntu ana mu sikamene komeho. Kupitira mepuro lyendi, age ga kwatererere koulimburukwi wendi.

8, 9. (a) Yisinke wa hepa yipo o funde po kutjira vantu? (b) Nsene ove kwa kara noutjirwe wovantu, mwalye wa hepa kuhuguvara?

8 Epuro mwaJehova ngali ku vatera o funde po utjirwe. Nsene vapangeli va hetekera ko kukuhagekesa mokukarera Karunga, ayo kuvhura yi moneke asi eparu ntani meho zoge kuna kara momawoko gawo. Kuvhura o lipure nsene asi ya wapa mokutwikira kukarera Jehova nokuhandukisa vapangeli. Diworoka asi nsene o kara nepuro mwaKarunga, ngo funda po kutjira vantu. (Resa Yisewe 29:25.) Jehova kwa pura asi: “Yinke nye nomu tjilira muntu ogu a fu, a haga po ngwendi wayi?”—Jes. 51:12, 13.

9 Huguvara mwaGuhyetu munankondo nadinye. Age kumona nokufira nkenda ntani kuvatera ava ava hepeke vapangeli wovadona. (Ex. 3:7-10) Nsene asi ove kuna kupopera epuro lyoge komeho zovapangeli, ‘wa ha lipakera sinka asi ngapi ndi yinke no ka uyunga, yeeyi moruveze rooro ngo gwana eyi ngo ka uyunga.’ (Mat. 10:18-20) Vapangeli wovantu kapi va hetakana mononkondo naJehova. Mokunkondopeka epuro lyoge ngesi, ngo vhura kumona Jehova ngoMuntu ogu ana hara kukuvatera.

AGE KWA LIKIDIRE EPURO MOMATUMBWIDIRO GAKARUNGA

10. (a) Mapukururo musinke Jehova ga geve koVaisraeli mokwedi kwaNisani momvhura 1513 komeho zokuwiza Kristusa? (b) Morwasinke Mosesa ga limburukwilire komapukururo gaKarunga?

10 Mokwedi kwaNisani momvhura 1513 komeho zokuwiza Kristusa, Jehova kwa tanterere Mosesa naArona va pukurure Vaisraeli va guse nzwi zongara ndi sikungwe sandjewa-ndjewa, pokusidipaga nokukwita honde zaso koyikuravero. (Ex. 12:3-7) Ngapi omu Mosesa ga limbwilire? Mupositoli Paurusa konyima kwa tjenge kumuhamena asi: “Epuro yilyo lya mu tamekesesere kudana Paska, li mu gwavekesese honde koyikuravero, neisi a guma mudipagi gonombeli nombeli doVaisraeli.” (Heb. 11:28) Mosesa ga yi divire asi matumbwidiro gaJehova kusika mo, ntani ga kere nepuro asi nombeli nadinye domoEgipite ngadi fa.

11. Morwasinke Mosesa ga rondwerere mapata goVaisraeli?

11 Vana vaMosesa kwa kere mosirongo saMidiyani, ure ‘nomudipagi’ gonombeli. * (Ex. 18:1-6) Nye nampili ngoso, noulimburukwi age ga rondwere mapata goVaisraeli vakwawo ava nombeli dawo da kere mosiponga. Mosesa kwa here Vaisraeli vakwawo. Bibeli kutanta asi: “Mosesa kwa zigidire masimbi nagenye goVaisraeli, a ga tantere asi: ‘Ka retereni mapata geni nonzwigona, mu zi dipagere Paska.’”—Ex. 12:21.

12. Mbudi musinke zomulyo ga tu pa Jehova tu udise?

12 Nepitisiro lyovaengeli, vantu vaJehova kuna kudivisa mbudi zomulyo ezi asi: “Tjireni Karunga, mu mu hamberere, yeeyi siruwo sompanguro zendi sina siki mo! Mu tongameneni ogu ga sita eguru nevhu nefuta nomarunone gomema!” (Ehor. 14:7) Ngesi yiso siruwo sokuudisa mbudi ozo. Twa hepa kurondora vantu va pwage mo moBabironi zonene, yipo ‘mahepeko gendi ga dire kuvagwana.’ (Ehor. 18:4) ‘Nonzwi dapeke’ kulipakerera noVakriste wovagwavekwa mokukorangeda vantu ava va linapa naKarunga va ‘likwatakane’ nendi.—Joh. 10:16; 2 Kol. 5:20.

