Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kana Muthu u Tena ku Sidivila Ngana Jiiadi

Kana Muthu u Tena ku Sidivila Ngana Jiiadi

“Kana muthu u tena kubhikila ngana jiiadi . . . Enu ue ki mu tena kubhikila Nzambi ni Mamunu (kilundu kia jimbongo).”—MAT. 6:24.

1-3. (a) Mak’ahi a lungu ni kitadi a mu di bhana nau o miji lelu ni kiebhi kia banza ku batula o maka enhá? (Tala o foto ia dianga.) (b) Kioso o jitata kia mesena kuia mu kalakala ku ixi iengi, ihi ia xinganeka, ia lungu ni ku sasa o tuana tuâ?

MARILYN u jimbulula: “Izuua ioso muadi uami kia vutuka ku bhata ua bhuila, maji o kitadi kia kexile mu nganhala ki ki sokele phala ku langa o ibhindamu ietu. * Eme nga mesenene ku mu kuatekesa mu ku sumba o ima phala mon’etu Jimmy, o ima ia kexile na-iu o jikoleka jê.” Marilyn ua mesenene ué ku kuatekesa o jindandu jâ ni ku phopheka kitadi phala ku hádia. Athu avulu akexile makamba mê, endele ku jixi jengi mu ku sota dingi kitadi. Maji kioso muene kia kexile mu xinganeka ku ia ku ixi iéngi, muéne ua kexile ni hele. Mukonda diahi?

2 Marilyn ua kexile ni hele ia ku xisa o muiji, ni kiebhi kieji kala o ubhezelu uâ ku muiji. Maji né kiki, muéne ua xinganeka o athu endele ku jixi jengi, a xile o jindandu jâ, a monekene kuma akexile mu di tunda kiambote. Maji muéne ua xinganeka ué kiebhi kieji sasa Jimmy se ua kexile dikanga. O kuila muéne ueji tena ku kuatekesa kiambote o mon’ê ‘ni ku mu longa ia tumu Jihova’ bhu kaxi ka Internete?—Efe. 6:4.

3 Marilyn ua soto milongi. O muadi uê ka mesenene kuila muéne uia, sumbala muéne uambele kuila keji mu fidisa. O tufunga ni jiphange mu kilunga a mu tendelesa phala kaie, maji jiphange ja ahatu a mu longesa kuia ku ixi iengi. Ene a muambela: “Se eie ua zolo o muiji uê, ua tokala kuia. Ne kiki u tena hanji ku sidivila Jihova.” Sumbala ua kexile ni hele, Marilyn ua dilekela ni James ni Jimmy, iu uai mu kalakala mu ixi iéngi. Muéne ua kanena “ki nganda nangenena-ko.”

KIKALAKALU KIA MUIJI NI ITUMU IA BIBIDIA

4. Mukonda diahi o athu avulu ene mu xisa o ixi iâ phala kuia mu jixi jengi, nanhi uene mu sasa o ana a jitata jiji?

4 Jihova ka mesena kuila o jiselevende jê ji kala jingadiama, o ku lengela mu ixi iengi, ki ukexilu ua ku zubha o uadiama. (Jisá. 37:25; Jisa. 30:8) Phala kafue ni nzala Jakobo ua tumikisa an’ê ku ixi ia Ijitu. * (Dim. 42:1, 2) Lelu, athu avulu ene múia mu jixi jengi, kene mu lenga o nzala. Saí ia ala ni makongo avulu. A mukuá a mesenene ngó ku kala ni kia soko. Ene a mesena ku kala ni ima iambote, ia fuama, ene a xisa o miji iâ anga aia ku jixi mua tena ku nganhala kitadi. O jitata jene muia ku jixi jengi, ene mu xisa o tuana tuâ phala kua sasa ku jindandu mba ku makamba. Ne muene ki bhonza o ku xisa o miji, athu avulu aia mu kalakala mu jixi jengi, a ki bhanga mukonda dia ibhindamu.

