Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

¡Nitu kapuwanti! Jehová namakgtayayan

¡Nitu kapuwanti! Jehová namakgtayayan

«Naliwanaw, ni anan ntamakpuwan: “Wa nkimPuchinakan [Jehová] nkimakgtayana”.» (HEB. 13:6)

1, 2. ¿Tuku tuwa makgkatsikgo tiku xʼankgonit alakatanu kachikin akxni taspitkgo kxchikkan? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.)

EDUARDO * wan: «Xaklama alakatanu kachikin niku xakkgalhi akgtum taskujut nema lu xlakaskinka tuku xaklakgaya chu lu tlan xaktlaja». Xla nawampara: «Pero akxni ktsukulh kkatalikgalhtawakga Biblia xtatayananin Jehová, kkatsilh pi atanu tuku tlakg xlakaskinka kililakgatayat xwanit, wa pi xakkakuentajtlawalh kifamilia kxtakanajlakan, ni kajwatiya xakkamaxkilh tuku maklakaskinkgo. Wa xlakata ktaspitli kkinchik niku xwi kifamilia» (Efes. 6:4).

2 Eduardo xkatsi pi Jehová xlakaskin pi xkalakgtaspitli xfamilia. Pero chuna la Liliana tiku talichuwinalh kʼartículo nema aku titaxtulh, xtalakaskin lu xliskujli xlakata tlan xtalalimpa xfamilia. Nachuna xtalakaskin nakamakgtakgalha xpuskat chu xkamanan kʼakgtum kachikin niku ni lu xʼanan tumin. ¿La tlan xtitaxtukgolh asta kxkgalhsputat papaʼ? ¿Tlan xkamakgtayakgolh natalan xalak kcongregación?

KAKATALALIPIMPARA MI FAMILIA CHU KAMATLIWAKGLHTI XTAKANAJLAKAN

3. ¿La kakitaxtuni kamanan xlakata xtlat o xtse ni anta katawi?

3 Eduardo katsilh uma: «Kakgatekgsli pi nitu xakkakuentajtlawama kinkamanan akxni tlakg xlakaskinkgo pi xakkapulalilh chu xakkapaxkilh. Ni anta xakkatawi xlakata xakkalikgalhtawakganilh historias xalak Biblia, xakkatatlawalh oración, xakkaʼakgpixtilh o xakkasnatli chu xakkatakgamanalh» (Deut. 6:7). Ana, xapuxku xtsumat lakapastaka uma: «Xakmakgkatsi pi wi tuku xkintsankgani xlakata ni anta xkinkatawilan kintlat. Akxni taspitli kajwatiya xakkatsiyaw la xlakawan chu la xchuwinan. Nitlan xakmakgkatsi akxni xkiʼakgpixti».

4. ¿Tuku xlakata tlat tiku makgat xwilanilh xfamilia tuwa namakgantaxti napulalin?

4 Komo lu makgas ni akxtum nakatatawila xfamilia chatum tlat tlakg tuwa namakgantaxti nakapulalin. Xpuskat Eduardo, Rubí, wan: «Akit xaktlawa tuku xlitlawat xatlat chu xatse. Klismanilh akit naklaksaka tuku naktlawayaw. Akxni Eduardo taspitli talakaskilh pi xakkatsinilh tuku wamputun nakgalhakgaxmatnankan chuna la wan Biblia. Chu chuntiya talakaskin naklakapastaka pi la uku, unu wi kinchixku» (Efes. 5:22, 23). Eduardo wampara: «Kilaktsuman lu xlismanikgonit pi wa xtsekan xmakgskinkgo talakaskin akxni xlakakaskinkgo. [...] Talakaskilh nakkatsini akit nakmapakgsi familia chuna la wan Biblia». Eduardo chu Rubí akgatekgskgolh pi xlakata xalaktlat xwankgonit akxtum xlatatayalh akxni wi tuku xlaksakkgo akxtum natlawakgo.

