1, 2. (a) Isaysay kon kay ano nga baga hin namimeligro hi Moises. (Kitaa an retrato hini nga pahina.) (b) Kay ano nga waray mahadlok hi Moises ha kasina han hadi?

HI Paraon gamhanan nga magmarando ngan gintatagad hiya nga dios han mga Ehiptohanon. Para ha ira, an iya “kinaadman ngan gahum labaw ha ngatanan nga linarang ha tuna,” siring han libro nga When Egypt Ruled the East. Basi mahadlok an iya mga nasasakopan, an iya iginsusul-ot nga korona may imahen hin kobra nga andam tumukob—usa nga pahamangno nga an mga kaaway han hadi masayon la mabungkag. Salit hunahunaa kon ano an gin-abat ni Moises han ginsidngan hiya ni Jehova: “Akon ka susugoon ngadto kan Paraon, basi imo pagdad-on an akon katawohan nga mga anak ni Israel tikang ha Ehipto.”—Eks. 3:10.

² Hi Moises kumadto ha Ehipto, iginpasamwak an mensahe han Dios, ngan tungod hito nasina gud hi Paraon. Katapos sirotan an Ehipto hin siyam nga peste, ginpahamangnoan ni Paraon hi Moises: “Pagbantay ha imo kalugaringon, diri ka na kumita hinin akon nawong; kay ha adlaw nga makakita ka hinin akon nawong ikaw mapatay.” (Eks. 10:28) Antes hi Moises bumaya kan Paraon, igintagna niya nga mamamatay an suhag nga lalaki han hadi. (Eks. 11:4-8) Ha urhi, iya ginsidngan an tagsa nga pamilya han mga Israelita nga mag-ihaw hin  kanding o hin nati nga karnero—mga hayop nga gintatagad nga sagrado han dios han mga Ehiptohanon nga hi Ra—ngan ipahid an dugo hito ha mga hamba han purtahan han ira balay. (Eks. 12:5-7) Ano daw la an magigin reaksyon ni Paraon? Hi Moises waray mahadlok han iya magigin reaksyon. Kay ano? Tungod han pagtoo sinugot hi Moises kan Jehova, “waray mahadlok ha kasina han hadi, kay hiya padayon nga nagpailob nga sugad hin nakikita an Dios nga diri-nakikita.”—Basaha an Hebreo 11:27, 28.

3. Ano an aton hihisgotan mahitungod han pagtoo ni Moises ha “Dios nga diri-nakikita”?

³ An imo ba pagtoo marig-on hinduro nga tungod hito sugad hin ‘nakikita mo an Dios’? (Mat. 5:8) Basi an aton mata han pagtoo magin matin-aw ngan makita naton “an Dios nga diri-nakikita,” hisgotan naton an ehemplo ni Moises. Paonan-o an iya pagtoo kan Jehova nagpanalipod ha iya tikang ha kahadlok ha tawo? Paonan-o niya iginpakita an iya pagtoo ha mga saad han Dios? Ngan paonan-o an iya abilidad nga makita “an Dios nga diri-nakikita” nagparig-on ha iya han nameligro hiya ngan an mga Israelita?

4. Ano an pagkita kan Moises han mga tawo nga waray pagtoo?

⁴ Ha pagkita han mga tawo nga waray pagtoo, waray darag-an hi Moises kan Paraon. An iya kinabuhi ngan kabubuwason baga hin kontrolado ni Paraon. Bisan hi Moises mismo nagpakiana kan Jehova: “Hin-o ako nga makadto kan Paraon, ngan magdadara han mga anak ni Israel tikang ha Ehipto?” (Eks. 3:11) Mga 40 ka tuig antes hito, pumalagiw hi Moises ha Ehipto sugad nga puga. Bangin naghunahuna hiya, ‘Maaramon gud ba nga bumalik ako ha Ehipto ngan aghaton ha kasina an hadi?’

5, 6. Ano an nakabulig kan Moises nga mahadlok kan Jehova imbes nga kan Paraon?

