Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Niti la skujnani chatiy malana

Niti la skujnani chatiy malana

«Ti ni lay lakgachixkuwiy nchatuy malana, [...]. Ni lay lakgachixkuwiyatit Dios chu wa ntumin.» (MAT. 6:24)

1-3. 1) ¿Tuku tuwa titaxtukgo lhuwa familias la uku, chu tuku tatlawa xlakata nalakkaxtlawakgo? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.) 2) Akxni chatum tlat o xatse amputun alakatanu kachikin, ¿tuku max lilakgaputsakgo xlakata xkamanan?

LILIANA wan: «Kinchixku Carlos, putum kilhtamaku tlakgwanit, o akgxuninit, xkitaspita kxtaskujut, pero xtatlaja kajwatiya xkinkaʼakchaniyan tuku xakmaklakaskinaw chali chali». * Wampara: «Akit xaklimakgtayaputun maski kaj tsinu tumin xlakata ni lu tuwa xmakgkatsilh chu xlakata kinkgawasakan, Jorgito, tlan xkgalhilh tuku amakgapitsi kamanan xalak escuela xkgalhikgo». Liliana na xkamakgtayaputun amakgapitsi xfamilia chu xmakiputun xtumin xlakata alistalh xmaklakaskilh. Lhuwa xʼamigos xʼankgonit alakatanu kachikin xlakata natlajakgo tumin. Pero akxni chuna xtlawaputun tuwa makgkatsilh. ¿Tuku xlakata?

2 Liliana lu nitlan xlimakgkatsi akxni xlakpuwan pi namakgxtakga xfamilia tiku lu xkapaxki chu ni akxtum xkatatawi akxni kakninanikgo Dios chali chali. Pero na xakxilha pi makgapitsi tiku xʼankgonit, xtasiya pi xfamiliajkan tlan xwi xtakanajlakan. Pero ¿la xmakgastakli Jorgito komo makgat xtawi Liliana? ¿Tlan “xmasiyanilh ntu xatlan lantla xtalakaskin nkimpuchinakan” Jehová komo kaj Internet xlimaklakaskilh? (Efes. 6:4.)

3 Lakpuwa naskin tastakyaw. Xchixku ni xlakaskin naʼan, pero wanilh pi komo chuna xlakaskin ni xʼama wani pi ni. Lakgkgolotsin chu amakgapitsi natalan xalak congregación wanikgolh pi ni xʼalh pero amakgapitsi natalan lakpuskatin xwanikgo: «Komo xlikana paxkiya mi familia napina, anta na tlan naskujnaniya Jehová». Maski ni liwana xkatsi tuku nala, Liliana kalakatsukli Carlos chu Jorgito, chu alh skuja alakatanu kachikin. Kawanilh pi ni makgas xʼama.

TUKU XLITATLAWAT KFAMILIA CHU XTASTAKYAW BIBLIA

4. 1) ¿Tuku xlakata lhuwa tiku ankgo alakatanu kachikin? 2) ¿Tiku katatamakgxtakgkgo kamanan?

4 Jehová ni lakaskin pi kskujnin limaxkgen nawankgo, chu xlikana pi ankan alakatanu kachikin xlakata nakgalhikan tumin, makgasa chuna tlawakan (Sal. 37:25; Prov. 30:8). Xlakata xfamilia ni xlakgnilh tatsinksni, Jacob kamalakgachalh xkamanan kʼEgipto xlakata xtamawakgolh liwat (Gén. 42:1, 2). * La uku, lhuwa tiku ankgo latamakgo alakatanu ni wa xlakata nialhtu tuku wakgo. Pero max lakgawilakgo tumin, o max lakaskinkgo pi xfamilia tlakg tlan xtawi. Xlakata nakgantaxtu tuku lakpuwankgo, ankgo alakatanu niku tlakg anan tumin, max antiya kxpaiskan chu ni akxtum katatawilakgo xfamilia. Kamakgxtakgnikgo xkamanan xchixku o xpuskat, xtata, xnana, xtsiyuna, atanu tiku xfamilia o xʼamigoskan. Maski lilipuwankgo nakamakgaxtakgo xfamilia, lhuwa tiku lakpuwankgo pi ni anan tuku tlan natlawakgo.

