1, 2. (a) Ipaliwanag kung bakit waring nanganib si Moises. (Tingnan ang larawan sa simula ng artikulo.) (b) Bakit hindi natakot si Moises sa galit ng hari?

SI Paraon ay makapangyarihang hari at buháy na diyos para sa mga Ehipsiyo. Sa paningin nila, siya ay “may nakahihigit na karunungan at kapangyarihan kaysa sa anumang nilalang sa lupa,” ang sabi ng aklat na When Egypt Ruled the East. Para katakutan ng mga sakop niya, ang korona ni Paraon ay may imahe ng kobra na akmang manunuklaw—isang babala na agad na pupuksain ang mga kumakalaban sa hari. Isip-isipin ang nadama ni Moises nang sabihin sa kaniya ni Jehova: “Isusugo kita kay Paraon, at ilabas mo mula sa Ehipto ang aking bayan na mga anak ni Israel.”—Ex. 3:10.

² Pumunta si Moises sa Ehipto at inihayag ang mensahe ng Diyos. Galit na galit si Paraon. Pagkatapos ng ikasiyam na salot, pinagbantaan ni Paraon si Moises: “Huwag mo nang tangkaing makita pang muli ang aking mukha, sapagkat sa araw na makita mo ang aking mukha ay mamamatay ka.” (Ex. 10:28) Bago umalis si Moises, inihula niyang mamamatay ang panganay na lalaki ng hari. (Ex. 11:4-8) Pagkatapos, sinabihan ni Moises ang bawat pamilyang Israelita na magpatay ng isang kambing o barakong tupa—isang hayop na sagrado sa Ehipsiyong diyos na si Ra—at isaboy ang dugo nito sa  mga hamba ng kanilang pintuan. (Ex. 12:5-7) Ano kaya ang magiging reaksiyon ni Paraon? Hindi takót si Moises sa magiging reaksiyon nito. Bakit? Nanampalataya siya at sumunod kay Jehova, anupat “hindi natakot sa galit ng hari, sapagkat nagpatuloy siyang matatag na parang nakikita ang Isa na di-nakikita.”—Basahin ang Hebreo 11:27, 28.

3. Ano ang tatalakayin natin tungkol sa pananampalataya ni Moises sa “Isa na di-nakikita”?

³ Matibay ba ang pananampalataya mo anupat parang ‘nakikita mo ang Diyos’? (Mat. 5:8) Para maging malinaw ang ating espirituwal na paningin at makita ang “Isa na di-nakikita,” makakatulong kung isasaalang-alang natin ang halimbawa ni Moises. Paano nakatulong ang pananampalataya niya kay Jehova para madaig ang pagkatakot sa tao? Paano niya ipinakitang nananampalataya siya sa mga pangako ng Diyos? At paano napalakas si Moises ng kakayahang makita ang “Isa na di-nakikita” noong nanganganib siya at ang kaniyang bayan?

4. Sa paningin ng tao, bakit hindi katalinuhang humarap si Moises kay Paraon?

⁴ Sa paningin ng tao, walang kalaban-laban si Moises kay Paraon. Ang buhay at kinabukasan niya ay waring nasa mga kamay nito. Tinanong ni Moises si Jehova: “Sino ako upang pumaroon ako kay Paraon at upang ilabas ko mula sa Ehipto ang mga anak ni Israel?” (Ex. 3:11) Mga 40 taon bago nito, tumakas si Moises mula sa Ehipto. Kaya baka naisip niya, ‘Tama bang bumalik ako sa Ehipto? Paano kung magalit ang hari?’

5, 6. Ano ang nakatulong kay Moises na matakot kay Jehova at hindi kay Paraon?

⁵ Bago bumalik si Moises sa Ehipto, itinuro sa kaniya ng Diyos ang isang mahalagang simulain, na iniulat ni Moises nang maglaon sa aklat ng Job: “Ang pagkatakot kay Jehova—iyon ang karunungan.” (Job 28:28) Para matulungan si Moises na malinang ang gayong pagkatakot at kumilos nang may karunungan, ipinakita ni Jehova na nakahihigit siya sa mga tao bilang ang Diyos na Makapangyarihan-sa-lahat. Nagtanong Siya: “Sino ang gumawa ng bibig ng tao o sino ang gumagawa ng isang pipi o ng bingi o ng may malinaw na paningin o ng bulag? Hindi ba akong si Jehova?”—Ex. 4:11.