Epuro momatumbwidiro gaJehova kunkondopeka eharo lyoge lyokuzuvhisa mbudi zongwa (Tara paragarafu 13)

13. Yisinke ngayi nkondopeka eharo lyoge lyokuzuvhisa mbudi zongwa?

13 Ose twa yi pura nawa-nawa asi “siruwo  sompanguro” sina siki. Ntani twa kara nepuro asi sirugana sokuzuvhisa nesi zokutura po varongwa kuna kara somulyo ngomu ga yi uyunga Jehova. Memoneko, mupositoli Johanesa kwa mwene “vaengeli vane awo kuna sikama komakovhu gane gevhu, awo kwa kwatere nompepo ne depevhu.” (Ehor. 7:1) Kupitira mepuro, ove kumona omu vana liwapaikire vaengeli owo mokukasiga nompepo dezonauko poudigu wounene mouzuni ou ndi? Kukwaterera kehuguvaro lyoge momatumbwidiro gaJehova, ngayi nkondopeka eharo lyoge lyokuzuvhisa mbudi zongwa.

14. Yisinke nayi tu tumangeda tu ‘korangede vantu wovadona va rundurure nonzira dawo’?

14 Vakriste wousili awo nare kuna kuhafera ukaume naJehova ntani ehuguvaro lyokukaparuka narunye. Nampili ngoso, twa yi diva asi aso situmbukira setu ‘sokukorangeda vantu wovadona va rundurure nonzira dawo ngava paruke.’ (Resa Hesekiyeli 3:17-19.) Ose kapi atu zuvhisire tupu morwa kunyokera po mokukatutondora honde zovantu, nye morwa eharo lyetu lyokuhara Jehova ntani novantu. Jesus ga yi likidire eyi ali tanta eharo nonkenda mosifanekeso sendi soMusamaliya gonkenda. Kuvhura tu lipure asi: ‘Ame na fana ngwendi Musamaliya, ogu za tumangedere “nkenda” mokugava umbangi ndi?’ Yosili, ose kapi tuna hara kufana gwendi mupristeli noMurevhi womosifanekeso, ava va ‘za pukire va ka pite.’ (Ruk. 10:25-37) Epuro momatumbwidiro gaKarunga ntani neharo lyokuhara vantu, ngali tu tumangeda mokulihameka mo unene mosirugana sokuzuvhisa komeho siruwo si pwe.

 ‘AWO KWA PITIRE MEFUTA LYEGEHA’

15. Morwasinke Vaisraeli va lizuvhilire asi vana va konderekeda?

15 Epuro lyaMosesa ‘mogu ga ha moneka’ kwa mu vaterere apa Vaisraeli va kere mosiponga konyima zapa va tundire moEgipite. Bibeli kwa tanta asi: “Vaisraeli tava kankura meho, va tare, Vaegipite wovena vana kuvasikura. Vaisraeli makura tagu va pwaga unene, makura tava kugu kwaKarunga.” (Ex. 14:10-12) Vaisraeli va hepere kundindira ukaro wangesi morwa Jehova kwa pumbire asi: “Ame ngani kukutika mutjima gwaFarawo, nkumwe nga va konke, ame ngani yererepere po pwaFarawo novakwayita vendi, makura Vaegipite ngava dive asi ame nyame HOMPA.” (Ex. 14:4) Kugusa ko erondoro lyaJehova, Vaisraeli kapi va kere nepuro, awo kwa mwene tupu Efuta lyEgeha eli lya va konderere komeho zawo, noyikarukara yaFarawo yoyita eyi ya va hederere pepi ntani nomusita gonomvhura 80 ogu ga va pitisilire. Awo kwa lizuvhire asi vana va konderekeda.