5, 6. 1) ¿Tuku masiyalh Jesús xlakata tapaxuwan chu tlan tawilakan? 2) Chuna la Jesús wililh xliʼakxilhtit, ¿tuku tlan naskiniyaw Jehová? 3) ¿La kinkasikulunatlawayan Jehová?

5 Nachuna kxkilhtamaku Jesús xʼanan lhuwa latamanin tiku limaxkgen xwanit chu niti tiku xkamakgtaya, max lhuwa tiku xlakpuwankgo pi komo tlakg xkgalhikgolh tumin tlakg xpaxuwakgolh chu tlan xtawilakgolh (Mar. 14:7). Pero Jesús ni xlakaskin pi xlipawankgolh tuku kaj titaxtu, wata xlipawankgolh Jehová, tiku masta tuku xtapalh nema nikxni sputa. Anta kxTaʼakgchuwin xalak Sipi, Jesús wa pi xaxlikana tapaxuwan chu tlan tawilakan kgalhikan komo tlan natalalinaw Jehová, chu ni akxni komo lhuwa tuku kgalhiyaw o lhuwa naskujaw.

6 Oración nema Jesús masiya ¿wa pi naskiniyaw Jehová pi kakinkamaxkin lhuwa tuku nakgalhiyaw? Ni. Xla kinkamasiyanin naskiniyaw kintlatikan «nkinchujkan ntu xala chali chali», uma wamputun tuku maklakaskinaw chali chali. Jesús na wa: «Ni [...] katuwa kamamakgstokgwilitit wantu xtapalh tumin [...] katiyatna, wata, [...] kamastokgwilipi mintumin kʼakgapun» (Mat. 6:9, 11; 6:19, 20, Hua Xasasti Talaccaxlan, TXS, 1999). Tlan nalipawanaw pi Jehová nakinkasikulunatlawayan chuna la wanit. Chu xtasikulunalin ni kajwatiya kilhchanima pi tlan nakinkaʼakxilhan; wamputun pi xla nakinkamaxkiyan tuku xlikana maklakaskinaw. Kajwatiya tuku xlikana nakinkamakgapaxuwayan, wa pi nalipawanaw xapaxkina kinTlatkan, ni wa tumin (kalikgalhtawakga Mateo 6:24, 25, 31-34).

7. 1) ¿Tiku kalakgayawanit Jehová nakamasiyanikgo kamanan? 2) ¿Tuku xlakata talakaskin pi xchatiykan natlatni nakamasiyanikgo xkamanan?

7 Pulana naputsayaw «xtalakaskin» Dios kilhchanima naʼakxilhaw tuku lakgayaw kfamilia chuna la akxilha Jehová. Limapakgsin xla Moisés xkalimapakgsi natlatni pi xkamasiyanikgolh xkamanan xlakata takanajla, chu uma limapakgsin na kilimakgantaxtitkan (kalikgalhtawakga Deuteronomio 6:6, 7). Jehová kalakgayawanit uma taskujut natlatni, ni wa xatata o xanana o atanu. Mapakgsina Salomón wa: «Kakgaxpatti, kinkgawasa, xtastakyaw mintlat chu chuntiyaku kakgalhakgaxpatti xlimapakgsin mintse» (Prov. 1:8). Jehová lakaskin pi xanatlatni xchatiykan nakapulalinkgo chu nakamasiyanikgo xkamanankan (Prov. 31:10, 27, 28). Lhuwa tuku katsikgo kamanan xlakata takanajla, katsinikgo akxni chali chali kgaxmatkgo pi xnatlatnikan tachuwinankgo Jehová chu akxilhkgo pi skujnimakgo.

TUKU NI XLAKPUWANAW PI CHUNA NALA

8, 9. 1) Akxni xapuskat o xachixku an alakatanu, ¿tuku talakgpali? 2) ¿Tuku nitlan kitaxtuni familia kxtalakapastaknikan chu kxlatamatkan xlakata ni akxtum wilakgolh?

8 Akxni nina ankgo alakatanu kachikin, lhuwa tiku lakpuwan tuku nakitaxtuni chu tuku nalimakgxtakga xlakata natamakgatlini xfamilia, pero kaj ni lhuwa tiku liwana lakpuwankgo putum tuku nitlan nakakitaxtuni (Prov. 22:3). * Akxni Liliana alh, xla, xchixku chu xkgawasa tsukukgolh lilipuwankgo xlakata ni akxtum xwilakgo. Jorgito makglhuwa xkgalhskin: «¿Tuku xlakata kiʼakgxtakgwili?». Chuna la titaxtutilhalh kilhtamaku akglhuwa kata wa chu ni chuna la xlakpuwanit, Liliana akxilhtilhalh pi lhuwa tuku xtalakgpalima kxfamilia. Xkgawasa tsukulh tamakgatlini. Xla wan akxni lakapastaka: «Nialh xkimpaxki».