5. 1) ¿La tsukulh lakkaxtlawa chatum tlat tuku nitlan xlimininit xlakata ni xkatawi xfamilia kxchik? 2) ¿La kitaxtunilh?

5 Eduardo lu xlakpuwanit natlawa putum tuku xtalakaskilh xlakata xmatliwakglhli xtakanajla xfamilia chu tlan xkatalalimpa. Eduardo wampara: «Xaklakpuwanit pi xakkamasiyanilh kilaktsuman xtachuwin Dios chuna la xakchuwinalh chu tuku xaktlawalh, ni kaj watiya xakwa pi kpaxki Jehová na xaklimasiyalh» (1 Juan 3:18). ¿Sikulunatlawalh Jehová tuku tlawalh Eduardo? Ana kgalhtinan: «Akxni xakʼakxilha la xliskuja xlakata tlan nakinkapulalinan, chu lu xkinkamakgtayaputunan lu tlan kakxilhli, nachuna lu tlan xaklimakgkatsiyaw la kskuja kcongregación. Kakilhtamaku xtlawaputun pi xaktamakgatliniw Jehová, pero kinatlatni kajwatiya xkuentajtlawakgo, tuku xla xaxlikana takanajla uma tlawalh pi nachuna naktlawayaw. Kintlat wa pi nialh makgstum xkinkamakgxtakgni, chu makgantaxtilh xtachuwin. Komo xtiʼampa max akit ni kxkachikin Jehová xaktawilalh».

KALITAYA PI NA MINKUENTA

6. ¿Tuku akxilhkgolh makgapitsi natlatni akxni xwi guerra xla Balcanes?

6 Akxni xwi Guerra xla Balcanes, makgapitsi familias xla xtatayananin Jehová tiku anta xwilakgolh akxilhkgolh pi xkamanan tlakg xpaxuwakgo maski lu katuwa xwilakgolh. ¿Tuku xlakata? Xlakata, xnatlatnikan nila xʼankgo skujkgo, xkatatawilakgo kxchikkan, xkatakgalhtawakgakgo, xkatakgamanankgo chu xkatachuwinankgo. ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma? Pi ni kaj tamaskiwin talakaskin chu nakgalhikgo tuku nalakaskinkgo, wata talakaskin tuku tlakg xlakaskinka, kamanan lakaskinkgo pi xnatlatnikan akxtum nakatatawilakgo. Asta xtachuwin Dios wan pi akxni natlatni kamasiyanikgo chu limaxtukgo kilhtamaku kakgaxmatnikgo, tlan kakitaxtuni (Prov. 22:6).

7, 8. 1) ¿Tuku nitlan kawanikgo xfamilia makgapitsi xalaktlat? 2) ¿La nakamakgtayakgo xalaktlat xkamanankan xlakata tlan nakatalalimparakgo?

7 Akxni makgapitsi natlatni taspitkgo kxchikkan akxilhkgo pi xkamanankan kasitsinikgo chu nitlan kalikatsinikgo. Akxni chuna la, uma tuku nitlan kawanikgo: «¿Tuku xlakata chuna kilikatsiniya? ¡Lhuwa tuku ktlawanit mimpalakata!». Ni akxilhkgo pi xkamanan nitlan limakgkatsikgo xlakata ni akxtum xkatawilakgolh. Komo chuna titaxtupat ¿tuku tlan natlawaya xlakata nakamakgtayaya?

8 Kaskini Jehová pi kamakgtayan nakaʼakgatekgsniya mifamilia. Chu alistalh kakawani xliputum minaku pi na lipina kuenta. chu pi nitlan limakgkatsiya. Akxni mi familia naʼakxilhkgo pi chali chali liskujpat xlakata nalakkaxtlawaya tuku nitlan lanit, xlakan nakanajlanikgoyan. Komo liwana lakpuwanita pi namakgantaxtiya uma chu ni nakasitsiniya chu chuntiya naliskuja, max tlan napaxkiparakgoyan chu nakgalhakgaxmatkgoyan mifamilia.