5, 6. (a) Ihi ia longo Jezú ia lungu ni ku zediua? (b) Ima iahi ia longo Jezú ku maxibulu mê, ia tokele o ku bhinga mu musambu? (c) Kiebhi kia tu besoala Jihova?

5 Mu izuua ia Jezú athu avulu exile jingadiama. Nange akexile mu banza kuila se akexile ni kitadi eji beta-kota mu ku sanguluka. (Mar. 14:7) Maji Jezú ka mesenene kuila ene a dielela mu ima ki i nangenena. Muéne ua mesenene kuila ene a dielela kua Jihova uene ni mabesá a nangenena. Mu diskursu dia bhange ku Mulundu, muéne ua longo kuila o ku zediua kua kidi kuijila mu ukamba uetu ni Tata ietu ia diulu, ki mu ima i tuala na-iu mba mu nguzu ietu.

6 Mu musambu ué Jezú ka tu longo ku samba mu ku bhinga jimbote, mu veji dia kiki, muéne ua tu longo o ku samba phala o ibhindamu ietu ia kizuua ni kizuua, “kúdia kuetu kua nzala ia kizuua ni kizuua.” Muéne ua longo o jingividi jê kuila: “Kana ku di lundila jimbongo mu ngongo . . . Lundenu-phe jimbongo mu diulu.” (Mat. 6:9, 11, 19, 20) Tu tena ku dielela kuila Jihova ua-nda tu besoala kala kia tu kanena. O mabesá a Nzambi, ka lombolola ngó ku tu xikina, maji ku tu bhana kidielelu kia kuila muéne ua-nda tu bhana ioso i tua bhindamena. Sé phata, se tua mesena ku sanguluka, tua tokala ku dielela kua Tata ietu ia henda, mu veji dia ku dielela ku kitadi.—Tanga Matesu 6:24, 25, 31-34.

7. (a) A nanhi a tambula o ujitu kua Jihova ua ku sasa o tuana? (b) Mukonda diahi, ki kale o tata mba o mama, a tokala ku kuatekesa ku sasa o tuana tuâ?

7 O ku ‘dianga ku sota o Utuminu ua Nzambi,’ kua lungu ué ni ku dikila o muiji uetu kála ki tumina Jihova. Mu Kitumu kia Mozé tu sanga-mu itumu ia tokala ku Jikidistá: O jitata ja tokala ku longa o mak’â Nzambi ku tuana tuâ. (Tanga Matendelelu 6:6, 7.) Nzambi ua bhana o kikalakalu kiki ku jitata, ka ki bhana ku jikuku mba athu engi. O Sobha Solomá uambe: “Eie, mon’ami, ivua ulongelu ua tat’enu, kana kueha o ijila ia mam’enu.” (Jisa. 1:8) Jihova ua mesena kuila o muiji u kala kumoxi, phala ki kale o tata mba o mama, ene oso a sasa ni ku longa o tuana. (Jisa. 31:10, 27, 28) Kioso o an’a kivua o jitata jâ kuzuela ia lungu ni Jihova, ni ku mona kiebhi kia mu sidivila kizuua ni kizuua, ene a mesena ué ku bhanga kála ene.

IBHIDI I MONEKA SE KU I KINGILA

8, 9. (a) Ihi i tena ku bhita ni muiji kioso o jitata kia xisa miji iâ? (b) Ibhidi iahi i tena ku moneka se o jitata ni an’a ka tungu kumoxi?

8 Athu avulu a banza ku xisa o miji, a mona kuila, o ku bhanga kiki ki tena ku a bhekela maka. Maji ki bhonza kuijiia o ibhidi ia-nda kuíza ku muiji. (Jisa. 22:3) * Kioso kiai mu ixi iéngi, Marilyn, ua kexile ni malamba mukonda dia ku kala dikanga dia muiji uê. Kiene ué kia divu muadi uê ni mon’ê. O kamona kê Jimmy, ua kexile ku mu i bhuidisa ithangana ioso: “Mukonda diahi ua ngi xisa?” Marilyn ua mesenene ku kala dikanga jimbeji ngó, maji mu ku bhita mivu muéne ua mono kuila o ima ku muiji uê ia kexile mu lunguluka. Jimmy kexile dingi kala kia mu xile. Muéne ka kexile dingi mu zuela kiavulu ni muéne, ka mesenene dingi ku mu tangela o ima. Marilyn uambe: “O henda iê ko kuami iabhu.”

