Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¡Jan ajjsaramti! Jehová Diosaw yanapirisajja

¡Jan ajjsaramti! Jehová Diosaw yanapirisajja

“Taqe iyawsañampiw arssnajja: ‘Tatituw yanaptʼirejjajja’.” (HEB. 13:6)

1, 2. Yaqha markar saririnakajj familiapamp chikäñatak kuttʼjjapjje ukhajja, ¿kuna jan walinakansa uñjasipjje? (Aka janankir foto uñjjattʼam.)

EDUARDO * jilatajj yaqha markan suma trabajonïnwa, walja qollqerak jikjjatäna. Jupajj akham siwa: “Jehová Diosan Qhanañchirinakapamp Bibliat yateqañ qalltkayäta ukhajja, familiajar Diosar yupaychañana, qollqe toqena yanaptʼañajj nayar waktʼatapwa amuyayäta. Ukatwa utar kuttʼawayjjta” sasa (Efe. 6:4).

2 Familiapamp chikäñatak kuttʼasajja, Jehová Diosar kusisiyatapwa Eduardo jilatajj amuyäna. Ukampis Eduardo jilatajj wasitat familiapampejj sum apasiñ qalltañapäna, kunjamtï pasïr yatichäwin parlaniwayktan uka María kullakjama. Ukhamarus warmiparu wawanakapampir uñjañatakejj qollq jikjjatañaparakïnwa. ¿Kunjamsa uka toqen nayrar mistuspäna? Tamankir jilat kullakanakajj kunjamsa yanaptʼapjjaspa?

FAMILIAMAMP SUM APASIÑ QALLTAM UKAT DIOSAR YUPAYCHAÑ YANAPTʼAM

3. Awkisa jan ukajj taykasa jan utankki ukhajja, ¿kunjamsa wawanakajj jikjjatasipjje?

3 Eduardo jilatajj akham siwa: “Kimsa wawajajj yanaptʼatäña, munasitäña, munapkäna ukhajja, janiw ukankkayätti, ukhamatwa jupanakar apanukutaj amuyasiyäta. Janiw jupanakampejj Bibliat  liytʼapkayätti, Diosatsa mayisipkayätti, qhomantʼasipkayätsa ni anatapkayätsa” sasa (Deu. 6:7). Ana sat jilïr phuchapajj akham amti: “Awkijajj jan utankkäna ukhajja, janiw sum jikjjataskayätti. Janïr utar kuttʼankäna ukhajja, janiw sum uñtʼapkayätti ajanupata arupatakwa amuyapjjayäta. Qhomantitäna ukhajj mayjtʼasiyätwa” sasa.

4. Chachajj familiapat jayarstʼat jakki ukhajja, ¿kunatsa familiapar pʼeqtʼañajj chʼamäspa?

4 Awkejj walja tiempo familiamp jan chikäjje ukhajja, familiapar pʼeqtʼañajj jukʼamp chʼamäspawa. Eduardo jilatan Rosa warmipajj akham siwa: “Nayaw awk taykayätsa. Nayakiw kuns amtirïta. Eduardojj kuttʼanjjäna ukhajja, cristianjamajj khitirus istʼañaja ukwa yateqañajäna. Jichhakamas awisajj chachajan utankatap armtʼasiskaktwa” sasa (Efe. 5:22, 23). Jilatajj akham saskakiwa: “Phuchanakajajj kun lurañ amtapkäna ukhajja, mamaparukiw yatiyapjjerïna, ukhamar yatinoqtatäpjjänwa. Cheqas cristianjam familiar pʼeqtʼañwa yateqañajäna” sasa. Eduardompi Rosampejj awk taykjamajj panpachaniw mä amtar puripjjañapäna.