KAKAMAXKI TIKU XALAK MINCHIK

9. ¿Tuku xlakata ni talakaskin pi kstalaninanin Cristo ricos nawankgo xlakata “nakuentajtlaway nti xala kxchik”?

9 Apóstol Pablo wa pi kamanan chu natanatna «[nakamaspitnikgo], namakgtayakgo xtlatkan, sampi wa yuma, luwa chuna xlilat» akxni nialhla xakstukan tamakgtakgalhkgo. Pero na kawanilh kstalaninanin Cristo kalipaxuwakgolh kaj watiya nakgalhikgo tuku xlikana maklakaskinkgo, la liwat, xlhakgatkan chu niku natawilakgo chu ni fuerza natlawakgo tlakg liwana natakaxtawilaputunkgo o natlawakgo tuku alistalh nakalimini lhuwa tumin (kalikgalhtawakga 1 Timoteo 5:4, 8; 6:6-10). Xlakata tlan “nakuentajtlaway nti xala kxchik”, ni talakaskin pi kstalanina Cristo rico nawan unu kkakilhtamaku nema lakapala natitaxtu (1 Juan 2:15-17). Ni kamastaw talakaskin pi “nakgalhiputunkan lhuwa tumin” chu “katuwa wantu xalak katiyatni” natlawa pi kifamiliajkan ni «nakgalhikgoy wa ntu xlipan latamat» nema Dios nalimin (Mar. 4:19; Luc. 21:34-36, Hua Xasasti Talaccaxlan, 1999; 1 Tim. 6:19).

10. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliskgalala Dios xlakata laklinkan tumin?

10 Jehová katsi pi maklakaskinaw tsinu tumin xlakata tlan nalatamayaw. Pero tumin nila kinkakuentajtlawayan, na nila nakinkamakgtayayan chuna la kinkamakgtayayan xliskgalala Dios (Ecl. 7:12; Luc. 12:15). Lhuwa tiku ni liwana lakapastaka tuku nakitaxtuni naʼan latama alakatanu, nachuna ankan alakatanu ni wamputun pi xlikana tlakg natlajaya tumin. Min kilhtamaku lhuwa tuku nitlan kitaxtu. Lhuwa tiku taspitkgo kxpaiskan tlakg lhuwa tumin laklinkgo. Uma tlawa pi nila naskujnikgo Dios, wata kskujni litaxtuni tiku laklini (kalikgalhtawakga Proverbios 22:7). ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliskgalala Dios? Pi wantuku tlakg tlan, wa pi niti nalakliniyaw tumin.

11. ¿Tuku xlakata makgtayanan lhkawilikan la xlilhuwa tumin nalaktlawakan?

11 Eduardo taspitli niku xwi xfamilia, pero xkatsi pi xlakata tlan xtawilakgolh, xtalakaskin ni lhuwa tumin xlaktlawakgolh. Eduardo chu xpuskat akxilhkgolh tuku xlikana xmaklakaskinkgo chu lhkawilikgolh la xlilhuwa tumin xlaktlawakgolh. Xlikana pi nialhla lhuwa tuku xtamawakgo la xapulana. Pero putum xfamilia liskujli xlakata ni xtamawakgolh tuku ni lu xmaklakaskinkgo. * Eduardo wan: «Kkatamakxtulh kilaktsuman xalaktapalaxla escuela niku xʼankgo chu kkamalakgachalh escuelas xla gobierno niku na tlan kamasiyanikan». Eduardo chu xfamilia skinikgolh Jehová pi xmakgtayalh xlakata xtekgsli akgtum taskujut nema xtlawalh chuntiya naskujnani Jehová. ¿La kgalhtilh Jehová?