⁶ Ano ang aral? Hindi dapat matakot si Moises. Isinugo siya ni Jehova, na magbibigay sa kaniya ng anumang kailangan niya para maihatid ang mensahe ng Diyos kay Paraon. Isa pa, walang kalaban-laban si Paraon kay Jehova. Kung tutuusin, hindi ito ang unang pagkakataon na nanganib ang mga lingkod ng Diyos sa ilalim ng pamamahala ng mga Ehipsiyo. Marahil ay binulay-bulay ni Moises kung paano pinrotektahan ni Jehova sina Abraham, Jose, at maging siya mismo noong namamahala ang naunang mga Paraon. (Gen. 12:17-19; 41:14, 39-41; Ex. 1:22–2:10) Dahil nanampalataya si Moises kay Jehova, “ang Isa na di-nakikita,” buong-tapang siyang humarap kay Paraon at inihayag ang lahat ng ipinasasabi ni Jehova.

7. Paano nakatulong sa isang sister ang pananampalataya kay Jehova?

⁷ Pananampalataya rin kay Jehova ang nakatulong sa sister na si Ella para hindi madaig ng pagkatakot sa tao. Noong 1949, si Ella ay inaresto ng KGB sa Estonia, hinubaran, at pinagtinginan ng mga pulis. “Laking kahihiyan ang dinanas ko,” ang sabi niya. “Pero pagkatapos kong manalangin kay Jehova, napanatag ang kalooban ko at naging kalmado ako.” Pagkatapos, tatlong araw na ibinartolina si Ella. Sinabi niya: “Sinigawan ako ng mga opisyal: ‘Titiyakin naming makakalimutan ang pangalang Jehova sa Estonia! Ipapadala ka namin sa kampo, ang iba naman, sa Siberia!’ Nanuya pa sila, ‘Nasaan ang Jehova mo?’ ” Matatakot ba si Ella sa tao o magtitiwala kay Jehova? Nang pagtatanungin siya, walang-takot niyang sinagot ang mga nanunuya: “Napag-isipan ko na itong mabuti, at mamatamisin ko pang tumira sa bilangguan na buo ang kaugnayan sa aking Diyos kaysa lumaya  at maiwala ang pagsang-ayon niya.” Para kay Ella, totoong-totoo si Jehova, kasintotoo ng mga lalaking kaharap niya. Dahil sa pananampalataya, nakapanatili siyang tapat.

8, 9. (a) Ano ang panlaban sa pagkatakot sa tao? (b) Kung nadaraig ka ng pagkatakot sa tao, kanino ka dapat magpokus ng pansin?

⁸ Makakatulong ang pananampalataya kay Jehova para madaig mo ang takot. Kapag hinahadlangan ng makapangyarihang mga opisyal ang pagsamba mo sa Diyos, maaaring magmukhang nasa kamay nila ang buhay at kinabukasan mo. Baka magduda ka pa nga kung dapat kang magpatuloy sa paglilingkod kay Jehova at galitin ang mga awtoridad. Tandaan: Pananampalataya sa Diyos ang panlaban sa pagkatakot sa tao. (Basahin ang Kawikaan 29:25.) Nagtanong si Jehova: “Sino ka na matatakot ka sa taong mortal na mamamatay, at sa anak ng sangkatauhan na gagawing gaya lamang ng luntiang damo?”—Isa. 51:12, 13.

⁹ Ipokus ang pansin sa iyong Ama na makapangyarihan-sa-lahat. Nakikita niya ang lahat ng nagdurusa dahil sa kawalang-katarungan. Naaawa siya sa kanila at tinutulungan niya sila. (Ex. 3:7-10) Kapag kailangan mong ipagtanggol ang iyong pananampalataya sa harap ng makapangyarihang mga opisyal, ‘huwag mabalisa tungkol sa kung paano o kung ano ang sasabihin; sapagkat ang iyong sasabihin ay ibibigay sa iyo sa oras na iyon.’ (Mat. 10:18-20) Walang kalaban-laban kay Jehova ang mga taong tagapamahala. Kung patitibayin mo ang iyong pananampalataya ngayon, makikita mo si Jehova bilang isang totoong Persona na handang tumulong sa iyo.

10. (a) Ano ang itinagubilin ni Jehova sa mga Israelita noong Nisan 1513 B.C.E.? (b) Bakit sinunod ni Moises ang tagubiling iyon ng Diyos?

¹⁰ Noong Nisan 1513 B.C.E., sinabi ni Jehova kina Moises at Aaron na tagubilinan ang mga Israelita na magpatay ng malusog na lalaking tupa o kambing at isaboy ang dugo nito sa mga hamba ng kanilang pintuan. (Ex. 12:3-7) Bagaman kakaiba ang tagubiling iyon, sumunod ba si Moises? Isinulat ni apostol Pablo tungkol kay Moises: “Sa pananampalataya ay ipinagdiwang niya ang paskuwa at ang pagsasaboy ng dugo, upang hindi galawin ng tagapuksa ang kanilang mga panganay.” (Heb. 11:28) Alam ni Moises na mapagkakatiwalaan si Jehova, at nanampalataya siya sa pangako ni Jehova na pupuksain Niya ang mga panganay na lalaki sa Ehipto.