9 Akxni natlatni ni akxtum katawilakgo xkamanan lu talakgalhi xtalakapastaknikan chu asta xtayatkan. * Akxni tlakg laktsujku kamanan tlakg nitlan kitaxtu. Liliana wanilh Jorgito pi putum tuku xtlawama kaj xlakata tlan xtawilalh. Pero Jorgito xmakgkatsi pi xtse xakgxtakgmakganit. Xapulana xlisitsi xlakata nitu xwi xtse, pero alistalh, akxni Liliana xmin kalakgapaxialhanan, xksitsini xlakata anta xwi. Chuna la makgkatsikgo kamanan tiku kaxtakgwilikan, Jorgito xlakpuwan pi nialh xtalakaskin nakgalhakgaxmata xtse chu nialh xpaxkilh (kalikgalhtawakga Proverbios 29:15).

Nila naʼakgpixtiyaya minkgawasa akxni limaklakaskina Internet (Kaʼakxilhti párrafo 10)

10. 1) ¿Tuku nala komo wata nakamaxkikan tamaskiwin kamanan nixawa tuku tlakg xlakaskinka? 2) ¿Tuku nila tlawa xatlat o xatse komo makgat wi?

10 Maski Liliana tsukulh malakgachani tumin chu tamaskiwin xkgawasa, tsukulh akxilha pi nialh xtachuwinamputun. Akxilhli pi xmasiyanima tlakg xlakaskinka naʼakxilha tuku kgalhikan nixawa familia chu xtakanajla (Prov. 22:6). Jorgito xwani: «Anta katamakgxtakgti, chu chuntiya kakimakatani tamaskiwin». Liliana akgatekgsli pi nila tlan xlimakgastakli cartas, teléfono chu natachuwinan kʼInternet. Xla wan: «Nila natsuka minkgawasa, nakgpixtiya o nasnata kʼInternet».

¿Tuku max nitlan natitaxtuya komo makgat wilanipi minchixku o minpuskat? (Kaʼakxilhti párrafo 11)

11. 1) ¿Tuku nitlan kitaxtuni tamakgaxtokgat akxni ni akxtum wilakgolh? 2) ¿La akgatekgsli chatum tala pi xlitaspitat xwanit kxchik?

11 Tuku na nitlan akgspulalh Liliana wa pi nialh tlan talalilh Jehová. Kilhtamaku nema tlan xkatatawila natalan chu akxni tlan xlichuwinan Dios kaj akgtum kilhtamaku xla semana. Chu kalipekua xwi xtamakgaxtokgatkan. Xjefe makglhuwa xlimasiyani pi xlakgati. Xlakata Carlos chu Liliana ni akxtum xwilakgolh xlakata xlamakgtayakgolh, wata atanu tiku skinikgolh tamakgtay, uma tlawalh atsinu ni laʼakgskgawilh. Maski ni laʼakgakgskgawilh, Liliana akgatekgsli pi komo ni akxtum xwilakgolh nila xmakgantaxtikgo tamapakgsin xlakata xlamaxkikgolh tuku xmaklakaskinkgo xlakata talakgxtumit chu xlakata xlawanilh xtalipuwan achatum. Nila xlawanilh tuku kaj lakapara xmilh kxtalakapastaknikan, o xlatalitsiyalh, xlalakaʼakxilhli xlakata la lakpuwankgo, o xlamakgachipalh chu “xlalimasiyanilh tapaxkit” nema lamaxki tamakgaxtokgat, na nila xlamaxki «lantla xtapakgsit» o tuku lakgchan tiku tamakgaxtokga (Cant. de Cant. 1:2; 1 Cor. 7:3, 5). Na ni xla akxtum xtaskujnanikgolh Jehová xkgawasakan. Liliana wan: «Akxni kʼakgtum xalanka tamakxtumit kkgaxmatli pi takaknin xalak familia lu xlakaskinka xlakata tlan xlakgtaxtukgolh kxalanka xkilhtamaku Jehová kʼakgatekgsli pi kilitaspitat xwanit kchiki. Kilimatliwakglhat xwanit kintakanajla chu tlan xakkatalalimpa kifamilia».