12, 13. 1) ¿Tuku tlawalh chatum tlat xlakata tlan xmakgtakgalhli xfamilia? 2) ¿La sikulunatlawalh Jehová tuku tlawalh Eduardo xlakata kajwatiya xkgalhikgolh tuku xlikana xtalakaskin?

12 Eduardo lakapastaka: «Xapulana akgtiy kata, talakaskilh wi tuku nakkgalhxtakgniyaw. Tumin nema xaktlaja ni xkinkaʼakchaniyan, tumin nema xakmakinit pulana, xakmakgasputmaw, chu akit lu xaktlakgwanit, o akgxuninit. Pero ni xakmakgatsankgayaw tamakxtumit chu akxtum xakanaw lichuwinanaw Dios». Eduardo liwana xlakkaxwilinit pi ni xʼama makgamakglhtinan taskujut nema xtlawalh pi ni akxtum xkatatawi xfamilia akglhuwa papaʼ o kata. Xla wan: «Kkatsinilh pulaklhuwa taskujut, wa xlakata akxni ni xakkgalhi pulaktum atanu tuku xakliskuja».

¿Tlan tipalhuwa taskujut xkatsini xlakata nakamakgtakgalha mi familia? (Kaʼakxilhti párrafo 12)

13 Xlakata lu lhuwa kilhtamaku lixokgolh tuku xlaklin, tlakg lhuwa xokgolh xaskgata. Pero, xmakgkatsi pi uma nitu xlitaxtu akxni xtamalakxtumi pi akxtum xtawi xfamilia putum tuku xtitaxtukgo, chuna la Jehová lakaskin natlawakgo xalaktlat. Eduardo wan: «Tlakg ni lhuwa ktlaja nixawa alakatanu kachikin, pero nitu ktsinksnimaw. “Xmakan Jehová ni taʼaktsuwinit”. Precursores klitaxtuw chu asta ni kkatsiyaw la lalh, kintuminkan tlakg kinkaʼakchaniyan, wa xlakata tlakg nituwa kmakgkatsilh nakmakgtakgalha kifamilia» (Is. 59:1).

TUKU LAKASKINKGO FAMILIA

14, 15. 1) ¿Tuku tlan natlawakgo natalan akxni xparientes nalakaskinkgo pi wa tumin tlakg xlakaskinka naʼakxilhkgo? 2) ¿Tuku tlan nakitaxtu komo nakawiliniyaw tlan liʼakxilhtit?

14 Lakalhuwa kachikinin, latamanin lakpuwankgo pi xlimaxkitkan tumin chu tamaskiwin xparientes chu xʼamigos. Eduardo wan: «Chuna klismaninitaw chu klakgati kmasta tamaskiwin. Pero kajwatiya komo nakmakaʼakchan. Lakatitum kkawani kimparientes pi tlan nakkamaxki tamaskiwin, komo kimpuskat chu kilaktsuman kgalhikgo tuku maklakaskinkgo chu komo ni natlawa pi nialh nakskujnani Dios».

15 Max makgapitsi xalak kifamiliajkan nitlan nalimakgkatsikgo o nasitsinikgo tiku taspita kxchik o xlakata lakgmakgankgolh lu tlan taskujut makgat. Max asta nakawanikgo pi ni kapaxki xfamilia. ¿Tuku xlakata? Xlakata na makgwaputunkgo xtuminkan (Prov. 19:6, 7). Ana, xtsumat Eduardo, wan: «Pero komo pulana wiliyaw tuku xla Dios chu ni lhuwa tuku nakgalhikan, kifamiliajkan naʼakxilhkgo pi Jehová tlakg xlakaskinka kkilatamatkan. Komo ni chuna xtlawaw, ¿la nakatsikgo?» (katamalakxtupi 1 Pedro 3:1, 2).