11. Bakit binabalaan ni Moises ang iba?

¹¹ Lumilitaw na nasa Midian noon ang mga anak ni Moises at malayo sa “tagapuksa.” * (Ex. 18:1-6) Pero binabalaan pa rin niya ang ibang pamilyang Israelita para hindi mapahamak ang mga panganay nilang lalaki. Buhay ang nakataya, at mahal ni Moises ang kaniyang mga kababayan. Sinasabi ng Bibliya: “Kaagad na tinawag ni Moises ang lahat ng matatandang lalaki ng Israel at sinabi sa kanila: . . . ‘Magpatay kayo ng hayop na pampaskuwa.’ ”—Ex. 12:21.

12. Anong mahalagang mensahe ang ipinahahatid sa atin ni Jehova?

¹² Sa tulong ng mga anghel, ang bayan ni Jehova ay naghahatid ng mahalagang mensahe: “Matakot kayo sa Diyos at magbigay sa kaniya ng kaluwalhatian, sapagkat dumating na ang oras ng paghatol niya, kaya sambahin ninyo ang Isa na gumawa ng langit at ng lupa at dagat at mga bukal ng mga tubig.” (Apoc. 14:7) Ngayon ang panahon para ihayag ang mensaheng ito. Dapat nating sabihan ang mga tao na lumabas sa Babilonyang Dakila para hindi sila “tumanggap ng bahagi ng kaniyang mga salot.” (Apoc. 18:4) Ang “ibang mga tupa” ay nakikiisa sa mga pinahirang Kristiyano sa pagsusumamo sa mga taong hiwalay sa Diyos na “makipagkasundo” sa kaniya.—Juan 10:16; 2 Cor. 5:20.

13. Paano sisidhi ang pagnanais nating ibahagi ang mabuting balita?

 ¹³ Kumbinsido tayo na dumating na “ang oras ng paghatol.” Nananampalataya rin tayo na talagang apurahan ang gawaing pangangaral at paggawa ng alagad gaya ng sabi ni Jehova. Sa isang pangitain, “nakakita [si apostol Juan] ng apat na anghel na nakatayo sa apat na sulok ng lupa, na hinahawakang mahigpit ang apat na hangin ng lupa.” (Apoc. 7:1) Nakikita mo ba ang mga anghel na iyon na nakahanda nang pakawalan ang mapamuksang hangin ng malaking kapighatian? Patuloy na manampalataya sa mga pangako ni Jehova para sumidhi ang pagnanais mong ibahagi ang mabuting balita.

14. Ano ang nag-uudyok sa atin na “babalaan ang balakyot sa kaniyang balakyot na lakad”?

¹⁴ Ang mga tunay na Kristiyano ay mga kaibigan na ni Jehova at may pag-asang buhay na walang hanggan. Pero alam natin na may pananagutan tayong “babalaan ang balakyot sa kaniyang balakyot na lakad upang maingatan siyang buháy.” (Basahin ang Ezekiel 3:17-19.) Siyempre, nangangaral tayo hindi lang para maiwasan ang pagkakasala sa dugo. Mahal natin si Jehova at ang ating kapuwa. Sa ilustrasyon ni Jesus tungkol sa madamaying Samaritano, itinuro niya ang tunay na kahulugan ng pag-ibig at awa. Tanungin ang sarili, ‘Kagaya ba ako ng Samaritano, na nauudyukan ng “pagkahabag” para magpatotoo?’ Ayaw nating maging kagaya ng saserdote at ng Levita sa ilustrasyon, anupat nagdadahilan at ‘dumaraan sa kabilang tabi.’ (Lucas 10:25-37) Ang pananampalataya sa mga pangako ng Diyos at pag-ibig sa kapuwa ang mag-uudyok sa atin na lubusang makibahagi sa pangangaral bago mahuli ang lahat.