TLAN CHU NITLAN TASTAKYAW

12. ¿Tukuya tastakyaw xalak Biblia tlan nakamaxkikan xatlat chu xatse tiku ni akxtum wilakgolh?

12 Akxni Liliana wa pi xʼama kalakgtaspita xfamilia, tanu tanu tuku wanikgolh. Lakgkgolotsin xalak congregación, wanikgolh pi lu tlan xlakata xlimasiyama pi xkanajlani Jehová chu ni xlakpuwan pi nialhtu xliwayankgolh. Pero makgapitsi tiku makgat xwilakgolh xfamiliajkan, maski nachuna xlitlawatkan xwanit wata xlakaskinkgo pi ni xtaspitli. Xwanikgo: «Ni makgas katipi. ¿Tuku nalilatapaya anta? Nataspitparaya». Natalan ni xliwanitkan tuku nitlan umakgolh natalan wata kakawanikgolh «nti nkajku laktsumajan [...] napaxkikgoy xchixkukan, chu xlakgskgatankan. [...], xakakswan, kuintaj katlawakgolh xchikkan», nakuentajtlawakgo xfamiliajkan, «lakimpi wa xtachuwin Dios, ni natamaxkajwaliy» (kalikgalhtawakga Tito 2:3-5).

13, 14. ¿Tuku xlakata talakaskin lu nalipawankan Jehová akxni wa namakgantaxtikan xtalakaskin nixawa tuku lakaskinkgo familia? Kawanti akgtum liʼakxilhtit.

13 Akxni natalan tiku ni stalanikgo talismanin chu tuku lakaskinkgo familias wata tlawakgo tuku makgapaxuwa Jehová, lu limasiyakgo pi wa Jehová lipawankgo xlakata lhuwa tiku ankgo skujkgo alakatanu wata tlakg xlakaskinka akxilhkgo talismanin xlakata wankgo pi natlatni xliputsat, maski alakatanu tuku nakamaxki xfamilia chu tiku tlakg chuna tlawakgo wa xatlat.

14 Chatum tala wanikan Carin wan: «Akxni lakachilh kinkgawasa Don, kinchixku chu akit xakskujmaw alakatanu kachikin. Akit kajku xaktsukuma katsini xlakata Biblia. Putum kifamilia xlakpuwankgo pi xakama lini kinatlatni kinkgawasa xlakata xmakgastakkgolh chu akinin tlakg lhuwa tumin xaktlajaw». Xlakata Carin ni makgxtakgputulh xkgawasa, xfamilia asta xchixku likgalhkgamanankgolh asta wanikgolh pi xalhkitit xwanit. Carin wampara: «Xlikana pi ama kilhtamaku, ni liwana xakʼakgatekgsa tuku xlakata nitlan wa xmakgastakgolh kinatlatni kinkgawasa, pero xakkatsi pi Jehová, akinin xkinkaliyawanitan nakmakgastakaw». Akxni Carin xʼamapa kgalhi skgata, xchixku tiku ni xkakninani Jehová wanilh pi xmakgalh skgata. Pero xlakata pulana ni makgxtakgputulh xkgawasa xtatliwakglhnit xtakanajla chu ni tlawalh tuku wanilh xchixku. La uku putum xfamilia lu paxuwakgo xlakata makxtum wilakgolh. Komo Carin atanu tiku xtimamakgastakalh xkgawasa, max atanu la xkitaxtunilh.

15, 16. 1) ¿La kitaxtunilh chatum tala xlakata ni xnatlatni makgastakkgolh? 2) ¿Tuku xlakata Vicky ni malakgachalh xtsumat xlakata xnana xmakgastakli?

15 Achatum tala tiku wanikan Vicky, wan: «Akglhuwa kata kimakgastakli kinana, chu kintala tiku xakpulanima kintlat makgastakkgolh. Akxni kkalakgmimpa kinatlatni nialh chuna xaklakapastaknan la pulana. Kintala lu tlan xkatalalin chu xkaʼakgpixtiya; lu makxtum xlakgo. Pero akit, ni la lu xakkatalalin. Asta la uku maski kstakkgonitta chuntiya tuwa kmakgkatsi nakkamasiyani pi kkapaxki. Kintala chu akit kkawaninitaw pi nakkakuentajtlawayaw akxni linkgoya kata nawan. Akit chuna naktlawa xlakata chuna kilitlawat chu kintala natlawa xlakata kapaxki.