KALIPAWANTI JEHOVÁ

16. 1) ¿Tukuya talakpuwan max akstu “nalitakgskgawikgo” makgapitsi? (Sant. 1:22.) 2) ¿Tuku sikulunatlawa Jehová?

16 Chatum tala puskat alh skuja kʼatanu país niku tlakg anan tumin, kamakgxtakgli xchixku chu xkamanan. Akxni chalh kawanilh lakgkgolotsin xalak congregación: «Lhuwa tuku klimakgxtakgwi xlakata tlan xakmilh. Kinchixku nialh kgolotsin xalak congregación wa. Wa xlakata klakpuwan pi Jehová kasikulunatlawalh tuku ktlawaw». Dios sikulunatlawa tuku tlawakan akxni limasiyanikan pi kanajlanikan, pero ¿la nasikulunatlawa tiku lakatsala xtalakaskin, chu liwaka komo limakgxtakga talakgatay kcongregación chu ni lu xtalakaskin namakgxtakga? (Kalikgalhtawakga Hebreos 11:6 chu 1 Juan 5:13-15.)

17. 1) ¿Tuku xlakata naputsayaw nakinkapulalinan Jehová akxni nina laksakaw tuku natlawayaw? 2) ¿La naputsayaw xtamakgtay Jehová?

17 Xlakata ni alistalh nalakpuwana: «Nitlan tuku klaksakli naktlawa». Pulana kaskini Jehová pi kapulalin akxni nina kgalhtinana pi wi tuku natlawaya o tuku nalaksaka, chu ni alistalh. Kaskini Jehová kapulalin, chu kamaxkin espíritu santo chu liskgalala (2 Tim. 1:7). Kakgalhskinka: «¿Asta tuku tlan nakimakgskin Jehová chu akit nakkgalhakgaxmata? ¿Chuntiya nakskujnani asta maski kimputsastalanimaka? Komo nakwan pi chuntiya nakskujnani, ¿ni xlikana pi na chuna xliwanat, xlakata nakkgalhi tuku xlikana kmaklakaskin?» (Luc. 14:33). Kakatachuwinanti lakgkgolotsin xalak congregación chu katlawa xtastakyawkan nema takilhtinit kBiblia. Chuna nalimasiyaya pi lipawana Jehová chu xla namakgtayayan chuna la wanit. Lakgkgolotsin nila nalaksakkgo tuku militlawat, pero tastakyaw nema namaxkikgoyan namakgtayayan tlan tuku nalaksaka natlawaya, nema natlawa pi alistalh lu nalipaxuwaya (2 Cor. 1:24).

18. 1) ¿Tiku lakgayawakanit nakakuentajtlawa familia? 2) ¿La tlan nakamakgtayayaw tiku xakgxakga familia litaxtukgo?

18 Jehová liyawanit xachixku xakgxakga familia “takuka” pi chali chali nakamaxki tuku maklakaskinkgo xfamilia (Gál. 6:5). Lhuwa natlatni chuna tlawakgo chu ni makgxtakgkgo xpuskat o xkamanan xlakata naʼan alakatanu, maski amakgapitsi kawanikgo pi chuna katlawalh o asta xlakan lakpuwankgo pi chuna xtlawakgolh. ¿Kawaniyaw pi lu tlan tuku tlawamakgolh? ¿Kapalakaskinaw kkioracioneskan? Nachuna, tlan nakalimasiyaniyaw pi kapaxkiyaw chu nakamakgtayayaw komo wi tuku lakapala lanikgolh o max kalakgchilh tuku malakgsputunan (Gál. 6:2; 1 Ped. 3:8). Akgtum liʼakxilhtit, ¿tlan xkamakgtayaw natekgskgo taskujut niku lakatsu o nakamaxkiyaw liwat o tsinu tumin xlakata nalitamakgtayakgo? Uma namakgtayanan pi ni lu naʼamputun alakatanu kachikin chu namakgxtakga xfamilia (Prov. 3:27, 28; 1 Juan 3:17).