15. Bakit inisip ng mga Israelita na sukol na sila?

¹⁵ Nakatulong kay Moises ang pananampalataya niya sa “Isa na di-nakikita” noong manganib ang mga Israelita pagkaalis sa Ehipto. Iniulat ng Bibliya: “Itiningin ng mga anak ni Israel ang kanilang mga mata at narito, ang mga Ehipsiyo ay sumusunod sa kanila; at ang mga anak ni Israel ay lubhang natakot at nagsimulang dumaing kay Jehova.” (Ex. 14:10-12) Alam ng mga Israelita na mangyayari iyon dahil bago nito, inihula na ni Jehova: “Hahayaan kong magmatigas ang puso ni Paraon, at tiyak na hahabulin niya sila at magkakaroon ako ng kaluwalhatian sa ganang akin sa pamamagitan ni Paraon at ng lahat ng kaniyang hukbong militar; at tiyak na makikilala ng mga Ehipsiyo na ako ay si Jehova.” (Ex. 14:4) Pero ang nakita lang ng mga Israelita ay ang nakikita ng literal na mata—ang Dagat na Pula sa harap nila, ang humahagibis na mga karong pandigma ni Paraon sa likod nila, at ang 80-anyos na pastol na nangunguna sa kanila! Inisip nilang sukol na sila.

16. Noong nasa Dagat na Pula, paano pinalakas si Moises ng kaniyang pananampalataya?

¹⁶ Pero hindi natakot si Moises. Bakit? Dahil isang bagay na mas malakas kaysa sa dagat o sa isang hukbo ang nakikita ng kaniyang mga mata ng pananampalataya. Nakikita niya “ang pagliligtas ni Jehova,” at alam niyang ipakikipaglaban ni Jehova ang mga Israelita. (Basahin ang Exodo 14:13, 14.) Napalakas ng pananampalataya ni Moises ang loob ng mga Israelita. “Sa pananampalataya ay tumawid sila sa Dagat na Pula na gaya ng sa tuyong lupa,” ang sabi ng Bibliya, “ngunit nang mangahas na lumusong doon, ang mga Ehipsiyo ay nalulon.” (Heb. 11:29) Pagkatapos, “ang bayan ay nagsimulang matakot kay Jehova at manampalataya kay Jehova at kay Moises na kaniyang lingkod.”—Ex. 14:31.

17. Anong pangyayari sa hinaharap ang susubok sa ating pananampalataya?

¹⁷ Di-magtatagal, tayo ay magtitinging nanganganib. Sa kasukdulan ng malaking kapighatian, lubusan nang nawasak ng mga gobyerno ng tao ang mga relihiyong mas malalaki kaysa sa atin. (Apoc. 17:16) Inihula ni Jehova na tayo ay magiging walang kalaban-laban na gaya ng ‘hantad na kaparangang walang pader, halang, at mga pinto.’ (Ezek. 38:10-12, 14-16) Sa paningin ng tao, parang hindi tayo makaliligtas. Ano ang madarama mo?

18. Ipaliwanag kung bakit makapananatili tayong matatag sa malaking kapighatian.

¹⁸ Hindi tayo dapat matakot. Bakit? Dahil inihula ni Jehova ang gayong pagsalakay sa bayan ng Diyos. Inihula rin niya ang kahihinatnan nito. “ ‘Mangyayari sa araw na iyon, sa araw ng pagparoon ni Gog sa lupa ng Israel,’ ang sabi ng Soberanong Panginoong Jehova, ‘na ang aking pagngangalit ay aakyat sa butas ng aking ilong. At dahil sa aking pag-aalab, dahil sa apoy ng aking poot ay magsasalita ako.’ ” (Ezek. 38:18-23) Pupuksain ni Jehova ang lahat ng gustong manakit sa kaniyang bayan. Ang pananampalataya mo sa kahihinatnan ng “dakila at kakila-kilabot na araw ni Jehova” ay tutulong sa iyo na makita ang “pagliligtas ni Jehova” at manatiling tapat.—Joel 2:31, 32.

19. (a) Gaano kalapít si Moises kay Jehova? (b) Kung isasaalang-alang mo si Jehova sa lahat ng iyong mga lakad, anong pagpapala ang tatanggapin mo?

¹⁹ Maghanda na ngayon para sa kapana-panabik na mga pangyayaring iyon sa pamamagitan ng pananatiling “matatag na parang nakikita ang Isa na di-nakikita”! Patibayin ang pakikipagkaibigan kay Jehova sa pamamagitan ng regular na pag-aaral at pananalangin. Napakalapít ni Moises kay Jehova at lubusan siyang ginamit ng Diyos, kaya sinasabi ng Bibliya na kilala siya ni Jehova “nang mukhaan.” (Deut. 34:10) Si Moises ay isang natatanging propeta. Kung may pananampalataya ka, puwede mo ring lubos na makilala si Jehova na parang aktuwal mo siyang nakikita. Kung isasaalang-alang mo siya “sa lahat ng iyong mga lakad,” ipinapangako ng Bibliya na “siya mismo ang magtutuwid ng iyong mga landas.”—Kaw. 3:6.