9 Kioso o jitata ni an’a ka tungu kumoxi kala muiji, ene ka divu kiambote, ene ka mono o ima ia iibha mu ima iambote. * O mon’andenge, kioso kia mu xisa, u divua kia iíbha. Marilyn uambela Jimmy kuila ua kexile mu bhanga kiki, phala o mbote iê. Maji Jimmy, ua kexile mu divua kuila o mama ka mesenene ku mu sasa. Mu kusuka-ku kioso muéne kia vutuka phala ku a kunda, ki ki mu uabhele. Kiene kimoxi, an’a avulu, ene mua xisa ku jitata jâ, kâla Jimmy ua banzelele kuila, ka tokalele ku zola manhã, mba ku mu belesela.—Tanga Jisabhu 29:15.

Eie ku tena ku bhabha mon’ê mu Internete (Tanga o kaxi 10)

10. (a) Se o jitata ji bhana maujitu ku tuana, mu veji dia ku kala nau, ihi ia-nda bhita ni tuana? (b) Ihi i tena ku bhita ku muiji se o tata mba o mama u tunga dikanga dia muiji?

10 Sumbala Marilyn ua kexile mu tumikisa ima iavulu, muéne ua mono kuila ua kexile mu sandula mon’ê, ni kuila ua kexile ku mu longa o ku zola o kitadi, o ku zola o muiji ni Jihova ndenge. (Jisa. 22:6) Jimmy ua kexile ku mu ambela: “Kuíze dingi, tumikisa kia ngó o kitadi ni ima.” Marilyn ua mateka ku mona kuila muéne ka tokalele ku sasa o mon’a mu kuzuela né mu mutelembe mba mu mikanda, mba kuzuela né mu vidiu. Muéne u jimbulula: “Eie ku tena ku di bhabha ni mon’ê mba ku bhana nzobole mu Iternete.”

Kiluezu kiahi ki moneka se u kala dikanga dia kaza diê? (Tanga o kaxi 11)

11. (a) Ibhidi iahi i moneka se o makaza a kala dikanga mudiâ mukonda dia salu? (b) Kiebhi o phang’etu kia mono kuila ua tokalalele ku kala kumoxi ni muiji uê?

11 O ukamba ua Marilyn ni Jihova ni muadi uê James, ki u kexile kiambote. Muéne ua kexile ngó muia mu kilunga veji imoxi ku semana, ni kuia mu boka,ua kexile ué mu di bhana ni kijijidiku kia xefe iê ua mesenene ku zeka-né. Sé kaza diê bhu mbandu phala ku ku kuatekesa kioso kibhu kala maka, ki kale Marilyn mba James, akexile mu zuela ni athu engi, kua kambele ngó eji ku ta jiphánda. Marilyn, ua mono kuila sumbala ene ka te jiphanda, o ukaza uâ ua kexile mu iluezu. O Bibidia i bhana itendelesu ku makaza phala kala muthu, u bhana kua mukua o mbote ia mu tokala mu ukaza. Mukonda Marilyn ni James, akexile dikanga, ka tenene ku kala kumoxi ithangana ioso, mukonda dia kiki, ka tenene ku bhana kua mukua o mbote ia tokala mu ukaza. (Miku. 1:2; 1 Kol. 7:3, 5) Ene ni mon’ê ka tenene ku bheza kumoxi Jihova. Marilyn, uambe: “Kioso ki nga di longo mu kiônge kia dikota kuila o ubhezelu ku muiji ithangana ioso, kima kia tokala phala etu ku bhuluka mu kizuua kia dikota kia Jihova, nga mono kuila nga tokalele ku vutuka ku bhata. Eme nga mateka ku iudika o ukamba uami ni Jihova ni muiji uami.”