KALAKAPASTAKTI PI JEHOVÁ NAMAKGTAYAYAN

19, 20. ¿Tuku xlakata kstalaninanin Cristo liwana katsikgo pi Jehová nakamakgtaya?

19 Xtachuwin Dios kinkastakyawayan: «Ni tilakgpaxkiyatit xman wa ntumin, kapaxuwanalipitit wa ntu nkgalhiyatit, xampi watiya Dios ntiwaj: “Ni lhtuj kaktimakgaxtakgni, na ni kaktimakgaxtakgni”. Wa cha xpalakata, naliwanaw, ni anan ntamakpuwan: “Wa nkimPuchinakan nkimakgtayana; ni kaktimakpuwa wa ntu nakintlawani nchixku”» (Heb. 13:5, 6). ¿La kgantaxtukgo umakgolh tachuwin?

20 Chatum tala tiku kgolotsin litaxtu kcongregación chu makgasa lu tlan skujnani Dios, lama kʼakgtum país niku ni lu anan tumin, wan: «Latamanin lu lichuwinankgo pi xtatayananin Jehová lu paxuwayaw. Na akxilhkgo pi asta natalan tiku lu ni kgalhikgo tumin, lu tlan lhakganankgo chu tasiya pi tlakg kgalhikgo nixawa tiku xtalakatsukan». Uma limasiya pi tuku Jesús wa, xlakata tiku pulana wilikgo xTamapakgsin Dios, xlikana kgantaxtu (Mat. 6:28-30, 33). Wix liwana kakatsi pi kinTlatikan paxkiyan chu lakaskin lu tlan kakitaxtunilh mi familia. Biblia wan pi «lakputsama xlikalanka katiyatni xlakata nalimaklakaskin xlitliwakga xlakata nakamakgtaya tiku xliputum xnaku skujnanikgo» (2 Crón. 16:9). Xla kinkamaxkiyan limapakgsin xlakata la nakuentajtlawayaw familia xlakata tlan nakinkakitaxtuniyan. Akxni kgalhakgaxmataw, limasiyaniyaw pi paxkiyaw chu lipawanaw. «Xampi wa yuma liwi lantla napaxkiyaw Dios, mpi natlawayaw ntuwan xlimapakgsin, na wa xlimapakgsin, ni tuwa.» (1 Juan 5:3.)

21, 22. ¿Tuku xlakata liwana lakkaxwilinita pi nalipawana Jehová?

21 Eduardo wan: «Kkatsi pi nila ktimaspitli kilhtamaku nema ni akxtum xakkatawi kimpuskat chu kilaktsuman, pero ni watiya watiya klakapastaka. Lhuwa tiku pulana xakkataskuja, la uku kgalhikgo tumin, pero ni paxuwakgo. Xfamiliajkan laklanka taʼakglhuwit kgalhikgo. Pero kkifamilia akxtum kwilaw chu lu kpaxuwayaw. Lu kaks kamalakawani pi lhuwa natalan xalak uma país, pulana wilikgo xtalakaskin Dios kxlatamatkan, maski ni lhuwa tumin kgalhikgo. Putum kkakxilhmaw pi xlikana tuku wa Jesús» (kalikgalhtawakga Mateo 6:33).

22 Wa xlakata, ¡nitu kapuwanti! Kakgalhakgaxpatti Jehová, kalipawanti. Tapaxkit nema kgalhiniya Dios, chu minchixku o mimpuskat chu minkamanan kamalakpuwanin pi namakgantaxtiya tuku lakgayat kfamilia. Komo chuna natlawaya, nakatsiya pi wa Jehová “mimakgtayana”.

^ párr. 1 Kalakgpalinikanit xtukuwanikan.

^ párr. 11 Kaʼakxilhti serie nema wanikan «Cómo administrar el dinero», xla revista ¡Despertad! xla septiembre kata 2011.