⁵ Antes bumalik hi Moises ha Ehipto, gintutdoan hiya han Dios hin importante nga prinsipyo, an amo gihapon nga prinsipyo nga ha urhi iya iginrekord ha libro han Job: ‘An kahadlok ha Ginoo, ito amo an kinaadman.’ (Job 28:28) Basi buligan hi Moises nga mapatubo an sugad nga kahadlok ngan gumios hin maaramon, iginkompara ni Jehova an iya kalugaringon ha mga tawo. Hiya nagpakiana: “Hin-o an naghimo han baba han tawo? Hin-o an naghihimo hin usa nga tawo nga ngula, o nga bungol, o nga nakita, o nga buta? Diri ba ako, hi Jehova?”—Eks. 4:11.

⁶ Ano an leksyon? Diri sadang mahadlok hi Moises. Hi Jehova an nagsugo ha iya, an usa nga magtatagana han ngatanan nga iya ginkikinahanglan basi maipahayag kan Paraon an mensahe han Dios. Labot pa, diri gud magdadaog hi Paraon kan Jehova. Kay kon huhunahunaon, diri ini an siyahan nga higayon nga nameligro an mga surugoon han Dios ilarom han pagmando han Ehipto. Posible nga ginpamalandong ni Moises kon paonan-o ginpanalipdan ni Jehova hira Abraham, Jose, ngan bisan hiya mismo durante han pagmando han nahiuna nga mga Paraon. (Gen. 12:17-19; 41:14, 39-41; Eks. 1:22–2:10) Tungod han pagtoo ni Moises kan Jehova, “an Dios nga diri-nakikita,” maisugon nga umatubang hiya kan Paraon ngan iginpahayag an ngatanan nga mensahe nga iginsugo ha iya ni Jehova nga ipasamwak.

7. Paonan-o an pagtoo kan Jehova nakabulig ha usa nga sister?

⁷ An pagtoo kan Jehova nakabulig liwat ha usa nga sister nga hi Ella nga diri madaog han kahadlok ha tawo. Han 1949, gin-aresto hiya ha Estonia han KGB, ginhuboan hiya, ngan ginkinitaan han batan-on nga mga pulis. “Duro gud an akon kaawod,” siring niya. “Kondi katapos ko mag-ampo kan Jehova, nagin murayaw ako ngan nagin kalmado.” Katapos, iginbartolina hiya hin tulo ka adlaw. Hiya nagsiring: “Gin-guliatan ako han mga opisyal: ‘Sisiguruhon namon nga diri na hinunumdoman an ngaran nga Jehova dinhi ha Estonia! Ipapadara ka ha usa nga kampo, ngan an iba naman ha Siberia!’ Nanginsulto pa hira: ‘Hain an imo Jehova?’” Mahahadlok ba hi Ella ha tawo o masarig hiya kan Jehova? Samtang gin-iimbistigar, maisugon hiya nga nagsiring ha mga nanginginsulto ha iya: “Ginhunahuna ko na gud ini hin maopay, ngan mas pipilion ko nga magpabilin nga priso nga may maopay nga relasyon ha  Dios kay ha pagawson dinhi nga waray na han iya pag-uyon.” Para kan Ella, hi Jehova tinuod gud sugad han mga lalaki nga natindog ha iya atubangan. Tungod han iya pagtoo, nagpabilin hiya nga matinumanon.

8, 9. (a) Ano an makakadaog ha kahadlok ha tawo? (b) Kon nadadaog ka ha kahadlok ha tawo, ha ano mo sadang ipokus an imo atensyon?