MILONGI IAMBOTE NI MILONGI IA IIBHA

12. Itendelesu iahi ia Bibidia i tena ku bhana ió aia mu tunga dikanga dia miji iâ?

12 Kioso kia vutuka Marilyn ku bhata, saí iâ a mu bhana milongi iambote, maji a mukuá a mu bhana milongi ia iibha. O tufunga mu kilunga, a mu ximana o ku kixikanu kiê ni ku suina kuê. Maji a mukuá akexile ué dikanga dia makaza, ni miji iâ, ka mu bhana milongi iambote. Mu veji dia ku kaiela o phangu iê iambote, ene a mesenene ku mu fidisa. Ene ambe: “Kua-nda bhita kithangana kiavulu ua-nda vutuke dingi. Kuebhi ku ua-nda sanga o kitadi phala o ibhindamu iê, se u vutuka ku bhata?” Mu veji dia ku bhana o milongi íii, o Jikidistá a tokala “à longa jinga ima ia mbote, phala o jindenge jâ ja ahatu, a kuzole jinga anumi’â, ni kuzola an’â. A kale . . . akalakadi,” ku mabhata , “kana kuxingisa o Maka ma Nzambi.”—Titu 2:3-5.

13, 14. Mukonda diahi ku bhinga kixikanu phala ku bhanga o vondadi ia Jihova kana ia jindandu jetu? Bhana kifika.

13 Athu avulu ene mu xisa o miji iâ phala kuia mu kalakala mu jixi jengi, a di longa o ijila ia jixi jiji, ji ximana kiavulu o jitata, o ima ia mukuá ndenge. Maji saí ijila ki i tokala ku itumu ia Jihova, kiki ki bhinga nguzu ni kixikanu ku mbandu ia Kidistá, phala ka bhukumukine o itumu ia Jihova.

14 Xingaeneka o musoso ua Carin: “Kioso ki nga vuala mon’ami Don, eme ni muadi uami, tua kexile mu kalakala mu ixi iengi, eme nga matekene ku di longa o Bibidia. O muiji uami uoso ua kingile kuila eme ngi tumikisa Don phala ku mu sasa ku jitata jami, katé ki ngi kuata kitatadi kiavulu.” Kioso Carin kia jijila o ku sasa mon’ê Don, o muiji uê, katé muene ni muadi uê, ambe kuila muéne kimonha, ka uabhela ku kalakala, akexile mu ku muelela. Carin uzuela: “Mu kithangana kieniokio ki ngejidile luua kiambote o kiluezu kia ku xisa mon’ami Don, phala ku mu sasa ku jitata jami. Maji ngejidile kuila Jihova ua tu bhana o kikalakalu kia ku sasa mon’etu.” Kioso Carin kiemita dingi, o muadi uê kexile Kidistá ua mu tumina kuselula. O kima kia diangele ku sola Carin kia mu kuatekesa ku kala polondo phala sola kima kia sangulukisa Jihova. Lelu, muéne ni muadi uê ni monê, a sanguluka mu ku kala kumoxi. Se Carin ua tumikisine o an’a phala ku a sasa ku athu engi, nange ene keji sanguluka.

15, 16. (a) Jimbulula musoso ua phang’etu, a mu bhanene kua kuk’uê phala ku mu sasa. (b) Mukonda diahi muéne ua solo ku sasa mon’ê?

15 Saí Mbangi ia Jihova a muixana Vicky, uambe: “Nga bhiti mivu iavulu ni kukuami ua kexile mu ngi sasa, o phang’ami ua kexile ni jitata jami. Katé o kithangana ki nga vutuka ku ji tata jami, ki nga a zolele dingi kiavulu. O phang’ami ua kexile ni ukamba uambote ni jitata jami, muéne ua kexile mu zuela nau kiambote. Eme nga divuile dikanga dia jitata jami, né muene kioso ki nga kulu kiá, kia kexile mu ngi bhonza ku a tangela kiebhi ki nga kexile mu divua. Eme ni phang’ami tua londekesa ku jitata jetu kuila tueji ku a tambula konda kioso kieji kuka. Maji eme nga-nda bhanga kiki mukonda kima ki nga tokala o ku bhanga, maji o phang’ami ua-nda ki bhanga mukonda dia henda.