5. Familiapan wasitat sum jakasiñ utjañapatakejja, ¿kunsa mä awkejj luräna, qhepat kunjamas jikjjatasjjapjjäna?

5 Eduardo jilatajj familiapampi sum apasjjañataki ukat Diosar yupaychañ yanaptʼañatakejja, kunatï lurañajj wakiski uk lurañwa amtäna. Jupajj akham siwa: “Phuchanakajarojj arunakampi luratanakampiw cheqa yatichäwinak yatichañ munayäta, janiw Jehová Diosaruw munasta sasakejj sañ munkayätti, jan ukasti luratampiw uñachtʼayañ munayäta” sasa (1 Juan 3:18). ¿Eduardon ukham chʼamachasitap Jehová Diosajj bendispachänti? Ana phuchapajj akham siwa: “Suma awkïñatak chʼamachasitapasa ukhamarak wasitampi nanakamp chikäñatak chʼamachasitapas wal yanaptʼapjjetäna. Tatajar taman wal irnaqtʼatap uñjasajj kusisitaw jikjjatasipjjayäta. Cheqas akapachajj Diosat jitheqtayirjamänwa. Ukampis awk taykajajj Diosar yupaychañwa nayrar uchapjjäna, nanakajj ukhamarakwa lurañ munapjjayäta. Awkijajj janipuniw wasitamp jaytapkämati sasaw sapjjetäna, ukarjamapuniw phoqäna. Jupatï sarjjasapäna ukhajja, Jehová Diosan markapat jitheqtiriskayätwa” sasa.

JUCHANÏTAM AMUYAÑAMARAKIWA

6. Balcanes cheqan chʼajjwäwi utjäna ukhajja, ¿kunsa yaqhep awk taykanakajj amuyapjjäna?

6 Balcanes sat cheqan chʼajjwäwejj utjkäna ukhajja, Jehová Diosan Qhanañchirinakapat mä qawqha familianakajj wawanakapan kusisita jikjjatasipjjatapwa amuyapjjäna. ¿Kunatsa? Kunattejj awk taykanakapajj trabajor jan sarirjamäsajj utaruw qheparapjjäna, ukat wawanakapampiw yatjjatapjjäna anatapjjäna ukhamarak parltʼasipjjäna. ¿Kuns jupanakat yateqsna? Wawanakajj qollqe, regalonak munañat sipansa, awk taykapajj jupanakamp chikäpjjaspa ukwa munapjje. Cheqas wawanakajj awk taykapamp uñjatäpki, yatichatäpki ukhajja, wali askinakwa katoqapjje sasaw Bibliajj qhanañchi (Pro. 22:6).

7, 8. 1) ¿Kunansa yaqhep awk taykanakajj utapar kuttʼasajj pantjasipjje? 2) ¿Kunjamsa awk taykanakajj wawanakapampi wasitamp sum apasjjapjjaspa?

7 Yaqhep awk taykanakajj familiapan ukar kuttʼjjapjje ukhajja, wawanakapar jan yäqasiri jan ukajj istʼasiri uñjasaw akham sapjje: “Nayajj jumanak laykuw wal chʼamachasiskta, ¿kunatsa jan yuspärasirïpta?” sasa. Ukampis ¿kunatsa wawanakajj ukhamäpjje? Kunattejj awkiw jan ukajj taykawa jan jupanakamp chikäkänti. ¿Kunsa awkejj jan ukajj taykajj wasitat jupanakamp sum apasiñatak luraspa?

8 Nayraqatjja, Jehová Diosaruw familiar munasiñampi uñjañatak yanaptʼa mayiñama. Familiajj kuna jan walintï uñjaski ukan jumas juchanirakïtawa, uksa jupanakar sañamarakiwa. Taqe chuyma perdón mayisitamajj yanaptʼaspawa. Chachamasa jan ukajj warmimasa ukhamarak wawanakamas kuntï lurawaykta uk askichañatak chʼamachasitam uñjapjjani ukhajja, taqe chuyma arsutamwa amuyapjjani.  Jumatï pacienciampi ukhamarak kuntï amtkta ukarjam luräta ukhajja, familiamajj wasitatwa respetjjätam ukat munasjjarakïtamwa.

‘JUPANKIRINAKATJJA LLAKISIÑAPAWA’

9. ¿Kunatsa kunatï sapürutak utjkistu ukamp kusisitakïñasa?

9 Apóstol Pablojj akham sänwa: wawanakampi ukat allchhinakampiw pistʼat uñjasipkani ukhajj “pachpa familiapar yanapaña[pa], kunja munasiñampitejj awkinakapajj munasïna uka pachpa munasiñampi” sasa. Ukampis manqʼa, isi, uta, ukanakampi kusisitäpjjañapatakiw cristianonakar Pablojj ewjjtʼaskäna. Janiw qamirïpjjañapatak ewjjtʼkänti (1 Timoteo 5:4, 8; 6:6-10 liytʼañataki). Familiapar yanaptʼañatakejja, mä cristianojj janiw akapachan qamirïñapapunejj wakiskiti, kunattejj akapachajj niyaw tukusjjani (1 Juan 2:15-17). Diosan apnaqata mä suma machaq Oraqe katoqañapjja, janiw ‘qamiriptañ munañampi’ ni “aka jakañan llakisiñanakampis” familiasar aptʼasiyañasäkiti (Mar. 4:19; Luc. 21:34-36; 1 Tim. 6:19).