⁸ An pagtoo kan Jehova mabulig ha imo basi madaog mo an kahadlok. Kon gindidid-an ka han gamhanan nga mga awtoridad ha imo pagsingba ha Dios, baga hin an imo kinabuhi ngan kabubuwason kontrolado nira. Bangin maghunahuna ka pa ngani kon maaramon ba nga ipadayon an imo pagsingba kan Jehova ngan pasinahon an mga awtoridad. Hinumdumi: Madadaog mo an kahadlok pinaagi han pagtoo ha Dios. (Basaha an Proberbios 29:25.) Hi Jehova nagpakiana: “Hin-o ka, nga ikaw nahadlok han tawo nga mamamatay, ngan han anak han tawo nga hihimoon nga sugad hin banwa”?—Isa. 51:12, 13.

⁹ Ipokus an imo atensyon ha imo Amay nga Makagarahum ha ngatanan. Nakikita niya an ngatanan nga nag-aantos tungod han kawaray hustisya. Napaid hiya ha ira ngan iya hira ginbubuligan. (Eks. 3:7-10) Kon kinahanglan mo depensahan an imo pagtoo ha atubangan han gamhanan nga mga awtoridad, ‘ayaw kabaraka kon paonan-o ka magyayakan o kon ano an imo igsisiring, kay hibabaroan mo an imo yayaknon hito nga takna.’ (Mat. 10:18-20) Diri gud makakadaog kan Jehova an tawhanon nga mga magmarando ngan an mga opisyal ha gobyerno. Kon paparig-unon mo an imo pagtoo yana, makikita mo hi Jehova sugad nga totoo nga Persona nga andam bumulig ha imo.

10. Ha bulan han Nisan 1513 B.C.E., ano an iginsugo ni Jehova ha mga Israelita? (b) Kay ano nga sumugot hi Moises ha sugo han Dios?

¹⁰ Ha bulan han Nisan 1513 B.C.E., ginsidngan ni Jehova hira Moises ngan Aaron nga ipahibaro ha mga Israelita inin talagsahon nga sugo: Pagpili hin mahimsog nga lalaki nga karnero o kanding, ihawon ito, ngan ipahid an dugo hito ha mga hamba han iyo mga purtahan. (Eks. 12:3-7) Bisan kon waray pa gud ini buhata han mga Israelita, ha urhi nagsurat hi apostol Pablo nga hi Moises nagpakita hin pagtoo ngan ‘nagselebrar han paskua ngan nagpahid han dugo, basi diri patayon han anghel han Dios an ira suhag nga mga anak.’ (Heb. 11:28) Maaram hi Moises nga masasarigan hi Jehova, ngan nagpakita hiya hin pagtoo ha saad Niya nga papatayon an suhag nga mga lalaki ha Ehipto.

11. Kay ano nga ginpahamangnoan ni Moises an iba?

¹¹ An mga anak ni Moises posible nga nakadto ha Midian, hirayo hinduro tikang ha “anghel han Dios” nga nanmamatay han suhag nga mga anak ha Ehipto. (Eks. 18:1-6) Bisan pa hito, masinugtanon nga ginpahamangnoan ni Moises an pamilya han mga Israelita nga namimeligro an ira mga suhag nga lalaki. Kinabuhi an nahidadabi hito, ngan hinigugma ni Moises an iya igkasi-tawo. Salit basi matalwas hira, dayon hiya “nagpatawag han ngatanan nga mga kalagasan ha Israel, ngan siniring ha ira: . . . Mag-ihaw tungod hiton pesach.”—Eks. 12:21.

12. Ano an importante nga mensahe an iginsugo ni Jehova nga ipasamwak naton?

¹² Ha bulig han mga anghel, iginpapasamwak han katawohan ni Jehova inin importante nga mensahe: “Kahadluki niyo an Dios ngan himayaa hiya, kay inabot na an oras han iya paghukom, salit singbaha an Dios nga naghimo han langit ngan han tuna, han dagat ngan han mga burabod han tubig.” (Pah. 14:7) Yana na an panahon basi ipasamwak ini nga mensahe. Kinahanglan pahamangnoan naton an mga tawo nga gumawas ha Babilonya nga Gamhanan basi diri hira “kumarawat hin bahin han iya mga peste.” (Pah. 18:4) An “iba nga karnero” nabulig ha dinihogan nga mga Kristiano ha pakimalooy ha mga nagpahirayo ha Dios nga “magpahiuli” na hira ha iya.—Juan 10:16; 2 Cor. 5:20.