16 Vicky uambe: “Lelu manh’etu ua mesena kuila ngi mu tumikisa mon’ami phala ku mu sasa kala kia ngi tumikisa kua manh’â phala ku ngi sasa. Ni ku xila kuoso, nga ditunu, muadi uami ni eme tua mesena ku sasa o mon’etu umoxi mu itumu ia Jihova. Ki ngi mesena ku zanga o ukamba uami ni mon’ami ku hadia.” Vicky ua mono kuila o ku di tunda kiambote ku bhinga ku zola Jihova ni itumu iê, o jimbongo ni muiji ndenge. Jezú ua jimbulula: “Kana muthu u tena kubhikila ngana jiiadi,” Nzambi ni jimbongo.—Mat. 6:24; Mak. 23:2.

JIHOVA U BHANGESA KUILA IOSO I TU BHANGA “IENDA KIAMBOTE”

17, 18. (a) Maka ahi ene mu moneka a bhinga kuila o Jikidistá ji sola? (b) Maka ahi u tua-nda di longa mu milongi ia-nda kaiela?

17 Tata ietu Jihova ua tu kanena ku tu bhana o ima ioso i tua bhindamena se tu dianga ku sota o Utuminu ua Nzambi ni uiukilu uê. (Mat. 6:33) Mukonda dia kiki o Jikidistá ja kidi a tena ku sola. Jihova ua kanena ku tu bhana “ditundilu dia kutena kubhita,” ki ku bhingi ku bhukumukina o itumu ia Bibidia né muene se o ibhidi iavulu. (Tanga 1 Kolindu 10:13.) Kioso ki tu ‘kinga ni muanhu’ kua Jihova, anga tu ‘mu dielela muene,’ mu kusamba mu ku bhinga, unjimu ni ku tuendesa, ni ku kaiela o itumu iê, ‘muéne-phe u bhanga-bhu kioso kia tokala.’ (Jisá. 37:5, 7) Muéne ua-nda besoala o nguzu ietu i tu bhanga phala ku mu sidivila, kala Ngana ietu ia kidi. Se tu dianga ku mu sota, muéne ua-nda bhangesa kuila ima ioso ku muenhu uetu, “ienda kiambote.”—Sokesa ni Dimatekenu 39:3.

18 Ihi ia tena ku bhanga phala ku batula o maka a moneka kioso o miji i di muanga mukonda o tata mba o mama iai mu sota salu ku ixi iengi? Ihi i tu tena ku bhanga phala ku dikila o ibhandamu ia miji ietu se kua xisa? Kiebhi ki tu tena ku suinisa akuetu ku sola kiambote kioso kia di bhana ni maka enhá? O milongi ia-nda kaiela, ia-nda jimbulula kiambote o maka enhá.

^ kax. 1 O majina a a lungulula.

^ kax. 4 Mu veji joso jai an’a Jakobo ku Ijitu, a bhiti semana jitatu akexile mu xisa o miji iâ. Kioso kiai Jakobo ni an’ê mu kala mu Ijitu, ene ambata o an’a ni ahatu’â oso.—Dim. 46:6, 7.

^ kax. 8 Tala milongi Imigração—Sonhos e Realidades,” Despertai! Fevereiro 2013.

^ kax. 9 Saí jixi o athu a zuela kuila, o ku kala dikanga dia dikaza mba dia mon’a, ku bheka maka avulu. Kála o ku ta jiphánda, o ku zeka ni mala ni akuâ, mba kuzeka ni ndandu, mba o an’a a kala ni maka bhu xikola, nange a kala ni njinda iavulu, a kala ni hele, mba a mesena ku di jibha.