10. ¿Kunatsa manunïñajj jan walïkejja?

10 Jakañatak qollqe munatas Jehová Diosajj yatiwa. Ukampis qollqejj janiw sumpun jarkʼaqkistaspati ni yanaptʼkistaspasa, kunjamtï Diosan yatiñapajj lurkaspa ukhama (Ecl. 7:12; Luc. 12:15). Waljanejja, yaqha markar sarañatakejj qawqha qollqes munasini uk janiw sum amuyapkiti, ukhamarus yaqha markar sarasajj qollq jikjjataniti janicha ukjja, janirakiw yatisipkiti. Cheqas jan walinakaw utjaspa. Yaqha markar saririnakatjja, waljaniw manunakan kuttʼanipjje. Diosar serviñatak tiempo apstʼasiñat sipansa, manu phoqañatakikiw trabaj-jjapjje (Proverbios 22:7 liytʼañataki). Ukhamar jan purtʼasiñatakejja, qalltatpach jan manur puriñaw askejja.

11. Qawqha qollqsa munapjjani uk amuykiptʼañajja, ¿kunjamsa familianakar yanaptʼaspa?

11 Eduardojja, familiapampi qheparañ amtkäna ukajj askirjam mistuñapatakejja, kunjamsa qollqe jikjjatani uk amuytʼasiñapänwa. Warmipampejj kunanaktï cheqpachapuni munapkani ukarjamaw qawqha qollqsa munapjjani uk amuykiptʼapjjäna. Ukarjam phoqañatakejja, familiapajj janiw nayrjamajj yänak aljjapjjänti, ni qollqs ina chʼusar tukjapkänti. Kunatï wakiski ukakwa alapjjäna. * Eduardo jilatajj akham siwa: “Nayrajj kawkïr escuelantï wawanakajajj yateqapkäna ukarojj pagapjjerïyätwa. Ukatwa uka escuelat apsusajj gobiernon pagata escuelar uchjjapjjayäta” sasa. Jupasa ukhamarak familiapasa, Diosar yupaychañat kunatï jan apaqkaspa uka trabajo jikjjatañatakiw Diosar mayipjjäna. ¿Kunjamsa Diosajj uka mayisitanakapar istʼäna?

12, 13. Familiapar kunatï wakiski uk churañatakejja, ¿kunsa mä awkejj amtäna, ukat kunjamsa Diosajj uka amtap bendicïna?

12 Eduardo jilatajj akham amti: “Pä marajj niyapuniw aynachtʼapjjta. Qollqe imasitanakajas niyaw tukuranttaskäna, trabajit qollqes kunanakatï munaskäna uk alañatakis pistʼjjänwa, qarit kunaw jikjjatasjjayäta. Ukhamansa uñjasipkchiyätjja taqeniw yatiyirisa ukhamarak tantachäwirus sarapjjayäta” sasa. Eduardo jilatajja, kuna trabajotï familiapat jan jayarstʼaykaspa ukham trabaj thaqañ amtäna. Jupajj akham siwa: “Taqe kasta trabajo lurañwa yateqayäta. Ukhamat mä trabajo jan utjipan yaqha trabajon trabajiñajataki” sasa.

Familiamar uñjañatakejj ¿kunayman trabajon irnaqañatak yateqasmati? (12 tʼaqa uñjjattʼäta)

13 Niyakejjay Eduardo jilatajj manunakap jukʼat jukʼata phoqaskchïnjja, qollqe maytʼaskäna ukarjamajj qawqhtï kuttʼayañapäkäna uks jukʼamp jil kuttʼayjjäna. Ukampis familiapampïña ukhamarak kunjamtï Jehová Diosajj awk taykanakan phoqapjjañap munki ukarjam lurañ munasajja, uka qollqe churañajj jukʼakïkaspasa ukham uñjäna. Jilatajj akham siwa: “Yaqha markan qawqha qollqtï pagapkitäna ukat sipansa, minusak jichhajj pagapjjetu. Ukampis janiw manqʼat jiwapkti. Jehová Diosajj janiw jaytapkituti. Cheqas precursorjam irnaqtʼañwa  amtawayapjjta. Ukatsti janiw qollqe toqet sint llakisjjapjjayätti, ukhamarus kunanaktï munkayäta ukas jikjjatasikïnwa” sasa (Isa. 59:1).