13. Ano an magpapahilarom han aton hingyap nga isangyaw an maopay nga sumat?

¹³ Kombinsido kita nga inabot na an “oras han paghukom.” Kombinsido liwat kita nga apurado  na gud an pagsangyaw ngan panhimo hin disipulo sugad han ginsisiring ni Jehova. Ha bisyon, hi apostol Juan ‘nakakita hin upat nga anghel nga naninindog ha upat nga eskina han tuna. Ginpupugngan nira an upat nga hanginan han tuna basi waray hangin nga humuyop ha tuna.’ (Pah. 7:1) Pinaagi han pagtoo, nakikita mo ba ini nga mga anghel nga andam na buhian an nakakabungkag nga mga hangin han daku nga kasakitan hini nga kalibotan? Kon nakikita mo ini pinaagi han imo mata han pagtoo, may kompyansa nga maisasangyaw mo an maopay nga sumat.

14. Ano an nagpapagios ha aton basi ‘pahamangnoan an maraot tikang ha iya maraot nga paagi’?

¹⁴ Kita nga tinuod nga mga Kristiano kasangkayan na ni Jehova ngan may-ada na paglaom nga kinabuhi nga dayon. Bisan pa hito, maaram kita nga responsabilidad naton nga ‘pahamangnoan an maraot tikang ha iya maraot nga paagi, ha pagluwas han iya kinabuhi.’ (Basaha an Esekiel 3:17-19.) Syempre, nagsasangyaw kita diri la basi diri kita magin salaan ha dugo. Hinigugma naton hi Jehova ngan an aton igkasi-tawo. Ha parabola ni Jesus mahitungod han maloloy-on nga Samaritano, iya igin-ilustrar kon ano gud an kahulogan han gugma ngan kalooy. Mahimo naton pakianhan an aton kalugaringon, ‘Napapagios ba ako tungod han “kalooy” pariho han Samaritano salit nagsasangyaw ako?’ Diri gud naton karuyag nga magin pariho ha saserdote ngan ha Lebita ha parabola, nga nagpapasangil ngan ‘naagi ha luyo nga ligid han dalan.’ (Luc. 10:25-37) An pagtoo ha mga saad han Dios ngan an gugma ha aton igkasi-tawo magpapagios ha aton nga bug-os nga makigbahin ha pagsangyaw antes pa magin urhi an ngatanan.

15. Kay ano nga inabat han mga Israelita nga waray na hira mapapalagiwan?

¹⁵ An pagtoo ni Moises ha “Dios nga diri-nakikita” nakabulig ha iya han nameligro  an mga Israelita katapos nira bumaya ha Ehipto. An Biblia nagsiring: “Isiniplat han mga anak ni Israel an ira mga mata, ngan, kitaa, an mga Ehiptohanon nagkakalakat sunod ha ira; ngan nagkahadlok hira hinduro: ngan an mga anak ni Israel naninggit kan Jehova.” (Eks. 14:10-12) Ini ba nga panhitabo diri linalaoman? Diri man. Igintagna na ini ni Jehova: “Akon patitig-ahon an kan Paraon kasingkasing, ngan hiya maglalanat ha ira; ngan paghihimayaon ako ni Paraon, ngan han iya mga kasundalohan; ngan an mga Ehiptohanon makilala nga ako hi Jehova.” (Eks. 14:4) Bisan pa hito, an nakita han mga Israelita amo adton nakikita la han ira literal nga mga mata—an imposible matabok nga Dagat nga Pula ha ira atubangan, an maglaksi nga mga karomata ha pakig-away ni Paraon ha ira luyo, ngan an 80 anyos na nga paraataman hin karnero nga nangunguna ha ira! Salit pag-abat nira waray na hira mapapalagiwan.