16. Ngapi omu epuro lya nkondopekere Mosesa pEfuta lyEgeha?

16 Nye, Mosesa kapi ga kankamene. Morwasinke? Morwa epuro, age kwa mwene yuma yononkondo unene kupitakana efuta ndi vakwayita. Age ga vhulire ‘kutara ezoworo lyaKarunga,’ ntani ga yi divire asi Jehova na rwira mo Vaisraeli. (Resa Exodus 14:13, 14.) Epuro lyaMosesa kwa nkondopekere vantu vaKarunga. Bibeli kutanta asi: “Epuro yilyo lya pitisire Vaisraeli mEfuta lyEgeha ngwendi pevhu lyekukutu, ano Vaegipite eyi va yi kambadara, tava fu mema.” (Heb. 11:29) Kutunda opo, “mbunga tazi tjira HOMPA, zi pure mwaHOMPA nomomuntu gwendi Mosesa.”—Ex. 14:31.

17. Sihorokwa musinke sokomeho ngasi heteka epuro lyetu?

17 Ntaantani tupu, eparu lyetu ngali moneke ngwendi kuna kara mosiponga. Ketamekero lyoudigu wounene, mapangero gouzuni ou ngaga yi likida asi ago kuvhura kuzonagura po maukarelikarunga gomanene aga ga kara nononkondo dokutupitakana ose. (Ehor. 17:16) Mouporofete wendi, Jehova kwa singonona ukaro wetu wokudira nonkondo ‘ngosirongo sa hana sikwafa, . . . noyitata ya hana makuma ya hana yizediliso nomavero.’ (Hes. 38:10-12, 14-16) Kwava va dira epuro, kuvhura yi moneke ngwendi kwato mpito zokuparuka. Ove ngapi ngo lizuvha?

18. Faturura eyi ngayi tu nkondopeka posiruwo soudigu wounene.

18 Kapi twa hepa kukara nowoma. Morwasinke? Morwa Jehova kwa pumba asi vantu vendi ngava va homona. Age ga pumba hena yitundwamo. “HOMPA Mupangeli kuna kutanta asi: ‘Mezuva eli nga homona Gogo Israeli, ame ngani handuka unene. Ame tani yi zeresa moupyu wehandu lyange.’” (Hes. 38:18-23) Ano Jehova Karunga nga zonagura po navenye ava vana hara kuhanagura po vantu vendi. Nsene o kara nepuro asi Jehova nga ku popera ‘mezuva lyendi lyenene lyokutjilisa,’ alyo ngali ku vatera o ‘mone ezoworo lyaKarunga’ ntani o kwaterere koulimburukwi woge.—Jow. 2:31, 32.

19. (a) Elikwatakano musinke ga kere nalyo Mosesa naJehova? (b) Nsene o limburukwa Jehova mwanayinye eyi ono kurugana, etungiko musinke ngo hafera?

19 Liwapaikira ngesi koyihorokwa yokutjilisa pokutwikira kukara “nouradi ngwendi gogu ana kutara Karunga ogu ga ha moneka”! Nkondopeka elikwatakano lyoge naJehova Karunga kupitira melirongo ntani nokukanderera nkenye ezuva. Mosesa kwa kere nelikwatakano lyenene naJehova ntani kwa mu ruganesere momunene, yiyo Bibeli azi tantere asi Jehova kwa divire Mosesa “kosipara nosipara.” (Deut. 34:10) Mosesa kwa kere muporofete gokulikarera. Nepuro, nove kuvhura kuyadiva Jehova nawa-nawa ngwendi asi kuna kumumona. Nsene o limburukwa Karunga “mwanayinye eyi ono kurugana,” Nonkango dendi kutumbwidira asi nga ku “likida nzira zouhunga.”—Yis. 3:6.

^ para. 11 Yosili, Jehova kwa tumine vaengeli va ya dipage nombeli doVaegipite.—Epis. 78:49-51.