16 »Chu kintse lakaskin pi kakkalinilh kintsumat anta nakatatawila chuna la akit xkimalakgachanit kxchik kinana. Chu akit liwana kgalhtilh, akxni kwanilh pi ni. Tlakg klakgatiyaw akinin nakmakgastakaw chu nakmasiyaniyaw napaxki Jehová. Ni tsinu klakaskin pi wi tuku natlawa pi nialh tlan naktalalin kintsumat». Vicky katsi pi kajwatiya tlan nakitaxtuni komo pulana nawili xtalakaskin Jehová chu xtastakyaw chu ni wa tuku nakgalhi chu tuku nalakaskin xfamilia. Jesús liwana wa: «Ti ni lay lakgachixkuwiy nchatuy malana, [...]. Ni lay lakgachixkuwiyatit Dios chu wa ntumin» (Mat. 6:24; Éx. 23:2).

JEHOVÁ SIKULUNATLAWA KINTASKUJUTKAN

17, 18. 1) ¿Tuku putum kilhtamaku kgalhikgo kstalaninanin Cristo? 2) ¿Tukuya takgalhtin nakamaxkiyaw kxaʼawatiya artículo?

17 KinTlatkan Jehová wanit pi nakinkamakgtayayan, nakgalhiyaw tuku maklakaskinaw komo akinin pulana nawiliyaw xTamapakgsin chu xtalakaskin kkilatamatkan (Mat. 6:33). Wa xlakata, kstalaninanin Cristo putum kilhtamaku natekgsaw la nataxtuyaw kkintaʼakglhuwitkan, chu ni namakgatsankganiyaw xtastakyaw Biblia. Jehová lakatanks kinkawaniyan pi “nakinkamakgtayayan” (kalikgalhtawakga 1 Corintios 10:13TXS, 1999). Komo nalimasiyayaw pi lipawanaw akxni makgskinaw xliskgalalh chu natlawayaw xtalakaskin chu xlimapakgsin, “xla nakinkamakgtayayan” (Sal. 37:5, 7). Jehová nasikulunatlawa pi xlikana kajwatiya skujnaniputunaw chu limasiyayaw pi kaj wa kiMalanakan. Akxni pulana nawiliyaw xtalakaskin, xla tlawa pi tlan nakinkakitaxtuniyan (katamalakxtupi Génesis 39:3)

18 Pero komo wi tiku latamakgatlininitta, ¿tuku tlan natlawayaw xlakata nalakkaxtlawayaw kifamiliakan? ¿Tuku natlawayaw xlakata tlan nakamakgtakgalhaw kifamiliajkan chu ni nalatamakgatliniyaw? ¿La nakawaniyaw amakgapitsi pi ni kamakgxtakgkgolh xfamiliajkan? Kaʼakxilhwi xtakgalhtin kʼatanu artículo.

^ párr. 1 Kalakgpalinikanit xtukuwanikan.

^ párr. 4 Max akxni kilakgolh kʼEgipto xkamanan Jacob, ni lakatsalalh akgtutu semana nema ni xtawilakgolh xfamiliajkan. Chu alistalh akxni ankgolh kʼEgipto kataʼankgolh xlakpuskatin chu xkamanan (Gén. 46:6, 7).

^ párr. 8 Kaʼakxilhti serie nema wan xmakni «Los inmigrantes: sus sueños y sus realidades», xla revista ¡Despertad! xla febrero kata 2013.

^ párr. 9 Tamakatsin nema anan xla lakalhuwa países masiya pi lhuwa familias lhuwa tuku nitlan titaxtukgonit xlakata chatum anit skuja alakatanu. Tuku nitlan tlawakgo wa uma, akgskgawi xpuskat o xchixku o tatalakgxtumikgo tiku xtachixku o tiku xkgawasa o xtsumat. Kamanan tsukukgo nitlan likatsikgo o lu ni tlan kakitaxtuni kʼescuela, sitsikgo, lu lipuwankgo chu asta puwankgo pi nialh xlatamakgolh.