16. Paonan-o an pagtoo nagparig-on kan Moises didto ha Dagat nga Pula?

¹⁶ Kondi waray mahadlok hi Moises. Kay ano? Tungod kay nakikita han iya mata han pagtoo an usa nga mas gamhanan pa kay ha dagat o mga kasundalohan. Iya nakikita an ‘pagluwas ni Jehova,’ ngan maaram hiya nga hi Jehova an makikig-away para ha mga Israelita. (Basaha an Eksodo 14:13, 14.) An pagtoo ni Moises nagparig-on ha katawohan han Dios. “Tungod han ira pagtoo, gintabok nira an Dagat nga Pula nga sugad hin natabok ha mamara nga tuna,” siring han Biblia “pero han nagsari pagtabok an mga Ehiptohanon, ginlamoy hira han dagat.” (Heb. 11:29) Katapos hito, “an katawohan nagkahadlok kan Jehova: ngan tinoo hira kan Jehova, ngan ha iya surugoon nga hi Moises.”—Eks. 14:31.

17. Ano an mahitatabo ha tidaraon nga magsasari han aton pagtoo?

¹⁷ Diri na mag-iiha, an aton kinabuhi baga hin mamimeligro. Ha ultimo nga bahin han daku nga kasakitan, bug-os nga bubungkagon han mga gobyerno hini nga kalibotan an mga relihiyon nga mas dagku ngan mas damu an membro kay ha aton. (Pah. 17:16) Matagnaon nga iginhuhulagway ni Jehova an aton waray mahihimo nga kahimtang sugad han “tuna han mga baryo nga diri kinuta . . . , ngan waray bisan mga trangka o mga ganghaan.” (Esek. 38:10-12, 14-16) Ha aton pagkita, baga hin waray kita katalwasan. Ano an imo aabaton?

18. Isaysay kon kay ano nga mahimo kita magpabilin nga marig-on durante han daku nga kasakitan.

¹⁸ Diri kita angay mahadlok. Kay ano? Tungod kay igintagna ni Jehova ito nga pag-atake ha iya katawohan. Igintagna liwat niya an magigin resulta hito. “Hadto nga adlaw, kon hi Gog makada patok ha tuna ha Israel, nasiring an Ginoo nga hi Jehova, nga an akon kapungot masaka ngada ha akon mga pasngawan. Kay ha akon pangabugho ngan ha kalayo han akon kapungot ako nagyakan.” (Esek. 38:18-23) Bubungkagon ni Jehova an ngatanan nga karuyag magdaot ha iya katawohan. Kon may pagtoo ka nga papanalipdan ka ni Jehova ha iya “daku ngan makalilisang nga adlaw,” mahimo mo makita an ‘pagluwas ni Jehova’ ngan magpabilin nga marig-on.—Joel 2:31, 32.

19. (a) Mationan-o kaduok hi Moises kan Jehova? (b) Kon susundon mo hi Jehova ha ngatanan mo nga dalan, ano an bendisyon nga imo mapapahimulosan?

¹⁹ Pag-andam na yana para hiton makalilipay nga mga hitabo pinaagi ha padayon nga “pagpailob nga sugad hin nakikita an Dios nga diri-nakikita”! Parig-ona an imo pakigsangkay kan Jehova nga Dios pinaagi han regular nga pag-aram ngan pag-ampo. Hi Moises nagin duok gud nga sangkay ni Jehova ngan gin-gamit hiya han Dios ha importante hinduro nga mga buruhaton salit an Biblia nagsiring nga kilala hiya ni Jehova “nawong ha nawong.” (Deut. 34:10) Hi Moises talagsahon nga propeta. Pero pinaagi han pagtoo, mahimo ka liwat magin duok kan Jehova sugad hin nakikita mo gud hiya. Kon padayon mo hiya nga susundon “ha ngatanan mo nga dalan,” sugad han igin-aaghat ha imo han Pulong han Dios, “hiya magtututdo han imo mga agianan.”—Prob. 3:6.