FAMILIARANAKAW KUN LURAÑAR CHʼAMAÑCHAPJJERISTAM

14, 15. Familiaranakajj yänak jikjjatañatak chʼamañchapjjaspa ukhajja, ¿kunsa cristiano familiajj luraspa, ukat kunas jikjjatasispa?

14 Walja cheqanakanjja, familiaranakasa, amigonakas qollqe ukat regalonakwa churasipjje. Eduardo jilatajj akham siwa: “Maynit mayniru regalonak churasisajj wal kusisipjjta, ukhamarus markajan ukham lurañar yatitäpjjtwa. Ukampis janiw awisajj ukhampun luraskaspati. Familiaranakajarojj munasiñampiw akham sista: ‘Kunatï wakiskani ukamp yanaptʼasipkämawa, ukampis familiajaruw Diosar yupaychañ toqeta ukat kunanakatï munaski uk nayraqat churäjja’” sasa.

15 Khitinakatï yaqha markat kuttʼanjjapjje jan ukajj familiapat jan jayarstʼatäñataki yaqha markar trabajir jan sarañ munapkaspa ukhajja, familiaranakapajj jupanakatak colerasipjjaspawa. Ukat inas familiapar uñisirit uñtʼapjjchi. ¿Kunatsa? Kunattejj uka toqew qollq jikjjatañ munapjjäna (Pro. 19:6, 7). Eduardon Ana phuchapajj akham siwa: “Nanakatï yänak jikjjatañat sipansa, Diosar serviñ nayrar uskupjjäjja, familiaranakajajj Diosar serviñajj kunja wakiskiris ukwa amuyapjjani. Ukampis jupanakan munañanakapak lurapjjerista ukhajja, janiw uk amuyapkaspati” sasa (1 Pedro 3:1, 2 uñjjattʼarakismawa).

DIOSAR CONFIYAPJJAM

16. 1) ¿Kunjamsa maynejj amuyupamp apayasisajj pantjasispa? (Sant. 1:22.) 2) ¿Kunjam amtanaksa Jehová Diosajj bendici?

16 Mä kullakajj chachapa wawapa jaytasaw yaqha markaru sarjjäna. Jupajj akham sasaw irpir chuymaninakar säna: “Akar jutañajatakejj taqe kunwa lurapjjta. Chachajajj irpir chuymanjam loqtañsa jaytiwa. Ukhamasti uk lurataj Jehová Diosajj bendicikispa” sasa. Cheqas Jehová Diosar confiyas munañaparjam kuns amtañäni ukhajja, bendicistaniwa. Ukampis qollqe jikjjatañ layku taman luräwinak jaytsna ukhajja, janiw bendiskistaspati (Hebreos 11:6; 1 Juan 5:13-15 liytʼañataki).

17. ¿Kunatsa mä amtaru janïr purkasajj Jehová Diosar yanapa mayiñasa, ukat kunjamsa uk lursna?

17 Mä amtaru janïr purkasajja, Diosaruw  yanapa mayiñama, ukhamat jan qhepat amtasiskañataki. Ukatakisti qollan ajayupa ukat yatiñanïñwa mayiñama (2 Tim. 1:7). Akham sas jisktʼasim: “¿Diosarojj taqe kunanti istʼtjja? ¿Arknaqat uñjasisas Diosar istʼäti?” sasa. Diosar istʼañ amtäta ukhajja, ¿pisin jakaskasas Jupar istʼapunïtati? (Luc. 14:33.) Irpir chuymaninakamp parltʼam ukat Bibliarjam ewjjtʼapkätam ukarjam lurarakim. Ukhamatwa Jehová Diosajj yanaptʼapjjämawa sasin siski ukar confiyatam uñachtʼayäta. Irpir chuymaninakajj janiw juma lanti amtkaspati. Ukampis kusisit jakasiñ amtañatakiw yanaptʼiristam (2 Cor. 1:24).

18. ¿Khitirus Diosajj familiar uñjañapatak uttʼayawayi, ukat kunjamsa jupanakar yanaptʼsna?

18 Jehová Diosajja, chacharuw familiar uñjañapatak uttʼayawayi. Waljaniw familiapat jan jayarstʼas uk phoqasipki. Ukampis familiaranakapas yaqha markar trabajir sarañap munapkchejja, jupanakajj janiw uk lurañ amtapkiti. Ukham lurapjjatapat chʼamañchtʼañasawa ukat Diosats jupanakatak mayiñasarakiwa. Maynejj jan waltʼäwinakana, usuntata ukat yaqha ukham jan waltʼäwinakan uñjaski ukhajja, munasiñatwa yanaptʼañasa (Gál. 6:2, 5; 1 Ped. 3:8). Ukhaman uñjasirinakarojja, ¿qollqempi jan ukajj manqʼamp yanaptʼasmati? ¿Jan ukajj kawkhantï jakaski uka cheqan trabajo jikjjatañcha yanaptʼasma? Ukhamatwa familiapar jan jaytjañapataki ukat yaqha markar trabajir jan sarañapatak yanaptʼäta (Pro. 3:27, 28; 1 Juan 3:17).

JEHOVÁ DIOSAW YANAPTʼASKÄTAM

19, 20. ¿Kunatsa Jehová Diosaw yanaptʼaskistani sasin sissna?

19 Bibliajj akham siwa: “Janirak qollqerus munapjjamti; kunatejj utjapjjtam ukampejj kusisitakïpjjam, Diosajj siwa: ‘Janiw kunapachas jaytkämati ni armtʼaskämasa’ sasa. Ukhamajj jichhajja, taqe iyawsañampiw arssnajja: ‘Tatituw yanaptʼirejjajja; janiw kuntejj jaqejj lurkitaspa ukjj ajjsarkäti’” sasa (Heb. 13:5, 6). ¿Kunjamsa uka arunakarjam sarnaqsna?

20 Pisin jakasipki uka markankiri experiencian mä irpir chuymanejj akham siwa: “Jehová Diosan Qhanañchirinakapajj kusisitäpjjewa sasaw jaqenakajj sapjje. Pisin jakaskasasa yaqhanakat sipans suma isthaptʼata ukat qollqeni ukhamäpjjewa” sasa. Uka arunakajj Jesusan arunakaparjamaw phoqasi, kunattejj Diosan Reinopwa nayrar uchapjje (Mat. 6:28-30, 33). Alajjpachankir Awkisajj jiwasarusa, familiasarus munasistuwa ukat sum jakasiñaswa munaraki. “Tatitusti sumwa uñjaski taqe akapachana kunanakatejj lurasiski ukanakjja, ukhamata chʼama churañataki khitinakatejj cheqpachana juparu iyawsasipki ukanakaru” (2 Cró. 16:9). Diosajja, familian sum jakasiñasatakisa ukhamarak kunatï jiwasatak askïki ukatakis ewjjanakwa churistu. Ukarjam sarnaqtan ukhajja, Diosar confiyatasa ukat munasitaswa uñachtʼaytanjja. “Diosar munañajja mandamientonakar phoqhañawa; mandamientonakapasti janirakiw jan phoqhañjamäkiti” (1 Juan 5:3).

21, 22. ¿Kunatsa Jehová Diosar confiyasiñama?

21 Eduardo jilatajj akham siwa: “Warmijata phuchanakajat jayankasajj walja tiempo aptʼasiwayta. Ukampis janiw ukanakat añch lupʼkti. Irnaqer masinakajat waljaniw qamirïsin jan kusisitäpkiti. Familianakapas jan walinakanwa uñjasipjje. Ukampis nanakajj kusisitäpjjtwa. Aka markan jilat kullakanakajj pisins jakasipkchejja, Diosan Reinopwa nayrar uchapjje. Cheqas Jesusan arunakapajj kunjamsa phoqasiski ukwa uñjasipkta” sasa (Mateo 6:33 liytʼañataki).

22 Nayrar sartaskakim. Jehová Diosar istʼañäni ukat Jupar confiyañäni. Ukhamarus Jehová Diosaru ukat familiamar munasiñaw familian kuna lurañatï waktʼktam uk phoqañatak yanaptʼätam. Ukhamatwa Jehová Diosajj yanaptʼasirïtap amuyäta.

^ tʼaqa 1 Yaqha sutinakampi uchatawa.

^ tʼaqa 11 “Cómo administrar el dinero” siski uka yatichäwinak ¡Despertad! septiembre, 2011 revistan uñjjattʼäta.